كارگران و كارمندان و به طور كلی همه كاركنان سازمانها با فشارهای روانی در محیط كار روبه‌رو هستند. این فشارها در موارد زیادی سبب اختلال در زندگی و حیات روزمره كاركنان شده و گاهی سلامت و وضع جسمانی آنها را به خطر می‌اندازد.
در زندگی امروزه نمی‌توان فشارهای روحی و روانی حاصل از وقایع روزمره زندگانی را به طور كلی حذف و كنار گذاشت. بهتر است راههای مواجهه و مقابله با آنها را آموخت تا شدت پیدا نكرده، و به افسردگی و درماندگی تبدیل نشود.
فشار روانی در محیط کار و کاهش فشار روانی در محیط کار
در ضمن مطالعات نشان میدهد کارمندانی که محیط کاری آنها پر از فشار روانی است، در طول کار روزانه با فشارخون بالا روبرو هستند. فشارخون بالا عامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلب و عروق در مدت زمان طولانی است.
این مطالعات که بر روی حدود 300 کارمند یک شرکت شیمیایی انجام شد، نشان میدهد که این کارمندان از فشارخون مناسب در تمام مدت کار برخوردار بودند. این افراد که بین سنین 55- 18 سال داشتند، تحت آزمایشات پزشکی قرار گرفتند و به سوالات طرح شده در خصوص درجات مختلف فشارروانی ناشی از کارشان پاسخ دادند.
بر این اساس، این کارمندان تحت آزمایش‌های روانی رایانه‌ای نیز قرار گرفتند و پژوهش‌گران درجات فشارخون شرکت‌کنندگان را در هنگام استراحت و در طول آزمایشات روانی اندازه گرفتند.
این تحقیق با اشاره به اینکه 70 نفر از شرکت‌کنندگان به طور اتفاقی انتخاب شدند تا نمایشگرهایی را برای ارزیابی 24ساعته فشارخون به همراه داشته باشند، می‌افزاید: 20 درصد نتایج این ارزیابی حاکی از وجود درجات بالای فشار کاری بوده است.
بر اساس این گزارش این دسته از کارمندان با فشارخون دیاستولیک بیشتری نسبت به دیگر همکاران خویش و در طول روز کاری روبرو بودند. بر این اساس، عدد فشار خون دیاستولیک افراد تحت آزمایش خارج از محل کار، کمتر از این میزان بود.
مهارت کنترل فشار روانی در میان مهارت‌های زندگی نقش برجسته‌ای دارد، زیرا در زندگی های امروزی میزان فشارهای روانی را نمی‌توان به صفر رساند اما می‌توان آنرا کنترل و مقابله و یا حتی با آن کنار آمد یعنی نیازمند مدیریت مناسب می باشد و مهمتر اینکه در بعد روان شناختی نیز ادامه فشارهای روانی، بهداشت روانی افراد را بطور جدی در معرض خطر قرار داده و باعث فرسودگی می گردد. هر چند نباید از یاد برد که تا حدی، اینگونه فشارها براي ایجاد انگیزه، تحرك و تلاش در انسان ضروري می باشد.
طبق تعريف فشار رواني عبارت است از هر موقعيتي كه فرد مجبور شود سازگاري معمول خود را تغيير دهد. در رابطه با فشار روانی در محل کار عوامل محیطی، عوامل فردی و عوامل سازمانی با هم تعامل دارند و با توجه به اینکه عموماً از هرگونه تغییرات در شغل و یا محل کارتان ایجاد می شود، توجه به سه شاخص ضروری است:
1- منبع فشارهای روانی
2- شناخت راههای تاثیر فشارهای روانی بر فرد
3- چگونگی کنترل آثار فشارهای روانی
برای کاهش فشار روانی در محیط کار چه کنیم؟
▪ دیدگاههای خودتان را بررسی كنید:
اختصاص نیم ساعت از روز برای انجام كار لذت‌بخش باعث می‌شود كه جان و نیروی تازه‌ای بگیرید. مخصوصاً در روزهای تعطیل، كارهای روزمره را به كنار بگذارید و سری به دوستان و خویشاوندان خود بزنید.
▪ نفسهای عمیق بكشید:
كشیدن نفس عمیق به نحوی كه ریه‌ها كاملاً پر شود و عمل رساندن اكسیژن حیاتی به مغز سریع‌تر صورت گیرد. به این منظور از راه بینی آهسته و عمیق نفس بكشید و حس كنید كه این هوا در تمام بندبند وجودتان جریان می‌یابد سپس به مدت طولانی هوا را بیرون بدهید. ضمن انجام این كار بگذارید هرچه هوا هست بیرون بیاید تا شكمتان تخت شده و آه بكشید. باید تصور كنید هوایی كه تنفس می‌كنید احساس آرامش و آسایش را برای بدنتان به ارمغان می‌آورد و هنگام بازدم به این فكر باشید كه چگونه فشار عصبی برطرف می‌شود.
▪ خنده‌كنان تنش‌زدایی كنید:
خنده‌ای كه از ته دل باشد، ماهیچه‌ها را شل كرده فشار خود را كاهش میدهد. هورمونهای تنش‌زا را متوقف ساخته و دستگاه ایمنی را هم تقویت می‌كند.
▪ چای سبز فشار روحی را كاهش میدهد:
قهوه، ادویه، كاكائو كه سرشار از مواد پنهانی كافئینی هستند، محركهایی هستند كه دستگاه عصبی را تحریك كرده و می توانند شما را نسبت به فشار روانی مستعدتر سازند. بنابراین پزشكان مصرف مواد كافئین‌دار را منع می‌كنند. موقعی كه به ماده محرك خفیفی نیاز داریم خوردن چای سبز بسیار مفید است و دارای ماده كافئین مانندی به اسم “تی‌اوفیلین” است.
▪ از فشار كاری خود بكاهید:
یكی از عوامل عمده تشویش، داشتن برنامه سنگین و فشرده كاری است. برای مقابله با این عامل بوجودآورنده فشار روانی شما می‌توانید برنامه‌ای برای خود بچینید كه از آن ایمن بمانید و هر روز به مدت نیم ساعت دست از كار بكشید.
▪ زندگی در زمان حال:
افراد وقت بسیار زیادی را صرف ناراحتی از رخدادهای تلخ و ناگوار گذشته یا نگرانی از آینده می‌كنند؛ رمز كاهش فشار روانی این است كه یاد بگیریم از نظر احساسی و عاطفی چگونه در زمان حال زندگی كنیم. به نظر پزشكان، آرامبخش‌ترین آیین مذهبی هنگامی است كه هر روز صبح عبادت كنید و نماز بخوانید، عبادت و راز و نیاز با پروردگار تاثیر هورمونهای ایجاد فشار روانی همچون آدرنالین و نور آدرنالین را در بدن تقلیل میدهد.
▪ تمرینات آرام‌بخش (ریلكسیشن) انجام دهید:
این تمرینات می‌تواند در كل عضلات یا در برخی از عضلات صورت گیرد. برای مثال برای افرادی كه ساعات زیادی از روز را پشت‌میز می‌گذرانند، این تمرینات آرام‌بخش مفید به نظر می‌رسد. روزی ۱۵ الی ۲۰ دقیقه را صرف انجام تمرینات سفت و شل كردن عضلات بدن خود بكنید این عمل را بهتر است از قسمتهای پایین بدن از نوك انگشتان پا شروع كرده و به قسمتهای سروگردن برسانید.
گردآوری:مجله اینترنتی دلگرم