غسل مس میت چیست؟
غسل مس میت از غسلهای واجبی است که به سبب تماس با مرده بر انسان واجب می شود البته حکم غسل مس میت مخصوص مسلمانان است .
بر این اساس اگر کسی بدن انسان مردهیی را که سرد شده ولی هنوز غسل داده نشده است، لمس کند یا جایی از دست و پا و صورت و سایر بدن خود را به هر جای بدن او برساند باید برای نماز و امثال آن غسل کند. این را «غسل مس میت» مینامند.
وجوب غسل مس میت
اگر کسى بدن انسان مرده اى را که سرد شده و غسلش نداده اند مسّ کند ـ یعنى جایى از بدن خود را به آن برساند ـ باید غسل مس میت نماید ، چه در خواب مسّ کند چه در بیدارى ، با اختیار مسّ کند یا بى اختیار ، حتّى اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میّت برسد باید غسل کند ، ولى اگر حیوان مرده اى را مسّ کند ، غسل بر او واجب نیست.
فلسفه غسل مس میت
در روایات، حکمت این غسل رعایت بهداشت و پاکی و طهارت روحی لمس کننده عنوان شده است. از امام رضا(ع) نقل شده کسی که مردهای را غسل میدهد، بایستی غسل کند، به خاطر طهارت از آلودگیهایی که از بدن میت به شخص منتقل میشود. زیرا زمانی که روح از بدن خارج میشود بسیاری از آفات و عفونتها در بدن باقی میماند.
احکام غسل مس میت
مس مرده اى که تمام بدن او سرد نشده
براى مسّ مُرده اى که تمام بدن او سرد نشده غسل واجب نیست ، اگر چه جایى را که سرد شده مسّ نماید.
رساندن موى خود را به بدن یا موى میت
اگر موى خود را به بدن میّت برساند ، یا بدن خود را به موى میّت ، یا موى خود را به موى میّت برساند ، در صورتى که مو به قدرى باشد که تابع بدن محسوب شود ، بنابر احتیاط غسل واجب است.
مس بچه مرده حتى بچه سقط شده
براى مسّ بچّه مرده حتّى بچّه سقط شده اى که چهار ماه او تمام شده ، غسل مسّ میّت واجب است ، و براى مسّ بچّه سقط شده اى که از چهار ماه کمتر دارد ، غسل واجب نمى باشد ، مگر این که روح دمیده شده باشد.
بنابراین اگر بچّه چهار ماهه اى مرده به دنیا بیاید و بدنش سرد شده باشد و با ظاهر بدن مادر تماس پیدا کند ، مادر او باید غسل مسّ میّت کند.
بچه اى که بعد از مردن مادر و سرد شدن بدنش به دنیا مى آید
بچّه اى که بعد از مردن مادر و سرد شدن بدنش به دنیا مى آید ، چنانچه با ظاهر بدن مادر تماس پیدا کرده باشد ، بعد از بلوغ واجب است غسل مسّ میّت کند.
مس میت پیش از آنکه غسل سوم تمام شود
اگر انسان میّتى را که سه غسل او کاملا تمام شده مسّ نماید ، غسل بر او واجب نمى شود ، ولى اگر پیش از آن که غسل سوم تمام شود جایى از بدن او را مسّ کند ، اگر چه غسل سوم آن جا تمام شده باشد ، باید غسل مسّ میّت نماید.
دیوانه یا بچه نابالغى که میت را مس نماید
اگر دیوانه یا بچّه نابالغى میّت را مسّ کند ، بعد از آن که آن دیوانه عاقل یا بچّه بالغ شد باید غسل مسّ میّت نماید ، و در صورتى که بچّه ممیّز باشد و غسل مسّ میّت نماید ، غسلش صحیح است.
مس قسمتى از بدن مرده یا زنده که جدا شده
اگر از بدن مُرده اى که غسلش نداده اند ، قسمتى که داراى استخوان است جدا شود و پیش از آن که قسمت جدا شده را غسل دهند انسـان آن را مسّ نماید ، بنابر احتیاط باید غسل مسّ میّت کند.
ولى اگر قسمتى که جدا شده استخوان نداشته باشد ، براى مسّ آن غسل واجب نیست ، و امّا اگر از بدن زنده جدا شود هر چند داراى استخوان باشد ، مسّ آن غسل ندارد.
مس استخوانى که گوشت ندارد یا دندانى که از مرده یا زنده جدا شده
براى مسّ استخوانى که گوشت ندارد و آن را غسل نداده اند ـ چه از مرده جدا شده باشد و چه از زنده ـ غسل واجب نیست ، و همچنین است براى مسّ دندانى که از مرده یا زنده جدا شده باشد.
نحوه انجام غسل مس میت و کفایت کردن از وضو
غسل مسّ میّت را باید مثل غسل جنابت انجام داد ، و کسى که غسل مسّ میّت کرده اگر بخواهد نماز بخواند ، وضو واجب نیست ، هر چند احتیاط مستحبّ آن است که وضو هم بگیرد. اگر چند میّت را مسّ کند یا یک میّت را چند بار مسّ نماید ، یک غسل کافیست.
روش انجام غسل مس میت
غسل مس میت را به دو صورت میتوان انجام داد:
-
اول: ترتیبی -
دوم: ارتماسی
در غسل ارتماسی باید بدن پاک باشد ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است.
غسل ترتیبی
در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، نخست سر و گردن، و سپس نیمهٔ راست بدن از گردن تا کف پا و دست راست و بعد نیمهٔ چپ بدن از گردن تا کف پا و دست چپ را بشوید..
غسل ارتماسی
در غسل ارتماسی باید آب در یک لحظه، تمام بدن را بگیرد. پس اگر به نیت غسل ارتماسی در آب فراوانی مانند استخر فرو رود.
احکام کسى که غسل مس میت نکرده
براى کسى که بعد از مسّ میّت غسل نکرده باشد ، توقّف در مسجد و جماع و خواندن سوره هایى که سجده واجب دارد مانعى ندارد ، ولى براى نماز و مانند آن باید غسل کند.
بیشتر بخوانید:
علت غسل دادن و کفن کردن میت قبل از دفن چیست ؟
فرق خواندن نماز میت برای مرد و زن چیست؟