به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، غار خربس یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان کشم و از دیدنی های استان هرمزگان در جنوب ایران است. این غار در 15 کیلومتری شهر کشم در سمت راست جاده کشم به روستاهای خربس و رمچاه قرار دارد. در دل ارتفاعات روستای خربس آثاری از معماری سنگی به چشم می خورد که به گفته برخی از محققان، پناهگاه پیروان میترا و همچنین پناهگاه آناهیتا (خدای آب) بوده است. این اثر مربوط به دوره مادها است.
رشته کوهی طولانی در حدود پانزده کیلومتری شهر کشما در مسیر منطقه باستانی حربز یا خربس و سپس بندر سوزا وجود دارد که معماری سنگی شگفت انگیزی در دل آن قرار دارد. ورود به این فضای صخره ای از طریق حفره های غار امکان پذیر است که تعداد آنها تا نه حفره در سه ردیف می رسد. شش عدد از آنها در رج بالایی، دو عدد در حاشیه میانی و یک سوراخ در پایین وجود دارد. غار کشم خربس در کنار کوه رو به دریا و دشت میانکاسه قرار دارد. کشم خربس غار دریایی است که با تخلیه شن و گرداب از حفره‌های سنگی ایجاد شده است، اما با افزایش وسعت کشم‌خرب‌ها در دوران پیش از اسلام در تالار میانی و لابی‌های درونی، گرایش مردم به کشم‌خرب‌ها بیشتر شده است. از غار به عنوان پناهگاه و عبادتگاه استفاده می شد. این غارها که از پدیده‌های زمین‌شناسی کهن به شمار می‌روند، همراه با دیگر پدیده‌ها و کوه‌ها و جزیره کشم، چین‌خوردگی‌های کوه زاگرس را که در هزاره‌های گذشته از آب بیرون آمده‌اند، دنبال می‌کنند. این غارها در دوره های بعدی دستخوش تغییرات دیگری شدند. غارهای خربس که ساختار ساده، طبیعی و شناختی خود را از بیرون با مجموعه ای از لابی ها، تالارها و اتاق های متعدد به ابعاد 4/5 متر و چهار متر و چشمه ها و روزنه های مختلف رو به شمال و جنوب حفظ کرده اند، حضور مردمی از دوران باستان را تایید می کند. به بعد این جزیره واضح است که دست انسان در طول زمان تغییر کرده و برای اهداف مختلف، شکل و شمایل این غارها و دیواره‌های آنها را تغییر داده و با نیازهای آنها سازگار شده است.
در دل صخره و سنگ پشت دهانه، سالنی به مساحت 25 متر مربع کاوش شد. سقف سالن مسطح است. این تالار محل برگزاری مراسم مذهبی خاص برای بزرگداشت اموات بوده و به احتمال زیاد مرکز عبادت «ایزدمهرا» یا «میترا» بوده است. غارهای خربس از نظر شکل و ساختار با غارهای آذربایجان، کردستان، لرستان، بوشهر، اهواز و شوشتر مقایسه می شوند. غارهای خربس به ویژه از نظر فضاهای داخلی شکل و طرح اولیه خود را حفظ کرده و مانند گذشته باقی مانده است. در سمت راست این غارها و در امتداد دیوار بلند و عریض حرم شاه شهید، در دل کوه، سنگ‌تراش‌های مدرن لابی‌ها و دالان‌های جدیدی را حک کرده‌اند تا به شناسایی غارهای اصلی به‌عنوان الگوی جدید کمک کنند. در داخل این غارها و لابی های جدید، نقشه هایی با الهام از طرح های باستانی حفاری شده است که همگی ظاهری باستانی و حالتی نمادین و نمادین دارند. برخی غارهای خربس را معبد عشق می دانند، برخی او را استاد (محلی که استخوان های مردگان پس از مرگ در آیین زرتشتی در آن نگهداری می شود) و حدسی که تقریباً می توان قطعی کرد این است که این سوراخ های توخالی در قلب صخره پناهگاهی برای افراد بی پناهی خواهد بود که زمانی در دشت هموار خربس زندگی می کردند و توسط دزدان دریایی مورد دزدی دریایی قرار می گرفتند. آنها به ناچار این حفره های به هم پیوسته را در دل این دیوار به شکل غارهایی با حرکت کند ایجاد کردند تا در هنگام احساس خطر کودکان، زنان و سالمندان، نان، آب و غذا را در غارها جای دهند. آنها اجساد سنگ ها را برای دفاع می دادند و ارتقاها را بیرون می انداختند و خودشان با شکارچی دشمن برخورد می کردند. این غارهای حفاری شده از طریق حفره هایی هستند که از راهروهای باریکی به یکدیگر منتهی می شوند و در تالار مرکزی که محل اجتماع بوده و دارای دو برآمدگی کوچک است، لوستری تعبیه شده است. در دهانه این غارها یک حوض ذخیره آب وجود دارد که در اکثر روزهای سال (به جز مواقعی که باران نمی بارد) آب دارد.
اکنون در بالای این غار همیشه یک جفت عقاب طلایی (که از گونه های کمیاب و خوب عقاب در دنیا هستند و خوشبختانه در جزیره کشم زیادند) وجود دارند که روی ارتفاعات سنگی لانه می کنند و تخم می گذارند. وجود خفاش ها در غارهای خربس که عمدتاً در گوشه های تاریک و در انبار ذخایر غار (حفره های پایین) زندگی می کنند و دائماً مشغول پرورش هستند قابل توجه است. کارشناسان محیط زیست بر این باورند که این آفت در دنیا به دلیل استفاده از سموم دفع آفات و سایر عوارض جانبی منقرض شده است و می توان امیدوار بود که در حال حاضر خفاش های موش در غارهای حرباس کاملاً ایمن هستند.