اشعه ایکس چیست و چه تاثیری بر کودکان دارد؟
اشعه ایکس نوعی روش تصویربرداری است که اطلاعاتی درباره ساختار درون بدن را در اختیار پزشک قرار می‌دهد. این آزمایش‌ها کودکان را در معرض مقدار کمی از این تابش قرار می‌دهد.
اشعه ایکس نوعی انرژی تابشی مشابه نور یا امواج رادیویی است. اشعه ایکس نسبت به اشعه‌های نور مرئی یا امواج رادیویی انرژی بیشتری دارد و می‌تواند به بدن نفوذ کند. این به رادیولوژیست اجازه می‌دهد تا تصویر اشعه ایکس تهیه کند. سپس می‌توانید این تصاویر را روی یک فیلم عکاسی یا روی صفحه نمایش مشاهده کنید.
ممکن است نگران قرار دادن کودک خود در معرض تابش این اشعه باشید. اما مهم است بدانید این تابش مدام اطراف ما وجود دارد. هر روز، مقداری از این تابش را از خورشید و منابع دیگر دریافت می‌کنیم. کسانی که در ارتفاعات بالاتر زندگی می‌کنند یا زیاد با هواپیما پرواز می‌کنند حتی بیشتر در معرض تابش قرار می‌گیرند.
با این حال، تابش می‌تواند به بافت‌های زنده آسیب برساند و DNA را تغییر بدهد، بخصوص در شدت بالا. در شدت‌های بسیار بالا، می‌تواند باعث بیماری جدی و مرگ شود. آزمایش‌های پزشکی شدت بسیار بسیار کمتری از تابش را مورد استفاده قرار می‌دهند و باعث بروز چنین مشکلاتی نمی‌شود.
اما این مقادیر کم نیز کاملا خالی از خطر نیست. نگرانی اصلی این است که قرارگیری در معرض تابش ممکن است خطر ابتلا به سرطان را برای کودک در آینده مقداری افزایش بدهد. برخی از این تابش‌ها ممکن است از منابع طبیعی صورت پذیرد، اما بعضی از آن‌ها از برخی آزمایش‌های خاص پزشکی، نظیر اشعه ایکس ناشی می‌شود.
انواع مشخصی از تصویربرداری اشعه ایکس کودک شما را بیشتر از انواع دیگر در معرض تابش قرار می‌دهد. اشعه ایکس ادامه‌دار (فلوئوروسکوپی) ممکن است نسبت به نوع تکین آن کودک شما را در معرض مقدار بیشتری از اشعه ایکس قرار بدهد.
سی تی اسکن نوع دیگری از آزمایش تصویربرداری است که از فن‌آوری اشعه ایکس استفاده می‌کند. سی تی اسکن کودک شما را در معرض اشعه بسیار بیشتری نسبت به نوع تکین (رادیوگرافی) قرار می‌دهد.
عوارض و خطرات اشعه ایکس در کودکان
قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس به خودی‌خود باعث بروز نشانه‌ای نمی‌شود. قرار گرفتن در معرض تابش زیاد اشعه ایکس می‌تواند خطر ابتلای کودک به سرطان را در آینده افزایش دهد.
به عنوان مثال، اشعه ایکس استاندارد از سینه همان مقدار تابشی را ایجاد می‌کند که شما معمولا طی ۲ تا ۳ روز از محیط دریافت می‌کنید. این مقدار زیاد نیست و کمتر از میزانی است که در سفر هوایی دریافت خواهید کرد. برای همین است که پزشکان نگرانی زیادی درباره تابش اشعه ایکس تکین ندارد.
در مقابل، سی تی اسکن استاندارد سینه، شما را در معرض صدها برابر اشعه قرار می‌دهد. این تقریبا برابر با مقدار تابشی است که طی چند سال دریافت خواهید کرد.
واضح است، اشعه ایکسی که قسمت‌های بیشتری از بدن را پوشش می‌دهد، کودک شما را بیشتر از آزمایش‌هایی که فقط اشعه را به قسمت کوچکی از بدن می‌تاباند در معرض تابش قرار می‌دهد. محافظت با سپر می‌تواند به کاهش قرارگیری در معرض تابش کمک کند. (این روش شامل استفاده از وسیله‌ای مانند پیشبند سربی است تا از قسمت‌های دیگر بدن کودک در مقابل اشعه محافظت کند.)
هر بار انجام آزمایش اشعه ایکس، بسته به نوع، شدت و عوامل دیگر، به احتمال کلی ابتلای کودک به سرطان در آینده را افزایش می‌دهد. به طور کلی، کودکی که ده‌ها بار آزمایش سی تی اسکن انجام داده است بیشتر از کودکی که فقط چند بار عکس رادیوگرافی اشعه ایکس انداخته است در معرض خطر ابتلا به مشکلات ناشی از تابش قرار دارد.
به همان اندازه که قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس ترسناک است، مهم است فواید اشعه ایکس و آزمایش‌های دیگری که ممکن است کودک شما را در معرض تابش‌های دیگر قرار بدهد در نظر بگیرید. پزشک کودک شما اهمیت آزمایش را در نظر می‌گیرد تا از انجام آزمایش‌های غیرضروری اجتناب کند.
استفاده از سی تی کودکان که وسیله ای با ارزش برای عکسبرداری می باشد، سریعا در حال افزایش است. گرچه به خاطر پتانسیلی که تابش اشعه را افزایش می دهد، برای کودکانی که زیر این اسکن ها می روند، یا سی تی کودکان می گیرند، ممکن است خطری برای سلامتی شان داشته باشد.
مواردی که در رابطه با تابش اشعه باید در نظر داشت به شرح زیر می باشند :
-
سی تی به عنوان وسیله تشخیص -
ملاحظات منجصر به فرد، به جهت قرار گیری کودکان در معرض این اشعه ها -
استراتژی های فوری برای به حداقل رساندن اشعه تابش سی تی برای کودکان -
خطرات تابش اشعه برای کودکان
چه خطراتی ممکن است در تابش اشعه سلامت کودک را تهدید کند؟
-
سازمان های ملی و بین المللی عمده مسئولیت ارزیابی خطرات اشعه را به عهده دارند. احتمالا هم هیچ دوز پایینی برای تابش استفاده نمی شود، که سرطان زا هم نباشد. به عبارت دیگر هیچ مقداری از اشعه نباید کاملا امن در نظر گرفته شود. -
اولین مطالعه به جهت ارزیابی مستقیم خطر سرطان بعد از سی تی اسکن در دوران کودکی انجام شد. بر این اساس یافتند که یک ارتباط روشنی بین دوز اشعه و تومورهای مغزی و سرطان خون می باشد. -
تنها خطرش هم با افزایش دوز تابش افزایش یافت. برای یک دوز تجمعی بین ۵۰ و ۶۰ میلی گری یا mGy می باشد. (mGy واحد دز تابشی می باشد) محققان افزایش سه برابری خطر تومور مغزی را بر این اساس گزارش دادند. -
که همان دز هم برای مغز استخوان دیده شده است. (بخشی از بدن مسئول تولید سلول های خونی می باشد) که در این صورت منجر به افزایش سه برابری سرطان خون می باشد.تعداد سی تی اسکن مورد نیاز به یک دز تجمعی حدود ۵۰ تا ۶۰ میلی گری می باشد که بسته به نوع سی تی اسکن و سن بیمار و تنظمیات اسکنر می باشد. -
اگر تنظیمات اسکنر معمولی برای سی تی سر استفاده شوند، سپس دو تا سه سی تی اسکن سر گرفته می شود که تنها با دز ۵۰ تا ۶۰ میلی گری جواب می دهند. مشابه آن هم برای تشخیص تومور مغز استخوان می باشد که بین ۵ تا ۱۰ سی تی سر می باشد، همین تنظیمات اسکنر برای کودکان زیر ۱۵ سال استفاده می شود.
همچنین بخوانید:
اشعه ایکس چیست و از اشعه ایکس کجا استفاده می شود
رادیولوژی چیست و آیا برای بدن ما مضر است ؟
جواب ماموگرافی : چگونه جواب ماموگرافی را تفسیر کنیم؟