خوابیدن همراه با استرس چه عوارضی دارد؟
اضطراب؛استرس؛علائم و درمان استرس: برای مهار کردن این بیماری ها با دلگرم همراه باشید.
اضطراب چیست و علائم و درمان آن چگونه است؟
اختلالات اضطرابی امراض پزشکی جدی است که شامل احساسات شدید ترس، اضطراب، نگرانی و هراس اغلب با شرایط خاص، رویدادها و یا اشیاء در ارتباط است. علائم فیزیکی احساسات همراه با تپش قلب، لرزش، خشکی دهان، سرگیجه، تهوع و اسهال است.
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد، اما همه احساس ترس بیش از حد و ترس به اشتراک بگذارید. انواع دستورات اضطراب شامل اختلال هراس، اختلال وسواسی جبری، اختلال استرس پس از ضربه، هراس اجتماعی و یا اختلال اضطرابی اجتماعی، ترس های خاص (مانند ترس از فضاهای محصور و باز) و اختلال اضطراب منتشر
اگر تصوير ذهني ما از خود يک تصوير ناسالم و ضعيف باشد نگرشي در ما مبني بر نالايق بودن به وجود مي آيد. اين نگرش منجر به بروز شخصيتي مي شود که به گونه اي ناهشيار، شادي ها را پس مي زندو در مواجه با موقعيت هاي استثنايي يا در گير مهارت هاي تازه يا ادامه تحصيل بهانه هايي براي گريز پيدا مي کند. يکي از اين عوامل اضطراب، ترس و به تبع آن افسردگي است. در اين گزارش به اين موضوع اشاره مي کنيم و راهکارهاي پيشگيرانه را مطرح خواهيم کرد.
علایم اضطراب و استرس
- احساس ناراحتی، بی قراری و تحریک پذیری
- نگرانی بیش از حد
- ترس دائم از این که اتفاق بدی در حال وقوع است و یا احساسی مبنی بر این که دنیا به آخر رسیده است.
- عدم تمرکز
- احساسی مثل اینکه همه چیز را فراموش میکنی
- خشک شدن دهان
- مشکل در بلع
- خشونت صدا
- لرزش یا پرش عضلات
- ناتوانی جنسی
- گرفتگی عضلات
- احساس گرفتگی یا پری در ناحیه گلو یا قفسه سینه
- نفس تنگی و افزایش ضربان قلب
- سرگیجه
- عرق سرد و دستان مرطوب
- خستگی مفرط
- مشکلات خواب(احساس عدم راحتی در به خواب رفتن و بیدار شدن)
- سردرد و کمردرد
- تهوع و اسهال
- کاهش وزن
- خوابآلودگی
- منگی یا غش
- دیدن کابوس
- بروز اختلال در روابط اجتماعی
- هراس و فرار از موقعیت
علل اضطراب
فعال شدن مکانیسمهای دفاعی بدن برای مبارزه یا فرار، باعث افزایش ترشح آدرنالین از غدد فوقکلیوی میشود. موادی که از تجزیه آدرنالین در بدن جمع میشوند (کاتکول آمینها)، بخشهای مختلف بدن را تحت تأثیر قرار میدهند.تلاش برای پرهیز از اضطراب، خود موجب اضطراب بیشتر میشود.
بسیاری از بیماران احساس اضطراب، عصبانیت و حساسیت خود را در تمام طول زندگی خویش به همراه دارند و این مشکل میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد.
اختلالات اضطرابی، در بچههایی که حداقل یکی از والدین آنها سابقهای از بیماری افسردگی داشته باشد، دو برابر بچههای دیگر میباشد
اختلالات اضطرابی میتواند به همراه دیگر مشکلاتی همچون افسردگی و مصرف مواد مخدر باشد.
مشکلات جسمی اضطراب، بیماریهای قلبی و ریوی میباشد؛ لذا قبل از تشخیص اختلالات اضطرابی، معاینات دقیق پزشکی باید انجام پذیرد.
اختلالات اضطرابی
اختلالات اضطرابی وقتی اتفاق میافتد که افراد علائم بالا را داشته باشند. در واقع اختلالات اضطرابی با روابط معمولی افراد و فعالیتهای روزمره آنها تداخل میکند. همچنین زنان دو برابر مردان مستعد ابتلا به این اختلالات میباشند. از جمله اختلالات اضطرابی عبارتند از :
- وحشتزدگی
- ترس بیش از حد (فوبیا)
- اختلالات وسواسی
- اختلالات اضطرابی پس از تروما
- وحشت زدگی
احساس ناگهانی اضطراب و ترس شدید بدون دلیل مشخص یا بدون وجود خطر، وحشتزدگی است. علائم این مشکل شامل موارد زیر است:
- احساس از دست دادن کنترل خود
- احساس مرگ به همراه تنفس سریع و ضربان تند قلب
- احساس گیجی، عرق ریزی و یا لرزش
- تنفس دشوار و سخت، دردهای قفسه سینه و ضربات نامنظم قلبی
- بعضی وقتها این علائم به حدی ناگهانی و شدید اتفاق میافتد که فرد فکر میکند که دچار حمله قلبی شده است.
- خیلی از این علائم ممکن است در بیماریهای دیگر مثل مشکلات تیروئید و یا انسدادی مزمن ریوی اتفاق بیفتد.
ترس بیش از حد (فوبیا)
ترس بی نهایتی است که بر زندگی روزمره فرد اثر میگذارد. این افراد بدون علت دچار ترس میگردند.
آنها از ترس بی علت خود آگاهی دارند، ولی قادر به کنترل آن نیستند.
این افراد با فرار و یا خودداری از قرار گرفتن در مکان، با خاطره یا موقعیتی که با دیدن و یا به یاد آوردن آن دچار ترس میگردند مقابله میکنند.
سه نوع اختلالات ترس عبارتند از:
1- ترس از تنها ماندن یا حضور در مجامع عمومی که قادر به فرار یا کمک گرفتن از کسی نباشد.
2- ترس از حضور در مجامعی که ممکن است مورد انتقاد قرار گیرند.
3- ترس از چیزهای خاص
انواع اضطراب
به طور کلی اضطراب شش نوع دارد که هر کس می تواند به یک یا چند نوع از آن دچار باشد.
١- اختلال اضطراب فراگیر یا منتشر (Generalized Anxiety Disorder )
این حالت در افرادی دیده می شود که به طور مداوم نگران وقوع اتفاقی هستند. موضوع این نگرانی ها می تواند بسیار متنوع باشد: نگرانی از بیمار شدن فرزندان، نگرانی از مرگ یکی از آشنایان، نگرانی از ته گرفتن غذا، … این حالت به مرحله ی مقاومت استرس شباهت دارد و خطر چندانی ندارد.
از علایم آن می توان تپش قلب، بی قراری، خستگی، بی خوابی، تنگی نفس، اختلال در تمرکز و حافظه را نام برد.
٢- اختلال هراس (Panic Disorder)
این افراد دچار حملات اضطرابی ناگهانی می شوند که معمولاً چند دقیقه یا گاهی بیشتر طول می کشد. این حملات بسیار اتفاقی و طوری رخ می دهند که عامل تحریک کننده ی اصلی مشخص نیست.
افراد مبتلا به این نوع اضطراب اغلب جوان هستند. احساس تنگی و فشردگی در قفسه ی سینه، تپش شدید قلب، عرق کردن، لرزش، گیجی، احساس از دست دادن تعادل، … از علایم آن هستند، ولی این علایم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر می کنند دچار سکته ی قلبی شده اند و می ترسند که بمیرند.
٣- ترس های اختصاصی یا ساده (Simple Phobia)
شایع ترین نوع ترس است که طی آن فرد از مواجهه با بعضی موقعیت ها، فعالیت ها یا اشیاء اجتناب می کند، مانند بعضی از حیوانات (عنکبوت، موش، مارمولک،…)، بلندی، دریا، خون، مرگ، … هر چیزی می تواند باعث این نوع اضطراب (که خطر خاصی به دنبال ندارد) بشود.
ترس از مکان های بسته (Claustrophobia)، و ترس از مکان های باز(Agoraphobia، که افراد مبتلا به آن از حضور در فضای باز و پر ازدحام و شلوغ و خروج از محیط منزل خودداری می کنند. این اختلال معمولاً در نوجوانی شروع می شود، ولی سابقه ی آن می تواند به دوران کودکی و تجربه ی اضطراب جدایی در آن زمان برگردد.) از این نوع اضطراب هستند.
۴- ترس های اجتماعی (Social Phobia)
این نوع ترس در اواخر کودکی یا اوایل نوجوانی شروع می شود و ترس و شرمساری از اشتباه کردن، صحبت کردن، غذا خوردن، سرخ شدن یا لرزش صدا و … در برابر جمع است و و با خجالت ساده تفاوت دارد. این حالت اضطراب مانع شناخت افراد جدید می شود و فرد را انزوا و گوشه گیری می کشاند.
۵- اختلال وسواس ( Compulsive–Obsessive Disorder)
در این حالت فرد افکار یا اعمالی را بر خلاف میل خود تکرار می کند. این بیماری می تواند به صورت وسواس فکری یا وسواس عملی یا هر دو در فرد ظاهر شود. در وسواس فکری، فرد قادر نیست فکر، احساس یا عقیده ای تکراری و مزاحم را از ذهن خود بیرون کند.
افکار وسواسی می توانند بسیار ناراحت کننده، وحشت آور یا وحشیانه باشد. افکار وسواسی می توانند باعث شوند که فرد به سمت عادات وسواسی گرایش پیدا کند، یعنی عمل یا اعمالی را به طور مکرر انجام دهد (وسواس عملی). مانند شستن مکرر دست ها، بالا کشیدن بینی، … اعمال وسواسی هیچگونه توجیه منطقی ندارند.
۶- اختلال استرس پس از سانحه (Post- Traumatic Stress Disorder)
آن را به نام «سندرم موج انفجار» نیز می شناسند. این حالت مربوط می شود به حادثه ای (از قبیل جنگ، تصادفات شدید، سوانح طبیعی، …) که با استرس شدید هیجانی همراه است و شدت آن می تواند به هر کسی آسیب برساند.
یک دوم افرادی که دچار چنین استرس شدیدی می شوند، علایم مربوط به آن را (مانند خواب های تکراری، خاطراتی مبهم ولی فراگیرنده، از دست رفتن تعادل و پرخاشگری شدید، …) پس از گذشت حدود سه ماه از دست می دهند.
هرچه اقدامات لازم برای درمان زودتر انجام گیرد، احتمال ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه کمتر می شود. در صورتی که این حالت بیش از چند ماه طول بکشد، احتمال این که تا آخر عمر با فرد باقی بماند بسیار زیاد می شود.
راههای سادۀ مهار استرس و اضطراب
اکنون که علائم حالت استرس و اضطراب را کاملا دریافتیم، باید به دنبال راههای مهار آن باشیم. ابتدا بدانیم که مغز انسان بهترین داروها را میسازد و بهترین درمان ها را در خودش گنجانده است. فقط راه استفاده از آنها را باید یافت و آن هم نیاز به کمی تمرین و ممارست دارد. در اینجا به راههای مهار استرس بر اساس تجربیات شخصی و پیشنهادات پزشکان متخصص میپردازم :
۱ – نفس عمیق به مدت چند دقیقه
۲ – پیاده روی و قدم زدن
۳ – سرگرم شدن به کاری خاص مثلا نظافت منزل یا رانندگی (پرت کردن حواس خودمان به جایی دیگر)
۴ – تماس با چند دوست (حضوری یا تلفنی)
۵ – گوش دادن به یک موسیقی بیکلام
۶ – ورزش و تحرک (ترجیحا در جمع)
۷ – تفکر و تجسم مثبت از موقعیتی دیگر و مکانی دیگر
۸ – در آغوش کشیدن کسی که دوستش داریم
۹ – عدم توجه به علائم استرس
۱۰ – مدیتیشن و ریلکسیشن
۱۱ – تماشای طبیعت، دریا
۱۲ – توکل به خدا و سپردن همه چیز به دست او
حتی یک تصویرسازی ذهنی…
البته در ابتدا استفاده از یک عدد قرص پروپرانولول ۱۰ میتواند مفید باشد. اما باز هم بدانیم که مغز ما مهمترین منبع بوجود آورندۀ استرس و در مقابل بهترین از بین برندۀ آن است. نگران نباشیم. همه چیز در جای خود و به بهترین نحو اجرا میشود. این خودمان هستیم که شرایط را سخت میپنداریم و در نتیجه آنها را جذب مینماییم. تجربیات خود را در این رابطه با سایر خوانندگان این مطلب در میان بگذارید.
درمان
- ابتدا ترس و اضطراب خود را در رابطه با موقعیت خاص بشناسید و قبول کنید که شما دچار این اضطراب هستید و برای مواجهه با این موقعیت برنامه ریزی کنید؛ برای مثال اگر شما دائم در خصوص مسائل مالی اضطراب دارید، یک برنامه پس انداز پول را برنامه ریزی کنید و یا بودجه را به طور مجزا در نظر بگیرید.
- در مشکلات قبلی خود باقی نمانید. تغییراتی ایجاد کنید که احساس راحتی بیشتری داشته باشید و اجازه دهید تا مشکلات را پشت سر بگذارید.
- تنشها را با ورزش و ماساژ از خودتان دور سازید.
- از روش های رهاسازی (Relaxation) استفاده نمایید.
- به اندازه کافی استراحت کنید و اگر در خواب مشکل دارید به پزشک مراجعه نمایید.
- از الکل ، کافئین و شکلات و سیگار دوری جویید.
- فکر خود را مشغول نمایید.
- برای لذت بردن به بیرون بروید، مثل دیدن یک فیلم طنز، پیاده روی و یا کوهنوردی
- برنامه ریزی روزانه داشته باشید. داشتن کار بیش از حد و یا بیکار بودن در طی روز میتواند به اضطراب شما بیفزاید.
- علائم خود را یادداشت کنید و گاهی به دوست صمیمی خود آنها را بازگو کنید. گاهی مواقع گفتگو کردن با یک دوست از اضطراب شما میکاهد.
- در گروههای اجتماعی شرکت کنید و یا به طور داوطلبانه به کمک دیگران بپردازید.
دارو درمانی
- امکان دارد داروهای ضداضطراب مثل بنزودیازپینها برای مدتی کوتاه توسط پزشک تجویز شوند.
- امکان دارد از داروهای ضدافسردگی برای اختلال هراس استفاده شود.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی