علت چسبندگی روده چیست و چگونه درمان میشود ؟

چسبندگی روده چیست ؟

زمانی که مسیر روده کوچک یا روده بزرگ به صورت جزئی یا کامل مسدود شود، انسداد یا چسبندگی روده اتفاق می افتد. مسدود شدن روده باعث ممانعت از عبور غذا، مایعات و گازها از مسیر آن به‌طور طبیعی می‌شود.

روده کوچک یک اندام لوله‌ای شکل دراز در داخل شکم است که غذایی که تا حدودی هضم شده است را از معده می‌گیرد و پس از هضم کامل آن در مسیر خود، غذای کاملاً هضم شده را به روده بزرگ منتقل می‌کند.

روده بزرگ یا کلون بلندترین قسمت از روده بزرگ است که آب و عناصر غذایی باقیمانده در غذایی که از روده کوچک دریافت کرده و تقریباً به‌طور کامل هضم شده است را جذب می‌کند و فضولات باقیمانده (مدفوع) را به راست روده (رکتوم) منتقل می‌کند.

اصطلاح چسبندگی به حالتی گفته می شود که بافت اسکار بین حلقه های روده (روده کوچک یا روده بزرگ) و پوشش داخلی در دیواره شکم (پوشش صفاقی) یا با سایر اعضا در داخل حفره شکم (کبد، کیسه صفرا، رحم و لوله های فالوپی آن و تخمدانها و مثانه ادراری) تشکیل شود.

چسبندگی همچنین می تواند بین حلقه های روده کوچک اتفاق بیافتد.

نشانه‌های چسبندگی روده

نفخ شدید، شکم درد، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، ورم شکم، گرفتگی شدید عضلات شکم و تنفس بد بو و تب از علائم چسبندگی روده است.

درد‌های شکم در ابتدا به صورت دوره‌ای هستند، یعنی هر چند دقیقه یک‌بار؛ اما با کامل شدن انسداد و یا بدتر شدن اوضاع (مثلا پیچیده‌شدن روده‌ها) این درد‌ها به شدت زیاد می‌شوند و به‌طور دائم وجود خواهند داشت.

سر و صدای شکمی زیاد خواهد شد و حالت تهوع و استفراغ بسته به محل انسداد به‌وجود خواهد آمد. هرچه محل انسداد بالاتر باشد، استفراغ زودتر رخ خواهد داد.

وجود مواد دفعی در استفراغ نشان دهنده انسداد در محلی پایین و در روده بزرگ است.

کاهش اشتها، تب، یبوست و درد‌های خفیف و گاه‌وبیگاه شکمی از علائم یک انسداد ناقص است. اما شوک و عدم دفع ادرار نشان دهنده یک انسداد کامل و وضعیت خطرناک اورژانس در یک بیمار است که باید سریعاً در اورژانس درمان شود.

انسداد در روده بزرگ، علائمش دیرتر و به تدریج به‌وجود می‌آید و درد‌های کرامپی در پایین شکم و زیر ناف وجود خواهند داشت، اما اسپاسم‌های ناشی از انسداد روده بزرگ بیشتر طول خواهند کشید.

در هر دو حالت انسداد، بعد از مدتی شکم متورم می‌شود و حتی ممکن است بتوان توده‌ای انسدادی را در معاینه شکم لمس کرد.

تشخیص دیر هنگام چسبندگی روده می‌تواند موجب پاره شدن روده، مشکلات تنفسی و حتی مرگ گردد.

علت های بیماری چسبندگی روده چیست ؟

چسبندگی روده بعد از جراحی رایج است، زیرا اغلب دارو هایی برای افراد تجویز می شود که حرکات روده ای آن ها را آرام می کند و این موضوع باعث فلج روده ای می شود و در این حالت روده مسدود نمی شود اما به درستی کار نمی کند.

با خوردن غذا حرکت درستی برای گوارش غذا انجام نمی شود. داروهایی که می تواند باعث فلج روده ای شود، شامل موارد زیر است:

• 
  هیدرومورفون
• 
  مورفین
• 
  اوکسی کودون
• 
  ضد افسردگی تریکلیک مثل ارمیت ریپتیلاین و ایمپرامین

اگرچه علت های دیگری برای چسبندگی روده وجود دارد که شامل موارد زیر است :

• 
  سرطان روده
• 
  بیماری التهاب روده که باعث می شود دیواره های روده ضخیم تر و سیستم ایمنی ملتهب شوند .
• 
  بیماری پارکینسون که روی ماهیچه ها و عصب روده تاثیرگزار است .
• 
  آماس واگراهه
• 
  مشکلات دیواره ای روده یکی از رایج ترین دلایل چسبندگی روده در کودکان است .

این ها رایج ترین دلیل چسبندگی روده در نوجوانان می باشد و کودکان نیز ممکن است این مشکل را تجربه کنند .

تشخیص چسبندگی روده

پزشک برای تشخیص انسداد روده و علت چسبندگی روده ابتدا معاینات فیزیکی را انجام می دهد و از بیمار در مورد وضعیت و دارو های مصرفی سوال می کند.

در طول معاینه فیزیک پزشک شکم شما را لمس می کند و به صدای حرکت روده ها گوش می دهد.

البته برای تشخیص علت چسبندگی روده هیچ تستی وجود ندارد که بتواند به راحتی چسبندگی را شناسایی کند اما برای تشخیص بهتر و دقیق تر علت چسبندگی روده می توان آزمایشات زیر را انجام داد:

1. 
   سی‌تی اسکن
2. 
   تصویربرداری سریالی قسمت بالای دستگاه گوارش (Upper GI series)
3. 
   کلونوسکوپی
4. 
   عکس‌برداری اشعه ایکس از شکم

تشخیص انسداد روده

پزشک سوالاتی در مورد علائم، مشکلات گوارشی دیگری که داشته اید و هر گونه جراحی‌ای که پیش از این انجام داده اید سوالاتی می‌پرسد.

پزشک برای تشخیص انسداد روده اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

1. 
   توضیح علائم: جزئیات کامل علائم انسداد روده را به پزشک توضیح دهید.
2. 
   سابقه پزشکی: در مورد روش‌های درمانی یا جراحی که اخیرا استفاده کرده اید و همچنین بیماری‌های که اکنون به آن مبتلا هستید و دارو‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید با پزشک صحبت کنید.
3. 
   معاینه: پزشک شکم و هر قسمت دیگری از بدن که در آن احساس درد یا ناراحتی می‌کنید را معاینه می‌کند.
4. 
   آزمایش‌های تصویربردرای: برای تشخیص انسداد روده، پزشک از تصویر برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن استفاده می‌کند.
5. 
   تصویر برداری با اشعه ایکس به منظور باعث پیدا کردن انسداد روده بزرگ و کوچک می‌شود. گرفتن سی تی اسکن از شکم که به پزشک کمک می‌کند تا جزئی یا کامل بودن انسداد روده را تشخیص دهد.
6. 
   کولونوسکوپی: در صورتی که پزشک حدس بزند انسداد روده بزرگ اتفاق افتاده است، کولونوسکوپی را توصیه می‌کند.
7. 
   برای انجام این آزمایش داروی بیهوشی به شما تزریق می‌شود و سپس پزشک دوربینی را به انتهای یک لوله وصل کرده و آن را داخل روده بزرگ می‌کند. این کار به پزشک این امکان را می‌دهد تا قسمت داخلی روده بزرگ را مشاهده کند.
8. 
   سندروم پیچ خوردگی روده با انجام تنقیه با باریوم، تحلیل مدفوع و روش‌های تصویر برداری مثل رادیوگرافی، سی تی اسکن و ام آر‌ای صورت می‌گیرد. لاپاراتومی تشخیصی یا توضیحی، یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای معاینه ارگان‌های شکم توصیه می‌شود.
9. 
   برای تشخیص انسداد روده از تصویر برداری اشعه ایکس یا سی تی اسکن استفاده می‌کند.

جلوگیری از چسبندگی روده

اصولاً امکان جلوگیری از ایجاد انسداد و چسبندگی روده به علت چسبندگی روده بستگی دارد.

در واقع جلوگیری از چسبندگی روده دشوار است. با این حال شما می‌توانید با انجام اقدامات زیر، خطر انسداد و گرفتگی روده‌ها را کاهش دهید:

• 
  اگر مورد جراحی دارید بهتر است، جراحی لاپروسکوپی را انجام دهید
• 
  درمان فتق و آسیب‌های مشابه در اسرع وقت و قبل از آنکه باعث انسداد روده شود.
• 
  کاهش احتمال فشردگی مدفوع از طریق:
• 
  مصرف غذاهای غنی از فیبر به مقدار زیاد
• 
  نوشیدن آب و مایعات به مقدار زیاد
• 
  ورزش کردن به‌طور منظم

محققان دریافته اند که رژیم غذایی و تغذیه در ایجاد یا جلوگیری از چسبندگی روده نقش دارند.

فرد مبتلا به انسداد روده ای جزئی می تواند علائم را با رعایت یک رژیم غذایی مایع یا کم فیبر که به وسیله سیستم گوارش ساده تر به ذرات کوچکتر تقسیم می شود، درد و علائم چسبندگی روده را کم کند

روش‌های درمان سنتی انسداد روده (چسبندگی روده)

این روش‌های درمانی زمان زیادی نمی‌برد و در پیشگیری از انسداد روده و پیچ خوردگی روده به شما کمک می‌کنند، این روش‌های درمان سنتی انسداد روده عبارتند از:

نوشیدن آب زیاد

نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز به شما کمک می‌کند تا روده‌های شما فعالیت نرمالی داشته باشند. این کار برای کسانی که مشکلات روده‌ای مثل یبوست یا نفخ شکم دارند، بسیار مهم است.

بیشتر بخوانید : بررسی آداب خوردن و نوشیدن از دیدگاه طب سنتی اسلامی

حفظ یک رژیم غذایی سالم

غلات کامل، میوه‌های تازه و سبزیجات برگ دار سبز به عنوان درمان گیاهی انسداد روده موثر هستند، در حالی که از خوردن گوشت قرمزو غذا‌های فراوری شده باید پرهیز کنید.

تمیز کردن روده

تمیز کردن چند وقت یک بار روده به حذف مدفوع باقی مانده در بدن کمک می‌کند. این کار باعث پیشگیری از انسداد روده، پیچ خوردگی روده و بیماری‌های دیگری که با تنبلی دستگاه گوارش بوجود می‌آید، می‌شود.

ورزش روزانه

به تحرک در آوردن بدن باعث به حرکت درآمدن دستگاه گوارش نیز می‌شود. ورزش روزانه باعث به جریان افتادن گردش خون می‌شود و این کار باعث از بین رفتن بسیاری از مشکلات از قبیل: پیچ خوردگی روده می‌شود.

بیشتر بخوانید : فواید ورزش تی آر ایکس (TRX) برای سلامت بدن

انجام جراحی

روده ها بسیار طویل هستند و بنابراین می توانید بدون قسمتی از آن هم زندگی کنید .

البته که این جراحی ممکن است روی پردازش گوارشی بدن تان تاثیر گذار باشد که حتما باید بعد از آن ، سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید و در جراحی، پزشک مجبور است که کل روده را خارج کند و در چنین موردی شما باید از این عضو تو خالی مراقبت کنید .

برخی از عمل‌هایی که به طور رایج برای رفع انسداد و چسبندگی روده انجام می‌گیرد عبارتند از:

1. 
   برطرف کردن گرفتگی به وسیله لوله‌ای که از طریق بینی یا مقعد به روده وارد می‌شود و تا محل گرفتگی در روده پیش می‌رود.
2. 
   لاپاراسکوپی : یک عمل جراحی با حداقل تهاجم است که طی آن یک بریدگی کوچک برای وارد کردن لاپاراسکوپ یا ابزارهای جراحی دیگر جهت حذف انسداد روده، بر روی شکم ایجاد می‌شود. لاپاراسکوپ ابزار کوچکی به شکل یک تلسکوپ کوچک می‌باشد.
3. 
   قطعه‌برداری از روده بزرگ : در این عمل، قطعه‌ای از روده بزرگ برداشته می‌شود.
4. 
   قطعه‌برداری از روده کوچک : در این عمل، قطعه‌ای از روده کوچک برداشته می‌شود

عوارض چسبندگی روده

چسبندگی روده می تواند باعث انسداد روده و ناباروری در زنان شود.

انسداد روده می‌تواند منجر به ایجاد یک فرورفتگی یا سوراخ در روده کوچک یا بزرگ شود که آن را زخم روده می‌نامند.

ایجاد چنین سوراخی در دیواره روده باعث می‌شود که محتویات آن به حفره شکمی نشت کند و باعث ایجاد عفونت در این ناحیه شود. این نوع عفونت را پریتونیت می‌نامند.