پروستات خوش خیم چیست ؟
پروستات با افزایش و بالا رفتن سن بزرگ میشود، به طوری که اکثریت مردان ۸۰ ساله دارای علائم ادراری پروستات می شوند و بزرگی خوش خیم پروستات رخ می دهد. بزرگی خوش پروستات سرطانی نیست و قابل درمان می باشد.
بزرگ شدن پروستات پدیدهای طبیعی است و از 40 سالگی بدون اینکه هیچ علامتی داشته باشد شروع میشود و علایم آن پس از 55 سالگی علایم آن نمایان میشود.
غده پروستات به وزن تقریبی 20 گرم قسمتی از دستگاه ادراری – تناسلی مرد است که بخشی از مایع منی را برای انزال تهیه می کند . (بیضه ها نطفه یا اسپرم را تولید می کنند) .
پروستات مجرای ادرار (اورتر) (1) را دربر می گیرد . مجرای ادرار از مثانه آغاز و در مرد به انتهای آلت تناسلی ختم می شود که ادرار از آن راه خارج می گردد و منی نیز در اثر انقباض و فشار پروستات، به خارج جهش می کند .
علل بزرگی خوش خیم پروستات
به طور قاطع به غیر از افزایش سن، هنوز علت واقعی بزرگی خوش خیم پروستات مشخص نشده است.
بسیاری از دانشمندان تصور میکنند که هورمون جنسی مردانه که تسترسترون میباشد، نقش تأثیرگذاری در بزرگی پروستات بازی میکند و عقیده دارند که تستوسترون باید وجود داشته باشد تا بزرگی خوش خیم پروستات به وجود آید، ولی از طرفی الزاماً به طور مستقیم باعث این وضعیت نمیباشد.
تستوسترون از بیضه ترشح می شود و هورمون جنسی مردانه میباشد.
دیده شده بچههایی که فاقد هر دو بیضه بودهاند و در نتیجه این هورمون جنسی در آن ها وجود ندارد، در سنین بالا دچار بزرگی خوش خیم پروستات نمیشوند.
در یک مطالعه انجام شده ۲۶ کودک بدون بیضه که در کاخ بزرگان در چین هستند، مورد معاینه قرار گرفتند ۸۱ درصد پروستات قابل لمس نداشتند. هورمون جنسی دیگری که عقیده دارند در بزرگی پروستات اثر دارد دی هیدرو تسترسترون قوی تر است.
قرص فینتراید که بیماران برای کوچک شدن پروستات مصرف میکنند، باعث می شود که DHT از بین برود و پروستات کوچک گردد. یکی دیگر از عوامل، هورمون استروژن است که باعث رشد پروستات میگردد.
رژیم غذایی ممکن است در بزرگی خوش خیم پروستات نقش داشته باشد ولی مطالعات زیادی برای روشن شدن آن باید انجام شود.
گزارشات چنین نشان میدهد که خوردن زیاد پروتئین حیوانی باعث بزرگی پروستات میشود. مردان بالای ۶۰ سال در روستاها که کمتر مبتلا به بزرگی پروستات میشوند.
در مقایسه با شهر نشینها که پروتئین زیاد مصرف میکنند، کمتر دچار بزرگی پروستات میشوند. بزرگی خوش خیم پروستات با چاقی، فشار خون، چربی به بالای خون و دیابت ممکن است در ارتباط باشد.
علت بزرگی پروستات
-
وجود هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون -
دی هیدرو تستوسترون (DHT) که ۱۰ برابر قویتر از تستوسترون میباشد. -
استروژن -
چاقی، فشار خون، دیابت، چربی بالای خون
علائم بزرگی خوش خیم پروستات
بزرگی خوش خیم پروستات شایع ترین علت علائم اداری تحت سیستم دستگاه ادراری در مردان میباشد. علائم به دو دسته تقسیم میشوند، یکی علائم تحریکی مثانه که شامل سوزش و تکرر ادرار و شب ادراری است و دسته دوم علائم انسدادی که به صورت تأخیر در ادرار کردن، به طوری که بیمار باید مدتی صبر کند تا ادرار خارج شود.
دیگر علائم بزرگی خوش خیم پروستات به شرح زیر است:
-
قطع و وصل ادرار -
باریک شدن ادرار -
زور زدن برای تخلیه ادرار -
احساس عدم تخلیه ادرار و ادرار قطره قطره احساس پری مثانه -
درد شکم -
سنگ مثانه -
بند آمدن ادرار -
ادرار عفونی -
عفونتهای ادراری
به طور خلاصه، تکرار ادرار و سوزش ادرار، سریع به توالت رفتن، کاهش فشار ادرار، قطع و وصل ادرار، تأخیر و صبر کردن برای تخلیه ادرار، احساس عدم کامل تخلیه ادرار، شب ادراری، عفونت ادراری، بند آمدن ادرار، بی اختیاری ادرار، ادرار خونی، زور زدن برای تخلیه ادرار، آسیب کلیه از علائم بزرگی خوش خیم پروستات هستند.
تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات
تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات بر اساس گرفتن شرح از بیمار، علائم اداری، معاینه پروستات از راه مقعد صورت می گیرد.
آزمایش ادرار، برای بررسی وجود خون در ادرار و آزمایشات مربوط به کلیه و انجام آزمایش PSA برای بررسی وجود یا عدم وجود سرطان (اگر چه انجام PSA برای هر بیماری الزامی نمیباشد)، سونوگرافی سیتوسپکی باریک شدن فشار ادرار، عدم تخلیه کامل ادرار از مثانه، شب ادراری، به سرعت به توالت رفتن برای تخلیه ادرار از علائم مهم در تشخیص بیماری بزرگی پروستات میباشد.
درمان بزرگی خوش خیم پروستات
اصولاً درمان بزرگی خوش خیم پروستات با توجه به شدت علائم اداری، سن و وضعیت قلبی، ریوی بیمار تصمیمگیری میشود. در تعداد معدودی از بیماران با تغییر در روش زندگی روزانه علائم ادراری آنها کاهش مییابد. این عوامل شامل:
-
تخلیه ادراری(زودتر تخلیه کردن) -
تخلیه ادرار در حمام، اگر احساس ادرار کردن هم نداشته باشند. -
عدم استفاده از داروهای بدون نسخه پزشک، مثل داروهای ضد حساسیت و ضد اختناقها که باعث میشود مثانه نتواند ادرار را تخلیه کند. -
خودداری از خوردن کافئین، الکل، غذاهای قند -
کاهش و کم کردن استرس و اضطراب، چون باعث تکرر ادرار میشود. -
ورزش کردن علائم را کاهش میدهد. -
نشستن در آب گرم
بیمارانی که حتماً باید عمل جراحی شوند:
-
آسیب کلیه نارسائی کلیه -
سنگهای کلیه -
عفونتهای تکرار شونده -
بیاختیاری ادرار -
عدم تخلیه کامل ادرار -
ادرار خونی -
علائم شدید ادراری
متأسفانه بسیاری از مردان مبتلا به علائم ادراری که مدت طولانی از آن میگذرد، نسبت به درمان بیتوجهی و سهل انگاری کرده و دچار آسیب کلیوی شده و ممکن است بعد از عمل بعضی از علائم ادراری بهبود نیابد.
بنابراین درمان پروستات در مراحل زودرس و اولیه و مراجعه سریع به پزشک بسیاری از مردان بدون هیچ گونه عارضه بهبود مییابند.
عمل جراحی پروستات
عمل جراحی پروستات به طور متداول در دنیا به دو روش بسته و باز صورت میگیرد. عمل باز همان طور که از نامش مشخص است بیمار تحت عمل جراحی باز قرار میگیرد و لذا زیر ناف شکاف عرضی در حدود ۱۰ سانتی متر داده میشود.
بعد از باز کردن پوست، عضلات قطع و یا جداسازی می شوند، پس مثانه به طور طولی باید باز گردد و پس از طریق گردن مثانه پروستات با رعایت نکات مهم تکنیکی برای جلوگیری از بی اختیاری ادرار بعد از عمل پروستات خارج میگردد.
اگر جراح تجربه و مهارت کافی را داشته باشد و بتواند خیلی آرام قسمتی از پروستات را مجرا چسبیده است پروستات آزاد خارج کند هرگز بیاختیاری ادرار بعد از عمل به وجود نمیآید.
معمولاً از ۱۰۰ نفر مبتلا به بزرگی پروستات که باید عمل جراحی شوند، فوراً ۵ نفر باید به روش باز عمل شوند. بعداز خارج کردن پروستات، گردن، مثانه در ساعتهای ۵، ۷، ۱۱ دوخته شود و با گذاشتن یک لوله خارج در اطراف مثانه، عضلات فاسیا و پوست دوخته میشود و در حین عمل یک سوند فولی حداقل به مدت یک هفته در مجرا باید گذشته شود.
هر جراحی در عمل بسته مهارت و تجربه کافی را دارد،عمل باز را انجام میدهد. در عمل باز پوست، عضلات و مثانه باز میشود، در حالی که در عمل بسته چنین اتفاقی نمیافتد.
در عمل باز حداقل بیمار یک هفته باید در بیمارستان بستری باشد و لذا هزینه بیمار بسیار زیاد خواهد شد. معمولاً باید در طول یک هفته سوند مجرا؛ سوند داخل مثانه و اطراف مثانه خارج گردد.
در گذشته عقیده بر این بود که پروستات اگر از ۶۰ گرم بزرگتر باشد، باید به صورت عمل باز پروستات خارج شود، در حالی که افرادی که تجربه کافی در عمل بسته دارند، پروستاتهای بزرگتر از ۶۰ گرم را به راحتی عمل میکنند.
بیشتر بخوانید :
مشکلات پروستات: ۱۶ درمان خانگی برای مشکلات پروستات
علت بزرگی پروستات در آقایان چیست؟
راه های مناسب برای پیشگیری از سرطان پروستات