علائم و نشانه های پایین آمدن اکسیژن خون نوزادان چیست؟
در نتیجه مصرف برخی داروها یا یک حمله آسم شکل بگیرد، یا با گذشت زمان به واسطه مشکلات قلبی یا بیماری های ریوی، مانند بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) و آمفیزم ایجاد شود. اگرچه علائم هیپوکسی اغلب از فردی به فرد دیگر متفاوت است، برخی از شایع‌ترین آنها در ادامه ارائه شده اند.
-
تغییر رنگ پوست
گلبول های قرمز خون وظیفه حمل اکسیژن به بافت های بدن را بر عهده دارند و مقدار ناکافی از آنها می تواند موجب تغییر رنگ پوست شود. رنج کبود شرایطی است که در آن پوست معمولا ظاهر آبی-قرمز تیره پیدا می کند و در صورت افت چشمگیر سطوح اکسیژن شکل می گیرد.
برای افرادی که دارای پوستی تیره‌تر هستند، رنج کبود ممکن است در غشاهای مخاطی لب ها، لثه ها، و اطراف چشم ها، و ناخن ها راحت‌تر مشاهده شود.
سردرگمی به عنوان شرایطی که انسان قادر به تفکر واضح یا سریع نیست، احساس از خود بیخود شدن دارد، و برای حفظ توجه، تصمیم گیری، یا به یادآوردن چیزی تلاش می کند، تعریف می شود.
اگر متوجه شدید خودتان یا فردی دیگر به طور ناگهانی هر یک از این علائم را نشان می دهد، ممکن است با هیپوکسی مواجه شده باشید. هیپوکسی ناگهانی می تواند به واسطه دلایل مختلفی شکل بگیرد که از یک حمله آسم شدید تا بروز مشکلی در قلب یا ریه ها را شامل می شود.
حمله آسم شدید از دلایل شایع هیپوکسی است، که طی آن دریافت هوا توسط ریه ها با دشواری صورت می گیرد، زیرا مسیرهای هوایی تنگ شده اند. در تلاش برای پاکسازی ریه ها، فرد ممکن است به طور مکرر سرفه کند.
در شرایطی که این واکنشی طبیعی محسوب می شود، اما می تواند خطرناک نیز باشد، زیرا سرفه کردن برای پاکسازی ریه ها اکسیژن بیشتری را مصرف می کند و می تواند علائم را وخیم‌تر سازد.
-
ضربان قلب و تنفس سریع
ضربان قلب افزایش یافته بیشتر مواقع زمانی رخ می دهد که درگیر یک فعالیت جسمانی هستید، از این رو، مواجهه با آن زمانی که در وضعیت استراحت قرار دارید ممکن است نشان دهنده هیپوکسی باشد. هنگامی که بدن به میزان کافی اکسیژن دریافت نمی کند، قلب عملیات پمپاژ خون را در راستای کمک به گردش خون حاوی اکسیژن در سراسر بدن و تامین نیاز سلول ها سریع‌تر انجام می دهد.
تسریع تنفس نیز زمانی که نیاز بدن به اکسیژن تامین نمی شود، در تلاش برای افزایش اکسیژن دریافتی شکل می گیرد. انسان در شرایط عادی 12 تا 16 بار در دقیقه نفس می کشد، اما در چنین موقعیت هایی ممکن است نرخ تنفس به 24 بار یا بیشتر افزایش یابد.
تنگی نفس به عنوان یکی از نشانه های آشکار هیپوکسی در نظر گرفته می شود و اغلب در نتیجه افزایش ضربان قلب و نرخ تنفس که پیش از این به آنها اشاره شد، رخ می دهد. تنگی نفس اغلب در حالت استراحت شکل می گیرد و می تواند چنان شدید شود که احساس خفگی در فرد ایجاد شود.
تنگی نفس، هنگام فعالیت های جسمانی هرچه بیشتر خود را نشان می دهد و ممکن است تحمل فرد در انجام آنها را کاهش دهد. همچنین، تنگی نفس ممکن است طی خواب رخ دهد و فرد را از خواب بیدار کند. در برخی موارد، تنگی نفس ممکن است با صدای خس خس، به ویژه هنگام عمل بازدم، همراه باشد.
اکسیژن مهمترین ماده برای عملکرد سالم تمام اجزای بدن است و حتی منجر به پیشگیری از سرطان می شود. به یاد داشته باشید که سلول های سرطانی در یک محیط اسیدی و کم اکسیژن رشد می کنند.
از آن جایی که سلول ها نمی توانند بیش از چند دقیقه به اندازه کافی اکسیژن ذخیره کنند، بدن به یک منبع ثابت اکسیژن در محیط زیست خود نیاز دارد. چندین روش طبیعی مانند سلول های بنیادی برای افزایش اکسیژن در خون وجود دارد که می توان با آنها از اثرات مخرب اکسیژن پایین در خون جلوگیری کنید و سلامت خود را حفظ کرد.
علل کاهش اکسیژن خون در نوزاد
-
انسداد مجرای تنفسی -
کم‌خونی -
سندرم اضطرار تنفسی حاد -
برخی داروها مثل داروهای نارکئتیک (اعتیاد آور) و داروهای بیهوشی که میزان تنفس را پایین می‌آورند. -
بیماری قلبی مادرزادی (که از هنگام تولد نوزاد وجود دارد) -
بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) -
آمفیزم -
ارتفاعات بالا -
بیماری ریوی درون شبکه‌ای -
پنومونی -
آسیب قلب و ریه در اثر فشار زیر آب ( غواصی) -
آدم ریوی -
آمبولی ریوی
برای افرادی که به بیماری مزمن انسدادی ریه دچار هستند توانایی دریافت اکسیژن یک کشمکش همیشگی است.
جلوگیری و درمان کمبود اکسیژن خون در بزرگسالان
اگر تنفس عادی برای شما و یا یکی از نزدیکان شما دشوار است این راهکارها را انجام دهید:
1) هوای تازه جهت درمان کمبود اکسیژن خون در نوزاد
-
منوکسید کربن و فلوراید با مقدار اکسیژنی که بدن دریافت می کند و به جریان خون منتقل می شود تداخل دارد. اگر امکان دارد هوای تازه را دریافت کنید، به ویژه در فضاهای باز که آلودگی و دود خودروها و گاز آلاینده ها و سایر مواد شیمیایی کمتر است.
با تصفیه کننده های طبیعی مثل: چراغ سنگ نمک، شمع های مومی و زغال بامبو برای پاک و تمیز نگه داشتن هوای خانه استفاده کنید.
2) ورزش
-
دریافت مقادیر کافی ورزش در روز، به ویژه زمانی که ضربان قلب شما برای حداقل ۳۰ دقیقه افزایش می یابد، می تواند سطح اکسیژن را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. به این دلیل که پاسخ های فیزیولوژیکی توسط مغز کنترل می شود. -
پیاز مغز تنفس را در زمان خیلی از فعالیت ها مثل خواب، ورزش و غذا خوردن را تنظیم و کنترل می کند. -
وقتی ورزش می کنید، سلول ها بیش از هر کار کم تحرک دیگری اکسیژن مصرف می کنند تا جایی که دی اکسید کربن زیاد می شود و مغز درخواست تولید اکسیژن توسط سلول ها را افزایش می دهد. -
ورزش همچنین باعث افزایش رشد عروق خونی جدید می شود و می تواند فشار خون را در افراد مبتلا به فشار خون و دیابت نوع ۲ کنترل کند.
3) مصرف آنتی اکسیدان ها
-
مصرف آنتی اکسیدان به بدن اجازه می دهد که از اکسیژن مؤثرتر استفاده کند و مقدار مناسبی از آن وارد خون شود. آنتی اکسیدان ها شامل ویتامین A، ویتامین C و کوآنزیم Q10 می شوند. نمونه هایی از خوراکی هایی که سرشار از آنتی اکسیدان هستند شامل ذغال اخته، لوبیا قرمز، کنگر قرمز، کنگر فرنگی، توت فرنگی، آلو، توت سیاه و بلوبری؛
4) خودداری از مصرف الکل و دخانیات
-
الکل و دخانیت و مواد مخدر بر سطح اکسیژن در خون اثر می گذارد. با مصرف این مواد روند اکسیژن رسانی (اکسیداسیون) که برای سوخت و ساز بدن لازم است نا به سامان می شود و باعث نابودی آن می گردد. اگر می خواهید اثرات زیانبار بر بافت بدن و اندام خود را به حداقل برسانید، از مصرف الکل و مواد مخدر و دخانیات دوری کنید.
مصرف آنتی اکسیدان به بدن اجازه می دهد که از اکسیژن مؤثرتر استفاده کند
5) سبزیجات بخورید
-
کلروفیل یا سبزینه، ماده مغذی گیاهی است که رنگ سبز را به گیاهان می‌دهد و شباهت زیادی به مولکول‌های هموگلوبین دارد. آهن منابع گیاهی به تقویت خون کمک می‌کند. -
یکی از روش‌های دیگر برای تصفیه خون استفاده از ریشه قاصدک به صورت دمنوش می‌باشد. -
بدن برای اینکه به‌درستی کار کند، بایستی میزان مشخصی از اکسیژن توسط جریان خون به سلول‌ها و بافت‌های بدن برسد. -
وقتی میزان اکسیژن خون به کمتر از حد طبیعی کاهش پیدا کند، هیپوکسمی یا هیپوکسیما رخ می‌دهد و شما دچار تنگی‌نفس خواهید شد.
6) مصرف اسیدهای چرب ضروری
-
اسیدهای چرب مانند ویتامین F افزایش اکسیژن هموگلوبین در جریان خون را به عهده دارند. بدن نمی تواند اسیدهای چرب ضروری لینولنیک و اسید آلفا لینولنیک را تولید کند بنابراین شما نیاز دارید خوراکی هایی بخورید که حاوی این مواد هستند. -
روغن آفتابگردان، روغن کانولا، روغن گلرنگ حاوی اسید لینولینک است و برای اسید آلفالینولنیک سودا، گردو و دانه کتان منابع خوبی هستند.
7) تنفس مناسب
-
درست نفس نکشیدن ممکن است اکسیژن خون را تا ۲۰ درصد کاهش دهد. تنفسی که اکسیژن کمی را دریافت می کند هم می تواند اکسیژن جریان خون را کاهش دهد. سطح اکسیژن خون خود را با تمرین تنفس عمیق بهبود بخشید. -
این تمرین ها انرژی را بیشتر می کند، پاکسازی ریه ها را انجام می دهد و باعث افزایش اکسیژن در خون می شود.کمبود اکسیژن در خون، هیپوکسمی نام دارد و می تواند منجر به اضطراب، خستگی، سردرد و در موارد شدید کما و مرگ شود. -
سطح اکسیژن خون خود را با تمرین تنفس عمیق بهبود ببخشید. این تمرین ها انرژی را بیشتر می کند، پاکسازی ریه ها را انجام می دهد و باعث افزایش اکسیژن در خون می شود.
8) آرام باشید
-
تکنیک های تمدد اعصاب می تواند به افرادی که بیماری مزمن انسدادی ریه دارند کمک کند. وقتی شما آرام هستید تنفس عمیق آسان تر می شود، سطح اضطراب پایین می آید و میزان دریافت اکسیژن افزایش می یابد. شما با مدیتیشن، یوگا، تمرین تفکر مثبت و نوشتن افکار خود کمک کنید که آرامش ایجاد شود تا تنفس و دریافت اکسیژن بهبود یابد.
9) ویتامین B مصرف کنید
-
این گروه از ویتامین‌ها از جمله B12 – B6 و فولات برای کاهش میزان هوموسیستئین با انسداد سرخرگ‌ها و بیماری قلبی ارتباط داده شده است. بنابراین کنترل آن حیاتی است.
10) نوشیدنی های سالم
-
نگه داشتن بدن در وضعیت هیدراته (آب رسانی به بدن) کار سختی به نظر می آید اما این کار به حفظ سطح اکسیژن بدن کمک زیادی می کند. همه می دانیم که مولکول های آب یا H2O از دو اتم اکسیژن تشکیل شده است پس نوشیدن آب به اندازه کافی کمک می کند بدن هیدراته شود. -
وقتی که بدن هیدراته شود خون به راحتی می تواند مواد مغذی و به ویژه اکسیژن را به همه نقاط بدن برساند. -
اگر می توانید مایعات دیگر را بنوشید و همچنین می توانید آب میوه های تازه و ترکیب های گوناگون را هم امتحان کنید. از آنجا که میوه ها و سبزیجات تازه سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هستند، آنها را در مخلوط کن یا آب میوه گیری بریزید و آبشان را بگیرید و بنوشید زیرا با این کار هضم آنها راحت تر خواهد بود.
گیاهان می توانند به طور طبیعی اکسیژن خانه را افزایش دهند
11) طبیعی و تازه بمانید.
-
جایگزین های طبیعی برای افزایش اکسیژن می تواند در خانه شما باشد. گیاهانی مثل: نخل اریکا، گیاه ماری، گیاه پاچیرا، گل چمچه ای، گیاه ژربرا و یا گیاه آگلونما در فضای خانه نگهدارید. این گیاهان می توانند به طور طبیعی اکسیژن خانه را افزایش دهند.
12) برای جذب اکسیژن غذا بخورید
-
افرادی که دچار بیماری مزمن انسدادی ریه هستند با مصرف بعضی مواد خوراکی مثل لبنیات و انواع کلم (به ویژه کلم بروکلی) می توانند علائم بیماری را کم کنند. غذای تازه بخورید، سبزیجاتی مانند اسفناج، فلفل، سیب زمینی، هویج و لوبیا سبز را بخارپز استفاده کنید. البته که باید پیش از شروع هر رژیم غذایی آن را با پزشک خود در میان بگذارید. -
مصرف نمک را کم کنید تا نفخ از بین برود و نیاز به نوشیدن آب بیشتر نداشته باشید. گیاهان خشک و ادویه هایی مانند نعناع، پونه و زردچوبه را جایگزین نمک کنید چون اکثر گیاهان برای ریه ها مفید است. وقتی ریه های شما برای تنفس کمتر مشکل داشته باشند اکسیژن بیشتری دریافت می کنید و حس بهتری خواهید داشت. -
اکسیژن مهمترین ماده برای عملکرد سالم تمام اجزای بدن است
13) دریافت آهن کافی
-
آهن در مولکول‌های هموگلوبین وجود دارد، در نتیجه برای تولید خون سالم و غنی ضروری است. بیشتر زنان قبل از یائسگی با کمبود آهن مواجهند و شاید نیاز باشد که از مکمل استفاده کنند. -
از آن جا که مصرف بیش از حد قرص آهن می‌تواند خطرناک باشد، قبل از مصرف مکمل آزمایش را انجام دهید. برخی منابع غذایی آهن شامل عدس، لوبیا، سبزیجات، گوشت قرمز و ….. است.
14) سلول های بنیادی
-
اکسیژن برای عملکرد بدن و تمام اجزاء آن مفید است. با این حال، برای کسی که بیماری مزمن انسدادی ریه دارد دریافت اکسیژن کافی بسیار دشوار است. -
سلول های بنیادی توانسته سطح اکسیژن بدن خیلی از افراد را بالا ببرد و باعث تنفس راحت تر و بهبود کیفیت کلی زندگی آنها شود. -
سلول های بنیادی می توانند بافت ریه را التیام دهند و عملکرد آن را بهتر کنند. با این کار دی اکسید کربن از ریه ها خارج می شود و اکسیژن کافی به شکل مؤثرتری به ریه ها می رسد.
مراجعه به پزشک
-
پزشک با اندازه‌گیری میزان اکسیژن موجود در خون سرخرگ‌ها مشخص می‌کند که آیا شما دچار کمبود اکسیژن خون شده‌اید یا خیر؟ -
در شرایطی که دچار تنگی‌نفس شدید به طور ناگهانی، تنگی‌نفس همراه با سردرد، بی‌خوابی، تجمع مایعات در بدن و سرفه در ارتفاعات بالا به اورژآنس زنگ بزنید.
و در شرایط زیر فوراً نزد پزشک بروید:
-
تنگی‌نفس که با ورزش کردن و یا فعالیت بدنی بدتر شود. -
پریدن ناگهانی از خواب همراه با تنگی‌نفس یا احساس خفگی که می‌تواند از علائم آپنه خواب عبارتست از قطع و وصل شدن تنفس در حین خواب.
همچنین بخوانید:
علت کمبود اکسیژن خون
نشانه های کمبود اکسیژن در خون (هیپوکسمی)