علت ریزش گل خیار
خیار نباتی است یکساله و از جنس Curcumis که حدود 30 گونه آن در آسیا و آفریقا به ثبت رسیده است و مربوط فامیلی Cucurbitaceae می باشد. ریشه خیار سطحی و گسترده است، فقط تعداد محدودی از ریشه ها می توانند بیش ایز عمق 0.5 متری نفوذ کنند. انشعابات زیاد اطراف ریشه باعث می شود که سیستم ریشه ای این گیاه سطحی و در عمق کمی از خاک قرار گیرد ولی در خاک های سبک می تواند تا عمق 80 سانتی متری نفوذ کنند. ساقه خیار مانند سایر نباتات خانواده کدوئیان خزنده و کرکدار بوده و ساقه می تواند به طول بیش از 10 متر نیز برسد.
برگ ها ی خیار نسبتا پهن بوده و هر یک از 3 تا 5 قسمت تشکیل شده و هر قسمت آن دارای کناره های پنجه ای شکل است. یکی از لوپ ها (پنجه ها) به صورت نوک تیز در می آید. از مشخصات بارز برگ ها وجود رگ برگ ها در پشت برگ است. اندازه برگ های تکامل یافته بسته به نوع رقم مراقبت های زراعتی بین 8- 30 سانتی متر طول و 5- 20 سانتی متر عرض دارد. در محور برگ ها پیچکها ی بدون انشعاب، ساقه های فرعی و همچنین گل های نر و ماده به وجود می آیند. پیچکهای برگ های اولیه تغییر نیافته اند که اغلب بعد از تشکیل 6- 8 برگ در نبات به وجود می آید.
گل های پنج قسمتی به رنگ زرد و به قطر حدود 3 سانتی متر هستند. گل های ماده در خیار فرورفته اند و دارای مادگی طویل هستند که روی ده گل قوی می نشینند. در صورتیکه گل های نر دمگلی ضعیف دارند اغلب ارقام خیار یک پایه با گل های نر و ماده جدا از هم در یک بوته (Monocious) هستند.
گل های نر به طور گروهی ولی گل های ماده به طور جداگانه ظاهر می شوند. گل های نر زودتر از گل های ماده ظاهر شده و تعداد آنها نیز بیشتر است. نسبت گل های نر به ماده در خیار حدود 14 به یک است. ظاهر شدن گل ها در خیار به غیر از خواص ژنیتیکی نبات بستگی به عوامل محیطی نیز دارد.
ارزش غذائی و اهمیت اقتصادی
با توجه به این که این نبات حدود 96- 97% دارای آب می باشد ولی به علت وفور ویتامین، املاح معدنی و اسیدهای عضوی در تغذیه مدرن امروزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از نظر اقتصادی خیار در بین سبزیهای مهم مقام چهارم را بعد از بادنجان رومی، کلم و پیاز دارا است.
اهمیت غذائی خیار سبز از همه مهمتر به نسبت مزه عالی آن می باشد، بر علاوه آن دارای آنزیم های پیتون نیز می باشد که باعث تولید محصولات خوب پروتین می گردد و ارزش غذائی آنرا بالا می برد. خیار دارای نمکیات معدنی نیز بوده مخصوصا مواد اصلی آن فعالیت های قلب و گرده را بهتر می سازد و در آن نمکیات قلوی خیلی زیاد یافت می شود که اینها از تجمع کریستال های مضره در گرده (کلیه) جلوگیری نموده و به خروج آن از خون و بالآخره از جسم کمک می کند.
تولید گل و میوه خیار
10 تا 20 گل اولیه رشد کرده در بوتههای خیار همواره نر هستند. همینطور تولید گلهای نر تا 10 روز قبل از شکوفه دادن گلهای ماده ادامه خواهد داشت. برای تولید میوه، گرده از روی گلهای نر به گلهای ماده منتقل می شود. زنبورها و دیگر حشرات این فرایند انتقال را انجام می دهند. آن ها با پرواز و جمع آوری شهد گلهای نر به سمت گلهای ماده حرکت میکنند. پس از این انتقال، گلهای نر ریخته شده و گلهای ماده میوه را تولید میکنند.
اگر همه گلها ریخته شد باید بدانید که فرایند گرده افشانی به درستی انجام نشده و میوهای تولید نخواهد شد. البته استثنایی هم در این مورد موجود است. گونههای Gynoecious و parthenocarpic ،جز این موارد هستند. در خیارهای گونه Gynoecious اغلب گلها ماده بوده و گرده افشانی از طرف گلهای نر دیگر انجام خواهد شد. در خیارهای گونه parthenocarpic اصلا گل نر وجود نداشته و تمام گلها ماده بوده و میوه این محصولات بدون تخمه و دانه است. بذرهای این نوع خیار مخصوص بوده و مناسب کشت گلخانهای هستند.
ریزش گل خیار و میوه ندادن آن
سقوط گلهای نر خیار کاملا طبیعی است. چون فرایند باروری خود را انجام داده اند. حتی برخی گلهای نر که تازه رسیده اند، قبل از رسیدن گلهای ماده یا حتی رشد اولین میوه سقوط خواهند کرد و بعدها آن گلهای نر که کار باروری خود را انجام دهند سقوط می کنند که نشان دهنده گرده افشانی موفقیت آمیز بوده است. افتادن گلهای ماده پس از رشد به اندازه میوه نیز کاملا طبیعی است.
شرایط آب و هوایی بسیار شدید، مانند گرمای بیش از حد و یا سرما، میتواند باعث عدم فعالیت گرده افشانی شود. برخی از حشره کشهای معمولی مانند کارباریل برای زنبورها بسیار سمی هستند و همچنین می توانند جمعیت میوه تولیدی گل را کاهش دهند. اگر استفاده از حشره کش ضروری باشد، سعی کنید آنها را در طول دوره های آب و هوای سرد یا زمانی که زنبورها فعال نیستند برای جلوگیری از تاثیر بر میزان تولید میوه، استفاده کنید.
کمک به گرده افشانی خیار
موقعی که عمل گرده افشانی درست انجام نمی شود یا حشرات و زنبورهای کمی اطراف بوته ما می باشند که نمی توانند کار گرده افشانی را انجام دهند برای جلوگیری از نیافتادن گل های ماده کارهای بسیاری زیادی می شود انجام داد . مثلا با استفاده از یک قلم مو نقاشی یا گوش پاک کن گردههای نر را به گل ماده منتقل کنید. یا از گیاهانی مثل گشنیز، بومادران، شبدر شیرین و نعنای تند در کنار خیارها بکارید تا جمع آوری حشرات در آن منطقه بیشتر شود. این گیاهان علاوه بر کمک به گرده افشانی با جذب حشرات مفید میتوانند از افات طبیعی بوته خیار نیز جلوگیری کنند.
راه های افزایش گل انگیزی و جلوگیری از ریزش گل خیار
شما با مصرف کودهایی که فسفر بالایی دارند می توانید میزان و حجم گل را افزایش دهید و از طرفی پتاسیم مانع ریزش گل می شود؛ بنابراین در مرحله گلدهی از کودهایی استفاده کنید که فسفر پتاسیم بالایی دارد. به این کودها گودهای فسفیت می گویند.
بیشتر بخوانید:
خواص جالب خیار چنبر
خواص عجیب غریب خوردن خیار در صبح
فواید معجزه آسا آب خیار