متخصصان حوزه پزشکی معمولاً مدفوع چرب (STEATORRHEA ) را به عنوان یک وضعیت پزشکی توصیف می‌کنند که با دفع مدفوعی که حاوی مقدار زیادی چربی است، شناخته میشود.
افرادی که دچار مدفوع چرب می‌شوند، چربی زیادی را از بدن خود از طریق مدفوع دفع می‌نمایند. این وضعیت با ترشحات روغنی از مقعد نیز همراه است. معمولاً این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که روده کوچک نمی‌تواند چربی موجود در غذا را به درستی جذب نماید.
مهمترین نشانه های مدفوع چرب در کودکان
علائم مدفوع چرب کدام است؟
علائم اصلی مدفوع چرب به صورت زیر است:
چربی مدفوع
افرادی که دچار این اختلال هستند، مدفوع شان حاوی مقدار زیادی چربی است. این باعث میشود شکل مدفوع، روغنی و چرب باشد. در مدفوع چرب، مهمترین مشکل روغنی بودن مدفوع است.
رنگ پریدگی
در بیماران مدفوع چرب، مدفوع اغلب رنگ پریده است. به خصوص این وضعیت در افرادی که از اختلالات کبدی علاوه بر مدفوع چرب رنج می‌برند، دیده میشود.
بوی متعفن
در صورتی که دچار مدفوع چرب باشید، احتمالاً می‌دانید بوی آن چه تفاوتی با مدفوع معمولی دارد. وجود چربی زیاد در مفهوم باعث ایجاد بوی متعفن میشود. اگر چه مواد دفعی در این وضعیت بوی بدی دارد اما در ادرار فرد چنین وضعیتی مشاهده نمی‌شود.
کاهش وزن
در افرادی که دچار مدفوع چرب هستند، غالباً علی‌رغم مصرف غذاهای چرب، اضافه وزن دیده نمی‌شود. برعکس معمولاً کاهش وزن شدید اتفاق می‌افتد که احتمالاً در نتیجه خروج چربی از بدن و اختلال جذب است.
مدفوع سنگین
افرادی که دچار این اختلال میشود، معمولاً مدفوعشان حجم بیشتری از حالت معمول دارد به طوری که پس از دفع ممکن است لازم باشد چند مرتبه فلاش تانک استفاده شود. در مورد مدفوع چرب، یکی از مهمترین علائم چرب و روغنی بودن مدفوع است.
مهمترین دلایل ایجاد مدفوع چرب کدام است؟
چه عواملی باعث مدفوع چرب می‌شوند؟
عوامل اصلی آن به صورت زیر است:
کمبود اسید صفرا
بعد از کوله سیستکتومی، تجربه‌ی مدفوع چرب متداول است. در این عمل جراحی، کیسه صفرا برداشته میشود. برداشتن کیسه صفرا یا هر وضعیت دیگری که منجر به آسیب دیدن کبد شود، میتواند منجر به کمبود اسید صفرا در بدن شود.
رنگ پریدگی یا خاکستری شدن رنگ مدفوع اغلب در نتیجه کمبود اسید صفرا است. مدفوع چرب و بیماری کبد در بسیاری از افراد دیده میشود.
نقص آنزیمهای لوزالمعده
مدفوع چرب ممکن است در اثر عدم عملکرد درست آنزیمهای لوزالمعده اتفاق بیفتد.
اختلال در سلول‌های مخاطی
مدفوع چرب اغلب یکی از نشانه های برخی نقایص سلول‌های غشای مخاطی می‌باشد.
چربی‌های غیر قابل گوارش
مصرف چربی‌های غیر قابل گوارش مانند اولسترا میتواند باعث مدفوع چرب شود. چربی‌های غیر قابل گوارش طبیعی در روغن جوجوبا، روغن ماهی و اسکولار نیز میتواند منجر به این اختلال شوند.
خواص درمانی روغن جوجوبا برای پوست و مو
برخی داروها
برخی داروها مانند Orlistat ممکن است آنزیم‌هایی را که ترکیبات چربی موجود در رژیم غذایی را گوارش می‌کنند، مهار نمایند. این وضعیت باعث توقف جذب چربی شده و ممکن است عوارضی از جمله مدفوع چرب را به دنبال داشته باشد. در چنین شرایطی چربی از طریق مدفوع و ترشحات روغنی از بدن خارج میشود.
سوء جذب مواد مغذی
جذب ضعیف ویتامین‌ها و غذاها علت اصلی مدفوع چرب است. به همین علت است که بیماران مدفوع چرب، اغلب از مشکلاتی مانند کم خونی یا کمبود سلول‌های قرمز خون و اسهال رنج می‌برند.
در بیماران مدفوع چرب، اسهال اغلب عامل مسبب می‌باشد. در بسیاری از افراد مبتلا به مدفوع چرب، کم خونی یکی دیگر از دلایل آن است.
چطور کم خونی را درمان کنیم؟
مصرف زیاد الکل
مصرف زیاد الکل به مدت طولانی، بافت‌های موجود در لوزالمعده را تخریب کرده و باعث تشکیل بافت جوشگاه (اسکار) و تورم آن میشود. این وضعیت منجر به مدفوع چرب خواهد شد. افرادی که از مدفوع چرب ناشی از مصرف زیاد الکل رنج می‌برند، باید مصرف الکل را محدود نمایند.
فیبروز کیستیک
فیبروز کیستیک ( سیستیک) یک وضعیت مادرزادی است که در آن مخاط در ریه ها، روده ها و لوزالمعده فرد (معمولاً کودک) تجمع می یابد.
در این موارد از مدفوع چرب در کودکان، لوزالمعده نمی‌تواند به درستی آنزیمهای گوارشی را آزاد نماید. در مدفوع چرب در نوزادان و کودکان، وضعیتی به نام نارسایی لوزالمعده ممکن است اتفاق بیفتد که بر جذب درست چربی‌ها تأثیر می‌گذارد. در نتیجه آن چربی از بدن دفع میشود.
درمان بیماری ریوی (فیبروز کیستیک)
بیماری سلیاک
بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی است مشخصه آن حساسیت شدید رودة کوچک به گلوتن است. این وضعیت باعث میشود بدن نتواند غذا را به درستی گوارش کرده و مشکلاتی مانند مدفوع چرب و نتیجه آن ایجاد میشود.
بیماری سلیاک چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟
سرطان لوزالمعده
سرطان لوزالمعده منجر به رشد سلول‌های بدخیم در داخل بافت‌های لوزالمعده میشود. این وضعیت بر عملکرد درست بافت‌های لوزالمعده تأثیر می‌گذارد.
در افرادی که مدفوع چرب دارند، بافت‌های لوزالمعده نمی‌توانند ترشحات گوارشی کافی مورد نیاز برای جذب مواد چربی را تولید نمایند.
به همین علت سرطان لوزالمعده میتواند باعث مدفوع چرب شود. در افرادی که مدفوع چرب دیده میشود، سرطان لوزالمعده یکی از نگرانی‌های مطرح می‌باشد.
بهترین راه درمان مدفوع چرب در کودکان
چگونه مدفوع چرب را درمان کنیم؟
داروهای مورد استفاده برای درمان و جلوگیری از مدفوع چرب عبارتند از:
-
مایعات درون وریدی (IV) برای بازگرداندن الکترولیتها و جلوگیری از کم آبی بدن -
داروهای ضد اسهال -
درمان جایگزینی آنزیم پانکراس (PERT) -
مهار کننده های پمپ پروتون یا PPI -
روغن های MHC
زمان ملاقات با پزشک
اختلال مدفوع چرب مزمن و شدید نیاز به توجه پزشکی دارد. مدفوع چرب خفیف تا متوسط می تواند باعث کمبود آب بدن و ناراحتی جزئی شود اما این علائم اگر درمان نشود، میتواند منجر به بیماریهای جدی مانند حمله قلبی و نارسایی ارگان ها شود.
Steatorrhea همچنین می تواند نشانه ای از شرایط پزشکی اصلی باشد که نیاز به درمان دارد. این شامل بیماری های دستگاه گوارش، کمبود آنزیم یا کم کاری تیروئید است. حضور چربی در نمونه مدفوع می تواند به تشخیص این شرایط کمک کند.
همچنین بخوانید:
رنگ سفید مدفوع کودک نشانه چیست؟
علت و درمان مدفوع سبز نوزادان در منزل
مهمترین دلایل چسبناک بودن مدفوع در کودکان چیست؟
دلیل ایجاد مدفوع آبکی چیست؟