علت بالا و پایین بودن AMH در آزمایش خون

آزمایش اندازه گیری آنتی مولرین هورمون AMH

AMH آنتی مولرین هورمون از هورمون مهار کننده ی مولرین در بافت بیضه‌ی مردان و تخمدان زنان تولید می شود و میزان آن برحسب سن و جنس متغیر است. در زنان این هورمون بوسیله سلول های گرانولوزا در فولیکول های موجود در تخمدان ساخته می شود. اندازه‌گیری سطح این هورمون برای ارزیابی تعداد فولیکولهای باقیمانده (ذخیره) یا تخمک ها در تخمدان اهمیت دارد. ارزیابی ذخیره تخمدانی توسط هورمون های سرمی FSH و AMH و سونوگرافی لگن انجام می گیرد. حساسیت تست AMH بسیار بالا است و حتی از این تست به تنهائی میتوان برای غربالگری اولیه ذخیره تخمدانی استفاده کرد.

منظور از ذخیره تخمدانی تعداد سلول های فولیکول اولیه است که در تخمدان ها وجود دارد. این سلولها در بدو تولد حدود یک میلیون عدد هستند ولی هنگام بلوغ تعداد زیادی از آنها از بین رفته و چیزی حدود ۴۰۰۰۰۰ عدد باقی‌مانده است. در سراسر دوره باروری در زنان حدود ۴۰۰ سلول از این ذخیره تخمدانی رشد و تمایز کرده و به تخمک (سلول جنسی زن) تبدیل می‌شوند. با افزایش سن در زنان از تعداد این سلولهای ذخیره شده کاسته می شود. مقادیر AMH در زنان طبق منابع امریکایی به شرح زیر است:

اهمیت AMH در انسان چیست؟

این هورمون در اوایل رشد جنین پسر توسط بافت بیضه تولید می شود و سبب رشد اندام های جنسی مردانه می شود، در حالیکه مانع از رشد اندام جنسی زنانه می گردد AMH .در نوزادان پسر بالا است و تا ۲ سالگی بالا می ماند و سپس بتدریج کاهش می‌یابد و در سن بلوغ به میزان حداقل خود می رسد.

در جنین دختر AMH تولید نمی‌شود و عدم حضور این هورمون اجازه می دهد که اندام جنسی زنانه رشد کند. سطح این هورمون در دختران تا سن بلوغ پائین است در دوره ی پیش از بلوغ تولید آن در تخمدان ها آغاز شده و سطح آن افزایش می‌یابد. سطح AMHبتدریج طی سالها کاهش می‌یابد و در دوران پیش از یائسگی و شروع یائسگی تقریبا غیرقابل اندازه گیری خواهد بود.

زنانی که ذخیره تخمدانی کاهش یافته ای دارند دارای قدرت باروری پائینی می باشند و نیز در معرض خطر بیشتری برای سقط جنین هستندAMH .در دوران باروری در زنان بسیار اهمیت دارد. AMH در تنظیم و تعادل اثر دوره ای FSH و LH در تخمدان و در نتیجه در تکامل و رسیدن تخمک نقش دارد. سنجش این هورمون می تواند در تخمین ذخیره‌ی تخمک و احتمال باردارشدن کمک کند.

چه افرادی از نظر AMH سنجش شوند؟

زنان کمتر از ۳۸ سال که قصد دارند بارداری خود را بدلیل مسائل شخصی و یا اجتماعی به تاخیر اندازند. چنین افرادی اگر در نتیجه انجام این تست مشخص شود که ذخیره تخمدانی پائینی دارند می باید زودتر اقدام به باردار شدن کنند تا به این وسیله شانس موفقیت خود را در بچه دار شدن افزایش دهند. زنان مسن‌تر از ۴۰ سال کاندیدهای خوبی برای انجام این تست نیستند زیرا آنها بطور طبیعی (بدلیل بالا بودن سن) دارای ذخیره تخمدانی کمتری هستند.

گروه دیگری که کاندید برای انجام این تست هستند زنانی هستند که در معرض خطر بالائی برای کاهش ذخیره تخمدانی هستند که شامل افرادی است که سابقه خانوادگی برای نارسائی تخمدان دارند و یا افرادی که مبتلا به بیماری های خودایمنی هستند و بالاخره افرادی که شیمی‌درمانی کرده اند و یا سابقه جراحی تخمدان دارند.

سایر موارد کاربرد آزمایش آنتی مولرین هورمون (AMH) عبارتند از:

• 
  ارزیابی فعالیت تخمدانی و باروری
• 
  ارزیابی سندرم تخمدان پلی کیستیک
• 
  پایش (مانیتورینگ) درمان سرطان تخمدان (تومورهای ترشح کنندهAMH)
• 
  ارزیابی ناهنجاری جنینی و تشخیص جنسیت آن
• 
  پیش‌بینی شروع دوران یائسگی
• 
  ارزیابی فعالیت بیضه در نوزادان پسر

زمان مناسب برای انجام آزمایش AMH

از آنجا که AMH برخلاف FSH در طول سیکل ماهانه دارای نوسانات کمی است بنابراین در هر روز از سیکل ماهانه میتوان این تست را انجام داد.

نمونه مناسب برای آزمایش AMH

نمونه خون سیاهرگی که در آزمایشگاه از طریق خونگیری از سیاهرگ های سطحی به سادگی انجام می گیرد. برای انجام تست رعایت شرایط خاصی لازم نیست.

تفسیر نتیجه آزمایش AMH

• 
  AMHدر سندرم تخمدان پلی‌کیستیک افزایش می یابد.
• 
  AMHدر برخی از انواع سرطانهای تخمدان افزایش می‌یابد.
• 
  کاهش AMH در دوره‌ی درمان تومورهای تخمدان که این هورمون را تولید می کنند نشان دهنده‌ی اثربخشی درمان است.
• 
  تست AMH در فرآیند لقاح خارج رحمی (IVF) کاربرد دارد. میزان AMH با احتمال موفقیت IVF ارتباط دارد.
• 
  کاهش قابل ملاحظه در سطح AMH نشان دهنده ی شروع یائسگی است.
• 
  سطح هورمون AMH در دختر بچه‌ها و پس از یائسگی پائین است.
• 
  فقدان یا پائین بودن سطح این هورمون در پسر بچه‌ها ممکن است در اثر اختلال در ژن AMH باشد و معمولا در صورت عدم رشد بیضه ها یا در اختلال در عملکرد بیضه‌ها دیده می شود. فقدان آندروژنها منجر به ناهنجاری دستگاه تناسلی و اندام های جنسی می شود.
• 
  طبیعی بودن سطح AMH و آندروژن ها در پسربچه‌هائی که بیضه‌ی آنها پائین نیامده به این معنی است که بیضه‌ها وجود دارند و فعالیت آنها هم طبیعی است ولی از نظر فیزیکی در جایگاه طبیعی خود قرار نگرفته‌اند.
• 
  AMH توسط فولیکول در حال رشد در تخمدان با سرعت ثابتی تولید می شود و مقدار آن تحت تاثیر قرصهای ضدبارداری یا حاملگی قرار نمی‌گیرد.

آزمایش AMH و باروری

1- چگونه سطح هورمون AMH می تواند یک آزمایش باروری باشد؟

از آنجا که AMH فقط در فولیکول های کوچک تخمدان تولید می شود، سطح خون این ماده برای اندازه گیری حجم فولیکول های رشد در زنان مورد استفاده قرار می گیرد.

• 
  تحقیقات نشان می دهد که اندازه فولیکول های در حال رشد به شدت تحت تأثیر حجم فولیکول های اولیه قرار دارد.
• 
  بنابراین، میزان خون AMH منعکس کننده منبع تخمک باقیمانده یا “ذخیره تخمدان” است.
• 
  با افزایش سن زنان، حجم فولیکول های میکروسکوپی باقی مانده کاهش می یابد. به همین ترتیب، میزان خون AMH خون و تعداد فولیکول های انترال تخمدان در سونوگرافی نیز کاهش می یابد.
• 
  زنان با فولیکول های کوچک مانند آنهایی که دارای تخمدان های پلی کیستیک هستند دارای هورمون AMH با ارزش بالا هستند و زنان نزدیک به یائسگی، سطح هورمون آنتی مولرین کمی دارند.

امروزه اندازه گیری هورمون آنتی مولرین نیز برای تخمین ذخائر تخمدان بکار می رود . هورمون آنتی مولرین از سلولهای گرانولوزای فولیکولهای کوچک (با اندازه ۴-۶ میلی متر) ترشح میشود و مقادیر ان در تمام طول ماه نسبتا ثابت است و با پریود ارتباطی ندارد. لذا این هورمون را میتوان در هر روزی از ماه اندازه گیری نمود بر خلاف FSH که حتما باید در روز دوم یا سوم پریود و یا اگر همراه با کلومیفن اندازه گیری میشود در روز دهم اندازه گیری نمود .

2- سطح AMH و احتمال حاملگی با ای وی اف:

زنان با AMH بالاتر واکنش بهتری به تحریک تخمدان برای IVF دارند و تخمک بیشتری را بازیابی می کنند. به طور کلی، داشتن تخمک های بیشتر با IVF، میزان موفقیت بیشتری را به همراه می آورد.

AMH در خصوص کیفیت تخمک اطلاعات زیادی به ما نمی دهد، اما داشتن تخمک بیشتری در بازیابی تخمک های IVF به ما کمک می کند- بنابراین احتمال وجود حداقل یک نطفه با کیفیت بالا برای انتقال به رحم وجود خواهد داشت. تحقیقاتی در مورد استفاده از سطوح AMH برای پیش بینی نتایج IVF انجام داده است. تحقیقات او نتایج زیر را نشان داد:

• 
  سطوح بالا AMH با نرخ پایین لغو، بازیابی تخمک های بیشتر، نرخ بالای تولد و شانس بالای انجماد جنین های باقی مانده ارتباط دارد.
• 
  میزان کمAMH میزان موفقیت پایین IVF را در زنان زیر 35 سال پیش بینی نمی کند
• 
  زوجها نباید به خاطر کمبود AMH از امتحان کردن IVF دست بردارند زیرا میزان موفقیت در این موارد معقول است.

بیشتر بخوانید:

آیا میدانید تفاوت تخمدان پلی کیستیک و تنبلی تخمدان در چیست ؟

کیست تخمدان چیست و چه باید کرد؟

علائم و درمان کیست تخمدان