علت درخواست آزمایش Cp
Cp یا سرولوپلاسمین آزمایشی است که برای کمک به تشخیص بیماری ویلسون، سندرم منکز (Menke’s Kinky-hair ) و کمبود مس مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از انجام آزمایش Cp اندازه گیری مقدار سرولوپلاسمین در خون است. سرولوپلاسمین یک آنزیم حاوی مس است که در متابولیسم آهن نقش دارد. مس یکی از املاح حیاتی است که از طریق مواد غذایی جذب بدن می شود. مس از روده جذب و به کبد منتقل شده و درآن جا ذخیره می شود و در تولید انواع آنزیم ها مورد استفاده قرار می گیرد.
سرولوپلاسمین در نتیجه اتصال مس به آپوسرولوپلاسمین در کبد تولید می شود. سرولوپلاسمین پس از ساخته شدن در کبد به جریان خون وارد می شود و تقریباى ۹۵ درصد از مس موجود در خون در اتصال با سرولوپلاسمین است. تست سرولوپلاسمین و سایر آزمایشات مربوط به «مس» برای تشخیص بیماری ویلسون و ارزیابی وضعیت متابولیسم مس در بدن به کار می روند.
سرولوپلاسمین یک واکنش دهنده فاز حاد (acute phase reactant) و پروتئین متصل شونده به مس می باشد که در کبد ساخته می شود. در بیماری ویلسون (Wilson disease) یا دژنراسیون هپاتولنتیکولار (Hepatolenticular degeneration) که یک بیماری اتوزومال مغلوب است٬ کاهش ساخت سرولوپلاسمین سبب رسوب بیش از حد مس در کبد٬ مغز٬ قرنیه٬ کلیه و اعضاء دیگر می گردد. تشخیص این بیماری بر اساس کاهش سرولوپلاسمین خون٬ کاهش مس خون٬ افزایش مس ادرار به همراه تست های مختل کبدی صورت می پذیرد.
سایر نام ها: سروپلاسمین، Copper Oxidase، Ferroxidase
شرایط نمونه گیری: ترجیحاً بیمار 4 ساعت ناشتا باشد (غیر ناشتا نیز قابل قبول است).
مقادیر طبیعی Cp در آزمایش خون
-
نوزادان: 3 – 25 mg/dl -
یک ماهگی تا یک سالگی: 14 – 39 mg/dl -
یک تا سه سالگی: 26 – 49 mg/dl -
چهار تا شش سالگی: 24 – 49 mg/dl -
هفت تا نه سالگی: 21 – 44 mg/dl -
ده تا سیزده سالگی: 19 – 44 mg/dl -
چهارده تا هجده سالگی: 18 – 410 mg/dl -
نوزده سال و بالاتر: 18 – 45 mg/dl
تفسیر نتایج آزمایش Cp
مقادیر کمتر از 14 mg/dl یا 140 mg/L ( به استثناء نوزادان ) مشکوک به بیماری ویلسون است. مقادیر بطور قابل ملاحظه ای از بیماری به بیمار دیگر متفاوت است و ممکن است در برخی از بیماران مبتلا به ویلسون در محدوده نرمال باشد.
افزایش سطح: بارداری، تیروتوکسیکوز، سرطان، شرایط التهابی حاد (عفونت، آرتریت روماتوئید)، سیروز صفراوی، مسمومیت با مس
کاهش سطح: بیماری ویلسون، نوزادان طبیعی تا 6 ماهگی، سندرم نفروتیک، اسپرو، کواشیورکور، روزه داری، سندرم منکز (موی تابدار)
عوامل مداخله گر: مقدار آن در طی بارداری افزایش می یابد.
افزایش دهنده ها: استروژن ها، ضد بارداری خوراکی ، تام اکسی فن، متادون، فنی توئین و کاربامازپین
کاهش دهنده ها: آسپارژیناز
ملاحظات نمونه گیری در آزمایش Cp
1. نمونه گیری از خون وریدی صورت گیرد.
2. محل نمونه گیری را از نظر خونریزی بززسی نمایید.
3. نمونه گرفته شده را روی یخ نگه دارید.
4. سریعاً خون را ساتریفیوژ کرده و سرم را تا زمان آزمایش در جای سرد نگه دارید
5. جهت حمل ونقل نمونه بهتر است از لوله ها و ویال های پلاستیکی استریل استفاده نمود.
موارد عدم پذیرش نمونه در آزمایش Cp
-
نمونه با همولیز، لیپمیک و ایکتریک شدید مورد قبول نمی باشد. -
ذوب و فریز مکرر نمونه مورد قبول نمی باشد. -
حمل ونقل نمونه در ظروف شیشه ای کثیف و غیر استریل مورد قبول نمی باشد..
شرایط نگهداری نمونه در آزمایش Cp
-
نمونه سرم یا پلاسما را تا زمان آزمایش در جای سرد ( یخچال یا فریزر) نگه دارید. -
نمونه در دمای یخچال و فریزر به مدت 7 روز پایدار است. بهتر است از ویالهای پلاستیکی برای نگهداری نمونه استفاده نمود.
توضیحات در مورد آزمایش Cp
-
سطح سرولوپلاسمین تحت تأثیر عفونت ( سرولوپلاسمین یک واکنش دهنده فاز حاد تأخیری است) و عملکرد کبد می باشد. -
قرص های جلوگیری از بارداری و حاملگی سبب افزایش سطح سرولوپلاسمین می گردد. -
سطح سرولوپلاسمین در بیماران ویلسون همیشه پایین نمی باشد.
واکنش تداخلی در آزمایش Cp
مصرف کاربامازپین، استروژن، متادون، فنوباربیتال، فنی‌توئین، OCP، تاموکسی فن باعث افزایش و مصرف آسپارژیناز و لوونورگسترول باعث کاهش مقادیر در (invivo) خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
خواص جالب ظروف مسی و مس برای بدن
تاثیرات باورنکردنی مس بر سلامت بدن
ظروف مسی | ۱۲ فایده علمی و اساسی برای آب خوردن در ظروف مسی
