تشخیص و تعیین شکستگی استخوان کودکان بدون نظر پزشک می‌تواند دشوار باشد.
اگر آسیبی که کودک شما دیده، فقط کمی متورم است و به نظر نمی‌رسد درد زیادی داشته باشد، می‌توانید ابتدا یک کمپرس یخ روی آن بگذارید و بعد با مطب پزشک کودکتان یا اورژانس تماس بگیرید، اما هیچ‌وقت سرسری از آسیب‌دیدگی استخوان‌ها و دست و پای کودکتان نگذرید.
اگر ورم فروکش کرد و به نظر می‌رسد همه چیز در حال ترمیم است، احتمالاً کشیدگی رباط بوده است.
اما اگر جراحت بهبود نیابد یا بدتر شود، وقت آن است که کودک خود را برای معاینه به مطب پزشک یا اورژانس ببرید.
البته، اگر واقعاً نگران هستید یا وسعت جراحت را نمی‌دانید، لازم است جانب احتیاط را بگیرید و در همان ابتدا به پزشک مراجعه کنید.
شکستگی چیست ؟
این واژه برای شکستگی‌ها (در هر اندازه‌ای) به کار می‌رود. چند واژه دیگر که ممکن است در این زمینه بشنوید، عبارتند از:
-
Greenstick Fracture: یا شکستگی از نوع ترکه سبز که در آن یک طرف از استخوان خم می‌شود یا می‌شکند. این وضعیت در وسط استخوان‌های بلند اتفاق می‌افتد، مثلا در بازوها یا پاها. -
Torus Fracture: یک طرف از استخوان روی خودش خم می‌شود، اما مشکلی برای طرف دیگر ایجاد نمی‌شود.در این حالت، استخوان در واقع نشکسته است بلکه ضعیف شده است. (اکثر شکستگی‌ها در کودکان، از نوع Greenstick یا Torus هستند) -
شکستگی کامل (Complete Fracture): استخوان به طور کامل می‌شکند. -
شکستگی بدون جابجاشدگی (Non-displaced Fracture): استخوان به طور کامل می‌شکند اما دو تکه استخوان در جای خود و در امتداد یکدیگر باقی می‌مانند. -
شکستگی همراه با جابجاشدگی (Displaced Fracture): انتهای استخوان‌ها (در محل شکستگی) جدا می‌شوند و دیگر در امتداد یکدیگر قرار ندارند. -
شکستگی بسته (Closed Fracture): پوست روی استخوان شکسته‌شده سالم مانده است. -
شکستگی باز یا مرکب (Open or Compound Fracture): استخوان شکسته از زیر پوست بیرون می‌زند. -
مو برداشتن (Stress or Hairline Fracture): به حالتی گفته می‌شود که بواسطه فشار مکرر بر روی استخوان، در آن ترک ایجاد شود.
علائم شکستگی استخوان
تصور نکنید که اگر کودکتان بتواند اندام‌های حرکتی یا انگشتان دست یا پای خودش را حرکت دهد، پس آنها نشکسته‌اند، چون این یک تصور غلط است!
برخی از علائم هشدار‌دهنده‌ٔ وجود شکستگی در استخوان بچه‌ها می‌تواند به شکل زیر باشد:
-
شنیدن صدایی خاص از استخوان -
کبودی -
حساسیت به لمس -
درد شدید، به ویژه در یک نقطه -
افزایش درد با هر نوع حرکتی -
لنگیدن یا ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن -
امتناع از ایستادن یا راه رفتن -
دست یا پای خم‌شده یا خارج‌شده از جایش
انواع شکستگی استخوان در کودکان
علائم خطر بعد از شکستگی استخوان
با توجه به این که در کودکان سرعت رشد همه بدن زیاد است طبعا سرعت رشد استخوان و استخوان سازی بیشتر است و سرعت و احتمالا جوش خوردن در شکستگی‌های کودکان بالاتر خواهد بود .
دکتر زرگر‌باشی با بیان این مطالب می‌گوید: آنچه در شکستگی استخوان کودکان مهم و تا حدی خطرناک است وجود منطقه‌ای در سر استخوان به نام صفحه رشد است که اگر شکستگی‌های استخوانی به این صفحه راه پیدا کنند این پدیده می‌تواند باعث اختلال رشد در این صفحه رشد بشود که عوارض به‌جا مانده آن کوتاهی یا بد شکلی رشد استخوان خواهد بود .
این جراح ارتوپدی می‌افزاید: مساله مهمتر در کودکان این است که قسمتی از استخوان کودکان هنوز استخوانی نشده و به صورت غضروفی است.
بنابراین هم در شکستگی‌ها درد کمتری دارد و هم این که در تصویربرداری‌های معمولی خود را نشان نمی‌دهد، پس باعث می‌شود تشخیص بعضی شکستگی‌های اطفال در برخی نواحی بسختی صورت بگیرد و گاهی ناشناخته بماند و به صورت دیررس خود را با عوارضی نشان دهد .
شما همچنین باید گوش به زنگ علائم شوک یا خونریزی داخلی بعد از ایجاد شکستگی استخوان یک کودک باشید.
اگر کودکتان زخمی قابل رویت روی سر، قفسهٔ سینه یا شکم دارد یا در صورت وجود هر یک از علائم زیر، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس مراجعه کنید:
-
ضربان قلب ضعیف، سریع یا نامنظم -
پوست تر، مرطوب و چسبنده، یا کبود -
تنفس سریع و کم‌عمق -
سردرگمی یا از دست دادن هوشیاری -
سرفه کردن خون یا استفراغ خون
کمک‌های اولیه برای انواع شکستگی‌های استخوان
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید محافظت از ناحیهٔ آسیب‌دیده، بیحرکت نگه داشتن آن، اطمینان از اینکه کودکتان جراحت را بدتر نمی‌کند، آرام کردن کودک و درخواست فوری مراقبت‌های پزشکی از اورژانس است.
شکستگی جمجمه، گردن، پشت یا لگن شک دارید، کودک خود را حرکت ندهید و بلافاصله با شمارهٔ ۱۱۵ تماس بگیرید.
اگر کودک شما دچار حادثه‌ای شده است که باعث شده استخوانش پوست او را سوراخ کند، حتماً قبل از هر کاری با اورژانس تماس بگیرید.
به این نوع شکستگی، شکستگی باز گفته می‌شود که به دلیل خونریزی و خطر عفونت، خطرناک‌ترین نوع شکستگی است.
به هیچ دلیلی آن را لمس نکنید و به آن دست نزنید. برای کاهش خطر عفونت، زخم باز را با یک پوشک پارچه‌ای تمیز یا گاز استریل بپوشانید و با اورژانس تماس بگیرید یا فوراً به نزدیک‌ترین مرکز اورژانس بروید.
اگر شکستگی کودکتان تهدیدی برای جان او نداشته باشد، پزشک به احتمال زیاد از شما می‌خواهد که او را برای معاینه و احتمالاً اسکن یا عکس‌برداری به بیمارستان یا مرکز اورژانس ببرید.
در این صورت از مرکز تلفنی اورژانس یا بیمارستان بخواهید تا شما را در مورد چگونگی حرکت دادن او به شکل ایمن راهنمایی کنند.
همچنین به کودک خود چیزی برای خوردن یا نوشیدن ندهید، زیرا ممکن است باعث تأخیر در انجام درمان شود.
اگر استخوان باید جا انداخته شود یا کودکتان نیاز به جراحی داشته باشد، پزشکان باید برای دادن داروی بیهوشی به او تا زمانی که معده‌اش خالی شود صبر کنند.
همچنین هرگز سعی نکنید موقعیت یک مفصل دررفته یا استخوان شکسته را راست کنید یا تغییر دهید. با این کار می‌توانید آسیب احتمالی را بیشتر کنید.
علائم شکستگی دست کودک
درمان خانگی شکستگی استخوان کودکان
یخ درد و ورم را کاهش می‌دهد
اگر کمپرس یخ ندارید، چند قالب یخ را داخل حوله یا کیسهٔ پلاستیکی بپیچید و آنها را با کوبیدن آنها روی کانتر آشپزخانه خرد کنید، یا یک بسته سبزی منجمد از فریزر بردارید و آن را در یک حوله بپیچید.
کمپرس یخ را حداقل ۲۰ دقیقه روی ناحیهٔ آسیب‌دیده نگه دارید تا کمک پزشکی برسد.
فشرده‌سازی ورم را کاهش می‌دهد
بعد از یخ گذاشتن روی آسیب‌دیدگی، یک باند کشی یا پارچه‌ای را در اطراف اندام آسیب‌دیده بپیچید.
باند باید سفت باشد اما نه تنگ؛ باید بتوانید انگشتی را بین بانداژ و پوست جا بدهید.
سفتی آن را مکرراً بررسی کنید، چون اگر ورم کردن اندام آسیب‌دیده ادامه پیدا کند، بانداژ می‌تواند تنگ شود و ایجاد درد کند.
بالا نگه داشتن باعث کاهش درد و ورم می‌شود
اگر می‌توانید کودک خود را دراز کنید و بیحرکت نگه دارید، یک بالش را زیر اندام آسیب‌دیده قرار دهید، طوری که تقریباً ۱۵ سانتی‌متر بالاتر از سطح قلب او باشد.
تکیه دادن، درد را کاهش می‌دهد
تکیه دادن و پشتیبانی به بیحرکت نگه داشتن اندام حرکتی کمک می‌کند و درد را کاهش می‌دهد. یک آتل را به اندام آسیب‌دیده ببندید.
اگر به شکستن دست، دنده‌ها یا ترقوه مشکوکید، با استفاده از پارچه یا یک تکه پارچه یا پوشک، دست را در حالت خم‌شده و کنار بدن کودک نگه دارید.
بیحرکت نگه داشتن استخوان شکسته
اگر کودکتان شکستگی بدی داشته باشد، بهترین گزینه‌ٔ شما این است که با شمارهٔ اورژانس تماس بگیرید.
بهیاران می‌دانند مطمئن‌ترین و مؤثرترین راه برای بیحرکت نگه داشتن آسیب‌دیدگی کودک و انتقال او به بیمارستان چیست.
اما اگر اورژانس در دسترس شما نیست و در جایی دور از دسترس هستید، از هر چیزی که در اختیار دارید استفاده کنید تا یک آتل ساده بسازید.
به عنوان مثال، می‌توانید از خط‌کش، رول دستمال توالت، یک بالش سفت کوچک، کتابی لوله‌شده یا هر شی‌ء راست و محکمی استفاده کنید.
مطمئن شوید که آتل کمی درازتر از استخوان و مفصلی است که می‌خواهید آتل‌بندی کنید.
وسیله‌ای که به عنوان آتل محافظ انتخاب کرده‌اید را با پوشک یا پارچه‌ای نرم بپوشانید تا از پوست محافظت شود.
سپس از دستمال، کمربند، نوار پارچه‌ای، بند کفش، شال سر یا یک روسری برای بستن آن روی مفاصل بالا و پایین آن و بدون حرکت دادن اندام مصدوم استفاده کنید.
مثلاً اگر ساق پای کودک شکسته باشد، می‌توانید آتل را در زانو و مچ پا ببندید. برای ترقوه‌ٔ شکسته، دست سمت آسیب‌دیده را در یک پارچه قرار دهید و آن را به دور شانه‌ٔ طرف مقابل بدن ببندید
آتل بستن انواع شکستگی استخوان
اگر می‌توانید کودکتان را بدون آنکه درد زیادی به او وارد شود جابه‌جا کنید، مرحله‌ٔ بستن آتل را حذف کنید و فقط او را به اورژانس یا مطب پزشک برسانید.
اما اگر تا اورژانس راه درازی در پیش دارید، مثلاً در سفر هستید یا به هر دلیلی دور از شهر قرار دارید، لازم است بدانید که بیحرکت ماندن برای صدمات شدید در بچه‌ها و هنگامی که رسیدن به اورژانس ممکن است ساعت‌ها طول بکشد، اهمیت دارد. توصیه‌های زیر می‌تواند برای بستن آتل استخوان‌های شکسته به شما کمک کند:
آتل بستن دست شکسته
ابتدا با رویکرد یخ، فشرده‌سازی، بالا نگه داشتن و تکیه دادن که در بالا شرح داده شد شروع کنید. سپس در صورت آسیب‌دیدگی دست یا بازو، آویزی برای نگه داشتن دست بسازید.
برای این کار یک تکه‌ٔ بزرگ پارچه را به شکل مثلث دربیاورید. ضلع بزرگ‌تر مثلث را با ملایمت زیر بازوی آسیب دیده قرار دهید.
دو انتهای دیگر مثلث را دور گردن ببندید. اطمینان حاصل کنید که آویز به اندازهٔ کافی محکم بسته شده است که بتواند بازو را به خوبی نگه دارد.
اگر استخوانی در ساعد یا مچ دست کودک شکسته است، با استفاده از یک روزنامه یا مجلهٔ لوله‌شده که با حوله یا بالش کوچکی پوشش داده شده است یک آتل بسازید که استخوان شکسته را بیحرکت نگه دارد و از آن محافظت کند. ناحیهٔ بین آرنج و مچ را داخل آتل بگذارید، طوری که ناحیهٔ آسیب‌دیده را نگه دارد.
با استفاده از نوارهای پارچه‌ای، آتل را در هر دو طرف شکستگی ببندید و پس از محکم کردن آتل، آویزی برای نگه داشتن دست بسازید.
شکستگی استخوان بازو در کودکان
آتل بستن انگشت شکسته
انگشت شکسته را بالاتر از سطح قلب کودک قرار دهید تا ورم آن به حداقل ممکن برسد.
یک کمپرس سرد را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی آن بگذارید. سپس انگشت شکسته را آتل‌بندی کنید.
برای این کار، یک تکه پارچه یا پنبه را بین انگشت آسیب‌دیده و یک انگشت سالم کودک بگذارید و دو انگشت را به هم چسب بزنید.
غذاهای مفید برای شکستگی استخوان کودکان
آتل بستن پای شکسته
ابتدا روش یخ، فشرده‌سازی، بالا بردن و تکیه دادن را که در بالا توضیح داد دنبال کنید. سپس درصورتی‌که آسیب‌دیدگی در زیر زانو است، یک آتل بسازید.
تخته یا میلهٔ چوبی بهترین گزینه‌ها برای انجام این کار هستند. اگر آنها در دسترس نیستند، می‌توانید از یک پتو استفاده کنید.
تخته را روی قسمت بیرونی پا، از لگن تا پاشنه قرار دهید. تختهٔ دیگر را در قسمت داخلی پا، از کشالهٔ ران تا پاشنهٔ پا بگذارید.
برای محافظت از پا، قسمت داخلی تخته‌ها را که با پوست تماس دارد، با پتو یا بالش بپوشانید. سپس تخته‌ها را با استفاده از نوارهای پارچه‌ای در قسمت کشالهٔ ران، ران، زانو و مچ پا به یکدیگر ببندید.
برای آتل پتویی، پتو را لوله کنید و آن را بین پاهای کودک قرار دهید. سپس پاها را در قسمت کشالهٔ ران، ران، زانو و مچ پا به هم ببندید.
اگر آسیب‌دیدگی در قسمت فوقانی پا یا لگن است، فرزندتان را حرکت ندهید، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد و حتماً برای کمک با اورژانس تماس بگیرید.
اگر ضروری است که کودک را جابه‌جا کنید، با تخته یک آتل درست کنید.
یک تخته باید از زیر بغل فرزندتان تا پاشنه پا باشد و تختهٔ دیگر باید از کشالهٔ ران تا پاشنهٔ پا برسد.
قسمت داخلی تخته‌ها را با حوله یا بالش پوشش دهید و آنها را با نوارهای پارچه‌ای در قسمت، کمر، کشالهٔ ران، ران، زانو و مچ پای کودک ببندید.
شکستگی زانو در کودکان
آیا شکستگی استخوان‌های بچه‌ها، سریع‌تر از استخوان‌های شکسته در افراد بزرگسال ترمیم می‌شوند ؟
بله. در واقع استخوان شکسته کودک معمولا اگر فقط در یک قالب مناسب و بیحرکت قرار گیرد به خوبی بهبود خواهد یافت، در حالی که افراد بزرگسال غالبا برای ترمیم آن منطقه به جراحی نیاز دارند.
البته اگر شکستگی استخوان کودک در محل صفحه رشد استخوان قرار داشته باشند (جایی که سلول‌های جدید استخوانی تولید می‌شوند)، ممکن است مشکلات درازمدت رشدی ایجاد نمایند.
در اینصورت پزشک از شما خواهد خواست که این منطقه را برای مدت یک سال یا بیشتر مورد نظارت قرار دهد، تا مطمئن شود که روند بهبود به خوبی طی می‌شود.
بهترین راه برای جلوگیری از شکستن استخوان‌ها چیست ؟
باید مطمئن شوید که خانه شما کاملا ایمن است. همچنین باید از یک صندلی ماشین ایمن که به درستی نصب شده است استفاده کنید.
هنگامی که کودک به دوچرخه‌سواری، اسکیت یا اسکی می‌پردازد نیز مطمئن شوید که لباس‌ها و تجهیزات ایمنی و محافظتی لازم را پوشیده است.
بیشتر بخوانید :
چگونه بفهمیم استخوان شکسته جوش خورده است ؟
۱۰ درمان خانگی و قطعی برای شکستگی استخوان