عصب کشی دندان یک درمان برای تعمیر یا حفظ دندان های آلوده از آسیب های شدید است.
این روش شامل حذف قسمت آسیب دیده دندان (پالپ),تمیز کردن و ضد عفونی کردن دندان و سپس پر کردن و چسباندن (محکم) آن است.
علل شایع بر پالپ دندان, ترک خوردن,حفره ی عمیق, درمان های تکراری بر روی دندان و یا آسیب (زخم) است و اصطلاح عصب کشی از تمیز کردن ریشه های اطراف دندان می آید.
متخصص درمان ریشه یک دندانپزشک متخصص است که در زمینه بررسی علل، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری‌های مربوط به پالپ دندان تخصص دارد.
اینکه از چه کسی برای انجام عمل استفاده کنید، به شدت مشکل‌تان بستگی دارد. در شرایط عادی می‌توانید به یک دندانپزشک عمومی مراجعه نموده و به راحتی عصب‌کشی کنید.
برای اطمینان بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای‌تان بگیرد.
مراحل انجام عصب کشی دندان
-
مرحله اول:
ایزوله کردن دندان با گذاشتن ورقه لاستیکی در دهان
ابتدا دهان بی حس شده و سپس دندانپزشک با استفاده از یک ورقه لاستیکی به نام رابر دم، دندان را از محیط دهان جدا و ایزوله میکند.
سپس محل دندان در این ورقه لاستیکی که در بیشتر موارد از لاتکس ساخته شده است، سوراخ میشود تا دندان از آن بیرون بزند در حالی که بقیه دندانها و دهان در پشت آن قرار دارند.
به این ترتیب از رسیدن جریان بزاق به دندان تحت درمان جلوگیری میشود.
-
مرحله دوم:
ایجاد سوراخ در تاج دندان
دندانپزشک برای شروع درمان باید به محفظه پالپ داخل دندان دسترسی داشته باشد بنابراین باید تاج دندان سوراخ شود. به این مرحله ایجاد سوراخ دسترسی گفته میشود.
دندانپزشک با استفاده از دریل دندانپزشکی سوراخی ایجاد میکند که تا محفظه پالپ ادامه دارد. از طریق این سوراخ درمان انجام میشود.
در مورد دندانهای عقبی، سوراخ دسترسی در سطح جونده ایجاد میشود و در دندانهای جلویی این سوراخ در سطح پشتی دندان ایجاد میگردد.
هنگام ایجاد سوراخ دسترسی، دندانپزشک تمامی مواد پوسیده دندان را نیز برمیدارد و بخشهای شکننده یا لق دندان یا پر شدگی را جدا میکند.
در این زمان دهان بی حس است، رابر دم در دهان قرار دارد و همه چیز برای شروع درمان آماده است.
همان طور که پیش تر گفته شد بی حسی دندان اختلال قابل توجهی در حس فشار ایجاد نمیکند بنابراین هنگام دریل کردن لرزش دریل دندانپزشکی را کاملا احساس میکنید.
اما این احساس خفیف بوده و دردی همراه آن نیست.
در صورتی که در هر مرحله ای در درمان، احساس درد داشتید با اشاره دندانپزشک را متوجه کنید، چرا که اصلا نباید دردی احساس کنید. دندانپزشک بی حسی بیشتری استفاده میکند.
-
مرحله سوم:
اندازه گیری طول دندان
هدف دندانپزشک درمان تمامی طول مجرای ریشه دندان است نه فراتر از آن. انجام این کار نه تنها بخش مهمی از فرآیند درمانی به شمار می‌آید بلکه در به حداقل رساندن درد پس از عمل و جلوگیری از شکست درمان نیز کمک می‌نماید.
دندانپزشک برای این منظور باید طول هر یک از مجراهای ریشه دندان را اندازه گیری نماید. این اندازه معمولاً حدود نیم میلی‌متر می‌باشد.
-
مرحله چهارم:
پاک سازی و شکل دهی مجرای ریشه دندان
در مرحله تمیز کاری دندان ، بافت‌های عصبی زنده یا مرده برداشته میشود و باکتری‌ها از بین رفته و به طور کلی تمامی ذرات و سموم داخل دندان تخلیه و پاک سازی میشود.
پس از آن مجرای ریشه دندان تراشیده و شکل دهی شده و بزرگ‌تر میشود تا اطمینان حاصل شود تمامی دیواره عاری از هر گونه آلودگی و باکتری است.
شکل دهی دیواره های مجرای ریشه به نحوی انجام میشود که شکل مجرا برای پر کردن ایده آل باشد.
در این مرحله دندانپزشک تلاش میکند با وجود تراشیدن و گشاد کردن مجرای ریشه، ساختار سالم باقی مانده دندان تا حد ممکن دست نخورده بماند و بخش زیادی از آن برداشته نشود تا یک پارچگی دندان به مخاطره نیفتد.
بیشتر این مرحله با کمک فایل هایی با اندازه های مختلف انجام میشود. فایل‌های دندانپزشکی نوک تیزی دارند و سطح بدنه آنها زبر است.
در واقع این ابزار سوهان استوانه ای مینیاتوری محسوب میشود. دندانپزشک فایل را در داخل دندان با حرکات رفت و برگشتی و چرخشی تکان میدهد. به این ترتیب دیوارهای داخل دندان تراشیده و تمیز می‌شوند.
این حرکات با فایل‌هایی با اندازه های مختلف انجام میشود. معمولاً حداقل شش فایل که هر یک قطر بزرگ‌تری از قبلی دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترتیب استفاده از فایل‌ها از قطر کوچک‌تر به قطر بزرگ‌تر است تا به تدریج مجرای ریشه گشادتر شود.
-
مرحله پنجم:
پر کردن دندان
اکنون فضای خالی دندان آماده پر کردن است. در برخی موارد دندانپزشک بلافاصله پس از پاک سازی دندان، آن را با مواد مخصوصی پر میکند و در برخی موارد دیگر ممکن است دندانپزشک صلاح ببیند یک هفته منتظر بماند تا در صورتی که همه چیز به خوبی پیش برود دندان پر شود.
-
مرحله ششم:
پر کننده موقتی
پس از این که دندانپزشک دندان را پر کرد، نوعی پر کننده موقتی بر روی تاج آن قرار میدهد. با این کار سوراخ دسترسی که در تاج ایجاد شده بود، بسته و مهر و موم میگردد. در این مرحله، کار عصب کشی تمام شود.
-
مرحله هفتم:
ترمیم دندان
اگر چه در اینجا فرایند عصب کشی به اتمام رسیده است، اما دندان هنوز کار دارد.
برای تقویت ساختار آسیب دیده دندان و همچنین برای این که دوباره بتوانید با این دندان عصب کشی شده غذا بجوید باید ترمیمی مانند روکش دندان، بر روی آن قرار دهید.
انتخاب نوع ترمیم بستگی به شرایط دارد. ترمیم ممکن است بلافاصله پس از عصب کشی و یا مدتی بعد از آن روی دندان قرار بگیرد.
مراحل عصب کشی و پر کردن دندان
مراقبت های پس از انجام عصب کشی دندان
-
بعد از عصب کشی ،خوب از دندان ها و لثه ها مراقبت کنید . -
شماممکن است نیاز داشته باشید به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا دندان درمان شده را با اشعه ایکس بررسی کند. -
مطمئن شوید که تمام نشانه های عفونت از بین رفته است. -
علاوه بر آن، هردوسال چک شدن توسط دندان پزشک مهم است. -
همچنین اینکه درخانه به طور مرتب و روزانه از آن مراقبت کنید،ازجمله دو بار در روز با خمیر دندان، مسواک بزنید که 12ساعت با میکروب ها مبارزه میکند.
چه انتظاراتی بعد از عصب‌کشی وجود دارد؟
عصب‌کشی باید درد شما را برطرف کند یا حداقل آن را کاهش دهد. تا زمانی که روند عصب‌کشی شما به اتمام نرسیده، یا سوراخ دندان پر نشده و تاج کاشته نشده، بهتر است از جویدن و ساییدن دندانها روی همدیگر خودداری کنید.
با این کار، از آلودگی مجدد بخش داخلی دندان جلوگیری کرده و احتمال شکستن و لب‌پریدگی دندان ترمیم‌شده را به حداقل خواهید رساند. این اقدامات احتیاطی باید تا زمان ترمیم کامل دندان در نظر گرفته شوند.
طی چند روز نخست پس از عصب‌کشی، دندان‌تان ممکن است کمی حساس باشد یا به طور طبیعی ملتهب شود؛ به خصوص اگر قبل از عمل درد یا عفونت شدید داشته باشید.
این حساسیت و ناراحتی معمولا با مصرف داروهای ضددرد مانند ایبوپروفن، ادویل، موترین یا ناپروکسن کاهش می‌یابد. بیشتر بیماران ظرف مدت چند ساعت بعد از عصب‌کشی زندگی عادی خود را از سر می‌گیرند.
تا آنجا که به بهداشت دهان و دندان‌تان مربوط است، مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
هر چند وقت یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌های‌تان را بررسی کند.
از آنجایی که در پایان روند عصب‌کشی، یک تاج روی دندان کاشته میشود یا سوراخ دندان به طور کامل مهر و موم میشود، هیچ‌کس متوجه این عمل نخواهد شد.
عصب‌کشی یک عمل بسیار موفقیت‌آمیز است. این عمل در ۹۵٪ از موارد با موفقیت به اتمام می‌رسد. بسیاری از دندان‌هایی که عصب‌کشی می‌شوند، تا آخر عمر برای‌تان کار می‌کنند.
عوارض عصب‌کشی
هر قدر هم که دندانپزشک‌تان دقت به خرج دهد و بهترین عمل را انجام دهد.
ممکن است عفونت‌های جدیدی در سطح دندان پدیدار شود. دلایل بروز عفونت جدید عبارتند از:
-
وجود بیش از یک ریشه در زیر دندان -
شکستگی کشف‌نشده در ریشه دندان -
پرکردن دندان به شکل معیوب یا ناقص که باعث ورود باکتری به زیر دندان میشود -
تجزیه مواد پرکردنی در سطح دندان و ورود باکتری‌های عفونی به زیر دندان
گاهی اوقات تکرار روند درمان موثر مواقع میشود. بعضا از عمل جراحی اندودنتیک برای حفظ دندان استفاده میشود.
رایج‌ترین متد جراحی اندودنتیک، آپیکواکتومی یا جراحی قطع ریشه دندان است. در این عمل، هرگونه التهاب یا عفونت در بخش استخوانی دندان برطرف میشود.
در این روش، لثه باز شده و بافت آلوده برداشته میشود. گاهی اوقات، بخش انتهایی ریشه نیز قطع میشود. در پایان، یک لفاف کوچک برای بستن دندان به کار گرفته میشود.
متدهای جایگزین برای عصب‌کشی
حفظ دندانهای طبیعی بهترین گزینه است. داشتن دندانهای طبیعی به شما اجازه میدهد که غذاهای مختلف بخورید و مشکل غذایی نداشته باشید.
عصب‌کشی تنها یکی از گزینه‌های موجود است. تنها جایگزین موجود برای عصب‌کشی دندان این است که دندان آسیب‌دیده را بکشید.
سپس می‌توانید از پل، ایمپلنت، یا پروتز متحرک برای جایگزین کردن دندان‌تان استفاده کنید تا برای غذا خوردن و جویدن به مشکل برنخورید.
این روش‌ها نه تنها گران‌قیمت هستند، بلکه به زمان و جلسات درمانی بیشتری نیز نیاز دارند. همچنین، ممکن است به دندانهای مجاور و بافت کناری دندان آسیب‌دیده شما نیز لطمه وارد کنند.
از آنجایی که پوسیدگی عمیق، انجام مکرر عمل‌های دندانپزشکی، پر کردن و جایگزین کردن دندانها رایج‌ترین علل موجود برای عصب‌کشی هستند، توصیه میشود با رعایت بهداشت دهان و دندان خود از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید.
تنها کافی است دو بار در روز مسواک بزنید و پس از صرف غذا از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از یک دهان‌شویه ضد‌عفونی‌کننده نیز موثر خواهد بود.
رعایت بهداشت دهان و دندان کمک میکند که تا حد امکان از انجام عصب کشی دندان بی‌نیاز شوید. خطر ترومای ناشی از آسیب‌دیدگی حین ورزش نیز با پوشیدن محافظ دهان و دندان کاهش می‌یابد.
بیشتر بخوانید :
نحوه پر کردن دندان در خانه | چگونه دندان را در خانه پر کنیم ؟
کاربرد آمالگام و کامپوزیت چیست و چه تفاوتی با هم دارند ؟
کدام بهتر است درمان ریشه یا کشیدن دندان ؟