حتماً تا حالا کلی از طلا شنیدید و حتماً بین زیورآلاتتون چند تا تیکه طلا پیدا می‌شه. ولی تا حالا فکر کردید که این فلز گرانبها که قرن‌هاست تو زندگی ما جایگاه ویژه‌ای داره، چطوری ساخته می‌شه؟ از دل زمین میاد، ولی دقیقاً چطوری؟ تو این مقاله، قراره خیلی ساده و به زبون خودمونی از اول تا آخر کشف و ساخت طلا رو براتون توضیح بدم.
۱. طلا چطور کشف شد؟
خیلی از طلاهایی که تو طبیعت پیدا می‌شه، به طور طبیعی شکل گرفتن. مثلاً طلا تو دوران قدیم توسط تمدن‌های باستانی کشف شد. اون‌ها وقتی تو رودخونه‌ها و کنار صخره‌ها می‌گشتن، گاهی تیکه‌های درخشان طلا رو پیدا می‌کردن. مصری‌ها یکی از اولین تمدن‌هایی بودن که طلا رو پیدا کردن و ازش برای ساخت جواهرات و اشیای تزئینی استفاده کردن. اون موقع‌ها طلا خیلی کمیاب بود و کسی نمی‌دونست چطوری بیشترش رو از دل زمین دربیاره.
۲. طلا از کجا میاد؟
خب حالا سوال اصلی اینه که طلا چطور به وجود میاد؟ طلا در واقع یه فلز سنگینه که تو اعماق زمین، خیلی زیر لایه‌های سنگی، تشکیل می‌شه. یعنی وقتی تو زمین یه سری فرآیندهای شیمیایی و دمای خیلی بالا اتفاق می‌افته، مواد معدنی تغییر شکل میدن و طلا به وجود میاد. بعضی وقتا طلا تو دل سنگ‌ها گیر می‌کنه و وقتی سنگ‌ها می‌شکنن، این طلا کم‌کم با فرسایش و جریان آب به سطح زمین می‌رسه. یه سری از طلاها هم تو رودخونه‌ها به شکل ذرات ریز وجود دارن که بهشون می‌گن “پلاسر”.
۳. استخراج طلا: از دل زمین تا دست ما
وقتی طلا کشف می‌شه، تازه کار اصلی شروع می‌شه: استخراج! دو تا روش کلی برای استخراج طلا داریم:
-
استخراج از معادن زیرزمینی: این روش معمولاً برای جاهایی استفاده می‌شه که طلا خیلی عمیق توی زمین قرار گرفته. تو این روش، کارگرها تونل‌هایی رو توی دل زمین حفر می‌کنن و سنگ‌هایی که طلا توشونه رو بیرون میارن. این سنگ‌ها بعداً باید حسابی خرد بشن تا طلا ازشون جدا بشه.
-
استخراج سطحی: این روش برای جاهایی استفاده می‌شه که طلا نزدیک به سطح زمینه و نیازی به حفر تونل‌های عمیق نداره. تو این روش با حفاری سطحی و دستگاه‌های سنگین، زمین رو می‌کنن و سنگ‌های طلادار رو بیرون میارن.
۴. فرآوری طلا: جدا کردن طلا از سنگ‌ها
وقتی سنگ‌های طلادار رو از زمین درمیارن، طلا هنوز خالص نیست. باید یه سری مراحل انجام بشه تا طلا از سنگ جدا بشه. یه روش معمول اینه که سنگ‌های طلا رو تو یه دستگاه آسیاب می‌کنن تا حسابی پودر بشن. بعد از اون پودر رو با یه ماده شیمیایی به اسم سیانید ترکیب می‌کنن. سیانید باعث می‌شه طلا توی محلول حل بشه و از مواد دیگه جدا بشه.
یه روش دیگه هم الکترولیز هست که توش با جریان الکتریکی، طلا رو از بقیه عناصر جدا می‌کنن. این دو روش کمک می‌کنه که طلا خالص بشه و به شکل شمش یا ورقه‌های نازک دربیاد.
۵. کاربردهای طلا
جواهرات: خب این که معلومه، طلا همیشه یه پای ثابت جواهرات و زیورآلات بوده. به خاطر رنگ زیبا و براقش، هیچ وقت از مد نمی‌افته.
الکترونیک: شاید جالب باشه بدونید که طلا تو ساخت قطعات الکترونیکی هم استفاده می‌شه! دلیلش اینه که طلا یه رسانای خوبه و دیرتر از بقیه فلزات اکسید می‌شه.
سرمایه‌گذاری: خیلی‌ها طلا رو به عنوان یه سرمایه مطمئن نگه می‌دارن. چون حتی وقتی ارزش ارزها بالا و پایین می‌شه، طلا همچنان ارزشش رو حفظ می‌کنه.
پس دیدیم که طلا از عمق زمین و با فرآیندهای پیچیده شیمیایی شکل می‌گیره و بعد از کلی زحمت و تکنیک‌های مختلف، استخراج و خالص می‌شه. این فلز گرانبها، از زمان‌های قدیم تا حالا، هم به خاطر زیبایی و هم به خاطر ویژگی‌های خاصش، همیشه توی زندگی انسان‌ها جایگاه مهمی داشته. از جواهرسازی گرفته تا صنایع الکترونیکی و حتی به عنوان سرمایه‌گذاری. حالا که با روند تولید و کشف طلا آشنا شدید، حتماً بیشتر از قبل از این فلز دوست‌داشتنی تقدیر می‌کنید!