طرز درست کردن ORS در منزل برای درمان اسهال
افزایش غیر طبیعی دفعات اجابت مزاج که معمولاً با تغییر در قوام و حجم مدفوع همراه است، اسهال نامیده می‌شود که می‌تواند به دو صورت حاد یا مزمن بروز کند.
اسهال می‌تواند در اثر ابتلاء به عفونتهای میکروبی و یا ویروسی، بیماریها (نظیر التهاب‌های روده‌ای و ایدز)، ناسازگاریهای غذایی، حساسیت به الکل یا مسمومیتها، بروز نماید.
اصولاً اسهال خفیفی که با سایر علائم (تب، دفع خون و …) همراه نباشد، خودبخود بهبود می‌یابد، اما در صورتیکه جنبه آزاردهنده‌ای به خود بگیرد، می‌توان از فرآورده‌های ضد اسهال بهره گرفت. این فرآورده‌ها نیز تنها در درمان شرایط موقت و گذرا توصیه می‌شوند.
**هشدار: در صورتیکه اسهال بیش از دو روز بطول بیانجامد یا با تب بالا، از دست دادن %5 کل آب بدن یا دفع خون همراه شود، هرگز خوددرمانی نکنید و فوراً با پزشک تماس بگیرید.
ممکن است اسهال به از دست دادن مقدار زیادی از آب و املاح بدن منجر شود. در این شرایط، دهان خشک شده و چشمها گود می‌افتند. ضعف، کاهش میزان دفع ادرار و سرگیجه نیز از علائم دیگر این عارضه هستند.
بنابراین جایگزینی آب از دست رفته برای افراد مبتلا به اسهال و خصوصاً در اطفال، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در اینگونه موارد می‌توان با نوشیدن انواع مایعات و یا استفاده از محلولهای خوراکی نظیر ORS آب و املاح از دست رفته را باز گرداند.
مواد لازم برای تهیه ORS خانگی
در صورت عدم دسترسی به پودر بسته بندی شده ORS میتوانید از فرمول زیر برای تهیه آن استفاده نمائید:
-
2 قاشق مرباخوری شکر -
1 قاشق چایخوری نمک -
1/2 قاشق چایخوری جوش شیرین -
4 لیوان آب جوشیده سرد شده و یا آب میوه
دو قاشق مرباخوری شکر، یک قاشق چایخوری نمک ،نصف قاشق چایخوری جوش شیرین، چهار لیوان آب جوشیده سرد شده و یا آب میوه حال تمامی مواد بالا را با هم مخلوط کنید و در پارچ بریزید و در یخچال قرار داده تا خنک شود، به خصوص برای بچه ها حتما خنک کنید تا بتواند آن را میل کنید.
*توجه: استفاده از محلولهای تزریقی وریدی (انواع سرم) در این موارد، تنها در صورتی ضرورت می‌یابد که بیش از %10 کل آب بدن از دست رفته باشد و تشخیص آن نیز بر عهده پزشک است.
از جمله روشهای غیر داروئی دیگری که می‌توانند به رفع علائم اسهال کمک کنند عبارتند از استراحت، رژیم غذایی مناسب (مصرف مایعا- غذاهای کم حجم ولی مقوی و پرهیز از مصرف سبزیجات و میوه‌جات خام) و خودداری از مصرف فرآورده‌های ملین.
ضمناً در مورد شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه میکنند بهیچ عنوان نباید شیر مادر را قطع نمود اما برای کودکانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، طبق تجویز پزشک نوع مناسب‌تری از شیرخشک توصیه می‌شود.
درمان اسهال با روش های غیر دارویی
برای درمان همان گونه که گفته شد آب و املاح از دست رفته ی بدن در حین بیماری باید جبران شود. خوردن مایعات، بهترین روش جایگزینی آب از دست رفته بدن میباشد و بنابراین لازم است فرد در حد تحمل و در فواصل معین از مایعات استفاده کند.
در مجموع بهترین اقدام در مورد اسهال و استفراغ، جبران املاح از دست رفته ی بدن بوده و ضمنا در مورد شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، به هیچ عنوان نباید شیر مادر را قطع کرد، اما برای نوزادانی که با شیر خشک تغذیه میکنند، طبق تجویز پزشک نوع مناسب‌تری از شیرخشک توصیه میگردد.
استراحت، رژیم غذایی مناسب مثل مصرف مایعات، غذاهای کم حجم، ولی مقوی و پرهیز از مصرف سبزیجات و میوه‌جات خام و خودداری از مصرف مواد ملین مثل آلو، انجیر و..
از مصرف غذاهای پر ادویه تا چند روز دیگر پرهیز کنید.
اگر همراه اسهال تهوع وجود داشته باشد، تنها قطعات کوچک یخ را در دهان تان بجوید.
از انجام ورزش‌های سنگین خودداری کرد چون این ورزش‌ها سبب کاهش آب بدن می‌شوند.
طرز تهیه سرم خوراکی او آر اس با عسل
اگر در شرایط اضطراری ORS در دسترس نداشتنید میتوانید در منزل آن را تهیه کنید .
سرم های نمکی خوراکی (ORS) نوشیدنی خاص از ترکیب نمک‌های خشک هستند . اگر با آب پاک به درستی ترکیب شوند , این سرم ها می‌توانند در زمان از بین رفتن مایعات بدن به علت اسهال، به بدن آب کافی برسانند .
یک کودک که دچار اسهال شده هیچ‌گاه نباید قرص یا آنتی‌بیوتیک یا هر داروی دیگری مصرف کند، مگر اینکه توسط یک پزشک متخصص یا یک مسئول بهداشت مجرب تجویز شوند . بهترین درمان برای اسهال , نوشیدن مایعات زیاد و سرم های خوراکی است که به درستی با آب ترکیب‌شده باشند.
مواد لازم برای تهیه سرم خوراکی با عسل
-
آب تصفیه شده: یک فنجان -
لیمو ترش: آب نصف یک لیمو کوچک -
نمک دریا: یک چهارم قاشق چایخوری -
عسل طبیعی: دو قاشق چایخوری
آب و نمک را در یک لیوان با عسل به هم بزنید تا حل شوند، سپس آب نصف یک لیمو ترش را به آن اضافه کنید.سرم خوراکی طبیعی شما آماده است.