روز نو :اقتصاد ما در این مقطع مانند بیماری است که نیاز مبرم به دارویی دارد تا علی الحساب زنده بماند برای اینکه در مراحل بعدی به بهبود و تقویت شرایط خودش بپردازد. به باور من، آن دارو برای اقتصاد کنونی، احیاء برجام است. تنها با احیای این توافق است که مسئولین می توانند از فواید اقتصادی اش برای بهبود اوضاع استفاده کنند. زیرا حتی اگر آقایان بپذیرند که وارد حوزه اصلاحات پولی یا بودجه ای شوند، این دو مقوله نیز امری زمان بر بوده و مدتی طول می کشد تا تأثیرات خود را نشان دهد.
یک اقتصاددان گفت: اگر دولت بخواهد سیاستی معقول در پیش گیرد، باید میزان مالیات دریافتی را از شهروندان کاهش دهد. زیرا مردم توان کافی برای پرداخت هزینه های اضافی ندارند.
محمد طبیبیان ، درباره وضعیت اقتصادی و تورم فزاینده در کشور گفت: ابزار معمول کشورها برای کنترل نرخ تورم، کنترل نقدینگی در اقتصاد است و لاغیر. در کشور ما به دلیل ارتباط تنگاتنگ فرایند های بودجه ای و تامین مالی با ایجاد نقدینگی، به نظرمن باید ابتدا نظم و انضباط بودجه ای ایجاد شود. پیوسته دولت ها از طریق بانک مرکزی و سیستم بانکی پول ایجاد کرده اند و برای اهداف مختلف هزینه کرده اند، این امر محدود به بودجه هم نمی شود و ریشه و سوخت تورم را فراهم آورده است.
وی گفت: اما مشکل فقط تورم نیست. ما با تنزل تولید ملی و فرسایش سرمایه های جامعه، کاهش سرمایه گذاری جدید، مهاجرت نیروی کار و افزایش فقر هم روبرو بوده ایم. کاهش تورم به معنی منتفی شدن این گرفتاری ها نیست و برای حل این مشکلات تدبیرهای مختلف و جدی لازم است.
طبیبیان افزود: اما متأسفانه تیم رییسی مشابه تیم دولت قبل برای اجتناب از تصمیم های کارساز در کاهش هزینه، اقدامات دیگری انجام می دهد که بارزترین آن افزایش کسب درآمد از کیسه مردم از طریق افزایش فشار مالیاتی برای اجتناب از کاهش اساسی هزینه ها و اجتناب از بازسازی نظم مالی، شامل نظم بودجه ای و هزینه های بخش حکومتی است. به نظر می رسد دولتمردان چندان اهمیتی به این نمی دهند که پول های به دست آمده از جیب مردم، در چارچوب بودجه ای غیرکارآمد و کم بازده مصرف می شود..
این اقتصاددان گفت: تاکنون دیده ایم که یک عضو دولت، مانند بازیکنی بود که با گل به خودی تاثیر منفی ایجاد کرد که مدت ها ادامه خواهد داشت. به نظر می رسد بلکه یکی دو تن دیگر هم در تیم ایشان وجود دارند که درصدد زدن گل هایی به تیم خودشان هستند. در شرایطی که درآمد و معیشت مردم در حال تنزل است در هر چارچوب تصمیم گیری معقول، باید بار مالیات کاهش یابد نه این که به شکل های مختلف مردم را بتکانند و نرخ ها را افزایش دهند..
وی ادامه داد: بی تردید با شیوه ای که آقایان در پیش گرفته اند، نمی توان شرایط اقتصادی را بهبود بخشید. بلکه بالعکس باید توجه داشت که از اقداماتی که تنزل اقتصاد را تشدید می کند، اجتناب کرد. ازجمله اگر دولت بخواهد سیاستی معقول در پیش گیرد، باید میزان مالیات دریافتی را از شهروندان کاهش دهد. زیرا مردم توان کافی برای پرداخت هزینه های اضافی ندارند.
او بیان کرد: برای بهبود معاش مردم، اصل بر افزایش تولید ملی است. وقتی تولید ملی و درآمد مردم روزبه روز تنزل پیدا کند، افزایش فشار مالیات سیاستی بسیار اشتباه است، اما می بینیم که اقداماتی با هدف بالابردن نرخ های مالیاتی و میزان آن انجام می شود. نمونه دیگر مالیاتی است تحت عنوان مالیات بر ارزش افزوده. که مالیات بر ارزش افزوده نیست، بلکه مالیات مکرر بر جریان مالی بخش خصوصی است. با اینکه این شیوه تقصیر این دولت نیست و قانون آن مربوط به دولت های قبل است، ولی همچنان اجرا می شود و یک عامل موثر در کشیدن شیره اقتصاد به نفع دولت است و در این شرایط نا مناسب اقتصادی گزندگی آن بیشتر محسوس خواهد بود. نباید فراموش کنیم که این اقدامات عکس العمل های اجتماعی دربردارد. بنابراین به طور خلاصه اگر می خواهند اصلاحات پولی انجام دهند، اصلاحات بودجه ای ارجح است و اگر قصد دارند که اصلاحات بودجه‌ای انجام دهند لازم می شود با تجدید سازمان و کاهش بودجه برخی نهادهای حاکمیتی، گشایش هایی ایجاد کنند تا فشار به مردم عادی کمتر باشد.
وی درباره ضرورت رونق اقتصادی در کشور نیز گفت: لازمه ایجاد رونق اقتصادی در شرایط کنونی این است که روابط خارجی کشور درست شود و روابط ما با کشورهای غربی بهبود پیدا کند. در اینجا بحث منافع ملی اولویت پیدا می کند و اظهارنظرهای سیاسی بدون در نظر گرفتن این منافع کار ساز نخواهد بود..
وی افزود: در قرن نوزدهم نخست وزیر انگلستان مطلبی گفته بود که پیوسته نقل قول شده، مطلب حکیمانه ای هم بوده. گفته بود دولت علیاحضرت ملکه نه دوست دائمی دارد نه دشمن دائمی، فقط منافع دائمی. باید به این اصل توجه داشت که هیچ دولتی در دنیا نه دوست دائمی و نه دشمن دائمی کشور دیگر است. بنابراین تنها منافع ملی است که تنظیم کننده معقول روابط ما با دنیاست. ما نیازمند دسترسی به بازار کالاها و خدمات و تکنولوژی روز و داشتن ارتباط با بانک های دنیا هستیم. حالا هر قدر هم که بخواهیم شعار بدهیم و احساسات نشان بدهیم نمی توان منکر این نیاز اساسی شد و منکر شد که که این زاویه به تنگنای تعیین کننده ای تبدیل شده است. .
او اظهار کرد: عده ای می گویند که نمی خواهند با غرب رابطه داشته باشند، اگر بخواهیم بر اساس ضوابط عینی نگاه کنیم باید بدانند وابستگی به شرق در گذشته ها هم پر هزینه تر و کم فایده تر بوده است. چرا که آنها هم خودشان آویزان اقتصاد غرب هستند. لذا این نوع رویکردها از ابتدا اشتباه بوده و نتیجه ای عاید ما نکرده است.
وی گفت: اگر رویکرد منافع ملی مورد توجه قرار گیرد امکان پیگیری روابط سازنده با شرق و غرب میسر خواهد بود. اگر تخم مرغ ها را در یک سبد قرار دهیم هر کدام باشد چه غرب و چه شرق سبد شکننده ای خواهد بود.
طبیبیان تأکید کرد: نیاز داریم یک پارادایم کارکردی انتخاب کنیم تا بتوان نظام اقتصادی را در چارچوب آن سازمان داد و بلاتکلیفی ها را بر طرف کرد..
وی در ادامه با ارائه راه حلی مشخص برای عبور از وضع فعلی بیان کرد: اقتصاد ما در این مقطع مانند بیماری است که نیاز مبرم به دارویی دارد تا علی الحساب زنده بماند برای اینکه در مراحل بعدی به بهبود و تقویت شرایط خودش بپردازد. به باور من، آن دارو برای اقتصاد کنونی، احیاء برجام است. تنها با احیای این توافق است که مسئولین می توانند از فواید اقتصادی اش برای بهبود اوضاع استفاده کنند. زیرا حتی اگر آقایان بپذیرند که وارد حوزه اصلاحات پولی یا بودجه ای شوند، این دو مقوله نیز امری زمان بر بوده و مدتی طول می کشد تا تأثیرات خود را نشان دهد.
طبیبیان در پایان درباره آنچه جراحی اقتصادی توسط دولت رئیسی خوانده شده، گفت: من از چگونگی امور داخلی دولت خبر ندارم ولی تاکنون مشخص نشده که تئوری و برنامه دولت در این خصوص چه بوده است. برداشت من از این اقدام دولت این است که کار از دستشان در رفته و مشکلات بازوی دولت را پیچانده و چون روند های کنترلی و تحکمی دیگر کار نمی کند نامش را «جراحی اقتصادی» گذاشته اند. چرا که آنها نمی خواستند یارانه ها را به این صورت حذف کنند و قصد داشتند قیمت گذاری دستوری را ادامه دهند. از این رو، اگر واقعا جراحی اقتصادی در نظر دارند باید برنامه مشخص آن را در معرض چالش و بحث اجتماعی بگذارند تا معلوم شود چه اتفاقی در حال رخ دادن است.