ضیائیه، مدرسه ای که از خشت خام ساخته شده است

به گزارش سلام نو به نقل از تریپ جارا، مدرسه ضیائیه با حدود 8 قرن قدمت در آبادی فهادان جز در جوار مقبره دوازده امام قرار دارد. این بنا در سال 631 هجری قمری توسط عارف معروف ضیاءالدین حسین رازی ساخته شد و در سال 705 هجری قمری توسط پسرانش مجدالدین حسن و شرف الدین علی تکمیل شد.

این بنای زیبا با شماره 770 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یکی از بناهای تاریخی یزد است که توسط مولانا شرف الدین علی رازی در سال 6331 هجری قمری ساخته شد و در سال 705 هجری قمری توسط پسرش ضیاءالدین حسین تکمیل شد.

از قسمت های این بنا می توان به وجود چاهی به قطر حدود 2 متر در وسط حیاط مدرسه اشاره کرد که تا عمق حدود 5 متری به سرداب منتهی می شود.

معماری مدرسه ضیائیه را می توان یکی از ویژگی های دوران مغول دانست. در این بنا تزیینات کاشی وجود ندارد و تنها خشت خامی است که تاکنون این بنا را حفظ کرده است.

این مدرسه در دو مرحله ساخته شد. اول اینکه گنبد خانه باستانی او همزمان با حمله مغول برای مقبره ساخته شد و مدرسه نبود. صد سال بعد در آغاز قرن هشتم نوه اولین سازنده گنبد این مدرسه را در کنار آن بنا کرد و دروازه آن نیز به مدرسه باز می شود. و اینجا خانه معلمان بود که قسمت کوچکی از آن مشهود است. بر خلاف خانه مدرس ابراهیم خان کرمان که از داخل مدرسه می توان به آن رفت، از لابی خانه مدرس می توان به این مکان رفت. میانسرا علاوه بر ایوان، دارای چهار ایوان بلندتر در جلوی حجره هاست که آن را چهار ایوانی می کند.

گنبد این بنا که از سر تا پا از خشت خام ساخته شده است با نقاشی های آبرنگ طلا و لاجوردی تزئین شده است که قسمت هایی از آن اکنون بر روی گچ سفید باقی مانده است. طول هر ضلع چهار دیوار گنبد 8/8 متر، ارتفاع بقعه 18 متر و فاصله دهانه های آن 9/5 متر است. متأسفانه تعداد زیادی از کتیبه های چهار دیواری داخل گنبد باقی نمانده است.

در مورد این بنا افسانه هایی وجود دارد که قدمت آن به زمان حمله اسکندر مقدونی به ایران می رسد که به عنوان زندان مورد استفاده قرار می گرفته است که بعدها تغییر کاربری داده و به عنوان مدرسه عمل کرده است. آبادی فهادان در کنار آرامگاه خ. دوازده امام