آیا واقعاً افرادی که در تشخیص ضریب هوشی دارای «ضریب هوشی نابغه» هستند، نسبت به افرادی که دارای ضریب هوشی متوسط هستند، وضعیت بهتری دارند؟ آیا نوابغ موفق‌تر از افراد با ضریب هوشی پایین‌تر هستند؟ در واقع باید بگوییم که موفقیت افراد علاوه بر ضریب هوشی، به عوامل دیگری نیز بستگی دارد.
درباره ضریب هوشی
مطمئنا بارها و بارها درباره عبارت IQ شنیدید و می‌دانید که این دو حرف مخفف ضریب هوشی است. تصور کنید شما یک کودک ده ساله هستید که در سال 1904 در مزرعه‌ای در فرانسه زندگی می‌کند. کتاب‌هایی درباره موضوعی خاص را می‌خوانید، اما چیزی از آن متوجه نمی‌شوید؟ آیا دلیل آن این است که شما دچار فقر هوش هستید و یا صرفاً به این دلیل است که شما از یک خانواده فقیر هستید که منابع یک خانواده ثروتمند را ندارید؟ ممکن است باهوش باشید، اما منابع افراد دیگر را در اختیار نداشته باشید تا بتوانید از هوش خود استفاده کنید.
مردی به نام آلفرد بینه در سال 1904در فرانسه زندگی می‌کرد و متوجه شد که بسیاری از کودکان در مدرسه با مشکل یادگیری مواجه هستند، اما او فکر نمی‌کرد که این به دلیل عدم هوش باشد. بنابراین بینه دانش‌آموزان را به دو دسته تقسیم کرد و بیان کرد که یک دسته از دانش‌آموزان به طور ذاتی هوش زیادی برای یادگیری ندارند، اما دسته دوم دانش‌آموزانی هستند که هوش کافی دارند اما صرفاً به دلیل شرایط زندگی با مشکل مواجه هستند. در واقع وی عنوان کرد، کودکانی که توانایی یادگیری بالایی دارند باید از کودکانی که به دلیل هوش پایین در مدرسه بد عمل می‌کنند، متمایز شوند.
این تمایز همان چیزی بود که باعث شکل‌گیری ایده جدید در ذهن بینه شد که او آن را ضریب هوشی یا به اختصار IQ نامید. هرکس یک ضریب هوشی منحصربه‌فرد دارد، که این عدد نشان دهنده توانایی ذاتی افراد برای یادگیری است و هیچ ارتباطی با دانش قبلی وی ندارد. در واقع به نظر بینه، اگر ضریب هوشی بالایی دارید، به این معنی است که هوش لازم برای موفقیت در کارها و کسب دانش جدید را دارید.
اما مفهوم ضریب هوشی در طول زمان با تغییراتی مواجه شد و امروزه این کلمه معیاری برای سنجش توانایی استدلال در افراد است. به طور خلاصه، اندازه‌گیری اینکه یک نفر چقدر می‌تواند از اطلاعات و منطق برای پاسخ دادن به سؤالات یا پیش‌بینی اتفاقات استفاده کند را، ضریب هوشی تعیین می‌کند. اما این معیار چگونه اندازه‌گیری می‌شود و ضریب هوشی شما چقدر است؟
ضریب هوشی یا IQ شما چقدر است؟
یکی از راه‌های فهمیدن اینکه ضریب هوشی شما چقدر است انجام تست‌های هوش معتبر و حرفه‌ای می‌باشد. بیش از یک قرن است که تست‌های هوش برای اندازه‌گیری ضریب هوشی استفاده می‌شوند و یکی از اصلی‌ترین مراجع برای به دست آوردن رقم IQ هستند. در اصل این تست‌ها توسط بینه و در فرانسه برای کمک به شناسایی دانش‌آموزانی به وجود آمدند که به کمک اضافی در مدرسه نیاز داشتند.
به مرور زمان این تست‌ها تغییراتی داشتند و در طول جنگ جهانی اول آمریکا از نسخه آپدیت شده این تست‌ها، استفاده کرد. فرماندهان جنگ اعتقاد داشتند که استفاده از افراد دارای ضریب هوشی پایین می‌تواند باعث شکست آنها در جبهه‌های جنگ شود. بنابراین آنها از این آزمون‌ها برای کمک به یافتن افراد و سربازهای واجد شرایط استفاده کردند. ارتش آمریکا، حتی در حال حاضر نیز از این تست‌ها استفاده می‌کند. تست هوش ارتش آمریکا یکی از معروف‌ترین تست‌های ضریب هوشی در دنیا به شمار می‌آید.
به صورت کلی تست‌های هوش انواع مختلف دارند و هر کدام برای هدف خاصی طراحی شده‌اند. برخی از تست‌های هوش برای ارزیابی هوش کودکان در سنین خاص طراحی شده‌اند. برخی برای بزرگسالان هستند و برخی برای افراد دارای معلولیت خاص طراحی شده‌اند.
اما هر یک از این تست‌ها فقط برای افرادی که در یک فرهنگ و اجتماع مشابه بزرگ شده‌اند، طراحی می‌شوند و مطمئنا اگر کسی خارج از آمریکا نداند جورج واشنگتن کیست، ضریب هوشی پایینی ندارد؛ اما ندانستن جواب این سوال برای فردی در آمریکا ضریب هوشی او را زیر سوال می‌برد.
تست‌های هوش با اندازه‌گیری حافظه کوتاه‌مدت و بلندمدت، افراد را ارزیابی می‌کنند. این تست‌ها همچنین به دنبال این هستند که ببینند افراد چقدر در حل کردن پازل مهارت دارند، اطلاعاتی که قبلا شنیدند را به یاد می‌آورند و اینکه چقدر سریع تمام این کارها را انجام می‌دهند. برخی از معتبرترین تست‌های هوش برای اندازه‌گیری ضریب هوشی عبارت‌اند از:
- تست ریون
- تست هوش کتل
- تست حافظه
- تست هوش وکسلر
- تست هوش استنفورد بینه
میانگین نمره IQ چقدر است؟
میانگین نمره IQ بین 85 تا 115 است. 68 درصد از نمرات ضریب هوشی در این بازه استاندارد قرار می‌گیرند. این بدان معناست که اکثر مردم دارای نمره IQ بین 85 تا 115 هستند.
تبدیل پتانسیل به موفقیت
باهوش بودن به این معنی نیست که کسی موفق خواهد بود و البته، صرف داشتن ضریب هوشی پایین‌تر نیز نشانه‌ای از رد شدن افراد در جامعه نیست و نمی‌توان آن افراد را شکست‌خورده نامید. این یکی از پیام‌های مهم تست‌های حرفه‌ای و خوب ضریب هوشی است.
در واقع در کنار ضریب هوشی باید پشتکار و تلاش داشت تا بتوان به موفقیت دست یافت. بسیاری از افراد هستند که ضریب هوشی بالایی دارند، اما برای رسیدن به بهترین جایگاه در زندگی خود هیچ تلاشی نمی‌کنند و برعکس، افراد با ضریب هوشی پایین بودند که توانستند بهترین جایگاه را داشته باشند. بنابراین ضریب هوشی نباید باعث به وجود آمدن دسته بندی افراد موفق و شکست خورده شود، چرا که موفقت نسبی است.
در مطالعه‌ای روی دانش‌آموزان مدرسه‌ای، تاثیر هوش و پشتکار بر عملکرد آنها در مدرسه بررسی شد. در این مطالعه نمره دانش‌آموزان با میزان ضریب هوشی آنها مقایسه شد. دانش‌آموزانی که نمرات بالاتری داشتند، پشتکار بیشتری داشتند که خب تعجب‌آور نیست. گرفتن نمرات خوب هم ضریب هوشی بالا می‌طلبد و هم سخت کوشی می‌خواهد. اما هوش و پشتکار همیشه دست به دست هم نمی‌دهند. به طور متوسط، دانش‌آموزانی که نمرات امتحانی بالاتری داشتند نسبت به کسانی که نمرات پایین‌تری کسب کردند، کمتر سرسخت بودند.
اما در نهایت، سخت کوشی می‌تواند در کنار ضریب هوشی بالا به افراد کمک کند تا مسیر موفقیت را راحت‌تر طی کنند. اشکال ندارد که قوی راه خود را ادامه دهید و شکست بخورید. مطمئنا شکست خوردن اصلا آسان نیست، اما در طولانی مدت، منجر به دستاوردهای بزرگی می‌شود.