ضرب المثل در مورد بهار | ۶ ضرب المثل و اصطلاح که رنگ و بوی بهار دارد

اصطلاحات و ضرب المثل های فارسی همیشه سراسر درس و عبرت بوده اند. به همین دلیل اگر پای حرف بزرگ ترها نشسته باشید می بینید که در سخنان خود از این ضرب المثل ها زیاد استفاده می کنند. از آنجایی که بهار فصل شکوفایی طبیعت و برای بسیاری از ما فصل نو شدن و زندگی دوباره است در فرهنگ ما نیز در اینباره ضرب المثل های بسیاری گفته شده است. اگر به شنیدن آن ها علاقه دارید در این نوشته از ستاره ۶ ضرب المثل در مورد بهار را خواهید خواند.

انواع ضرب المثل درباره بهار

سالی که نکوست از بهارش پیداست

نیم بیت دوم این عبارت «ماستی که ترشه از تاغارش (تغارش) پیداست.» سال اگر «ترسال» بود و برف و باران به موقع می‌آمد، نکویی آن هویدا بود و اگر سرمای بی موقع موجب از بین رفتن سردرختی‌ها می‌شد، مردم آن را به بدیمنی تعبیر می‌کردند و از آن‌جا که ماست چرخ‌کرده ـ چربی گرفته تا انتها ـ فقط در تغار عرضه می‌شد و قیمت نازلی داشت و خریداران چندانی جز افراد فقیر و تهیدست نداشت، تاغاری بودن ماست، دلیل بدی آن بود و این ضرب‌المثل رایج در محاوره‌های عامه استفاده می‌شد.

بزک نمیر بهار میاد، کـُمبـُزه با خیار میاد

کمبزه یا کنبزه یا کنبیزه، نوعی خیار یا به‌ عبارتی خربزه کال است و در صورت رسیدن، حلاوت و خوش‌خوراکی کال آن را ندارد.

کمبزه بسیار کمیاب بود و از آن جا که خیار درختی شناخته شده نبود در زیر مشمع و گلخانه هم بلد نبودند آن را به عمل آورند، خیار نوبر هم بسیار گران بود و خوردن خیار نوبرانه و کالک کمبزه، کار هر کس نبود و وعده دادن آن، وعده سرخرمن بود و این ضرب‌المثل به کار می‌رفت.

جوجه پاییزه می‌خواهد سرجوجه بهاره کلاه بگذارد

این ضرب‌المثل وقتی به کار می‌رفت که آدم تازه واردی بخواهد سر آدم کهنه‌کاری کلاه بگذارد و از آن‌جا که مرغ در فصول گرم سال عمدتاً «کرچ» می‌شود جوجه پاییزه، چندان وجود خارجی نداشت و شاید از این کنایه به همین دلیل استفاده می‌شد.

پیشنهاد: در این نوشته می توانید ضرب المثل در مورد دوست و رفیق، ضرب المثل های خنده دار فارسی و ضرب المثل با گل را نیز ببینید. 

با یک گل بهار نمی شه

این ضرب المثل کنایه از این است که اگر در یک باغ تنها یک شاخه گل بروید، نمی‌توان گفت که بهار آمده است، بلکه رسیدن بهار با رویش انبوهی از گل‌ها معنا خواهد شد. مثال ها:

• یعنی برای تحقق هدف باید تمام مقدمات آن را فراهم کرد و یکی کافی نیست.
• تنها با وجود یک آدم خوب نباید انتظار داشته باشیم که همه دنیا درست شود.
• انجام هر کاری تنها شاید اینکه یک نفر کارش را درست و خوب انجام بده، کافی نباشه. نیاز هست تا همه ما، هر یک بنا به سهم و نقشی که داره، بهترین عملکردش را داشته باشه و آنچه را که باید انجام بدهد.
• با یک گل بهار نمیشه و لازمه همه برای بهترشدن یکدیگر و خودمان تلاش کنیم.
• نباید با دیدن تنها یک جزء و یک نشانه مثبت نتیجه گیری کاملاً امیدوارانه و کلی کرد.
• تقریبا معادل این ضرب المثل مثل «یک دست صدا ندارد» است.

به هوای بهار و حال بچه اعتمادی نیست

آن‌ها که گول هوای گرم بهار را می‌خورند، با اندک گردش هوا، امکان دارد دچار سرماخوردگی شوند و کار بیخ پیدا کند به همین دلیل اعتمادی به آن نیست و نباید لباس گرم را فراموش کرد. از سوی دیگر با اندک تغییر حالت در کودکان، حال آن‌ها دگرگون می‌شود و از آن جا که بیرون روی رایج‌ترین بیماری در کودکان در گذشته بوده و بسیاری بر سر آن تلف می‌شدند، گفته می‌شد: به هوای بهار و حال بچه اعتمادی نیست.

مثل ابر بهار

ابر‌های بهاری رگبار به دنبال دارند و بر خلاف امروز که تمامی خیابان‌ها آسفالت هستند و غیرقابل نفوذ، در گذشته کافی بود رگبار تندی بگیرد و سیلاب در کوچه‌ها و خیابان‌ها سرازیر شود. از آن‌جا که معبر و جوی چندان شناخته شده نبودند، سیل لاجرم از راه می‌رسید، عبارت «مثل ابر بهار» حکایت اشک سیل آسا را نیز تداعی می‌کرد.

از باد بهار بهره بردار

باد بهاری باد سازندگی است. روح طراوت و سرزندگی را بر تن خاک و طبیعت مرده و بی جان می‌نشاند و دوباره طبیعت سرسبز می‌شود. همین اتفاق در روح آدمی هم می‌افتد. انگار دل‌های مرده و بعضا کدر، با آمدن فصل بهار زنده می‌شود و جان دوباره‌ای می‌گیرد. این ضرب المثل به نوعی اشاره‌ای هم دارد به این مضمون قرآنی که می فرماید «ما زندگان را از دل مردگان و مردگان را از دل زنده بیرون آوردیم. (یخرج الحی من المیت و مخرج المیت من الحی).»