شیر سویا و خواص درمانی شیر سویا
چاقي با مشكلات عمده اي از جمله مرگ و ميرهاي زودرس و همچنين مشكلاتي در سلامتي انسان و بالا رفتن عوامل خطر بيماري هاي قلبي- عروقي به ويژه ديابت، اختلالات درچربي خون، پر فشاري خون و مقاومت انسوليني همراه مي باشد. از آن جايي كه دارو درماني ممكن است عوارض جانبي زيادي به دنبال داشته باشد، به همين منظور استراتژي هاي تغذيه اي براي كنترل وزن مورد توجه قرار گرفته است. در سال هاي اخير توجهات به سمت دريافت پروتئين به عنوان عاملي براي كنترل چاقي متمركز شده است .
غذاهايي كه حاوي پروتئين بالايي هستند، قادر به كاهش اشتها و مهار دريافت غذا مي باشند. در بين پروتئين هاي رژيم غذايي پروتئين سويا به عنوان يك پروتئين كامل كه قادر به تأمين تمام آمينو اسيدهاي ضروري به همراه چند درشت مغذي ديگرو اسيدهاي چربي مانندIsoflavones ، Saponin و Phospholipids باشد، شناخته شده است. پروتئين سويا از لحاظ ارزش غذايي هم تراز با ساير پروتئين هاي حيواني با ارزش بيولوژيكي بالا است.
ايزوفلاون هاي سويا داري دو گيرنده استروژني آلفا و بتا مي باشند، كه اين گيرنده ها در بافت چربي و عضله اسكلتي و به ميزان كمي در جزاير پانكراس يافت مي شوند. به اين ترتيب ايزوفلاون ها در تنظيم متابوليسم چربي و گلوكز مي توانند نقش مفيدي ايفا كنند. همچنين مي توانند باعث كاهش تجمع چربي در كبد و در بافت هاي چربي شوند، در نتيجه باعث كاهش خطر ابتلا به آترواسكلروز و ليپوتوكسيتوسيتي و ديگر اختلالات مرتبط با چاقي شوند.
از طرفي در برخي مطالعات گفته شده است كه سويا ،با افزايش در سطح كوله سيستوكينين پلاسما باعث مهار دريافت غذا و كاهش اشتها مي شود. يك مطالعه اپيدميولوژيك در ژاپن نشان داده است كه زنان يائسه اي كه از سوياي بيشتري استفاده مي كنند، نمايه توده بدني پايين تري دارند.
مطالعات تجربي انجام شده بر روي موش هاي آزمايشگاهي نيز نشان داده است كه فراورده هاي تخميري سويا مي تواند به كاهش اندازه سلول هاي چربي و كاهش توده چربي بدن كمك كند.
با توجه به آن كه شير سويا نيز حاوي تركيباتي چون فيتواستروژن ها، چربي هاي مفيد، اسيدهاي چرب ضروري وتركيبات اينوزيتولي و ايزوفلاوون ها مي باشد، ممكن است اثرات مفيدي بر كنترل وزن و فشار خون داشته باشد.
در مطالعه ای که صفورا نوربخش ، دكتر نضال صراف زادگان و دکتر ليلا آزادبخت انجام دادند رژيم غذايي حاوي شير سويا هم فشار خون سيستوليك و هم دياستوليك را در دختران جوان مبتلا به اضافه وزن وچاقي به طور معنی داری كاهش داد.
منبع : دانشگاه علوم پزشکی اصفهان