منبت كاري روي چوب از قديم در ايران مرسوم بوده است،در كتيبه هايي كه در خزانه داريوش در تخت جمشيد به دست آمده البته مدارك معتبري از پيشينيان اين هنر در دست نداريم و دليل اين امر آن است كه عمر چوب كوتاه است و بر اثر مرور زمان از بين مي رود،
توليد انواع صنايع دستي با استفاده از چوب از ديرباز در استان همدان بويژه مناطق شهري همدان ، ملاير ، سركان ، تويسركان رواج داشته است.
صنايع دستي چوبي شامل خراطي، ظريفكاري و منبت كاري بيشتر رواج دارد. واژه منبت كاري به معناي كنده كاري روي چوب است كه سابقه اي ديرينه دارد، شايد بتوان آغاز تاريخ منبت كاري را زماني دانست كه انسان نخستين با ابزاري برنده چوب را تراشيده است.
منبت كاري روي چوب از قديم در ايران مرسوم بوده است،در كتيبه هايي كه در خزانه داريوش در تخت جمشيد به دست آمده البته مدارك معتبري از پيشينيان اين هنر در دست نداريم و دليل اين امر آن است كه عمر چوب كوتاه است و بر اثر مرور زمان از بين مي رود،
اما در كشور ما آثاري از منبت كاريهاي نسبتا” قديم به جاي مانده كه روي در مقبره هاي ائمه اطهار(ع) ونيز منبرها انجام شده است.پاره اي از اين آثار 900 تا 1000 سال قدمت دارند.كهنترين در چوبي منبت كاري شده،اكنون در موزه اكبرآباد هندوستان حفظ مي شود،
سوغات همدان و صنايع دستي همدان
اين در متعلق به كاخ سلطان محمود در غزنه بوده است.در موزه هاي ايران نيز چند در چوبي متعلق به قرون چهارم و پنجم هجري موجود است،كنده كاري اين درها بصورت شاخ و برگ و كتيبه هاي مختلف با آيه- هاي قرآني است.در اصفهان نيز مساجدي از عهد صفويان وجود دارند كه درهايشان هنوز دست نخورده و سالم باقي مانده اند مانند در مدرسه شاه سلطان حسين،آرامگاه شاهزاده حسين در قزوين نيز در بسيار زيبايي دارد كه از دوره شاه طهماسب باقي مانده است،
يكي از زيباترين آثار منبت كاري شده ايران رحلي است كه در موزه متروپولتين نيويورك نگهداري ميشود و علاوه بر تزئينات شاخ و برگ به سبك ساساني، نام دوازده تن از ائمه معصومين(ع) بر روي آن ديده مي شود. در عصر حاضر نيز منبت كاري همچنان رواج دارد و در گوشه و كنار ايران خصوصا” در استان همدان هنرمندان بسياري مشغولند،اما متاسفانه رفته رفته نقوش اصيل كه شامل طرحهاي خطاطي و يا گل و بوته است رو به فراموشي ميروند و طرحهاي خارجي جاي آنها را مي گيرند، كه اگر اين شيوه ادامه يابد، هنر منبت كاري ايران در مقايسه با منبت كشورهاي هند، پاكستان و تايلند از بين خواهد رفت.
تراش روي شيشه هنري است براي تكميل شيشه هاي دست ساز،البته بنا بر سليقه صنعتگر و در صورت لزوم كه با ايجاد نقوش ، باعث زيبايي خاصي در ظروف مي شود .
اين هنر در همدان از سال 1374 با ايجاد مركز آموزش تراش شيشه صندوق حمايت از فرصتهاي شغلي تعدادي از علاقمندان جذب اين رشته شده آموزشي كارگاههاي كوچك خانگي داير كرده اند.گليم بافي در گذشته، در اكثر روستاهاي همدان، از رونق فراوان برخوردار بوده است.
ولي امروزه ، عمدتا” در برخي از روستاهاي همدان مانند: دشته ، قهاوند ، مير ج، بخش شرا وروستاي رفشر و نيز روستاهاي ملاير و همچنين در اسدآباد و نهاوند به توليد اين صنعت مي پردازند ، كه گليم ها به عنوان زيرانداز ، كيف ، كوسن ، پشتي و… بافته مي شوند.
استان همدان به منظور داشتن مراكز دامپروري در مناطق روستائي و شرايط آب و هوائي مناسب وپرورش انواع دام،از قديم الايام در زمينه مصنوعات چرمي خصوصا”از نوع چرم گاوي از شهرت خاصي برخوردار بوده است،رونق اين صنعت در استان همدان در سالهاي 1340 تا 1365 بوده است. و هم اكنون نيز خورشيد اين صنعت در استان همدان در حال درخشش است.
بطور كلي در گذشته در شهرهاي همدان،ملاير ونهاوند تعدادي دباغخانه وجود داشته است كه پوست مصرفي خود را از همان شهر تهيه مي كرده اند. وليكن هم اكنون تعدادي از اين كارگاهها يا تعطيل ويا متروكه شده اند ويا فقط تعداد انگشت شماري در مركز استان فعال مي باشند.
در گذشته أي نه چندان دور چرم توليدي در همدان بعلت كيفيت و كميت خاص آن مشهورترين چرم در سراسر كشور به شمار مي آمد و آوازه كيفيت آن به كشورهاي ديگر نيز رسيده بود.