سفر به گرمسار و بازدید از مناطق دیدنی آن

معرفی جاذبه های گردشگری شهرستان گرمسار

گرمسار در استان سمنان قرار دارد و قدمت آن به سال ها پیش و دوران اشکانیان باز می گردد. شهر گرمسار در همسایگی کویر بنا نهاده شده و برای آن لقب خورشید تابان را انتخاب کرده اند و اولین زیستگاه یوزپلنگ ایرانی می باشد. این شهر در همسایگی کوه دماوند و چندین قله دیگر قرار دارد و رودخانه ها و چشمه ساران پر آبی از آن عبور می کنند که جلوه خاصی به دیدنی های شهر گرمسار بخشیده اند. علاوه بر جاذبه های طبیعی چندین بنای تاریخی نیز در گرمسار وجود دارد که اکثر آن ها مکان های مذهبی هستند.

تاریخچه گرمسار

در زمان اشکانیان شهر گرمسار خواران نامیده می شد و سمنانی ها هنوز آن را خواره می گویند، برای انتخاب چنین اسمی دو دلیل عنوان شده است یکی از آن ها ارتفاع کم تر آن نسبت به کویرهای اطراف که به همین دلیل آن را خوار یا کم ارتفاع نامیده اند و دیگری برگرفته شدن خورشید و ماه از کتاب اوستا است و به همین دلیل معنی نام آن را سرزمین خورشید درخشان یا ماه تابان نامیده بودند.

در زمان بعد از اسلام خوار یکی از شهرهای مهم ری بود و مانند بسیاری از دیگر شهرهای ایران مورد هجوم قوم مغول قرار گرفت. در طول حمله که در سال ۶۱۶ هجری قمری روی داد خوار توسط مغول ها تصرف شد و هلاکو خان به تخریب و تصرف قلعه های اسماعیلیه پرداخت. ایل خانان مدت زیادی به این مناطق حکومت کردند تا این که سربه داران از غرب بر علیه آنان شورش کردند اما در سال ۷۶۶ جددا عده ای از صحرا نشینان مغول سمنان و چند ناحیه دیگر را تصرف کردند. تا این که در سال ۹۰۹ هجری قمری سلسله صفویه توسط شاه اسماعیل تاسیس شد و این منطقه را تحت سلطه خود در آورد.

در دوره قاجر پس از انتقال پایتخت به تهران این شهر برای ایجاد امنیت در برابر ترکمانان محل سکونت فرستادگان قاجار شد و هم اکنون نیز به دلیل فاصله کمی که با شهر تهران دارد مورد توجه بسیاری از صنعتگران و سرمایه ‌گذاران قرار گرفته و شهرک ‌های صنعتی متعدد در آن احداث شده اند.

مناطق دیدنی و تفریحی گرمسار

آب انبار گرمسار

به دلیل خشکی آب و هوای بخش بزرگی از ایران و بارش کم در بیش از شش ماه از سال در اکثر شهرها و روستاهای آن و در نتیجه فصلی بودن آب بسیاری از رودخانه ها و عدم امکان دسترسی به آب، برای تامین آب شیرین در شهرهای مختلف و فصول خشک سال تدابیر مختلفی اندیشیده اند. احداث بند، قنات و آب انبار را می توان از این جمله نام برد. آب انبار که یکی از دیدنی های شهر گرمسار است نیز در همین دسته از سازه ها قرار می گیرد. آب انبار گرمسار بزرگ ‌ترین آب انبار منطقه است و از بناهای بسیار جالب این شهر محسوب می شود. ساخت آن به دوره قاجار باز می گردد و در ضلع شمالی مسجد جامع گرمسار ساخته شده است.

منبع بزرگ و اصلی این مورد از جاذبه های گرمسار به شکل گنبدی پلکانی و مدور از آجر می‌ باشد، در زمان ساختی داخل کوچه قرار داشت که امروز به شکل میدان درآمده است. تعداد پله‌ های گرد آن از زمین تا ابتدای بادگیر ۲۴ پله می‌ باشد. عمق آبگیر آن حدود ۱۴ متر بوده که به مدت ۵ ماه از سال، آب آشامیدنی اهالی شهر و حومه آن را تأمین می‌ کرده است. در رأس گنبد این آب انبار یک هواکش مکعبی شکل کوچک برای تهویه هوای داخل و خنک نگه داشتن آب داخل منبع تعبیه شده است.

پارک جنگلی پروفسور کردوانی گرمسار

پروفسور کردوانی پدر کویر شناسی ایران بود و به خاطر خدمات ارزنده ای که به کویرها و بیابان های ایران کرد این پارک جنگلی که در دل کویر احداث شده است به نام او نام گزاری شده است. این پارک با وسعت ۹۰ هکتار قابلیت جذب توریسم و تبدیل به یک منطقه توریستی را دارد و یکی از دیدنی های شهر گرمسار محسوب می شود. نهالکاری در این پارک جنگلی از سال ۱۳۶۳ آغاز شده است. دو پارک دو چاه تاسیس شده که وظیفه آبرسانی به ۶۰ هزار اصله درخت پارک را بر عهده دارند.

کاروانسرای قصر بهرام گرمسار

کاروانسرای قصر بهرام (شاه عباسی) مربوط به دوره ساسانی می ‌باشد و توسط شاه بهرام ساسانی یا بهرام گور ساخته شده است. سپس توسط شاه عباس صفوی باز سازی شده و به عنوان کاروانسرا مورد استفاده قرار گرفته است. راه دسترسی به آن از مرکز شهر پیشوا می باشد. این مورد از دیدنی های شهر گرمسار بیشتر شبیه کاروانسراهای شهری است و شباهت آن به کاروانسراهای میان راه کمتر است، به گفته برخی از کارشناسان برخلاف نامش ساختمانی برای اقامت سلاطین صفوی د‌ر مواقع شکار و سفرهای شاهانه بود‌ه است.

نکته مهم و قابل توجه در این بنا، نحوه تهیه آب مورد نیاز ساکنان آن بوده است:، آب به وسیله دو مجراى روى هم، که مجراى زیرین از لوله‌ هاى سفالین و دیگرى مانند نهرى سنگى از تخته‌ سنگ ‌هاى سفید یکپارچه ساخته شده بود، به بنا منتقل مى‌ شد. این آب مصرفى از چشمه شاه دامنه سیاه‌ کوه به استخرهاى بزرگ مقابل بنا منتقل مى ‌شد.

قصر حرمسرا در گرمسار

در یک کیلومتری جنوب شرقی کاروانسرای قصر بهرام یکی دیگر از دیدنی های شهر گرمسار قرار دارد که تاریخ تاسیس آن به دوره صفویه باز می گردد و قصر حرمسرا نام دارد. گفته می شود شاهان صفوی در سفرهای خود از این ساختمان برای اسکان محارمشان و یا در واقع حرمسرا استفاده می کردند و در سایر مواقع شکارچیان سلطنتی در آن اقامت داشتند. در جنوب غربی حرمسرا، تالار بزرگی وجود دارد که در آن دو ایوان ساخته شده است. در قسمت شمالی این ایوان ها ۲ اتاق وجود دارد که بررسی ها نشان می دهد زمان ساخت آن با سایر قسمت ها متفاوت است و بعد از مدتی به ساختمان اصلی افزوده شده است. با توجه به خرابی کامل تالارهای شمالی این سازه و تخریب نسبی بقیه ساختمان به نظر می رسد که زلزله ای ویرانگر موجب از بین رفتن این بنا شده است و این ها در واقع بقایای به جا مانده از بنای حرمسرای صفوی می باشند.

کاروانسرای عین الرشید گرمسار

این کاروانسرا در ۲ کیلومتری قصر بهرام و در بین کویر بزرگ و دریاچه نمک واقع شده است. نشانه های از وجود چشمه آب شیرین در داخل کاروانسرا مشاهده می شود. دو حیاط بزرگ دارد، در دو تالار هرکدام با پنج در به حیاط کاروانسرا راه دارند که در دو سمت ایوان ورودی بنا شده اند.

روستای یاده گرمسار

تمام خانه های این روستا با کاه گل ساخته شده است و در بیست کیلومتری شهر گرمسار قرار گرفته است. در این روستای توریستی دارای قلعه، یخچال و حمام می باشد.

موزه اقوام گرمسار

این موزه زیبا در دوران قاجار و پهلوی بنا نهاده شده است و اشیای بسیار نفیس و گران بها در این مکان نگهداری می شود. بنای موزه در وسط شهر قرار دارد.

قلعه استاناوند ناروهه گرمسار

در سال ۶۱۳ هجری قمری شخصی به نام یاقوت حموی قدمت قلعه را ۳ هزار سال تخمین زده است. این بنا در دامنه جنوبی رشته کوه البرز ساخته شده است. قلعه دارای برج های دیده بانی بلندی می باشد که می توان به خوبی مناطق اطراف نظیر حاشیه جنوبی رودخانه، کناره های شمالی کویر و دره را نظاره گر بود. این مکان یکی از دیدنی ترین قلعه های ایران محسوب می گردد.

بنه کوه گرمسار

به خاطر وجود رودخانه حبله رود در کنار بنه کوه این منطقه زیستگاه انواع ماهی ها و پرندگان می باشد. همچنین در گذشته از لحاظ نظامی و تاریخی اهمیت زیادی برای این منطقه قائل بودند. این روستا دارای ایستگاه قطار نیز می باشد.

باغ موزه علم و صنعت (صنایع دستی) گرمسار

تصویری که مشاهده میکنید تنها یک موزه نیست بلکه یک فروشگاه نیز هست و شما میتوانید صنایع دستی و دیگر اشیا مورد علاقه خود را از این موزه خریداری کنید . صنایع دستی این موزه شامل (انواع ظروف سفالی، کوزه،گلیم های رنگارنگ،سنگ های قیمتی ،لباس و کیف بومی محلی و … می شود)

کاروانسرای دهنمک گرمسار

این کاروانسرا در کیلومتر 30 جاده گرمسار_سمنان واقع شده . داخل این کاروانسرا رستورانهایی نیز وجود دارد و در شب نیز مکان خواب فراهم است. حیاط این عمارت با حوضچه هایی که دارد آرام بخش است و ارزش دیدن را دارد . این کاروانسرا در سال 90 مرمت گردیده و الآن از جاذبه های توریستی شهر است.

پارک ملی کویر گرمسار

پارک ملی کویر یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران است که دارای انبوهی از گیاهان و حیوانات می باشد که امروزه به دلیل شکار بیش از حد شکارچیان غیر مجاز برخی از آنان در حال انقراض هستند و برخی دیگر هم منقرض شده اند. بخش عظیمی از این پارک در استان سمنان قرار دارد و بخشهای باقی مانده آن هم در استان های قم و اصفهان و تهران قرار دارند. از حیواناتی که در این پارک می زیستند می توان به کفتار،انواع گربه سانان،یوز پلنگ،جیبیر و انواع خزندگان و پرندگان اشاره کرد . این پارک اکنون 670 هزار هکتار مساحت دارد و اکثر نواحی آن خشک و بیابانی می باشد. در این پارک بزرگ تنها دریاچه شور نمک وجود دارد و حیوانات و جانوران منبع دیگری برای نوشیدن اب ندارند . اما امروزه انسان ها با قرار دادن تانکر های اب بزرگ در دل کویر این مشکل را بر طرف ساخته اند . پارک ملی کویر، تنها پارک ملی در ایران است که به گفته سازمان محیط زیست در آن هیچگونه سکونتگاه انسانی، معدنی و پروانه چرای دام وجود ندارد.

غار نمکی گرمسار

با عبور از پل هوایی گرمسار به طرف تهران و طی مسافت حدود 3 کیلومتر از جاده اصلی گرمسار می‌توان غار نمکی از جاذبه‌های طبیعی گردشگری گرمسار را دید. غار نمکی گرمسار که به غار نفت دره در کوه اژدهای گرمسار معروف است، بر اثر سیلاب‌ها و شسته شدن صخره‌های نمکی به وجود آمده است. این غار بنا به اظهار نظر برخی کارشناسان زمین شناسی در دوره دوم زمین شناسی بوجود آمده است. انواع و اقسام استلاتیک‌ها و استلاکمیت‌ها یا ناودیس‌ها در آن وجود دارد. هوای این غار به لحاظ اینکه از درون لایه‌های نمکی عبور می‌کند بسیار پاکیزه و سالم است و در اوج گرمای تابستان برودت دمایی دارد. در قسمت‌هایی از این غار به بخشی بر می‌خوریم که بایستی حدود 100 متر آنرا بصورت نشسته طی کنیم.

آب انبار ناسار گرمسار

آب انبار ناسار یا همان نه حصار در جنوب قلعه ناسار گرمسار و درمجاورت جاده اصلی به روستا قرار گرفته است. سازنده این بنا طبق نوشته بالای سردر آب انبار مرحوم سیف الله معماریان سمنانی است. منبع اصلی، گنبدی شکل و آجرپوش است که بر طاق آجری و ضربی طرفین استوار است. در دو قسمت منبع، دو بادگیر برای خنک شدن آب زیر منبع در نظر گرفته شده است. منبع اصلی این آب انبار از نظر فیزیکی با سایر آب انبارها در سطح استان متفاوت و در نوع خود بی نظیر است.

منطقه بهورد گرمسار

منطقه بهورد منطقه گردشگری در ۳۲ کیلومتری شمال غربی بخش ایوانکی در گرمسار قرار دارد. این منطقه در حدفاصل دشت و کوهستان واقع شده است. مناطق اطراف بهورد، به‌ویژه ارتفاعات قره قاچ و گردنه قوچ از نظر حیات‌وحش غنی و یکی از شکارگاه‌های مهم گرمسار است.

امامزاده شمس الدین و اسماعیل (ع) گرمسار

در شهرستان گرمسار و حومه شهر و به فاصله حدود سه کیلومتری شمال غربی گرمسار واقع گردیده است. بنا منسوب به دوره قاجار است و متعلق به دو نفر از فرزندان امام موسی کاظم (ع) به نام های شمس الدین و اسماعیل می باشد. مردم و اهالی منطقه به این دو تن اعتقاد خاص دارند و همه روزه بخصوص ایام تعطیل برای زیارت به این مکان می روند.

امامزاده سلطان شاه نظر گرمسار

امامزاده سلطان شاه نظر در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان گرمسار در بخش آرادان و قرار دارد. از مدفون این بقعه اطلاع دقیقی در دست نیست و تاکنون شجره‌ای که مشخص‌کننده اصل و نسب صاحب آن آرامگاه باشد به دست نیامده است. ساختمان این بقعه مربوط به دوره قاجاریه است و نوع مصالح به کار رفته در آن از خشت و چینه می‌باشد و دارای طاق‌های جناقی و گنبدی رگ ‌مانند تقریباً مخروطی است. این ساختمان از نظر معماری در نوع و رده خود کم‌نظیر می‌باشد و داخل گنبد از گچ‌بری‌های جالبی برخوردار است.

بیشتر بخوانید:

معرفی مناطق دیدنی شهر هشتگرد

آشنایی با مناطق دیدنی و زیبای هرمزگان

آشنایی با مناطق دیدنی و گردشگری نوشهر

گردآوری توسط بخش گردشگری

مجله دلگرم