راهنمای سفر به میبد
“میبد” یکی از شهرهای زیبا، تاریخی و ارزشمند ایران است که در استان یزد قرار دارد. از لحاظ جغرافیایی میبد در حاشیه کویر مرکزی ایران قرار دارد. واژه ” میبد ” ناشی از دگرگونی نام ” مهبود ” سپاهبد عصر ساسانی است
و گسترش شهر میبد در عهد ساسانی به توسط همین سپاهد یا به گفته مورخان یزد ” سرهنگ ” ساسانی صورت گرفته است. زبان مردم میبد فارسی دری می باشد که دارای گویش های محلی مختلف است.
از لحاظ پیشینه تاریخی میبد قدمتی چند هزار ساله دارد. بافت تاریخی و آثار ثبت شده خیلی زیادی دارد، به همین دلیل سازمان بین المللی یونسکو، شهر تاریخی میبد را در آثار آزمایشی تاریخی فرهنگی ایران قرار داده است.
لازم به ذکر است که این شهر نیمی از کاشی و سرامیک کشور را تولید می کند و قطب این محصول به حساب می آید. با دلگرم همراه باشید.
وضعیت آب و هوای میبد
خورشید مهربانی که در دل قاب چین ها و آینه‌ها و ظروف سرامیکی این شهر جلوه‌گری می‌کند، روزهای بهار و تابستان این شهر را به‌شدت گرم و پر نور می‌کند.
بی‌شک هر مسافری از جغرافیای شهرستان میبد می‌تواند به آب و هوای گرم و خشک آن پی ببرد. البته گرمای این شهر همیشگی نیست. گاهی اختلاف دمای هوا در تابستان و زمستان این شهرستان به حدی زیاد است که تصور گرمای دائم میبد را از ذهن‌ها دور می‌کند.
تاکنون بیشترین درجه دمای هوا در تابستان به ۴۶ درجه بالای صفر و کمترین درجه دمای هوا در زمستان به ۲۰ درجه زیر صفر رسیده است.
شاید هر گردشگری با خواندن یا شنیدن چنین مطالبی یک قدم پا پس بگذارد! نگران نباشید. این اختلاف دمای زیاد حداکثر آن چیزی بود که تا به حال اتفاق افتاده اما متوسط درجه حرارت هوای میبد ۱۹ درجه در تابستان و منفی ۶ درجه در زمستان است.
داستان میبد به همین جا ختم نمی‌شود، بلکه اختلاف دمای شب و روز نیز بسیار زیاد است و به ۱۷ درجه می‌رسد!
تغییرات اقلیمی میبد
بیشترین بارندگی سالانه متعلق به ماه‌های آذر، دی، بهمن و اردیبهشت است. اگر مسافری از بوی کاهگل مرطوب لذت ببرد بهتر است در این ماه‌ها، سری به میبد بزند.
از ویژگی‌های منحصر به فرد آب و هوای میبد، طوفان‌های شن است که از اسفندماه تا خردادماه بسیار رخ می‌دهند و گاهی سرعت این طوفان‌ها به ۹۰ کیلومتر بر ساعت هم می‌رسد !
پس فصل بهار در میبد، فصلی نا آرام و فصل پاییز بسیار آرام و بدون طوفان‌های شن است.
آشنایی با شهرستان میبد
طبیعت میبد
پوشش گیاهی فقیر، اندک و پراکنده بارزترین صفات پوشش گیاهی این شهرستان محسوب می‌شوند. البته در غرب این شهرستان که بارندگی کمی بیشتر است، پوشش گیاهی متراکم‌تری وجود دارد.
گیاهان کویری از جمله گز، گون و درخت بادام کوهی، عمده پوشش گیاهی این ناحیه است. در سال‌های اخیر، در طبیعت میبد، اقدام به جنگل کاری های مصنوعی هم شده که در حال حاضر بسیار جوان و تنک است.
حیات وحش میبد شامل جاندارانی است که نه‌تنها با آب‌وهوای گرم و بارش‌های کم سازگارند، بلکه قادر به ذخیره‌کردن آب در بدن خود هستند.
کاراکال، خفاش نعل اسبی، دو پا، خارپشت ایرانی، سمور، گرگ، کبک، تیهو، عقاب، شاهین و… در این منطقه زندگی می‌کنند. چه بسا تمام زیبایی این منطقه، در چنگال همین پرندگان شکاری باشد! برجسته‌ترین جاندار منطقه شکار ممنوع میبد، لاک‌پشت مهمیزدار نام دارد.
مکان های تاریخی و دیدنی میبد
نارین قلعه میبد
شاید تا به امروز از این موضوع اطلاع نداشته اید که نارین قلعه میبد که به آن کهن دژ یا دژ دالان نیز گفته می‌شود، قلعه‌ای هفت‌هزار ساله و بیضی‌شکل است که شهری با حمام، بازار، گذرگاه، اتاق‌های تودرتو همراه با راه‌های زیرزمینی را درون خود دارد.
این قلعه بر فراز تپه‌ای بلند ساخته شده و به خوبی به همه شهر اشراف دارد، در درون دیوارهای بلند قلعه سوراخ‌هایی برای عبور نور و تأمین روشنایی درون قلعه وجود دارد.
در گشت‌وگذاری که درون این قلعه می‌زنید متعجب خواهید شد از این همه مهندسی دقیق. بعضی از مردم محلی اعتقاد دارند نارین قلعه میبد در زمان حضرت سلیمان به دست یکی از دیوهای تحت امر ایشان ساخته شده
و تا به امروز هیچ کشوری نتوانسته ادعا کند که بنایی قدیمی‌تر از آن وجود دارد! این قلعه هفت‌هزار ساله و تاریخی در خیابان امام میبد و در میدان شهرداری این شهر واقع شده است.
مکان های دیدنی میبد
کاروانسرا و چاپارخانه شاه عباسی میبد
بازدید از کاروانسرا و چاپارخانه شاه عباسی به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و بخش های تماشایی، دست‌کم به چند ساعت زمان برای گشت‌وگذار نیاز دارد.
با ورود به این کاروانسرای تاریخی، ایوانی آجری به همراه چهار بادگیر مشاهده می‌شود که نسیم خنک سراسر آن، حکایت از عملکرد خوب و دقیق بادگیرها برای خنک‌سازی فضای درون کاروانسرا دارد
و تفاوت وسایل سرمایشی دوران صفویه با امکانات امروزی را به خوبی نشان می‌دهد. همچنین در دورتادور کاروانسرا حجره‌هایی به چشم می‌خورد که می‌توان در آن‌ها استراحت کرد و ضمن نوشیدن یک چای داغ و معطر، به تماشای حوض‌خانه هشت‌ضلعی زیبای وسط بنا پرداخت.
توصیه می‌کنیم که پس از بازدید کاروانسرا و استراحتی کوتاه در آن، به دیدن بنای دژمانند چاپارخانه در نزدیکی کاروانسرا بروید و شکوه معماری گذشته را از نزدیک تماشا کنید.
لازم به ذکر است که کاروانسرای شاه‌عباسی، در بلوار قاضی میرحسین میبد قرار دارد و به راحتی قابل دسترسی می‌باشد.
سفر به میبد یزد
موزه زیلوی میبد
بازدید از کاروانسرای شاه عباسی میبد، تنها به فضای درون کاروانسرا و چاپارخانه کنار آن محدود نمی‌شود؛ بلکه در ضلع شرقی کاروانسرا نیز یک موزه تماشایی و شگفت‌انگیز به نام موزه زیلو و پلاس میبد با دیدنی‌هایی چشم‌نواز، بازدیدکنندگان را به سوی خود فرامی‌خواند.
این موزه که در نوع خود در سراسر ایران منحصربه‌فرد و تک است، محل نگهداری و نمایش گنجینه‌ای گران‌بها از زیلوهای قدیمی می‌باشد که از قدیمی‌ترین آن‌ها باید به زیلوی مسجدجامع یزد اشاره کرد.
ویژگی جالب دیگر موزه زیلوی میبد این است که در کنار تماشای آثار تاریخی آن، می‌توان به طور زنده با روند بافت زیلو آشنا شد و این هنر زیبای شهر جهانی زیلو را از نزدیک مشاهده نمود.
در میبد کجا بریم ؟
یخچال خشتی میبد
یخچال خشتی میبد به عنوان یکی از دیدنی‌های خاص و متفاوت این شهر، بر سر راه کاروانسرا و چاپارخانه میبد در بلوار قاضی میرحسین قرار گرفته و با ساختمان گنبدی‌شکل خود، بازدیدکنندگان را به دل تاریخی کهن و اسرارآمیز می‌برد.
این گودال شش متری که در دوران صفویه به وجود آمده، نقش یخچال‌ها و فریزرهای امروزی را داشته؛ به طوری که طی فصل زمستان، یخ‌های طبیعی را درون آن می‌گذاشتند و با پوشاندن آن‌ها توسط کاه، در فصل تابستان از یخ‌ها استفاده می‌کردند.
از آنجایی که در گذشته، یخ ارزش اقتصادی زیادی داشته و به عنوان کالایی گران‌بها در میان طبقات مرفه جامعه به فروش می‌رسیده؛ لذا یخچال خشتی میبد نیز به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده یخ در قدیم، از رونق خوبی برخوردار بوده است.
اگر شما هم کنجکاو شده‌اید که بدانید طرز کار یخچال میبد و نحوه نگهداری یخ در آن از زمستان تا تابستان سال بعد چگونه بوده، حتماً سری به این سازه تماشایی بزنید.
مکان های تاریخی میبد
موزه سفال میبد
اگر به موزه گردی و بازدید از اشیای تاریخی و قدیمی علاقه دارید، سفر به میبد می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای شما باشد. از آنجایی که موزه‌های این شهر اکثراً در بناهای تاریخی احداث شده‌اند؛
لذا با تماشای آن‌ها می‌توان با یک تیر، دو نشان زد و از بنای تاریخی موزه هم دیدن کرد. در همین بلوار قاضی و خیابان شهید جعفری‌نژاد، موزه سفال میبد هم با حدود ۱۰۰ کوزه و ظرف سفالی قرار گرفته که قدیمی‌ترین آن‌ها، مربوط به دوره مادها می‌باشد.
این موزه که در آب‌انبار حاج‌علی میبد واقع شده، امکان تماشای بنای قاجاری خود را نیز برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. اگر سری به میبد زدید، بازدید از این موزه و آب‌انبار را حتماً در برنامه‌های خود قرار دهید و به دیدن زیبایی‌های بی‌شمار آن بروید.
مناطق گردشگری میبد
کبوترخانه میبد
یکی از جاذبه‌های منحصر به فرد میبد کبوترخانه آن است که قطعاً بازدید از آن را تا مدت‌ها در خاطر خواهید داشت و به عنوان تجربه‌ای جالب برای دوستانتان تعریف خواهید کرد. این کبوترخانه در خیابان فرمانداری میبد قرار گرفته است.
کبوترخانه میبد قلعه‌ای شش‌ضلعی است که در آن برجی استوانه‌ای‌شکل و خشتی قرار گرفته و قدمت آن به زمان قاجار برمی‌گردد. در درون ستون‌های خشتی این برج، چهارهزار لانه کبوتر تعبیه شده که در هر لانه کوچک یک کبوتر نگهداری می‌شود.
معماری خاص این کبوترخانه آن را از ورود پرنده‌های وحشی، مارها و هر جانور دیگری که ممکن است به کبوترها آسیب بزند حفظ می‌کند. ایده ساخت کبوترخانه مربوط به این مسئله است که کود طبیعی در صنعت چرم‌سازی و کشاورزی کاربرد زیادی دارد.
مناطق توریستی میبد
قلعه بارجین میبد
یکی از روستاهای زیبای شهرستان میبد، روستای بارجین نام دارد که جاذبه گردشگری شگفت‌انگیزی به نام قلعه بارجین را در خود حفظ کرده و به مقصد محبوبی برای گردشگران تبدیل شده است.
این قلعه که قدمتی چندصد ساله دارد، به دست حاکمان زرتشتی بنا شده و نمایانگر هوش و نبوغ گذشتگان در احداث بناهای مستحکم می‌باشد.
در میانه قلعه خشتی بارجین که بایستیم، گویا صدای ولوله و آشوب مردمان قدیم را می‌شنویم که از ترس حمله قبایل اطراف، به این دژ پناه آورده‌اند.
قلعه بارجین، یک اتاق بزرگ مشرف به حیاط نیز دارد که احتمالاً محل حضور حاکم و همراهان وی به‌ویژه در حین نظارت بر جنگ‌ها بوده است.
این قلعه با کاربری دفاعی و نظامی‌اش، اهمیت زیادی در گذشته داشته و امروزه نیز با صلابت و شکوه خود، هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد.
اگرچه سفر به میبد در هر فصل از سال، می‌تواند خاطره‌انگیز و جذاب باشد؛ اما بازدید از این شهرستان در ماه محرم نیز حال‌وهوای به‌خصوصی دارد.
در ایام عزاداری‌های محرم می‌توان در میبد، شاهد آیین‌ها و رسوم خاصی بود که برخی از آن‌ها عبارتند از: تعزیه‌خوانی، مراسم شاه‌حسن شاه‌حسین، مراسم سنگ زنی و… .
اقامت در میبد
شهر میبد به دلیل جذب گردشگران بسیاری از گوشه و کنار ایران و جهان، اقامتگاه‌های متعدد و مناسبی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به اقامتگاه‌های بوم‌گردی و هتل‌های میبد با امکاناتی لوکس و مجهز اشاره کرد.
چنانچه علاقه‌مند به گشت‌وگذار در شهر تاریخی میبد با یک تور تفریحی خاطره‌انگیز هستید، می‌توانید از تور چک‌چک، میبد نیز استفاده کنید و در دل تاریخ قدم بزنید.
سوغات و صنایع دستی میبد
در سفر به میبد پیشنهاد می‌کنیم صنایع دستی اصیل این شهر را خریداری کنید. از جمله معروف‌ترین صنایع دستی میبد می‌توان به انواع زیلو (که شهرت جهانی دارند)، انواع ظروف سفالی، انواع پارچه‌های کاربافی و غیره اشاره کرد که سوغات خوبی نیز می‌توانند باشند.
قطاب، پشمک و باقلوا نیز از دیگر سوغاتی‌های یزد است که در این شهر می‌توانید پیدا کنید.
غذاها، نوشیدنی ها و رستوران های میبد
یادتان نرود در سفر به میبد غذاهای خوشمزه این شهر مانند انواع کوفته‌ها، قیمه یزدی، خورشت به آلو و غیره را امتحان کنید. رستوران شاه عباسی که در کاروانسرای شاه عباسی میبد قرار دارد،
رستوران هتل سنتی حاج ملک و رستوران سنتی گلشن از بهترین رستوران های میبد شناخته می‌شوند و فست فود شایان نیز مکان خوبی برای آن‌هایی است که به فست فود علاقه دارند.
آش شولی، آش شلغم، آش گندم و غیره نیز معروف‌ترین آش‌های میبدند که طعم آن‌ها را در هیچ کجای ایران پیدا نمی‌کنید. ضمناً در میبد فالوده بستنی‌های خوشمزه‌اش را از دست ندهید.
همچنین بخوانید:
مناطق دیدنی شهر زیبای یزد
معرفی مناطق دیدنی و گردشگری عقدا