سخنان پند آموز رهبر معظم انقلاب درباره دوران جوانی

جوانی و فضیلت های آن

جوانی، موهبتی از جانب خداوند است. جوانی، ثروتی است که انسان باید آن را جز دربهای بهشت، خرج نکند. پس خوشا به حال آنان که جوانی را قدر می‌دانند و این گوهر گرانبها را در راه سعادت خویش، به کار می‌گیرند. ضمیر جوان، آینه پاکیهاست؛ آینه ای که هنوز گردی از گناهان بر روی آن ننشسته است. نگاه جوان،‌ پنجره‌ای است که رو به سوی افقهای روشن گشوده شده است. پنجره‌ای که آفتاب حقیقت را می‌نوشد.

دل جوان، رودخانه‌ای است که می‌خواهد تمام سنگ‌ها و صخره‌ها را در نوردد و از تمام دشت‌ها و دره‌ها بگذرد تا به آستانه دریا قدم نهد. خیال جوان، نسیم پویایی است، که می تواند به هر جا سفر کند و کرانه ها را کشف کند. جوان، همواره در جستجوی چشم اندازهای روشن است. جوان، همواره در پی تجربه و تماشاست. پس باید همیشه، دریچه های «شهود» را بر روی جوان باز نگاه داشت. و فانوس «ایمان» را به دست او داد و گلهای لبخند را به او تعارف کرد.

فرهنگ اسلام، جوان را در جایگاهی ارزشمند و بلند قرار داده و تعابیر والایی را در شأن او آورده است. دین اسلام، جوان را به ملکوت نزدیکتر از دیگران می داند و معتقد به تکریم و بزرگداشت اوست.

در احادیثی از رسول اکرم (ص) درباره جوان صحبت شده است:

حدیث اول:

«فضیلت جوان عابد که از آغاز جوانی عبادت کند بر پیری که وقت کهولت به عبادت بپردازد، همانند فضیلت پیغمبران بر دیگر مردمان است»

حدیث دوم:

«خداوند بر وجود جوان عبادت پیشه بر ملائکه می‌نازد و مباهات می کند»

حدیث سوم:

«خداوند جوانی را که جوانیش را در بندگی خدا بگذراند دوست می دارد»

سخنان مقام معظم رهبری درباره جوانی

از مهمترین دغدغه های رهبر معظم انقلاب اسلامی مساله جوانان است که در سخنرانی ها ، پیام ها و دیدارهای معظم له مشهود است .

بیانات و سخنان پر بار ایشان از این جهت برای جوانان جالب، جاذب و درس آموز است که معظم له چه قبل و چه بعد از انقلاب ، سال های سال با اقشار مختلف جوانان خصوصاً طلاب و دانشجویان مبارز و مسلمان انقلاب به عنوان یک الگو و راهنمای فکری و عقیدتی و سیاسی مانوس بوده اند و با زبان این نسل پر شور و مسائل و مشکلات و روحیاتشان کاملاً آگاهی و آشنایی دارند . دلیل بر این مدعا، بیانات ایشان در جمع جوانان استان گیلان است:

«……… من عمرم را در میان جوان ها گذراندم. از دورانی که خودم جوان بودم و با جوان های دانشگاهی که خارج از محیط ما بودند ،ارتباط برقرار کردم ، تا امروز هم ارتباط من با جوان ها قطع نشده است. بنابراین می‌دانم حال و هوای جوانی چیست و امروز در فضای جوانی ما چه می گذرد ……… »

جلسات مستمر با جوانان انقلابی و خط دهی به آنان در امر مبارزه ، پاسخ به سئولات و شبهات فکری و عقیدتی آنان ، حضور در مجامع جوان به خصوص دانشگاه و برقراری ارتباط عاطفی با دانشجویان قبل و بعد از انقلاب، از ریاست جمهوری تا رهبری و تاکید بر ضرورت به کارگیری از نیروی جوان در مسئولیت های اجرائی کشور و اعتماد و ایمان به نسل جوان ، حاکی از علاقه ی وافر ایشان به حشر و نشر با جوانان و آگاهی از حال و هوای جوانی است.

بعضی از جوانان زندگی می‌کنند تا خوش باشند، گرچه زندگی برای آنها فقط لذت بردن و تنوع جالب و نشاط آور است ، اما همیشه از این تنوع طلبی های تکراری، وازده و خسته هستند.

جوانانی هم هستند که در پی یک زندگی خوب‌اند و خیر و نیکی را در زندگی می جویند. بدون شک برای دستیابی به زندگی خوب و خوب زندگی کردن نیاز به داشتن مهارت های لازم است. جوان هم برای خوب جوانی کردن و استفاده از لحظه لحظه جوانی نیازمند به فراگیری مهارت‌های جوانی است.

در این فرصت چهارده مهارت را که برای فراهم آمدن یک دوره جوانی شاداب و با نشاط لازم است از بیان حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) تقدیم می کنیم به امید آنکه این مهارت‌ها چراغ روشنی در طی طریق جوانی باشد.

1- سه خصوصیت بارز یک جوان

«من اساساً در بین این خصوصیات مهمی که جوانان دارند ، سه خصوصیت را خیلی بارز می‌بینم . آن سه خصوصیت عبارت است از : انرژی، امید، ابتکار. این ها سه خصوصیت برجسته در جوان است . اگر واقعاً رسانه ها در کمک های فرهنگی که به ما می کنند چه گویندگان مذهبی، چه گویندگان مسایل فکری و فرهنگی ، چه صدا و سیما ، چه مدرسه ها بتوانند این سه خصوصیت عمده را درست هدایت کنند ، من خیال می کنم که خیلی راحت می شود یک جوان، راه اسلامی پیدا کند . چون اسلام هم چیزی که از ما می خواهد، این است که ما استعداد های خودمان را به فعلیت برسانیم».

2- سه خصوصیت ، شرط موفقیت جوان

«اگر شما جوانان این سه خصوصیت را در خودتان به وجود آورید، در هر شرایطی و در همه‌ی زمینه‌ها موفق خواهید بود.

1. 
   جوان باید احساس مسئولیت کند؛ یعنی واقعاً خودش را مسئول بداند و بخواهد که زندگی را با پای خودش پیش ببرد و حرکت کند و مثل پر کاهی در امواج حوادث نباشد.
2. 
   با ایمان حرکت کند. ایمان نقش بسیار مهمی در پیشرفت در همه ی میدان ها و نیز پیروزی بر همه ی موانع دارد.
3. 
   بصیرت و آگاهی داشته باشد .

اگر جوانان این سه خصوصیت را در خودشان تامین کنند-که البته کار چندان آسانی نیست، اما بسیار ممکن است-در همه‌ی زمینه ها شما می‌توانید موفقیت خودتان را تضمین کنید».

3- تحصیل، تهذیب، ورزش

«دوره جوانی ، دوره توانایی است. این توانایی در چه چیزهایی باید به کار برود؟ به اعتقاد من، باید عمدتاً در تحصیل علم، در ایجاد صفای نفس و روحیه‌ی تقوا در خود و ایجاد نیروی جسمانی در خود که ورزش باشد به کار رود. این سه مورد عمده است. یعنی اگر در یک جمله کوتاه از من بپرسند که شما از جوان چه می خواهید، به او خواهم گفت: «تحصیل ، تهذیب و ورزش . من فکر می کنم که جوانان باید این سه خصوصیت را دنبال کنند».

هر کاری هم بخواهید بکنید، در دوران جوانی که می‌شود کرد؛ یعنی در هر سه زمینه هم در زمینه ی علمی ، هم در زمینه ی تهذیب نفس و هم در زمینه ی ورزش باید در جوانی کار کنید».

4- جوان باید جدی باشد

«ما از جوان های عزیزمان چه دختر ها ، چه پسر ها توقع داریم که در مورد مسایل اساسی کشور جدی باشند و جدی برخورد کنند. پیشنهاد می‌کنم روی این مساله‌ی جدی بودن فکر کنید؛ بعد خواهید دید خیلی از کارهایی که در گوشه و کنار انجام می گیرد، ناشی از جدی نبودن است».

5- جوان نیازمند به ثبات است

«جوان ، ثبات لازم دارد ؛ و این ثبات هم به خودی خود به دست نمی‌آید . باید آن را پیدا کرد. جوان، دایم در معرض تزلزل قرار می گیرد؛ البته همه جوان‌ها اینطور نیستند. نمی خواهم بگویم که هر جوانی این‌گونه است. به هر حال، این استعداد تزلزل هم مثل بقیه‌ی استعداد‌ها در جوان هست ؛ که به این معنا استعداد خوبی نیست .

البته به یک معنا هم خوب است ؛ چون خود این هم یک تحول است. از همین هم می توان استفاده کرد. مرتب می شود بهتر شد و بالاتر رفت؛ اما باید مواظب باشید که این وسیله لغزش، دور افتادن از راه و دور افتادن از خدا نشود، و به غلطیدن در آن پرتگاه هایی که انسان باید از آنها پرهیز کند، منتهی نشود».

6- جوان باید اهل فکر کردن باشد

«جوانان عزیز ! به فکر کردن در مسایل عادت کنید؛ این یک مبارزه است. یکی از بزرگترین خطرات برای هر انسانی – به خصوص نسل جوان – این است که در مقابل حوادث، رویداد‌ها و پدیده های جامعه دچار بی فکری و بی تشخیصی بشود. وظیفه هدایت فکر جوان ها‌، وظیفه‌ی بزرگی است؛ اما متقابلاً وظیفه جوان‌ها هم این است که در مسایل فکر کنند و با گام فکر راه را طی کنند.

در هر حادثه یی حوادث کوچک ، حوادث بزرگ خودتان را به فکر کردن عادت بدهید؛ مطالعه کنید و بسنجید. اگر کسی به فکر کردن عادت کرد و اهل فکر کردن شد، از مشورت دیگران هم استفاده خواهد کرد» .

7- زندگی جوان باید مبارزه باشد

«آن چیزی که لازم است به شما جوان ها عرض بکنم، این است که شما جوان‌های عزیز با این انرژی و نشاط جوانی و با این معرفت اسلامی، مبارزه‌ی در این راه را برای خودتان فریضه بدانید. باید مبارزه کرد. در اسلام؛ زندگی بدون مبارزه، زندگی راکد، زندگی ساکن، زندگی بی‌تحرک و زندگی یی که جوشش اراده و عزم انسانی در آن نباشد ، زندگی مطلوبی نیست و انسان را به آرمان های انسانی و اسلامی نمی‌رساند».

8- تقوا، سرمایه جوان

«گاهی با خود فکر می کنم جوان که در بهترین اوقات عمر خود به سر می‌برد، اگر بخواهد سرمایه ای به دست بیاورد که موفقیت دنیایی و آخرتی او را تضمین کند، دنبال چه چیزی باید باشد ؟ سوال مهمی است … جوابی که من به آن رسیده ام ، این یک کلمه است:

تقوا. اگر جوان در دوره ی جوانی سعی کند تقوا داشته باشد با همان تعریفی که در فرهنگ دینی و قرآن از تقوا شده است بزرگ ترین سرمایه را هم برای درس ، هم برای فعالیت های سازندگی، هم برای عزت دنیوی ، هم برای به دست آوردن دستاوردهای مادی ، هم برای معنویت اگر اهل معنویت است به دست آورده است».

9- جوانان ! خودتان را بسازید

«جوانان ! خودتان را بسازید . یک ملت اگر بخواهد راه رشد و کمال و پیشرفت را طی بکند، باید از لحاظ ایمان فکری ، به جای محکمی متکی باشد. آن ملتی ، آن نسلی ، آن جوانی که بخواهد به یک مجموعه ی هرهری مذهب ، بی ایمان ، بی اعتقاد به بنیان های اخلاقی و دینی و معنوی ، دل بسپارد و با حرف آنها پیش برود ؛ زیر پایش سست خواهد شد.

نسل جوان ، همانی خواهد شد که در دوران رژیم پهلوی بود؛ یاس آور ، بی فایده ، مایل به فساد ، آماده برای کج روی. آن وقت برای آن کسی که آنها را باز از آن راه ، به راه راست حرکت بدهد ، معونه ی زیادی لازم است که به آسانی در قرنی بلکه قرن هایی در این کشور پیش نمی آید».

10- ارتباط با خدا در جوانی

«عزیزان من! رابطه ی خودتان را با خدا ، هر چه می توانید مستحکم تر کنید ؛ به خصوص در این ماه های مبارک ؛ ماه رجب و ماه شعبان. در این ماه ها که ماه دعا و استغاثه ، ماه رابطه گرفتن با خدا و ماه راز و نیاز کردن با معشوق حقیقی هر انسان است ، دعا و توبه شما، ذکر خدا در دل های پاک و نورانی شما جوانان عزیز، معجزه‌ها و کارها می‌کند!

مخصوص این ایام (جوانی) نیست. در تمام عمرتان این رابطه با خدا در شما صفا و اخلاص را تقویت می کنند و صفا و اخلاص، گره گشای همه‌ی کارهاست».

11- یاس ، بزرگترین آفت جوان

«جوانان عزیز ! دشمن روی شما سرمایه‌گذاری های زیادی می کند‌؛ حواستان جمع باشد. عده‌ای را به بی‌تفاوتی می‌کشاند و عده‌ای را دلسرد و مایوس می‌کند. یاس، بزرگترین آفت جوان است. جوان‌ها بدانند که متاسفانه یاس به روح جوان زودتر راه پیدا می‌کند؛ همچنان که امید این گونه است. در مقابل یاسی که دشمن می‌خواهد به جوان‌ها تلقین و تزریق کند‌، خودتان را مصونیت بدهید».

12- لزوم آشنایی جوانان با تاریخ

«من واقعاً به شما برادران و خواهران ( جوانان ) عزیز توصیه می‌کنم که با تاریخ آشنا بشوید. تاریخ، درس است. از تاریخ خیلی درس‌ها می شود آموخت و خیلی تجربه‌ها می‌شود به دست آورد. عده‌ای سعی می‌کنند حوادث روزگار ما را یک حوادث استثنایی که به هیچ وجه از تاریخ قابل استفاده نیست وانمود کنند. این غلط است. رنگ‌های زندگی عوض می شود، اما پایه های اصلی زندگی بشر، جبهه بندی های اصلی بشر، تغییر پیدا نمی‌کند .

در صدر اسلام، بزرگ ترین و مهم ترین ضربه ای که بر اسلام وارد شد ، این بود که حکومت اسلامی، از امامت به سلطنت تبدیل شد. حکومت امام حسن ( علیه السلام ) و حکومت علی بن ابی طالب (علیه السلام) به سلطنت شام تبدیل شد! البته امام حسن مجتبی (علیه آلاف التحیه و الثناء) آن روز به خاطر یک مصلحت بزرگ تر که حفظ اصل اسلام بود مجبور شد این تحمیل را به جان بپذیرد.

حکومت را از امام حسن ( علیه السلام ) گرفتند. وقتی حکومت از مرکز دینی خودش خارج شد و در اختیار دنیا طلبان و دنیا داران گذاشته شد ، بدیهی است که بعد هم حادثه ی پیش می آید. آن وقت حادثه ی کربلا آن حادثه یی نیست که بشود جلویش را گرفت ؛ اجتناب نا پذیر می شود .

بیست سال بعد از آن ، حکومت اسلامی از دست محور اصلی آن که امامت است گرفته شد. امام حسین (علیه السلام ) فرزند پیامبر (ص) در کربلا با آن وضع فجیع به خاک و خون کشیده شد. اساس حمله و نقشه‌ی دشمن این است که حکومت را از محور اصلی – محور امامت ، محور دین – خارج کند. بعد خاطرش جمع است که همه کار خواهد کرد ».

13- جوان ها ! دنبال تقلید نباشد

«جوان های عزیز من ! فرزندان من ! دنبال تقلید نباشد؛ بر روی شیوه و راهی که در آن ذهن و اراده و ایمان شما قوی می شود و اخلاق شما پاک و آراسته می گردد، فکر کنید؛ آنگاه شما عنصری خواهید بود که مثل یک ستون، سقف مدنیت این کشور و تمدن حقیقی این ملت بروی آن قرار می گیرد.

من به شما عرض کنم، امروز دستگاه‌های تبلیغاتی فوق مدرن غرب – به خصوص آمریکایی و صهیونیستی دارند برای ذهن ها و فعالیت ها و احساسات و اراده‌ی شما طرح عملیاتی تهیه می کنند؛ خیال نکنید آنها غافل نشسته‌اند و این سی میلیون جوان را در کشور ما نمی بینند؛ آنها این سی میلیون جوان را می بینند؛ آنها برای کار و هدف خودشان مشغول برنامه ریزی هستند؛

آنها برای اخلاق و فکر و عقیده و ایمان جوان ما دارند برنامه ریزی می کنند. خیلی از حرف‌هایی که گاهی در فضای مطبوعاتی یا فرهنگی کشورمان زده می‌شود، تفسیرش این است و با این دید قابل تحلیل است. آنها می‌خواهند نسلی که الگوی جوانان فداکار برجسته دنیا شد، به یک نسل بی‌خاصیت تبدیل شود».

14- ورزش برای جوانان لازم است

«به ورزش اهمیت بدهید؛ من به خصوص روی ورزش تاکید می‌کنم. من ورزش رابه عنوان یک کار بین المللی، نمایشی، هیجانی، در درجه‌ی دوم می‌دانم‌؛ در درجه ی اول، ورزش برای تقویت و سلامت جسم است، که این را برای همه جوانان کشورمان از زن و مرد لازم می‌دانم» .

بیشتر بخوانید:

۲۵۱ کد آهنگ پیشواز ایرانسل از سخنان رهبری

سخنانی پند آموز از رهبر معظم انقلاب درباره ورزش کردن

سخنان رهبر انقلاب درباره فضیلت ماه مبارک رمضان