سانیتینیب چیست و چرا مصرف می شود؟

موارد مصرف و عوارض جانبی سانیتینیب

سانیتینیب (Sunitinib) با نام تجاری ساتنت (Sutent) دارویی است که برای درمان برخی از سرطان‌ها داده می‌شود. این دارو معمولاً پس از درمان‌های دیگر یا زمانی که درمان‌های دیگر مناسب نیستند، تجویز می‌شود. سانیتینیب برای درمان سرطان کلیه‌ای که به سایر نقاط بدن گسترش یافته است، سرطان معده و روده‌ای به نام تومور استرومال دستگاه گوارش (GIST) و سرطان هایی که به لوزالمعده گسترش می‌یابند، تجویز می‌شود.

در سرطان، سلول‌های خاصی در بدن با سرعت زیاد و غیر قابل کنترل رشد و تکثیر می‌کنند. دارویی مانند سانیتینیب باعث کاهش سرعت رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. این دارو متعلق به گروهی از داروهای ضد سرطان شناخته شده به نام مهارکننده‌های کیناز است.

سانیتینیب پیام‌های شیمیایی (کینازها) مورد نیاز برای رشد سلول‌های سرطانی را مهار می‌کنند و با این اقدام، از تکثیر و رشد سلول‌های سرطانی ممانعت می‌کند.

مقدار و روش مصرف داروی سانیتینیب

• 
  قبل از شروع درمان با داروی سانیتینیب ، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می‌کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
• 
  دوز و مقدار دارو، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. این دارو دوزهای مختلفی دارد که باید با توجه به تجویز پزشکتان داروی مناسب را خریداری کنید. معمولاً ۱ قرص در روز تجویز می‌شود.
• 
  سعی کنید سانیتینیب را در زمان مشخصی از روز مصرف کنید، می‌توانید این دارو را قبل یا بعد از غذا مصرف کنید.
• 
  سانیتینیب را با آب گریپ فروت نخورید زیرا سطوح خونی دارو را کم می‌کند.
• 
  اگر فراموش کردید که دوز داروی خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر زمانی به یاد آوردید که نزدیک به ساعت دوز بعدی دارو است، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.

مصرف سانیتینیب در دوران بارداری و شیردهی

• 
  این دارو می‌تواند به جنین آسیب برساند و یا باعث نقائصی در هنگام تولد نوزاد شود٬ اگر شما از این دارو استفاده می کنید حتما پزشک خود را در جریان قرار دهید.
• 
  هنوز معلوم نیست که این دارو می تواند به شیر مادر عبور کند و یا به کودک شما آسیب برساند٬ قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی پزشک خود را در جریان قرار دهید.

عوارض جانبی سانیتینیب

• 
  قلبی عروقی: پرفشاری خون، ادم محیطی، کاهش LVEF، نارسایی قلبی، درد قفسه سینه، وقایع ترومبوتیک وریدی، DVT
• 
  سیستم عصبی مرکزی: خستگی، سردرد، تب، بی خوابی، لرزش، افسردگی، گیجی
• 
  پوستی: تغییر رنگ پوست، راش، سندروم دست-پا، خشکی پوست، ریزش مو، اریتم، خارش
• 
  اندوکرین و متابولیک: کاهش پتاسیم، آلبومین، فسفات، کلسیم،سدیم، قند و منیزیم، افزایش قند خون، اسید اوریک، پتاسیم، کلسیم و سدیم، هایپوتیروئیدی
• 
  گوارشی: اسهال، تهوع، افزایش لیپاز، بی اشتهایی، التهاب موکوس و زبان، تغییر حس چشایی، درد شکمی، استفراغ، افزایش آمیلاز، سوء هاضمه، یبوست، کاهش وزن، نفخ، درد در دهان، GERD، رفلاکس، هموروئید، پانکراتیت
• 
  خونی: آنمی، لوکوپنی، نوتروپنی، لنفوپنی، ترومبوسیتوپنی، خونریزی
• 
  کبدی: افزایش AST، آلکالین فسفاتاز، ALT، بیلی روبین
• 
  عصبی عضلانی و اسکلتی: افزایش کراتین کیناز، درد پا، ضعف، درد مفاصل، درد کمر، درد عضلات
• 
  کلیوی: افزایش کراتینین
• 
  تنفسی: سرفه، تنگی نفس، خلط خونین، نازوفارنژیت، عفونت مجاری تنفسی فوقانی، آمبولی ریوی
• 
  متفرقه: سندروم شبه آنفلوانزا

تداخلات دارویی سانیتینیب

1. 
   داروهای ضد آریتمی: مصرف همزمان باید با احتیاط صورت پذیرد.
2. 
   داروهای ضد صرع: باعث کاهش غلظت پلاسمایی سانی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
3. 
   داروهای ضد قارچ ضد آزول: باعث افزایش غلظت پلاسمایی سونی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
4. 
   داروهای ضد مایکوباکتری: باعث کاهش غلظت پلاسمایی سانی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
5. 
   دگزامتازون: باعث کاهش غلظت پلاسمایی سانی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
6. 
   آب گریپ فروت: باعث افزایش غلظت پلاسمایی سانیتینیب و متابولیت فعال آن می شود.
7. 
   مهار کننده های پروتئاز HIV: باعث افزایش غلظت پلاسمایی سانی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
8. 
   ماکرولیدها: باعث افزایش غلظت پلاسمایی سونی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
9. 
   نفازودون: باعث افزایش غلظت پلاسمایی سانی تینیب و متابولیت فعال آن می شود.
10. 
    از مصرف گیاه علف چای خودداری شود ( متابولیسم سونی تینیب را افزایش و غلظت آن را کاهش می دهد )

موارد منع مصرف سانیتینیب

• 
  در ازدیاد حساسیت
• 
  نارسایی کلیوی

هشدار ها در رابطه با مصرف سانیتینیب

• 
  سانیتینیب ماده خطرناکی است و حین حمل و نقل و از بین بردن با احتیاط رفتار شود.
• 
  باعث عارضه هپاتوتوکسیسیتی می شود که می تواند شدید بوده و منجر به نارسایی کشنده کبدی می گردد.
• 
  می تواند باعث کاهش حجم خروج بطن چپ (LVEF) تا درجه 3 گردد. زمان متوسط نارسایی قلبی علامت دار 22 روز بعد از شروع درمان بروز می کند.
• 
  در افراد مبتلا به طولانی بودن QTc، مصرف کننده داروهای طولانی کننده QTc ، بیماران مبتلا به بیماری قلبی، برادی کاردی و اختلال الکترولیت با احتیاط مصرف شود.
• 
  می تواند افزایش فشار خون ایجاد کند.
• 
  در افرادی که داروهای مهار کننده شدید CYP3A4 مثل کتوکونازول یا القا کننده های آن مثل ریفامپین مصرف می کنند، دوز سانی تینیب باید اصلاح گردد.
• 
  می تواند خونریزی هایی مثل خون دماغ، خونریزی مقعد، لثه، دستگاه گوارش فوقانی، مجاری ادرار، دستگاه تناسلی، مغزی، خونریزی های زخم، خونریزی های ناشی از تومور و خلط خونین ایجاد کند که می تواند جدی و کشنده باشد.
• 
  موارد نادری از پروتئینوری و سندروم نفروتیک گزارش شده است.
• 
  آنمی خونی میکروآنژیوپاتیک (MAHA) و پرفشاری خون وابسته به دوز در هنگام مصرف همزمان سانی تینیب و بواسیزوماب گزارش شده است.
• 
  تاخیر در بهبود زخم با سانیتینیب گزارش شده است.
• 
  عوارض جدی و کشنده گوارشی شامل سوراخ شدگی بطور نادر گزارش شده است.
• 
  در بیماران RCC پانکراتیت گزارش شده است.
• 
  هایپوتیروئیدی می تواند رخ دهد. بعد از هایپوتیروئیدی ممکن است هایپرتیروئیدی رخ دهد.
• 
  اختلالات عملکرد آدرنال گزارش شده است.
• 
  می تواند باعث کاهش رنگ مو و پوست گردد.
• 
  سندروم برگشت پذیر لوکوآنسفالوپاتی خلفی (RPLS) بطور نادر گزارش شده است.

توصیه های دارویی سانیتینیب

1. 
   این دارو به صورت خوراکی همراه و یا بدون غذا روزی یکبار استفاده میشود.
2. 
   این دارو به هیچ عنوان بدون تجویز پزشک معالج مصرف نشود.
3. 
   در حین دوران درمان مقدار زیادی مایعات مصرف شود از خوردن گریپ فروت در طی درمان خودداری شود.
4. 
   از افزایش دز دارو بدون تجویز پزشک خودداری شود..
5. 
   قبل از مصرف دارو ، پزشک خود را از هرگونه مشکلات خونی ، قلبی، کبدی ،کلیوی، تیروئیدی و دیابت مطلع سازید.
6. 
   در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی ذکر شده پزشک خود را در جریان قرار دهید.

شرایط نگهداری داروی سانیتینیب

• 
  دارو را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• 
  دارو را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه‌ دارید.

بیشتر بخوانید:

دلایل ایجاد سرطان در افراد چیست؟

سرطان سینه بیشتر در چه کسانی دیده می شود؟

۱۵ علائم اصلی و مهم سرطان خون

علائم؛پیشگیری و درمان سرطان سر و گردن