زندگینامه چیست و چگونه نوشته می شود؟

روش های نوشتن زندگینامه

زندگینامه یا سرگذشت‌نامه یا بیوگرافی سبکی در ادبیات و دیگر رسانه‌ها از جمله فیلم‌های مستند است که مربوط می‌شود به شرح و توصیف رخدادها و روند زندگی یک یا چند نفر. بیشتر زندگینامه‌ها بر پایه یادداشت‌های شخصی افراد ترتیب داده می‌شوند و داستان‌هایی واقعی هستند و نه تخیلی.

یک زندگینامه به فهرست کردن اطلاعات در مورد یک شخص مانند زادگاه و زادروز و تاریخ رخدادها محدود نمی‌شود و به توضیح و گاه تحلیل رویدادها می‌پردازد.

زندگینامه نویسی و شرح حال نویسی یکی از روش‌های مرسوم نویسندگی است که از دیرباز مورد توجه نویسندگان بوده است. زندگینامه یا بیوگرافی که به آن شرح حال، حسب حال ،سرگذشت، گزارش و ترجمه احوال، تذکره حال، نیز گفته اند شامل نوشته هایی است که در آنها رویدادهای زندگی شخصیت هایی از مشاهیر دین و دانش و بزرگان ادب و سیاست شرح داده شده است.

نحوه نوشتن زندگینامه از اهمیت فراوانی برخوردار است و شاید عده ای در این فکر باشند که زندگینامه خود را به رشته تحریر درآورند. دستورالعمل ۳ مرحله ای زیر برای نوشتن زندگینامه تا حد زیادی می تواند به شما جهت نوشتن یک زندگینامه خوب کمک کند.

تاریخچه زندگینامه

در ابتدا، زندگینامه‌ها به عنوان یک بخش از تاریخ با تمرکز بر یک فرد خاص، با اهمیت تاریخی در نظر گرفته شد. انواع مستقل زندگینامه نویسی با تمایز از تاریخ عمومی از قرن ۱۸ ام شروع شده و فرم‌های معاصر آن به قرن بیستم می‌رسد.

از کهن ترین نمونه‌های زندگی‌نامه می‌توان به کتاب‌های تاریخ‌نگاران یونان درباره شرح زندگی شاهنشاهان ایران اشاره کرد از جمله کوروش‌نامه نوشته گزنفون.

نخستین کتاب زندگی‌نامه در زبان فارسی نو کتاب لباب‌الالباب محمد عوفی است. در ادبیات فارسی کتاب‌های تألیف شده در سبک زندگی‌نامه را تذکره می‌گفتند.

زندگینامه چیست؟

زندگینامه داستان زندگی یک فرد واقعی است که توسط خود شخص یا فرد دیگری است،که می تواند یک صفحه یا چند کتاب طولانی (زندگینامه مارک تواین …) زندگینامه رویدادهای زندگی یک فرد را بررسی و بدنبال یافتن معناها در آنهاست.

بخشهای عمومی زندگینامه ها شامل موارد زیر هستند:

جزئیات شخصی (Personal Details)

این بخش شامل نام ، نام پدر، آدرس ، شماره تلفن ، آدرس پست الکترونیک و تاریخ تولد یا مرگ و وضعیت تاهل ، زمان ازدواج ، تعداد فرزندان و سن فرزندان و غیره است.

تحصیلات و توانایی های علمی (Education and Qualifications)

این قسمت شامل سوابق تحصیلی و علمی از ابتدای دوره تحصیلی تا آخرین مدرک تحصیلی ، رشته ها و گرایش ها و زمان بندی هر دوره ی تحصیلی و نام مکانهای تحصیل میباشد.

سوابق شغلی (Skills and Work Experiences)

در این بخش باید کل سوابق شغلی ، اعم از تمام وقت یا پاره وقت ، با ذکر نام و آدرس محل کار ، به اضافه تاریخ و زمان و مدت اشتغال را بنویسید.

انتشارات و مقالات (Publications)

فهرست کتب و مقالاتی که تالیف و تهیه و یا گردآوری شده است و یا در کنفرانس ها ارائه نشده همراه با زمان انتشار را در این قسمت قید نمایید. اگر خلاصه مقالات را دارید به زندگینامه اضافه نمایید.

سایر اطلاعات (Additional Information)

دوره های آموزشی یا حرفه ای گذرانده شده و مواردی از این دست را در این بخش بیاورید

علائق (Interests)

لیستی از علائق شخصی فرد را در زمینه های فوق برنامه مثل ورزش یا هنر و موسیقی را در این بخش بنگارید و اگر سوابق حرفه ای و یا مدارکی در این زمینه ها وجود دارد ذکر کنید.

راهکارهایی برای نوشتن زندگینامه

هر چیزی نوشته شده توسط یا در مورد سوژه است را پیدا کنید

این موارد می تواند شامل کتاب ها، نامه ها، عکس ها، روزنامه ها و بریده روزنامه ها، مجلات، مقالات اینترنت، مجلات، فیلم ها، مصاحبه ها، شرح حال موجود، و یا زندگی نامه توسط آن فرد باشد.

برای نوشتن زندگینامه مصاحبه کنید

مصاحبه با فرد مورد نظر یا مردم میتواند به تحقیقات شما روح بدمد.این مصاحبه ها امکان دسترسی به داستانهایی که در کتابها موجود نیست را میدهد.

اگر قابلیت دسترسی به فردی که زندگینامه آن را می نویسید ندارید می توانید با افرادی که او را میشناسند و در مورد او اطلاع دارند مصاحبه انجام دهید. شما می توانید این مصاحبه را به صورت رودر رو، از طریق ایمیل ، و یا با تلفن انجام دهید.به یاد داشته باشید که مودب و حرفه باشید.

از مکان هایی که در زندگی فرد تأثیر قابل توجه داشته است بازدید کنید

این میتواند به شما کمک کند که شرایط زندگی او را بطور کامل درک کنید. شاهد آنچه که او شاهد بوده باشید. احساسات او را درک کنید. گرفتن عکس برای بیوگرافی از نکات مهم است. اگر امکان بازدید از مکان های واقعی را ندارید ، سعی کنید به محل های شبیه آن سر بزنید.

آنچه به آنها علاقه مندبوده ، تحت تاثیر قرار گرفته و یا از آنها الهام گرفته را بررسی کنید

چه چیزی باعث انگیزش او شده؟ طبیعت ، شعر، موسیقی کلاسیک، و یا معماری بود، خود را در آن غرق کنید. سعی به کشف دلایل اشتیاق وی کنید. چگونه این موضوعات در کار و یا زندگی او را تحت تاثیر قرار داده؟

چه چیزی در بچگی دوست داشته. بدنبال پیدا کردن رابطه بین علائق او با کارهای انجام شده وی باشید.

برای نوشتن زندگینامه زمان و مکان زندگی سوژه را بررسی کنید

زندگی در زمان وی چگونه بوده؟ او در جامعه زمان خود چه نقشی ایفا کرده؟ تفاوت های منطقه ای و فرهنگی را در نظر بگیرید. رفتارهای غیر قابل قبول در یک منطقه ممکن است در منطقه های دیگر با تشویق همراه شود. این می تواند دلایل تصمیم گیری های او و پیامدهای آنها را روشن سازد.

هنگامی که در مورد دوره زمانی تحقیق می کنید، از خودتان بپرسید: هنجارهای اجتماعی از آن زمان چه بود؟ شرایط اقتصادی و سیاسی چه بوده؟ شرایط رشته ی سوژه چه بوده؟

هنگامی که نقش وی را در جامعه بررسی میکنید ، از خود بپرسید: / موقعیت اقتصادی او چه بوده – باورها و اعتقاداتش چه بوده؟ اگر جنسیت وی زن است، بپرسید، نقش زنان در آن زمان چه بوده؟

تجزیه و تحلیل زندگی سوژه برای نوشتن زندگی نامه

۱- یک جدول زمانی وقایع جمع آوری کنید

ثبت تمام وقایع، از واقعیت های اساسی مانند تولد، مرگ و ازدواج، یا اتفاقات شخصی جزئی. شما همچنین باید رویدادهای مهم که به نحوی زندگی سوژه را شکل داده ثبت کنید: از جمله مردن بهترین دوست شخص . این جدول زمانی به شما در جهت یافتن پیوند حوادث در زندگی فرد و در نهایت معنای آنها کمک خواهد کرد.

۲ –بدنبال الگوها باشید

جنگل را ببینید نه درختان را. برخی از مردم در طول زندگیشان به موضوعات مشابه به طور مکرر رجوع می کنند.

اکثریت مردم از مراحل مشخصی در زندگی خود میگذرند. گاهی اوقات مراحل متناقض یکدیگرند. به عنوان مثال، یک فرد ممکن است در مرحله ای بسیار وابسته باشد ودر مرحله بعد بسیار مستقل و در نهایت روشی میانه را در پیش گیرد ،

• 
  پیشرفتها / پس رفتها

به دنبال روند شکل گیری شخصیت و اثرات سوژه در طول زمان باشید ، که منجر به مسیری می شود که وی در جهت رسیدن به اهدافش و موفقیت طی کرده.

به موقعیتهایی که در زندگی فرد تکرار میشود دقت کنید. شاید در این چرخه ها این فرد صدمه دیده ، منزوی شده، بهبود یافته، و دوباره آغاز میکند. یا هدف بلند پروازانه ای داشته،شکست خورده، ازعقل و تجربه استفاده کرده ، هدفی منطقی انتخاب میکند و دوباره آغاز می کند.

هر زمان که موقعیتی که در زندگی شخص تکرار شود و سهم قابل توجه زمانی از زندگی وی داشته باشد میتواند چرخه بحساب بیاید. در برخی لحظات افراد این چرخه را می شکنند.

لحظاتی در زندگی فرد هستند که او جهت زندگی خود را به طور چشمگیری تغییر میدهد؟تولد فرزند؟تجربه مرگ نزدیکان؟ مرحله جدیدی آغاز می شود، پیشرفت،تبدیل به شکست میشود (یا برعکس)، یک چرخه به پایان می رسد و یا جدید شروع می شود.

۳-یک بیانه ایجاد کنید

این بیانیه شامل نکاتی هست که با توجه به تصویر کلی زندگینامه به آن اشاره خواهید کرد. این بیانیه جواب سوالاتی که در اول تحقیق مطرح شده خواهد بود.

• 
  معنای زندگی این شخص چیست؟ چگونه او دنیا را تغییر داد؟ چه اتفاقی می افتاد اگر این شخص هرگز وجود داشته است؟ چه چیز منحصر به فردی در مورد آنچه که او انجام داده یا ساخته وجود دارد؟
• 
  دلیل موفقیت و یا شکست وی چه بوده؟ چه خوش شانسی یا بد شانسی داشته؟چه تصمیماتی گرفته؟ آیا شرایط خاصی وجود داشته؟

به تحریر در آوردن زندگینامه

۱-تصمیم بگیرید چگونه می خواهید زندگی فرد را بازگو کنید

یک طرح کلی بنویسید و جزئیات را تکمیل کنید.در این مرحله هست که شما تصمیم می گیرید کدام وقایع در زندگی سوژه نقش بسزایی داشته. شما باید این وقایع را بر اساس بیانیه خود انتخاب کنید.

به جدول زمانی بروید، به ترتیب زمان به بازگویی هر رویداد بپردازید.

وضعیت حال حاضرسوژه را توصیف کنید و با”فلاش بک” به نقطه اولیه در زندگی وی رابطه علت و معلولی را نشان دهید. شما حتی می توانید به صورت کاملاًبرعکس در روایت داستانها عمل کنید .” شروع در پایان” کار را از پایان شروع و به ابتدا بروید.

• 
  دستاوردهای / حوادث

می توانید با دو اتفاق که تا حدودی شبیه به هم هستند زندگینامه را شروع و به پایان برسانید

۲-زندگینامه را به شکل یک روایت درآورید

روایت یک داستان است – زندگینامه باید مثل یک داستان جاری باشد تا بتواند مخاطب را به اتفاقات و دلائل آنها جذب کند.

۳- بنشینید و بنویسید

با استفاده از طراحی(فرمت ) خود بیوگرافی را بنویسید. اگرباید از دستورالعمل‌های خاصی پیروی کنید، آن را طبق یک دستورالعمل مشخص بنویسید . آیا برای آن یک طول خاصی‌ را مد نظر دارید ؟

جملات و پاراگراف‌های نوشته خود را واضح و گویا بنویسید . عموماً نوشته‌های یک زندگینامه پاراگراف‌ مقدمه دارد و معمولا وابسته به مقدمه می‌باشد.

۴- چندین پیش‌نویس تهیه کنید

کشور روم در یک روز ساخته نشده است . بنابرین زندگینامه ی شما نمی‌تواند در یک روز ساخته شود . در وهله اول باید ببینید از نوشته اولی خود چه احساسی‌ خواهید داشت ،چندین ساعت یا شاید برای یک روز باید از آن دور بمانید.

دوباره به آن برگردید ، مجدد آن را بخوانید و ببینید که میتوانید با آن ارتباط برقرار کنید و احساس آن نوشته ملموس است ؟مفهوم نوشته واضح و دلچسب است شاید نیاز باشد که برخی‌ از قسمتها را جابجا کنید یا دوباره بنویسید .

۵- پیش‌نویس ها را به دیگران بدهید تا بخوانند

اگر با یک انتشارت کار می‌کنید در همه مراحل نوشتن کتابتان باید با یک ویراستار کار کنید . اگر انتظار دارید که کتابتان چاپ شود یا می‌خواهید برای یک کلاس درسی خاصی‌ بنویسید ، فیدبکِ افراد مورد اطمینان مثل یه دوست صمیمی‌ یا یک پروفسور را در مورد پیشنویسها بگیرید.

از کسی‌ بخواهید که تمام پیشنویشهای شمارا بخواند .از کسی‌ که زندگینامه را می‌خواند بپرسید : قابل فهم است ؟ با آن ارتباط برقرار میکنی‌ ؟ موضوع اصلی‌ آن قابل درک است ؟ موضوع اصلی‌ نوشته واضح است؟ چیزی هست که باید به آن اضافه یا از آن حذف شود؟ زندگینامه سرگرم کننده و جالب هست؟

۶- برای زندگینامه یک عنوان انتخاب کنید

این کار قبل از نوشتن زندگینامه و یا پس از تکمیل آن ممکن است. به خاطر داشته باشید که هر کسی سبک نوشتاری خود را دارد. عنوان باید شخصیت سوژه و همچنین موضوعات مطرح شده در زندگینامه را منعکس کند. باید جذاب و جالب باشد حتی برای کسی که هرگز در مورد سوژه نشنیده باشد.

بیشتر بخوانید:

زندگینامه حکیم سنایی غزنوی

زندگینامه کامل و سخنان پنداز آموز شاعر زن ایرانی فروغ فرخزاد