کاشت و تکثیر درخت بید مجنون
بید مجنون با نام انگلیسی Weeping willow و نام علمی Salix babylonica از خانواده Salicaceae، درختی است خزان کننده و بومی شمال چین. شاخه های آن نرم و به رنگ قهوه ای مایل به زرد است. این درخت شبیه درخت اکالیپتوس می باشد اما برگها آن کوچکتر، بافت آن نرم و رنگ آنها سبز روشن است و همچنین حالت رشدی بید که شاخه ها کمانی است و آویزان ، می توان این دو را از هم تمایز داد. این نوع بید به دلیل فرم شاخه ها که حالت سربه زیر دارد به نام بید مجنون خوانده می شود.
گیاه شناسی درخت بید مجنون
بید مجنون درختی دوپایه است یعنی پایه نر و ماده جدا بوده و برای تشکیل گل باید این دو بهم نزدیک باشند که اگر این شرایط فراهم گردد، گلها با آرایش سنبله در بهار بر روی درخت ظاهر می گردند.
درخت بید درختی در اندازه های متوسط تا بزرگ است و سرعت رشد بالایی دارد که طول آن در زمان رشد به ارتفاع 20 تا 25 سانتی متر می رسد اما متاسفانه فقط بین 40 تا 75 سال عمر می کند.
تنه ی این درخت از چوب نرم و سبکی تشکیل شده و رنگ آن قهوه ای مایل به زرد است. جالب است که بید مجنون برگ های متنوعی دارد از جمله برگ های متناوب، مارپیچ، مرتب و باریک که طول آن ها 4 تا 16 سانتی متر و عرض 5 تا 2 سانتی دارد.این برگ ها حاشیه ی دندانه دندانه ریز و نوک تیز هستند و در پاییز به رنگ زرد طلایی در می آیند. گل های آن در اوایل بهار می رویند ولی پوشش و میوه ندارند.
شرایط اکولوژیک مورد نیاز درخت بید مجنون
آبیاری:
اگرچه این درخت رطوبت دوست است اما می تواند خشکی را تا حدودی تحمل کند. بنابراین درختان بید مجنون چندساله چون سیستم ریشه ای عمیق و گسترده ای یافته اند پس به راحتی می تواند نیاز آبی خود را از اعماق برطرف کنند پس آبیاری برای آنها کمتر صورت می گیرد. البته باید توجه داشت که اگر هوا خیلی گرم شد باید به این مسله توجه داشت که خشکی طولانی باعث سوختگی برگها می گردد. اما درختان جوان بهتر است در ۳-۴سال اول خوب آبیاری شوند تا به خوبی استقرار یابند و البته بهتر است آبیاری عمقی باشد تا ریشه به سمت اعماق حرکت کند.
خاک:
بید مجنون در انواع خاکها به خوبی رشد می کند . برای این درخت می توان از خاک های متفاوتی استفاده کرد اما بهتر از ابتدا خاک را با کود پوسیده گاوی مخلوط کرد.
اگر در هنگام کاشت خاک را به خوبی با کود دامی پوسیده مخلوط کرده باشید دیگر کود دهی گیاه آنچنان ضرورتی ندارد. برای گیاهان بزرگ تر و بهتر؛ باید هر سال یکبار یا هر دو سال یکبار در آغاز فصل بهار کود دامی به ضخامت 5 تا 10 سانتی متر را در اطراف خاک گیاه پخش کرد و با خاک تا عمق 20 تا 30 سانتی متر مخلوط کرد.
همچنین می توان از کود شیمیایی با نسبت 4-6-10 (همانندکودی با فرمول 8-12-20) در 6 تا 8 هفته بعد از شروع رشد درخت بید مجنون یعنی در واقع اواسط فصل بهار استفاده کرد. این کود برای درختان جوان 1 تا 2 سال مناسب است و برای درختان بزرگ تر 2 سال بهتر از فرمول 10-10-5 یا 10-10-10 استفاده کرد.
دما:
در زمستان اگر سرما خیلی شدید شود باعث ترک خوردن تنه درخت و از بین رفتن گیاه می گردد. در کل درخت بید مجنون به سرمای خیلی زیاد حساس است.
نور:
بید مجنون به نور کامل و مستقیم خورشید نیاز دارد و اگر در سایه کشت گردد یا در منطقه ای باشد که نور کم است باعث رنگ پریدگی برگها، باریک شدن و طویل شدن شاخه ها، افزایش فاصله بین برگها و همچنین افزایش خطر بروز بیماریهای قارچی میگردد.
روش کاشت و تکثیر درخت بید مجنون
کشت این گیاه به دو طریق صورت می گیرد .
قلمه : از این گیاه دو نوع قلمه می توان تهیه نمود؛ قلمه سبز یا قلمه چوب نرم در بهار و تابستان و قلمه چوب رسیده یا قلمه سخت در اواخر پاییز و اوایل زمستان. هر نوع قلمه که تهیه شود باید تمام برگها و جوانه های آن حذف شده و تنها یک جوانه بر روی آن باقی بماند. کشت این قلمه به طور افقی کشت میگردد به طوری که بیشتر قلمه در خاک باشد و فقط بخش کوچکی از آن از خاک بیرون بماند. و نیاز به آبیاری زیادی دارد .
پیوند زدن : مناسب ترین و معمول ترین روش تکثیر بید مجنون پیوند زدن میباشد چون شکل ظاهری بسیار زیبایی نسبت به قلمه زدن پیدا می کند . برای این کار ابتدا از بید معمولی یا همون بید مشک قلمه های ۲۰ سانتی تهیه کرده و مثل روش بالا قلمه ها را در زمین میکارن سال بعد روی آن شاخه در ارتفاع حدود ۲ متری پیوند میزنند که پیوند به صورت پوستی یا همان پیوند T میباشد .
هرس کردن درخت بید مجنون
هرس کردن بید مجنون در کاشت بید مجنون و نگه داری از آن و چگونگی بالا روندگی درخت بسیار موثر است. بهترین زمان برای هرس کردن درخت در فصل پاییز می باشد. نحوه هرس کردن اینگونه است که شاخه هایی که روی زمین افتاده است را کوتاه نمایید و همچنین سر شاخه ها به صورت نا منظم بریده شوند.
این درختان تا زمانی که جوان هستند نیازی به هرس ندارند اما باید این درخت را طوری پرورش داد که تنها یه تنه ی اصلی داشته باشد تا جلوه پیدا کند. پس اگر متوجه رشد 2 یا 3 شاخه اصلی دیگر شدید، آن شاخه اصلی را که در مرکز گیاه قرار دارد نگهدارید و دیگر شاخه ها را حذف کنید.
در مورد درختان بزرگتر اگر مکان کافی در اختیار است فقط برای حذف شاخه های آسیب دیده یا آفت زده هرس ضرورت پیدا می کند. در صورتی که فضا نسبت به درخت کوچک است برای جلوگیری از تداخل ساقه ها با گیاهان دیگر بهتر در اواخر زمستان تا اوایل بهار برخی از ساقه ها را قطع کرد.دقت داشته باشد هرس نباید بیش از 30 درصد حجم کل ساخسار صورت گیرد.
بیماری و آفات بید مجنون
آفات این گیاه لاور های بید، شته، شپشک و کنه تار عنکبوت به شمار می آید. انواع بیماری های ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بیماری پوسیدگی ریشه یا Root Rot
در این نوع بیماری ریشه های نزدیک به تنه ی درخت بید مجنون شروع به پوسیدگی می کند و استحکام و اتصال درخت به زمین به تدریج کاسته می شود. و باعث سقوط درختان بزرگ می شود.
بیماری قانقاریا یا قیری شدن یا Tar Disease
این بیماری باعث ایجاد لکه های سیاه یا قهوه ای رنگ بر روی برگ های بید مجنون و همینطور به وجود آمدن نواحی سفید یا سیاه رنگ به روی ساقه یا تنه درخت می شود.
بیماری Willow Scab
این بیماری به صورت قارچ از برگ های جوان و بالغ تغذیه می کند این قارچ ها ابتدا به برگ های بید مجنون متصل می شود و باعث می شود در قسمت زیرین برگ ها نواحی سبز زیتونی رنگی شکل گیرد و سپس به شاخه های کوچک می چسبد و شانکر و کپک ایجاد می کند.
بیماری گال طوقه یا Agrobacterium Tumefaciens
این باکتری در سایر گیاهان نیز تولید بیماری می کند.
بیماری قارچی انتراکنوز
موجب زرد شدن و ریزش برگ های بید مجنون در فصل بهار می شود ولی مجددا برگ های تازه و سالم بر روی درخت ظاهر می شود.
بیماری Physalospora Miyabeana
نوعی قارچ است که شاخه و تنه ی درخت بید مجنون را آلوده کرده و باعث خسارت زیادی می شود.
بیماری زنگ و سفیدک پودری
بیماری زنگ باعث ایجاد لکه های نارنجی رنگ در پشت برگ ها و بیماری سفیدک پودری که موجب ظهور لکه های سفید رنگ بر روی برگ های بید مجنون می شود.
بیشتر بخوانید:
روش های کاشت و پرورش درخت انبه
با روش کاشت و تکثیر درخت پسته آشنا شوید
کاشت آفتابگردان،روش کاشت آفتابگردان چگونه است؟