روز ۱۳ اوت برابر با ۲۲ مرداد به نام روز جهانی چپدستها (به انگلیسی: International Lefthanders Day) نامگذاری شدهاست.
نام این روز در سال ۱۹۷۶ برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی پیشنهاد شد و به تصویب رسید.
دلیل نامگذاری این روز
دلیل نامگذاری این روز، انتقاد از این است که تمامی ابزارها و امکانات برای راست دستها طراحی شده اند( مانند صندلیهای یک دسته، صندلی راننده در خودروها، قانونهای راهنمایی رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانکها و ادارهها و…) و چپ دستها را مجبور به کاربرد از دست راست میکنند.
چپدستی
چپدستی به مفهوم تمایل طبیعی افراد در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و بویژه نوشتن است. بطور طبیعی، بیشتر انسانها راستدست هستند به این معنا که برای انجام کارهای روزمره، استفاده بیشتری از دست راست به عمل میآورند. یکساندستان گروه خیلی کوچکی از انسانها هستند که توانایی استفاده از دست چپ و راست را بطور یکسان دارند.
مطالعات گوناگون نشان میدهد که در جوامع مختلف، ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت، راستدست هستند. بقیهٔ این افراد عمدتاً چپدست هستند. درصد بسیار کمی نیز توانایی استفاده از دو دست را دارند.
مرداد (۱۳ اوت) هر سال به نام روز جهانی چپدستها نامگذاری شدهاست. نام این روز در سال ۱۹۷۶ برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی پیشنهاد شد و به تصویب رسید
علل چپدستی
علت دقیق چپدستی مشخص نیست. نظریههای مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیتهای مغزی در دوران جنینی و رشد را عامل تعیین چپدستی یا راستدستی میدانند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، ژنی را کشف کردند که گمان میرود عامل بروز چپدستی باشد. در افراد حاوی این ژن، بخش راست مغز کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغز مسئول احساسات است. در افراد راستدست که فاقد این ژن هستند وظیفه هر نیمکره مغز بر عکس این است. اما اندکی بعد، پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا، نظریه جدیدی در این رابطه ارائه دادند. یافتههای آنان نشان میدهد که در رحم مادر، مغز کودکان چپدست آزادانهتر از مغز کودکان راستدست رشد میکند.
مسائل اجتماعی و فرهنگی
چپدستی در بسیاری از جوامع، نوعی ناهنجاری و عادت ناپسند محسوب مییشدهاست و معمولاً سعی بر این بوده که کودکان را به استفاده از دست راست تشویق کنند. sinister در زبان لاتینی به معنای چپ است و در عین حال این واژه به معنی شوم و بد یُمنی است. در زبان فرانسوی، gauche برای دو واژه چپ و ناشی بکار میرود و در زبان آلمانی، linkisch به معنی چپدست و آدم ناجور است
خصوصيات روانشناختي افراد چپدست
اگر چپدست هستيد، ويژگيهاي شخصيتي شما انعطافپذيري و عدم وابستگي است. در اينجا حقايق جالب توجهي در مورد افراد چپدست، كسانيكه با دست چپ كار ميكنند، و بازيكنان چپدست ميآوريم. خصوصيات رفتاري افراد چپدست اغلب اوقت با مطالب نادرستي در مورد اينگونه افراد همراه بوده است. براي مثال زماني اعتقاد بر اين بود كه چپدستها مستعد بيماريهايي چون گفتارپريشي فكري، اسكيزوفرني و لكنت زبان هستند. برخي پزشكان نيز معتقد بودند كه افراد چپدست بيشتر مبتلا به سرطان سينه، آلرژي و آسم ميشوند. اينگونه مطالب نادرست در مورد افراد چپدست به وسيله دكتر ميخائيل پيترز استاد دانشگاه گلف در سال 2006 رد شد. به هر حال بعضي از خصوصيات شخصيتي افراد چپدست درست به نظر ميرس
آماري در خصوص افراد چپدست
حدود 10 درصد جمعيت جهان چپدست هستند. تركيب ژنتيكي كه باعث غلبه چپدستي بر راست دستي ميشود، ژن 1LRRTM نام دارد. افرادي با مقدار بيشتر اين ژن، چپدست هستند.
مراكز گفتاري افراد چپدست و راستدست در قسمت چپ مغز قرار دارد. قسمت چپ مغز روي هماهنگي قسمتهاي مختلف و فرامين و دستورات متمركز است، در حالي كه قسمت راست مغز روي مفاهيم و احساسات كنترل دارد. تعدادي از افراد نيز با هر دو دست كار ميكنند.
خصوصيات روانشناختي افراد چپدست
حدود 66 درصد از رئيس جمهورهاي آمريكا در 30 سال گذشته چپدست بودهاند. بيل كليتون، جرج بوش، رونالدو ريگان و جرالد فورد رؤساي جمهوري چپدست بودهاند. باراك اوباما و جان مككين نيز چپدست هستند.
افرادي كه با هر دو دست كار ميكنند، هنگامي كه با اطلاعات جديد مواجه ميشوند، توانايي تغيير عقيده بيشتري دارند كه اين موضوع به آنها كمك ميكند تا هر دو سوي قضيه را ببينند.
ويژگيهاي شخصيتي افراد چپدست
استقلال: بعضي از كارشناسان معتقدند، افراد چپدست كمتر وابستهاند، چون مجبورند با دنيايي كه براي آنها ساخته نشده سازگاري پيدا كنند. دكتر پيترز ميگويد: چپدستها به علت داشتن تمايلات استقلالطلبانه در برابر فشارهاي اجتماعي مقاومت بيشتري دارند.
سازگاري: تحقيقاتي در كشور كانادا نشان ميدهد كه افراد چپدست، نسبت به راستدستها سازگاري بيشتري دارند. يك فرد چپدست بسيار راحتتر از يك فرد راستدست ميتواند از دست راست خود براي انجام كارها استفاده كند. به نظر ميرسد افرد چپدست به سرعت قادر به تعويض و دگرگزيني هستند. به طور كلي، افراد چپدست انعطافپذيرتر، باهوشتر و سازگارتر از افراد راستدست هستند.
سرعت تفكر: مطالعات نشان داده است كه اينگونه افراد استثنائياند. تحقيقاتي در كشور ايتاليا بيان ميكند كه افراد چپدست در حين بازيهاي كامپيوتري و يا مسابقات ورزشي سريعتر فكر ميكنند. چپدستها تمايل به كسب درآمد بيشتري دارند.
چپدستان ایرانی
گوگوش
رضا شاه پهلوی
چپدستان فرنگی
-
افلاطون -
ارسطو -
چارلی چاپلین -
آیزاک نیوتن -
لودویگ فان بتهوون -
یوهان سباستیان باخ -
لئوناردو دا وینچی -
میکلآنژ -
پابلو پیکاسو -
ویلیام شکسپیر -
فریدریش نیچه -
بیل گیتس -
جرج مایکل -
مهاتما گاندی -
امینم، ۵۰ سنت -
جرج مایکل -
آمیتاب باچان -
تام کروز -
رابرت دنیرو -
نیکول کیدمن -
استیو مککوئین -
تیم آلن -
سیلوستر استالونه -
آنجلینا جولی -
لیدی گاگا -
جیمی هندریکس -
گونتر گراس -
ماری کوری -
ژولیوس سزار -
نایل هوران -
جاستین بیبر -
تیلور هیل
تهیه و گردآوری مجله دلگرم
مرضیه ملایری