برای بهبود سریع تر زخم ها چه کنیم ؟
قبل از هر چیزی توجه داشته باشید که موارد گفته شده برای زخم های معمولی است و شامل زخم های افراد دیابتی و نوزادان، گزیدگی حیوانات و حشرات و زخم های صورت نمی شود.
در این موارد حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و از درمان های خانگی جلوگیری کنید.
زخم دو نوع باز و بسته دارد.
نوعی است که بر اثر یک آسیب، جراحتی خونریزی‌دهنده در سطح پوست رخ می‌دهد و باعث نمایان شدن قسمت‌های زیر پوست می‌شود.
خراشیدگی و ساییدگی، بریدگی، پاره‌شدگی، کنده‌شدگی، سوراخ‌شدگی و قطع عضو از انواع آن است.
در اثر یک ضربه غیر نافذ بدون آسیب به پوست ایجاد می‌شود و همچون کوفتگی و له‌شدگی، باعث انباشتگی خون در زیر پوست و ایجاد خونمردگی و کبودی می‌شود.
روند ترمیم زخم در برخی افراد کندتر از دیگران است که در اصطلاح عامیانه گفته می‌شود، این قبیل افراد خوش‌گوشت نیستند.
عوامل ایجادکننده چنین مشکلی ژنتیک، کم خونی، کمبود عناصری چون روی، ویتامین C و مصرف برخی داروهاست که سبب تاخیر در روند ترمیم زخم یا باقی ماندن جای آن می‌شود .
بسته به نوع و عمق زخم، بین 7 تا 10 روز طول می‌کشد تا زخم بهبود پیدا کند که البته وجود عفونت و تمیز نگه نداشتن زخم باز می‌تواند باعث طولانی‌شدن این مدت شود .
تسریع بهبود زخم با خوراکی ها
-
روزانه 2 تا 3 وعده پروتئین بخورید : پروتئین ماده ای ضروری برای رشد پوست و بافت ها می باشد. بنابراین مصرف 2 تا 3 وعده پروتئین در روز باعث تسریع بهبود زخم خواهد شد. -
مصرف چربی را افزایش دهید : چربی از عوامل مورد نیاز برای تشکیل سلول است. بنابراین برای بهبود سریع زخم باید مقدار زیادی چربی وجود داشته باشد تا سلول های از بین رفته را بازسازی کند. البته چربی های غیر اشباع و خوب مانند گوشت، روغن های گیاهی مثل زیتون، ذرت و محصولات لبنی. -
کربوهیدرات مصرف کنید : کربوهیدرات ها برای تأمین انرژی بسیار مهم و حیاتی بوده و اگر وجود نداشته باشند، بدن انسان برای تأمین انرژی از پروتئین بدن استفاده می کند. پروتئینی که قرار است سلول های از بین رفته ی زخم را بازسازی کند. -
ویتامین A و C را در نظر بگیرید : هر دوی این ویتامین ها با تحریک رشد سلول و مبارزه با التهاب، باعث بهبودی سریع زخم ها می شوند. همچنین در طول زمان بهبودی زخم با عفونت مبارزه می کنند. منابع ویتامین A عبارتند از: سیب زمینی، اسفناج، هویج، ماهی آزاد، تخم مرغ و محصولات لبنی. منابع ویتامین C عبارتند از: پرتقال، فلفل قرمز، سبزیجات سبز تیره و انواع توت ها. -
زینک یا روی را در رژیم غذایی بگنجانید : روی به سنتز شدن پروتئین ها کمک کرده و کلاژن پوست را ایجاد می کند. در نتیجه باعث بهبودی زخم خواهد شد. مصرف گوشت قرمز و غلات غنی شده به این روند کمک کرده و بهبودی زخم را تسریع می بخشد. -
آب فراوان بنوشید : دریافت مایعات را زیاد کنید تا گردش خون افزایش یابد. افزایش گردش خون باعث رساندن مواد مغذی لازم به زخم می شود. همچنین مواد سمی را از بدن دفع کرده و از بروز عفونت جلوگیری می کند.
برای انجام اقداماتی در جهت تسریع بهبود زخم آماده شوید
-
دستانتان را بشویید : قبل از انجام هر کاری دست ها باید کاملاً تمیز باشد تا از انتقال باکتری و میکروب به زخم، عفونی و طولانی شدن بهبود آن جلوگیری شود. -
اگر زخم عمیق بوده و با خونریزی همراه است، آن را متوقف کنید : باندی استریل شده را روی زخم گذاشته و کمی فشار دهید تا خونریزی متوقف شود. -
زخم را بشویید : اگر می خواهید بعد از اتمام خونریزی، زخمتان سریع بهبود یابد، باید از بروز عفونت جلوگیری کنید. بنابراین زخم را با آب جاری و مقداری صابون ضدعفونی کنید. البته صابون را نباید مستقیماً روی زخم بزنید، زیرا باعث التهاب می شود. در صورتی که بعد از شستشو، هنوز قطعه ای در زخم وجود داشت، با گاز آغشته به الکل، آن را خارج کنید. -
اطراف زخم، پماد آنتی بیوتیک بزنید : آنتی بیوتیک از بروز عفونت زخم جلوگیری کرده و روند بهبودی زخم را با حذف عفونت و جلوگیری از التهاب تسریع می بخشد. پس اگر التیام زخم برایتان مهم است، از این مرحله غافل نشوید. در صورتی که پماد در دسترستان نیست، می توانید به جای پماد از مقداری روغن مایع استفاده کنید. زیرا لایه ای را بین زخم و باکتری ایجاد می کند که مانع از ورود باکتری ها به زخم می شود. -
زخم را بپوشانید : زمانی که زخم پوشیده باشد، گرد و غبار و کثیفی به آن نفوذ نکرده و باعث عفونت نمی شود. در نتیجه به زودی بهبود می یابد. اگر بریدگی عمیق باشد، باید با پارچه ای تمیز یا گاز استریل پوشانده شود. اما نسبت به زخم های سطحی هم بی توجه نباشید و حتماً پوششی ساده مانند چسب زخم مایع روی آن بزنید. زخم هر قدر هم که سطحی باشد، عفونت کرده، بهبود آن طولانی شده و جای آن خواهد ماند.
کمک کنید زخم زودتر بهبود یابد
-
اطراف زخم را مرطوب نگه دارید : پماد آنتی بیوتیک نه تنها در جلوگیری از عفونت مفید است، بلکه از خشکی بیش از حد اطراف پوست و ایجاد ترک و بدتر شدن زخم نیز جلوگیری می کند. بنابراین رطوبت باعث افزایش سرعت بهبودی زخم می شود. هر زمان که چسب یا پوشش زخم را عوض می کنید مقداری پماد به آن بزنید. حتی بعد از برداشتن پوشش زخم هم مرطوب کردن آن باعث تسریع در بهبودی می شود. -
از کندن زخم جلوگیری کنید : لایه ی خشک روی زخم یکی از مراحل روند بهبودی بدن است تا از زخم در دوره ی بهبودی محافظت شود. با کندن زخم، بدن مجبور می شود این روند را مجدداً تکرار کند و بهبود زخم با سرعت کمی صورت می گیرد. -
از مواد شوینده ی قوی حاوی پروکساید و همچنین وایتکس، جوهر نمک، پودرهای آنزیم دار و مواد این چنینی استفاده نکنید : زیرا باعث تحریک، سوزش و ملتهب شدن زخم شده و روند بهبودی را کند می کنند. همچنین از الکل برای ضد عفونی کردن زخم نیز استفاده نکنید. برای مراقبت از زخم موارد گفته شده کافیست. -
خوب بخوابید : بدن در زمان خواب، خود را ترمیم می کند. پس اگر استراحت نکنید، بهبودی با سرعت کمی صورت می گیرد. همچنین خواب در سلامت سیستم ایمنی نیز نقش مهمی دارد. در صورت قوی بودن سیستم ایمنی، از بروز عفونت نیز جلوگیری می شود.
بیشتر بخوانید :
زخم دهان : ۱۵ روش خانگی درمان زخم و یا آفت دهان
زخم قرنیه | علت و درمان خراشیدگی یا زخم قرنیه چشم
علت و درمان زخم سقف دهان چیست؟
۱۰ درمان خانگی فوق العاده برای زخم لثه
نتیجه گیری :
-
زخم‌های باز در هر وسعتی بسرعت عفونی می‌شوند و میکروب‌ها می‌توانند سریع به لایه‌های عمقی‌تر پوست گسترش یابند. هرچه زخم تمیزتر نگه داشته شود، کمتر دچار عفونت شده، ترمیم آن بهتر و سریع‌تر انجام می‌شود . -
بهترین شوینده برای تمیز کردن سطح زخم‌ها سرم شستوشو است. مواقعی که به این محلول دسترسی ندارید، آب تصفیه شده همراه با یک شوینده ملایم یا محلول ضدعفونی کننده می‌تواند مفید باشد. -
اطراف زخم‌های عمیق و بشدت خونریزی‌دهنده را با پنبه آغشته به سرم شستوشو یا بتادین، از داخل به خارج یا بالا به پایین تمیز کنید. عکس این کار و حرکت رفت و برگشت پنبه روی زخم موجب می‌شود، آلودگی اطراف زخم به داخل آن نفوذ و زخم را عفونی کند . -
اگر زخمی عفونت داشته باشد، مصرف آنتی‌بیوتیک ضروری است، زیرا وجود عفونت در محل، مانع ترمیم زخم می‌شود . -
تغذیه با غذاهای گوشتی و دریایی و با توجه به عمق زخم، پانسمان آن به ترمیم سریع‌تر زخم کمک می‌کند. -
اگر بهبود زخمی بیش از سه ماه طول بکشد، خطر ابتلا به سرطان پوست در آن ناحیه افزایش می‌یابد و نیاز به توجه جدی دارد. گاهی به دلیل بالا بودن قند خون یا ضعف سیستم ایمنی، روند بهبود زخم به تاخیر می‌افتد. -
باقی ماندن جای زخم پس از ترمیم، به ژنتیک، محل زخم و رنگ پوست بستگی دارد. معمولا جای زخم در روند ترمیم دچار تیرگی می‌شود. این تیرگی به مرور و در درازمدت محو خواهد شد. مدت بهبود زخم در افراد با پوست تیره سریع‌تر است . -
از کندن دلمه زخم اجتناب کنید، چرا که ترمیم را مختل می‌کند و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. -
با تجویز پزشک، داروهای ضدالتهاب و ترمیم‌کننده زخم می‌تواند از عفونی‌شدن زخم جلوگیری و به بهبود سریع‌تر آن کمک کند. البته این کرم‌ها برای زخمی که عفونی است، مناسب نیست.