کبد چرب وضعیتی است دکه باعث تجمع چربی در کبد می شود. البته همیشه مقدار کمی چربی در سلول های کبدی وجود دارند اما وقتی این مقدار از حد معینی بیشتر می شود. به اصطلاح گفته می شود کبد جرب شده است و سلامت کودک به مخاطره افتاده است.
کبد چرب همان قدر که بزرگسالان را درگیر می کند می تواند در کودکان و نوجوانان نیز ایجاد شود. طی یکی دو دهه اخیر این بیماری کبد چرب در کودکان شیوع پیدا کرده و امروز به عنوان شایع ترین بیماری مزمن کودکان شناخته می شود
پزشکان همچنان در حال بررسی وضعیت این بیماری در کودکان هستند. اما آنچه که امروز درباره ی کبد چرب در کودکان باید بدانیم این است که شناسایی و درمان آن در مراحل اولیه از اهمیت زیادی برخوردار است و اگر در کودکی درمان نشده و مورد توجه قرار نگیرد .
در دوران بزرگسالی ممکن است منجر به سیروز و حتی سرطان کبد شده و فرد را تا مرگ پیش ببرد.
تشخیص کبد چرب در کودکان چگونه است ؟
همان طور که اشاره شد، بیماری در مراحل اولیه بدون علائم است، ولی این سوال پیش می آید که چگونه باید از سالها قبل متوجه شد کودک دچار این بیماری خاموش است یا نه؟
در آزمایش های معمولی خون، مقدار بعضی آنزیم های کبدی اندازه گرفته می شود. اگر این آنزیم ها کمی بالا باشد باید مشکوک شد.
( افزایش خفیف آنزیم ها حدود ۲ تا ۵ برابر حد معمول ) در این مواقع سونوگرافی از کبد درخواست می شود که تا حدودی می تواند وجود کبد چرب در کودکان را تایید کند.
در سونوگرافی کبد بزرگ تر از حد عادی است، در نهایت با نمونه برداری و فرستادن نمونه از کبد به آزمایشگاه مشخص می شود که بیمار به کبد چرب مبتلا شده یا نه.
چرا بچه های چاق بیشتر در معرض خطرند؟
بچه های چاق به خصوص آنهایی که چاقی شکمی زیادی دارند ، بیشتر در معرض خطر مقاومت به انسولین و کبد چرب هستند. در بعضی از کودکان و بزرگسالان علت ابتلا به کبد چرب مشخص نیست .
اما کبد نسبت به چربی حساس شده و این چربی ها منجر به التهاب کبد می شود. خستگی مزمن، بی اشتهایی یا لاغری بی علت مشخص ، حالت تهوع و درد در ناحیه معده، تیره شدن پوست یا ایجاد لکه های تیره روی صورت، بوی بد دهان، خارش پوست و بد بو شدن بدن از علائم دیگر کبد چرب است.
کودکان و نوجوانان مبتلا به کبد چرب معمولا با درد در ناحیه شکم به پزشک مراجعه می کنند .
یک آزمایش خون برای بررسی میزان آنزیم های کبدی از آنها گرفته می شود علاوه بر این ممکن است یک بررسی سونوگرافیکی هم برایشان انجام شود که نتایجش نشان دهنده ی یک کبد چرب یا بزرگ است .
گاهی کار به بزرگ شدن طحال هم می کشد . انجام این بررسی ها به خصوص در کودکان چاق و آن هایی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند ضروری است تا پزشک مطمئن شود که هیچ بیماری کبدی دیگری وجود ندارد. از زمان شروع بیماری کبد چرب تا ایجاد عارضه 15تا 20 سال زمان می برد.
درمان کبد چرب در کودکان با طب سنتی
چه عاملی باعث چرب شدن کبد می شود ؟
انسولین هورمونی است که توسط پانکراس آزاد می شود و هم روی سلول های چربی و هم عضلات تاثیر می گذارد .
انسولین نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون و تعادل انرژی در بدن دارد. اما در بعضی افراد سلول ها به مرور، دیگر به انسولین پاسخ نمی دهند.
در نتیجه پانکراس باید انسولین بیشتری بسازد تا بتواند قند خون را کنترل کند.
این یعنی کبد در معرض بمباران انسولین قرار می گیرد و به چربی بیشتری اجازه می دهد که وارد سلول هایش شود و البته آزادسازی چربی از کبد را نیز به شدت کاهش می دهد.
بخور و نخورهای کبد چرب کودک
اگر پزشک به شما گفته که کبد فرزندتان چرب شده ، اولین قدم اصلاح روش تغذیه اش است . اگر کودک چاق است ، باید حتما زیر نظر یک پزشک مشاور رژیم بگیرد و چند کیلویی وزن کم کند.
یکی دیگر از اصول رژیمی کودکان مبتلا به کبد چرب، خداحافظی ابدی با کربوهیدرات های بد یعنی قند و شکر، انواع شیرینی و شکلات و بیسکویت های معمولی تهیه شده از آرد سفید و هر نوع ماده غذایی فراوری شده ی دیگر است که علاوه بر قند، تری گلیسرید زیادی دارند و پس از ورود به بدن به شکل چربی در کبد روی هم تلنبار می شوند.
برای مبارزه با کبد چرب در کودکان در قدم بعدی باید چربی های حیوانی و اشباع را از غذای روزانه فرزندتان حذف کرده و در عوض روغن های گیاهی را که منبع خوب ویتامین E هستند جایگزین کنید.
مصرف منابع غنی ویتامین E در کودکان مبتلا به کبد چرب بسیار مهم است. چون نقش آنتی اکسیدانی دارد و از کبد محافظت می کند . یکی دیگر از منابع غنی ویتامین Eبرای کودکان انواع جوانه هاست.
طب سنتی و کبد چرب در کودکان
اگر کبد فرزندتان چرب شده است ، زرشک و شاه توت را در برنامه غذایی اش بگنجانید. این دو میوه، خاصیت آنتی اکسیدانی قوی دارند و به رفع چربی کبد کمک می کنند.
برای نوجوانان مبتلا به کبد چرب هر روز چند برگ کاسنی را دم کرده یا کمی عرق کاسنی به آنها بدهید.
مصرف زنجبیل نیز توصیه می شود . زنجبیل نه تنها سوخت و ساز پایه ی بدن شما را بالا می برد بلکه به لاغری و کاهش تجمع چربی در کبد نیز کمک می کند.