رابدومیولیز (سندرم کراش یا له شدگی) چیست؟ آیا قابل درمان است؟

رابدومیولیز چیست؟ چه علائمی دارد و چگونه درمان می شود؟

• 
  رابدومیولیز (Rhabdomyolysis) یا واپاشی ماهیچه مخطط، آسیب و تخریب عضلات اسکلتی است. سلول‌های عضلانی اسکلتی تخریب و محتویات آن‌ها به خون وارد می‌شود.
• 
  در صورت تخریب سریع این سلول‌ها، میوگلوبین آزاد شده در خون اثرات سمی بر کلیه دارد و حتی می‌تواند موجب نارسایی کلیوی شود.
• 
  از دلایل رابدومیولیز ماندن در زیر آوار، عوارض دارویی، اختلالات متابولیک، فعالیت ورزشی شدید، کزاز، تشنج، عفونت مانند ویروس آنفلوآنزا، مواد مخدر و … است.
• 
  رابدومیولیز یک بیماری وحشتناک است که عضلات، عملکرد کلیه و سلامت کلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از آنجایی که دلایل گسترده‌ای برای ابتلا به این شرایط خطرناک وجود دارد، درک صحیح این شرایط بسیار مهم است.

علائم بیماری رابدومیولیز

• 
  زمانی که ماهیچه اسکلتی آسیب می‌بیند، امکان بروز این بیماری وجود دارد زیرا بافت‌های ماهیچه‌ای بعد از آن به سرعت شروع به نابود شدن می‌کنند و در جریان خون رها می‌شوند.
• 
  موادی که ماهیچه‌ها و عضلات بدن را تشکیل می‌دهد بسیار متفاوت از موادی است که به طور طبیعی در جریان خون وجود دارد . همین امر موجب ایجاد یک سطح غیر طبیعی از سموم در بدن می‌شود و فشار غیر عادی و اضافی بر روی کلیه‌ها وارد می‌کند.
• 
  در برخی از موارد، دیالیز و درمان‌های بسیار جدی برای تسکین درد کلیه‌ها نیاز خواهد بود. رابدومیولیز با سطوح مختلف در بدن رخ می‌دهد و شدت اسیب متفاوت خواهد بود اما این موضوع به شدت با اسیب‌های شدید همچون اسیب‌هایی که بعد از بلایای طبیعی ، زمین لرزه یا اسیب شدید به عضلات و بافت‌های اسکلتی ایجاد می‌شود مرتبط است.
• 
  با اینحال این شرایط نیز می‌تواند با فعالیت شدید، مشکلات متابولیکی، گردش خون ضعیف، مشکلات دمایی، عفونت و سموم ایجاد شود. به خاطر دلایل گسترده ایجاد این بیماری، تشخیص دقیق نشانه‌ها و علایم آن بسیار مهم است .

---

تشخیص رابدومیولیز

1. 
   برای اشکال خفیف، ممکن است تشخیص تا زمانی که ازمایش خون انجام می‌شود ممکن نباشد اما در شرایط حاد، این بیماری با مواردی همچون درد شدید عضلات، خستگی و ضعف بروز می‌کند.
2. 
   افرادی که از اسیب‌های ذکر شده در بالا رنج می‌برند اغلب نشانه‌های خاصی را به هنگام انتشار فشار از خود نشان می‌دهند. این نشانه‌های شدید شامل حالت تهوع، استفراغ و حتی نارسایی کلیه‌هاست.
3. 
   برخی از علائم ثانویه هنگامی رخ می‌دهد که بافت‌های عضلانی بیش از حد ملتهب است و گردش خون از سایر نواحی بدن را مسدود می‌کند و از عملکرد صحیح آن جلوگیری می نماید. در برخی از موارد اسیب کلی به عضلات وارد می‌شود.
4. 
   نشانه رایج دیگر اثر خفیفی از رنگ قرمز مایل به قهوه ای جزئی در ادرار است که می‌تواند نشانه حضور این اسیب به سلول‌های ماهیچه‌ای باشد. در بیشتر موارد درمان این بیماری به جراحی نیاز دارد.
5. 
   با اینحال، نباید منتظر نابودی و از کار افتادن کلیه‌های خود بنشینید. اگر نشانه‌های موجود را در خود مشاهده کردید بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید.

---

درمان رابدومیولیز

مصرف مایعات:

اگر به اندازه کافی خوش شانس باشید و برای درمان بیماری خود تنها به مواد خانگی نیاز داشته باشید، بهترین روش برای مدیریت شرایط، استفاده از مایعات است.

در بیمارستان می‌توانید از مایعات وریدی برای دفع سموم از جریان خون استفاده کنید اما همین کار را می‌توانید در منزل خود نیز انجام دهید. نوشیدن آب و سایر مایعات می‌تواند به دفع ادار و عملکرد مناسب کلیه‌ها کمک کند. همین امر باعث دفع سموم از بدن خواهد شد.

توقف تمرینات ورزشی:

اگر بیماری شما به خاطر فعالیت‌های شدید فیزیکی است، بهتر است این کار را متوقف کنید. اگر از حجم و فشار تمرینات ورزشی خود نکاهید، اسیب بیشتری به عضلات خود وارد خواهید کرد. در این شرایط بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.

قطع مصرف مواد مخدر:

استفاده از مواد مخدر می‌تواند باعث ایجاد این بیماری شود یا نشانه‌های آن را تشدید نماید. سعی کنید به سرعت مصرف این مواد به خصوص کوکائین را متوقف کنید. این مواد باعث آسیب به کلیه می‌شوند و شرایط بیماری را بدتر خواهند کرد.

افزایش گردش خون:

از آنجایی که بیشتر عوارض این بیماری مربوط به عضلات و بافت‌ها و رها شدن آن در جریان خون است، به همین خاطر داشتن یک گردش خون کامل و ایجاد اکسیژن کافی و تازه بسیار ضروری خواهد بود. برخی از غذاهای مفید برای افزایش گردش خون شامل پرتغال،فلفل، سیر، زنجبیل، شکلات تلخ، هندوانه و گوجی بری است.

بهبود عملکرد کلیه‌ها:

واضح است که اگر روشی برای بهبود کارایی و عملکرد کلیه‌ها برای دفع سموم از بدن پیدا کنید قادر خواهید بود شرایط بیماری را بهبود ببخشید. برخی از غذاها و گیاهانی که به سلامت کلیه‌ها کمک می‌کند و عملکرد آن را بهبود می‌بخشد شامل فلفل قرمز،کلم،سیر،سیب،سفیده تخم مرغ و روغن زیتون است.

قطع مصرف داروهای غیر ضروری:

مصرف برخی از داروهای خاص یا ترکیبی از داروهای قدرتمند می‌تواند به این بیماری منجر شود. اگر نشانه‌های این بیماری را تجربه کرده اید بهتر است با مشورت پزشک برخی از داروها را قطع کنید یا از داروهای جایگزین استفاده نمایید.

همچنین بخوانید:

علت سفتی و گرفتگی عضلات ساق پا چیست؟

علت گرفتگی ناگهانی عضلات بدن چیست؟

درمان درد و حس کشیدگی عضلات ران و بغل پا

---

رابدومیولیز چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص، پزشک ابتدا مواردی مانند حساسیت عضلات اسکلتی بزرگ را تست می کند. به خصوص اگر درد و حساسیت به لمس در این عضلات وجود داشته باشد. علاوه بر این ممکن است آزمایش خون و ادرار نیز تجویز شود.

تست ها مرسوم برای تعیین آسیب کلیوی و عضلانی، شامل تعیین سطح موارد زیر می باشند:

• 
  کراتین کیناز، که یک آنزیم موجود در عضلات اسکلتی، مغز و قلب است.
• 
  میوگلوبین در خون و ادرار که یک پروتئین است و محصول جانبی ناشی از تجزیه عضله می باشد.
• 
  پتاسیم که ماده معدنی مهم دیگری است که ممکن است از استخوان و عضلات آسیب دیده به خون نشت کند.
• 
  کراتینین در خون و ادرار، که محصول فروپاشی عضلات است و به طور معمول از بدن توسط کلیه ها دفع می شود.
• 
  سطح بالای این مواد نشانه ای از آسیب عضلانی است.

هشدار:

اگر چه درمان‌های خانگی برای پیشگیری یا کاهش نشانه‌های رابدومیولیز مفید است اما باید به خاطر داشته باشید که این بیماری می‌تواند بسیار جدی و تهدید کننده زندگی باشد بنابراین استفاده از یک پزشک متخصص می‌تواند بسیار مفید باشد. اگر بیماری شما زیاد حاد و جدی نبود می‌توانید با مشورت پزشک از درمان‌های خانگی نیز استفاده کنید.