دوران پادشاهی خسرو انوشیروان جز درخشانترین دوران ساسانیان است. در ادبیات ایران خسرو نماد یک پادشاه ایدهآل است که داستانهای بسیاری دربارهٔ بخشندگی، خردمندی، دادگری، دینداری، و غیره در مورد وی حکایت شده است. با ما همراه باشید تا به طور مختصر بخوانیم در زمان خسرو انوشیروان چه کارهایی در ایران انجام شد.
بیشتر بخوانید: آرش کمان گیر | معنی درس ششم فارسی چهارم با معنی کلمات، هم خانواده و مخالف
در زمان خسرو انوشیروان چه کارهایی در ایران انجام شد
خسرو انوشیروان که بود؟
خسرو انوشیروان معروف به انوشیروان عادل و انوشیروان دادگر، بیست و دومین پادشاه سلسله ساسانی و پسر سوم پادشاه قباد یکم و همسرش نیون دخت بود که حکومت خود را در شهر تیسفون آغاز کرد. هرچند فرمانروایی انوشیروان با شورشهای داخلی به خصوص از سمت مزدکیان آغاز شده بود اما به شورشها غلبه کرد و با افتخار به تخت پادشاهی تکیه زد و آرامش را به کشور بازگرداند. داستان مراسم تاجگذاری، برتخت نشستن خسرو، دادگری و درخواست فرمانبرداری خسرو از بزرگان در شاهنامهی فردوسی آمده است. وی دو همسر و پنج فرزند داشت و پس از ۴۸ سال پادشاهی، درحالی که ولیعهد خود را انتخاب کردهبود درگذشت و پس از آن کشور به دست هرمز پسر انوشیروان افتاد.
خسرو انوشیروان چه کارهایی در ایران کرد؟
از نظر نظامی
خسرو انوشیروان حیات نظامی کشور را تجدید کرد و قلمرو آن را گسترش داد و دوران پادشاهی او، دومین و آخرین دوران طلایی ساسانیان به شمار میرود. کار دیگر خسرو انوشیروان این بود که کشور را به چهار قسمت تقسیم کرد؛ هر قسمت زیر نظر یک سپهبد قرار داشت. سپهبدان اختیارات خاص خود را داشتند و میتوانستند افرادی را به اسم مرزبانان در کنترل خود داشته باشند. سپاه ساسانی در دوران خسرو انوشیروان موفق شد یمن را تصرف و تا زمان ظهور اسلام به قلمرو ایران اضافه کند. در دوران خسرو انوشیروان جنگهای ایران و روم آغاز شد و سالهای زیاد به طول کشید؛ در این میان فقط سالهای کمی بود که ایران و روم با یکدیگر در صلح بودند.
از نظر مالی
اصلاح مالیاتی در زمان قباد شروع و در دوره خسرو به اتمام رسید. در اصلاحات جدید زمینها اندازهگیری شد، افراد زیر ۲۰ و بالای ۵۰ سال و همچنین کسانی مانند روحانیون و بزرگان از پرداخت مالیات معاف شدند. خسرو مالیات را در سه قسط میگرفت. علت اصلی گرفتن مالیات این بود که مالیات را در خزانه جمعآوری کنند تا در زمان جنگ از لحاظ مالی مشکلی پیش نیاید. تغییرات اجتماعی و اقتصادی در دورهٔ خسرو انوشیروان نمایانگر رشد و توسعهٔ اقتصادی و فرهنگی ایران در این دوره بودند.
بیشتر بخوانید: داستان عصای حضرت موسی در دریا و شکافته شدن دریا
از نظر علمی و فرهنگی
خسرو انوشیروان فیلسوفانی که از یونان به دربار ایران پناه آورده بودند را به گرمی پذیرفت و از دانش آنها استفاده میکرد. او همچنین نوشتههای افلاطون و ارسطو را میخواند و دستور داده بود نوشتههای این دو فیلسوف به زبان فارسی ترجمه شود. وی چنان به حکمت و فلسفه دل بست که او را «شاه فیلسوف افلاطونی» یا «شاگرد افلاطون» میخوانند. اندرزها و نصیحتهای خسرو به پسرش هرمز در رسالهای به نام، رسالهٔ اندرز خسرو قبادان جمعآوری شده است.
در دوران سلطنت خسرو میان هند، یونان و ایران ارتباط فرهنگی بود؛ در زمان خسرو انوشیروان کتابهای اخترشناسی، پزشکی، کتابهای قصه مانند کلیله و دمنه، شطرنج و طبیبان هندی، از هند به ایران آمدند. خسرو انوشیروان خسرو از کسانی که به ایران مسافرت میکردند، به گرمی و مهربانی پذیرایی میکرد و جهانگردان را تشویق میکرد که به ایران مسافرت کنند.
از عادل بودن خسرو انوشیروان این حکایت به جا مانده است که او زنجیری برای برقراری عدالت بر در دربار خود متصل کردهبود تا هرکسی که مورد ستم قرار گرفت زنگ را به صدا در بیاورد تا شاه نیز از آن مطلع شود و ماجرا را بررسی کند.
خسرو انوشیروان بیمارستان جندیشاپور را در ایران تأسیس کرد؛ در این بیمارستان طبیبان هندی و ایرانی بسیاری فعالیت میکردند. ساختن طاق کسری یا ایوان کسری را هم به خسرو انوشیروان نسبت دادهاند.
بیشتر بخوانید: خلاصه داستان کودکی بر آب از زبان حضرت موسی، آسیه و خواهر موسی
لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما و کاربران محترم سایت ستاره به اشتراک بگذارید.