مشخصات ظاهری پرنده هوبره :
هوبره Houbara Bustard از خانواده Otididae پرنده ای بیابانگرد و خجالتی است و درجزایر قناری ، شمال آفریقا و جنوب غربی آسیا زندگی می كند . البته رقابت برای بقا سبب شده است این پرنده در آسیا خود به صورت گونه ای جداگانه بنام ( undulata Chlamydotis ) به شمار آید . ( یكی از 22 گونه ای است كه فقط در نیمكره شرقی یافت می شود ).
هوبره یا آهوبره ، به مرغ بمب انداز معروف است و از لحاظ تركیب و شكل ظاهری تا حدودی به بوقلمون شباهت دارد . در ایران به صورت بومی و مهاجر دیده می شود . هوبره یكی از صیدهای تاریخی و باستانی ایران قلمداد می شود .
فردوسی طوسی در شاهنامه منظوم خود آنجا كه درباره شكار یلان و گردان و سپهسالاران دلیر ایران سخن به میان می آورد از شكار آهوبره به وسیله رستم و گیو و گودرز یاد می كند و جملگی این پهلوانان تهمتن ، هوبره را به وسیله تیر و كمان صید می كردند .
این پرنده در جنوب و جنوب شرقی در بیابانهای اطراف بندرعباس و بیابان های لار ( لار و جنوب ) ساكن شده اند و همچنین در مركز ایران در صحرای ولدآباد و ابراهیم آباد در شرق تاكستان در جنوب قزوین هم دیده شده اند .
این پرنده بین 75-65 سانتیمتر طول و حدود 3-5/1 كیلو وزن دارد كه هم اندازه میش مرغ ماده می باشد.
ولی از لحاظ زنگوله بال ، بسیار بزرگتر و متفاوت با آن و از نظر شكل ظاهری شبیه بوقلمون است و طول بالهای آن به 140 سانتیمتر می رسد و به طور كلی با پرو بال قهوه ای رنگ ، زیر تنه خاكستری سفید با دسته پرهای سیاه و سفید بلند كه از دو طرف گردن آویزان است و حالت دامن مانندی به آن می دهد مشخص می شوند و دارای نشان و رنگ و حالتی شبیه پوست پلنگ هستند .
همچنین انتهای شاهپرهای بال سیاه است . در زمستان سطح پشتی شاهپرهای ثانویه سفید می شود . پرواز این پرنده سنگین و آهسته است و درهنگام پرواز ابتدا به تندی راه می رود و بعد پرواز می كند و دارای دم نسبتا بلندی است . هوبره پرنده ای تماشایی است كه در هنگام پرواز پرهای زیبایش تلوتلویی از رنگ سفید و قهوه ای دارد.
نحوه تشخیص نر و ماده هوبره :
هوبره ماده كوچكتر از نر است و زیر تنه خاكستری پررنگ تری دارد . این پرنده چشمان زرد و درشت دارد و در هنگام قوز كردن ، هماهنگی كامل با محل شنزار محیط خود پیدا می كند . هوبره كمی بزرگتر و رنگ پریده تر از گونه Macqueen است . در هنگام جفتگیری ، نرها روش عجیبی در جذب ماده دارند .
آنها كوركورانه با گامهای بلند راه می روند و پرهای طوق گردن و كاكل سرشان را به هوا بلند كرده و برای ماده نمایش می دهند . ماده این پرنده 4-2 تخم روی زمین می گذارد . هوبره و گونه آسیایی آن جزء پرنده های بی صدا ( بسیار آرام ) هستند .
تغذیه و زیستگاه پرنده آهوبره :
این پرنده هنگام راه رفتن در بیابان از دانه ها و غله ها ، جوانه ها ، حشرات ، كرمها ، حلزون ها و خزندگان كوچك مثل مارمولك ها ، بزمجه های كوچك و انواع حشرات مثل سوسك و غیره كه در كویرها یافت می شوند تغذیه می كند و به بهترین وجهی با زندگی در محیط بیابان سازگار است و به خوردن ” شور” كه علف خودروی وحشی مخصوص این مناطق می باشد بسیار علاقه دارد.
ندرتا آب می نوشد و بیشتر آب بدنش را از غذایی كه می خورد بدست می آورد .
زیستگاه هوبره در مناطق شنی و تپه ماهورهای ریگزار ، بیابان ها و نواحی كویری و نیمه كویری آزاد و حفاظت شده مركزی ، شمال شرقی و جنوب كشور ( نای بند ، بهرام گور ، هرمد ، میانكاله و توران …) با بوته های پراكنده یا علفهای كوتاه و حاشیه گندم زارها است و رنگ او از هر لحاظ با رنگ خاك مشابهت دارد.
روی زمین آشیانه می سازد و در هوای گرم تابستان و نیمروز در پناه بوته ای به اصطلاح جفت می كند و كمتر به چشم می آید به همین جهت دیدن آن در چنان شرایطی بسیار مشكل است ولی وقتی كمی باد می وزد چه صبح و چه عصر برای یافتن طعمه و نوشیدن آب حركت می كند و در این وضع از فاصله دور كاملا دیده می شود .
بعلت مزاحمت انسان ، شكار زیاد و تله گذاری بیش از اندازه ، در مناطقی كه موجودند جمعیت آنها رو به كاهش است و سبب مهاجرتشان به نواحی دیگر شده است .
وضعیت حفاظت :
از گونه هایی است كه بعلت شكاری بی رویه در خطر انقراض قرار دارد و تخریب زیستگاههای آن نیز مزید بر علت است و این پرنده را در زمره پرندگان قابل حمایت قرار داده است همچنین به سبب علاقه شیوخ عرب به شكار آنها به وسیله شاهین و بالابان ، جمعیت آنها كاهش زیادی پیدا كرده است بنابراین باید برنامه ریزی دقیقی در جهت حفاظت و نگهداری آن شده و از هر گونه شكار و صیدش جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید :
معرفی پرنده نوک سرخ دریایی با دم شگفت انگیزش + آلبوم
معرفی کامل پرنده ی ماهی خوار به نام کشیم کوچک + فیلم و عکس
معرفی دو گونه پرنده ی غواص به غواص گلو سرخ و گلو سیاه + عکس
تهیه و گردآوری مجله دلگرم
جهان باورصاد