علایم کمر درد؟ چگونگی پیشگیری و درمان کمر درد؟
در ستون فقرات کمری شبکه پیچیده و به‌هم پیوسته‌‌ای از عضلات، عصب‌ها، استخوان‌ها، دیسک‌ها و تاندون‌ها وجود دارد، که ایجاد اشکال در هر یک از این ساختارها باعث بروز درد پایین کمر میشود. منابع اصلی درد پایین کمر عبارتند از:
• تحریک شدن ریشه‌های عصبی بزرگ موجود در پایین کمر که به پاها می‌روند
• تحریک شدن عصب‌های کوچکتری که حس و حرکت پایین کمر را تأمین می‌کنند
• کشیدگیِ جفت عضلات بزرگ پایین کمر (عضلات راست کننده ستون فقرات)
• آسیب‌دیدگی استخوان‌ها، رباط‌ها یا مفاصل
• تخریب یک دیسک بین مهره‌ای
تحریک یا بروز اشکال در هر یک از این ساختارها میتواند باعث بروز درد پایین ستون فقرات و یا دردی شود که به سایر بخش‌های بدن منتشر شده یا در آنها احساس میشود. بسیاری از مشکلات پایین کمر باعث اسپاسم عضلات کمر نیز می‌شوند که میتواند درد و ناتوانی شدیدی ایجاد کند.درد در پایین کمر عارضه بسیار شایعی بوده و از نظر علائم و شدت بسیار متنوع است. یک کشیدگی ساده عضلات پایین کمر میتواند آن‌قدر دردناک باشد که شخص را به اورژانس بکشاند، در حالی که ممکن است تخریب دیسک تنها باعث یک ناراحتی مقطعی و ملایم شود.
اولین گام برای کاهش مؤثر درد، شناسایی علائم و انجام یک تشخیص طبی است که بتواند دلایل زمینه‌ای درد را نیز دقیقاً مشخص کند.برای درک بهتر درد کمر باید ابتدا به تفاوت میان درد پایین کمر و درد پا(اندام تحتانی) توجه داشت. درد پایین کمر، دردی می باشد که در محل پایین کمر می ماند، در حالیکه درد اندام تحتانی دردی است که به سمت پایین یعنی به کفل به ران و پا انتشار دارد.
دردی که به پا انتشار دارد، که از آن بعنوان رادیکولوپاتی یا سیاتیک نیز یاد می شود،درد شروع شونده از کمر یا باسن که در امتداد مسیر عصب سیاتیک رو به پایین در پشت ران تا پایین پا پخش میشود درد کمررا افزایش می دهد. بطور کلی ناشی از فشار بر روی اعصاب چه در داخل کانال و چه هنگام خروج از آن(ریشه اعصاب نخاعی) ، می باشد. که این فشار ناشی از دیسک پاره شده، دیسک بیرون زده ، ناشی از ضخیم شدگی لیگامان ها که بعنوان تنگی کانال شناخته می شود و یا ناشی از خارهای استخوانی(استئوفیت ها) می باشد.دیسک کمر بیشترین شیوع را در دهه سوم و چهارم زندگی دارد، اگرچه احتمال ابتلا میانسالان و سالمندان به این مشکل در صورت انجام فعالیت‌های جسمی سنگین و توان‌فرسا اندکی افزایش می‌یابد.
وقتیکه تنه ی استخوانی یک مهره کمر، بر روی مهره ی زیرین خود دچار لغزش وسرخوردگی می شود، (حالتی که به آن اسپوندیلولیستزیس می گویند) ، می تواند بر روی ریشه ی عصبی که در آن ناحیه از کانال نخاعی خارج می شود، فشار وارد نماید. کلیه معمولا بخاطر باکتری‌هایی که از اندام‌های دیگر دریافت کرده است عفونت می‌کند. این باکتری‌ها معمولا در پایین سیستم ادرار جای می‌گیرند. علائمش هم ممکن است درد پایین کمر، تب، ضعف، و برخی اوقات احساس درد هنگام دفع ادرار باشد. عفونت کلیه معمولاً در افراد سالم رخ نمی‌دهد، اما برخی از شرایط پزشکی ممکن است شخص را در خطر ابتلا به عفونت کلیه قرار دهد.
علت درد در ناحیه پایین کمر
عفونت مثانه عموما از ترکیب‌های میکروبی همچون «اشریشیا کلی» نشئت گرفته و بیشتر هم در زنان رایج است چرا که مجاری خروج ادرارشان کوتاه‌تر است. هر کلیه‌ای به لوله‌ای وصل است که اصطلاحا به آن میزراه یا مجاری خروج ادرار می‌گویند. این لوله به مثانه الصاق شده و ادرار را از کلیه به مثانه انتقال می‌دهد. عفونت مثانه، میتواند در طول میزراه گسترش پیدا کرده و باعث عفونت کلیه شود.
-
عفونت پروستات
عفونت کلیه همچنین میتواند از طرف اندام‌های دیگر نیز دریافت شود، مثلا پروستات، اندامی در مردان که به هدایت ادرار و ساخت برخی از اجزای منی کمک می‌کند. باکتری‌ها می‌توانند به اندام‌های مجاور همچون مثانه یا کلیه رسیده و باعث عفونت آنها هم بشوند.
-
مشکلات وابسته
تفاوت‌های ساختاری آناتومیک یا بیماری‌های خاصی نیز میتواند خطر ابتلا به عفونت‌های کلیوی را افزایش دهد. در شرایطی همچون «دریچه پیشابراه خلفی»، موقعیت غیر طبیعی دریچه در مثانه و در نزدیکی مجرای خروجی، مانع از جریان ادرار شده و باعث خواهد شد تا ادرار به کلیه رفلکس کند. این شرایط خطر ابتلا به عفونت مثانه را افزایش خواهد داد. پس از برگشت ادرار به کلیه‌ها، به احتمال خیلی بیشتری کلیه عفونی خواهد شد. بسیاری از ناهنجاری‌های آناتومیک همچون حالب دوگانه نیز وجود دارد که در آن دو میزنای از یک کلیه خارج می‌شوند. این نیز خطر ابتلا به عفونت را با خود بهمراه دارد.
-
تجهیز سیستم ایمنی
شرایط خاصی میتواند سیستم ایمنی بدن، که با عفونت‌ها مبارزه می‌کند را معیوب کند، و در آن صورت احتمال ابتلا به عفونت کلیه به مراتب افزایش خواهد یافت. اختلالات متابولیک همچون دیابت نیز می‌توانند سیستم ایمنی بدن و همچنین جریان خون را دچار مشکل کنند. از سوی دیگر دیابت باعث خواهد شد تا کلیه آسیب دیده و خطر ابتلا به عفونت کلیه افزایش یابد. استفاده‌ی طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها همچون پردنیزولون نیز میتواند توانایی سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌هایی مانند ایدز را کاهش دهد.
درمان دارویی کمر درد
پزشک شما معمولا مسکن‌هایی از جمله استامینوفن یا ایبوپروفن یا ناپروکسن استفاده نماید. این داروها را همانطور که پزشکتان تجویز کرده مصرف کنید، چراکه مصرف زیاد میتواند اثرات جانبی جدی در پی داشته باشد. اگر درد شما با داروهای مسکن عادی بهتر نشد، پزشک ممکن است از شل کننده های عضلانی استفاده نماید.داروهای مخدردار همچون کدئین یا هیدروکدون برای مدت‌های کوتاهی ممکن است تجویز شوند.
فیزیوتراپی و ورزش برای درمان کمر درد
فیزیوتراپی اساس درمان کمردرد می‌باشد. یک فیزیوتراپیست حرفه‌ای میتواند طیف گسترده‌ای از انواع درمان از جمله درمان با گرما، اولتراسوند، تحریک الکتریکی و تکنیک‌های آزاد کردن ماهیچه برروی ماهیچه‌ها و بافت‌های نرم پشت بدن، استفاده می‌نماید. فیزیوتراپیست میتواند به شما ورزش‌های خاصی آموزش دهد که انعطاف پذیری و قدرت ماهیچه‌های شکم و پشت شما را افزایش دهد. انجام منظم این ورزش‌ها میتواند از درد کمر در آینده پیشگیری نماید.
تزریق برای درمان کمر درد
اگر سایر روش‌های درمان برای شما جوابگو نبود و درد کمر شما کاهش پیدانکرد یا درد آن به پای شما هم کشیده شده و شمارا ناتوان سازد، پزشکتان ممکن است برای شما آمپول کورتیزون (یک داروی ضدالتهاب) درفضای دور نخاع شما تزریق نماید. تزریق کورتیزون به کاهش التهاب دور ریشه‌های عصبی کمک می‌کند، اما این تسکین کمتر از چندماه دوام می‌یابد.
جراحی برای درمان کمر درد
تعداد کمی از افراد برای درمان کمردرد به جراحی احتیاج پیدا می‌کنند. اگر شما دچار کمردردی شدید بهمراه تیرکشیدن پا یا ضعف شدید عضلانی بدلیل تحت فشار قرارگرفتن اعصاب باشید، ممکن است درمان جراحی برای شما مفید باشد. درغیر اینصورت جراحی فقط برای درمان مشکلات مادرزادی و ساختار استخوانی که درمان آنها با روش های دیگر کافی نبوده، استفاده میشود.
درمان کمر درد با طب سنتی
برای درمان کمردرد می‌توان از بعضی انواع روش‌های موجود در طب سنتی یا جایگزین می‌توان استفاده نمود، این روش‌ها شامل:
طب سوزنی. یک فرد حرفه‌ای در طب سوزنی با فروکردن سوزن‌های استرلیزه و استیل در نقاط خاصی از پوست بدنمی‌تواند درد و سایر علایم کمردرد را بهبود بخشد.
ماساژ. اگر کمردرد شما بدلیل خشکی عضلانی و یا فشار بیش از حد بر عضلات باشد، ماساژ درمانی ممکن‌است بتواند به شما کمک کند.
یوگا. بعضی از انواع یوگا میتواند به شما در کاهش شدت کمردرد کمک نماید.
بهترین راه پیشگیری از کمر درد
برای سالم نگه‌داشتن کمر و پیشگیری از دردهای آتی موارد نکات زیر میتواند کمک کند:
-
ورزش کنید. ورزش های منظم، کم شدت و هوازی (ورزش‌هایی که باعث فشار بر کمرنشوند) میتواند قدرت و تحمل شما را افزایش داده و به ماهیچه‌های شما برای عملکرد بهتر کمک می‌کنند. ورزش‌های همچون پیاده‌روی و شنا و استفاده از دوچرخه‌های ثابت انتخاب‌های مناسب می‌باشند. با پزشکتان برا پیداکردن مناسب ترین ورزش برای خودتان مشورت نمایید. -
قدرت عضلانی و انعطاف پذیری ماهیچه‌هایتان را افزایش بخشید. ورزش‌های مخصوص ناحیه شکم و کمر(تمرینات تقویتی) می‌توانند ماهیچه‌های این ناحیه را تقویت کرده و این ماهیچه‌ها را به شکم‌بندی که جلوی فشار زیاد بر کمر را میگیرد، تبدیل کنند. برای پیداکردن بهترین و مناسب ترین ورزش برای خودتان باید به پزشک و یا فیزیوتراپیست مراجعه نمایید.وزن مناسب. -
فشار زیاد ناشی از چاقی برروی کمر شما ممکن است بتواند باعث کمردرد شما گردد. اگر شما چاق هستید لاغر شدن میتواند به شما کمک نماید. -
کفش‌های پاشنه کوتا بپوشید. -
سعی به بلندکردن چیزهایی که برای شما سنگین است ننمایید. -
موقع نشستن و ایستادن مراقب بوده و صاف بنشینید یا پا شوید و شانه‌های خودر را صاف نگه دارید. -
ترک سیگار. براساس یک مطالعه افراد سیگاری بیشتر از افراد غیر سیگاری دچار کمردرد می‌شوند. -
دقت در برداشتن اجسام. برای برداشتن اجسام خم نشوید بلکه بنشینید و آنرا بردارید. -
رختخواب. شما باید از تشکی استفاده نمایید که ستون فقرات شما را صاف نگه بدارد و درعین حال وزن باسن و شانه‌های شما را تحمل کند. -
رانندگی. درهنگام رانندگی با تنظیم آیینه‌های بغل کاری کنید که مجبور به خم شدن برای دیدن آنها نباشید. صاف بنشینید و موقعیت خود را طوری تنظیم کنید تا پدال‌ها مستقیما زیر پای شما باشند. در صورتیکه مدت زیادی رانندگی می‌کنید، فاصله در بین راه استراحت نمایید.
مواردی که درد پایین کمر باید سریعاً درمان شود
در اکثر موارد در پایین کمر نیازی به درمان فوری ندارد، اما در مواقعی که این درد ناشی از آسیب‌دیدگی بوده یا با هر یک از علائم زیر همراه بود باید سریعاً به پزشک مراجعه شود:
• تب و لرز
• کاهش وزن بی‌دلیلی که اخیراً رخ داده
• ضعف چشمگیر پا
• دچار شدن به بی‌اختیاری ادراری یا مدفوعی به صورت ناگهانی (چه به صورت مشکل در دفع ادرار یا مدفوع، و چه به صورت از دست دادن کنترل ادرار یا مدفوع (سندرم کودا اکوینا))
• درد شدید و مداوم شکم (آنوریسم آئورت شکمی)
در مواردی که به درمان فوری نیاز است، پزشک تمامی دلایل ممکن برای درد، از جمله وجود انواع شکستگی، تومور یا عفونت ستون فقرات را بررسی می‌کند.
علائم و نشانه‌ها درد در پایین کمر
افراد جوان‌تر (۳۰ تا ۶۰ ساله) بیشتر به دلیل کشیدگی عضلات پایین کمر یا وجود مشکلاتی در درون فضای خود دیسک (مانند بیرون‌زدگی دیسک کمر یا بیماری‌های تخریبی دیسک) به درد پایین کمر دچار می‌شوند.
در این مقاله مشروحی از علائم شایع در بزرگسالان جوان‌تر و دلایل محتمل برای آنها ارائه خواهیم داد. در بخش بعدی هم مشروحی از دلایل شایع درد پایین کمر در بزرگسالان بالای ۶۰ سال ارائه خواهد شد.
علائم: درد شدید یا آزار دهنده در پایین کمر که بعد از یک فعالیت، حرکت ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین رخ می‌دهد.
این علائم درد پایین کمر شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر می‌شوند:
• مشکل در حرکت کردن که میتواند آن‌قدر شدید باشد که مانع از راه رفتن یا ایستادن شود
• دردی که تا اطراف کشاله‌ها، باسن یا ران پایین می‌رود اما به ندرت به پایین زانو سرایت می‌کند
• دردی که معمولاً آزار دهنده و مبهم است
• اسپاسم عضلات، که میتواند شدید باشد
• حساسیت به لمس موضعی
-
علل احتمالی: کشیدگی عضلات کمر
کشیدگی عضله یا رباط کمر یکی از شایع‌ترین دلایل درد حاد پایین کمر است. بلند کردن یک جسم سنگین، پیچیدن یا یک حرکت ناگهانی می‌توانند باعث کشیده شدن عضلات یا رباط‌ها و ایجاد پارگی‌های میکروسکوپی در آنها شوند.
بسته به میزان کشیدگی و اسپاسمِ ناشی از آسیب‌دیدگیِ عضلات پایین کمر، شدت درد پایین کمر میتواند از یک ناراحتی ملایم تا درد شدید و ناتوان‌کننده متغیر باشد.
-
علائم: درد پایین کمر که به باسن، پا و مچ پا سرایت می‌کند (درد سیاتیک)
درد عصب سیاتیک شامل هرگونه ترکیبی از علائم زیر میشود:
• عموماً درد مداوم است (برخلاف وضعیتی که در آن درد برای چند روز یا چند هفته افزایش یافته و سپس کاهش می‌یابد)
• ممکن است درد پا و مچ پا بدتر از درد پایین کمر باشد
• عموماً درد تنها در یک کفل یا پا احساس میشود
• درد معمولاً پس از ایستادن یا نشستن بدون حرکت به مدت طولانی بدتر میشود و در هنگام راه رفتن کمی کاهش می‌یابد
• دردِ شدیدتر از دردهای مبهم و آزاردهنده (سوزان و مورمور کننده است)
• دردِ همراه با ضعف، بی‌حسی یا مشکل حرکت دادن پا یا مچ پا
شایع‌ترین علت بیرون‌زدگی دیسک کمر
-
علائم درد سیاتیک زمانی بروز می‌کنند که یک ریشه عصب در پایین ستون فقرات فشرده شود، که این باعث میشود درد و بی‌حسی در امتداد عصب بزرگ سیاتیک که حس و حرکت عضلات باسن، پاها و مچ پاها را تأمین می‌کند پایین برود. -
درد سیاتیک در بزرگسالان جوان‌تر به دلایل مختلفی بروز می‌کند، که شایع‌ترین آنها بیرون‌زدگی دیسک کمر است (البته میتواند به خاطر بیماری‌های تخریبی دیسک، سُرخوردگی مهره ایستمیک و سایر عارضه‌ها نیز بروز کند). -
علائم: درد مزمن پایین کمر که با قرار گرفتن در بعضی وضعیت‌ها و انجام بعضی حرکات بدتر میشود.
در این حالت، علائم می‌توانند شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر باشند:
• سطح پایینی از درد مستمر پایین کمر که با بروز ناگهانی اسپاسم‌های عضلانی و دردهای شدیدی همراه است که از چند روز تا چند ماه طول می‌کشند
• درد مزمنی که میتواند از یک ناراحتی ساده تا یک درد شدید متغیر باشد
• درد کمر که با نشستن بدتر میشود
• شخص هنگام راه رفتن، یا حتی دویدن، درد کمتری را نسبت به حالت نشسته یا ایستاده احساس می‌کند
• تغییر مداوم وضعیت بدن (جابجا شدن) درد را کم می‌کند
شایع‌ترین علت بیماری‌های تخریبی دیسک
-
حتی جوانان ۲۰ ساله هم به بیماری تخریبی دیسک کمر دچار می‌شوند. تخریب دیسک‌های بین مهره‌ای کمر میتواند پایین کمر را دچار التهاب و قدری ناپایداری کند که این باعث بروز درد، اسپاسم‌های عضلانی و گاهی اوقات، درد سیاتیک میشود. -
بیماری‌های تخریب دیسک شایع بوده و اغلب با موفقیت درمان می‌شوند. -
علائم: درد عمقی در پایین کمر که هنگام ایستادن یا راه رفتن بدتر میشود
علائم می‌توانند شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر باشند:
• دردی که به باسن و پشت رانها منتشر میشود (که به آن درد سیاتیک یا درد رادیکولر نیز گفته میشود)
• دردی که موقع خم شدن به عقب بدتر میشود
• دردی که موقع نشستن، خصوصاً نشستن به حالت لم دادن، بهتر میشود
• احساس خستگی در پاها، و شاید بی‌حسی یا مورمور شدن پاها، خصوصاً بعد از راه رفتن
• سفت شدن عضلات همسترینگ، که لمس کردن پنجه پا را دشوار می‌سازد
علت احتمالی: سرخوردگی مهره ایستمیک
-
سرخوردگی مهره ایستمیک زمانی رخ می‌دهد که یکی از مهره‌های پایین کمر روی فضای دیسک زیر خود به طرف جلو می‌لغزد. این عارضه بیشتر در سطح L5-S1 رخ می‌دهد و میتواند باعث درد پایین کمرِ ناشی از ناپایداری و درد ریشه عصبیِ ناشی از فشرده شدن ریشه عصب شود. -
در اینجا، شکستگی در دوران کودکی رخ می‌دهد، اما معمولاً تا قبل از دوره جوانی درد چندانی برای شخص ایجاد نمی‌کند. -
علائم: درد پایین کمر و یا درد باسن یا کشاله‌های ران
علائم می‌توانند شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر باشند:
• دردی که اغلب نسبتاً شدید، مبهم و یکنواخت است
• درد در باسن، کشاله‌ها، رانها و پایین کمر احساس میشود
• تغییر مداوم وضعیت قرارگیری بدن درد را کاهش می‌دهد
شایع‌ترین علت: بیماری مفصل ساکروایلیاک
-
بیماری یا نقص عملکرد مفصل ساکروایلیاک زمانی رخ می‌دهد که تحرک مفصل ساکروایلیاک (مفاصلی که ساکروم که در قاعده ستون فقرات قرار دارد را از دو طرف به لگن متصل می‌کنند) بیش از اندازه زیاد یا کم باشد. -
موارد فوق بخشی از علل شایع درد پایین کمر در بزرگسالان جوان‌تر هستند. بزرگسالان جوان‌تر به آرتریت و سایر عارضه‌هایی که جزء علل شایع درد پایین کمر در بزرگسالان مسن‌تر هستند نیز دچار می‌شوند. علائم هر یک از این عارضه‌ها به عواملی مثل شدت آسیب‌زایی، آناتومی بدن شخص و همچنین درک او از درد، بستگی دارند. -
بزرگسالان مسن‌تر به درد ناشی از تمامی عارضه‌هایی که بزرگسالان جوان‌تر را درگیر می‌کنند نیز دچار می‌شوند، و علاوه بر این، اشخاص بالای ۶۰ سال بیشتر در معرض دچار شدن به درد ناشی از تخریب مفاصل ستون فقرات قرار دارند. دو مورد از شایع‌ترین علل درد پایین کمر در بزرگسالان مسن‌تر عبارتند از استئوآرتریت و تنگی کانال نخاعی. -
علائم: خشکی یا درد پایین کمر که شدت آن هنگام صبح و عصر بیشتر است.
علائم می‌توانند شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر باشند:
• دردی که باعث بیدار شدن از خواب میشود
• دردی که شدت آن در اول صبح و پایان روز بیشتر است
• حساسیت به لمس موضعی در هنگامی که به ناحیه درگیر ستون فقرات فشار وارد میشود
• درد یکنواخت یا مقطعی در پایین کمر که با انجام فعالیت‌های طولانی مدت تشدید میشود
• خشکی یا از دست رفتن انعطاف‌پذیری کمر (برای مثال، شخص نمی‌تواند به راحتی از ناحیه کمر خم شود)
علت احتمالی: استئوآرتریت مفاصل فاست
-
استئوآرتریت مفاصل فاست، که به آن آرتریت یا استئوآرتریت تخریب‌کننده ستون فقرات نیز گفته میشود، یک عارضه تخریب‌کننده است که به تدریج و در طول زمان بروز می‌کند. درد این عارضه ناشی از تخریب غضروف بین مفاصل فاستِ موجود در ستون فقرات است. در ابتدا علائم تنها به صورت مقطعی بروز می‌کنند، اما بعداً به درد پایداری در پایین کمر تبدیل می‌شوند و در نهایت باعث درد سیاتیک و همچنین درد پایین کمر میشود. -
علائم: درد پا که عمدتاً هنگام راه رفتن و ایستادن سر پا بروز می‌کند
علائم آن شامل هرگونه ترکیبی از موارد زیر است:
• ناتوانی از راه رفتن طولانی بدون دچار شدن به درد پا
• پس از نشستن درد پایین کمر سریعاً تسکین می‌یابد
• شدت علائم بین حالت شدید، ملایم یا رفع کامل علائم در نوسان است
• علائم به مرور زمان بروز می‌کنند
• ضعف، بی‌حسی و مورمور شدن که از پایین کمر به باسن و پاها منتشر میشود (درد سیاتیک)
علل احتمالی: تنگی کانال نخاع کمری یا سرخوردگی اسپوندیلولیستزیس تخریبی (دژنراتیو)
-
هم تنگی کانال نخاعی و هم اسپوندیلولیستزیس تخریبی می‌توانند در محل خروج عصب‌ها از ستون فقرات بر آنها فشار بیاورند. قرار گرفتن در وضعیت سر پا، مثل زمان راه رفتن، با افزایش فشار بر روی عصب‌ها باعث درد پا میشود. -
علائم: شروع ناگهانی درد کمر، کاهش انعطاف‌پذیری، کاهش قد
علائم آن شامل هر یک از موارد زیر است:
• شروع ناگهانی درد کمر
• معمولاً ایستادن یا راه رفتن درد را بدتر می‌کند
• دراز کشیدن به پشت شدت درد را کم می‌کند
• کاهش قد
• کاهش انعطاف‌پذیری ستون فقرات
• تغییر شکل ستون فقرات و ناتوانی فیزیکی
علت احتمالی شکستگی فشاری ستون فقرات
اصولاً، می‌بایست پس از هرگونه شروع ناگهانی درد کمر در اشخاص بالای ۵۰ سال، خصوصاً در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان، و همچنین در تمام مردان و زنانی که اخیراً به مدتی طولانی از داروهای کورتیکواستروئید استفاده کرده‌اند، احتمال بروز شکستگی فشاری در نظر گرفته شود. در اشخاص مبتلا به پوکی استخوان حتی وارد آمدن یک فشار بسیار کم به ستون فقرات، مثل فشار ناشی از یک عطسه، هم میتواند باعث یک شکستگی فشاری شود.
علل ناشایع تر درد پایین کمر
عارضه‌های دیگری وجود دارد که آنها هم می‌توانند باعث بروز درد پایین کمر شوند اما در مقایسه با مواردی که بالاتر گفته شد کمتر شایع هستند؛ برخی از این عارضه‌ها عبارتند از:
• سندرم پیریفورمیس
• عفونت
• تومور ستون فقرات
• فیبرومیلاژیا
• اسپوندیلیت انکیلوزان
• کوکسیدینیا
همچنین، لازم به ذکر است که وضعیت بدنی و روش و رفتار شخص نیز بر سطح و دوام درد تأثیر دارد. برای مثال، احتمال مزمن شدن درد اشخاص افسرده یا تحت فشار یا اشخاصی که در ناحیه کمر دچار آسیب‌دیدگی قابل توجه شده‌اند بیشتر است. معمولاً، امکان بهبود بیمارانی که استرس ندارند و آن‌هایی که فاکتورهای روانشناختی مشکل‌ساز بسیار کمی دارند، بیشتر است.
علل درد پایین کمر می‌توانند پیچیده باشند، و از طرف دیگر، ساختارهای زیای در ستون فقرات وجود دارد که می‌توانند باعث ایجاد درد شوند. برای همین پزشک از بیمار می‌خواهد علاوه بر محل، شدت و نوع درد، تاریخچه دردش (اینکه اولین بار کی آن را احساس کرده، و هرگونه فعالیت یا وضعیتی که آن را بدتر یا بهتر می‌کند) را نیز توضیح دهد. درمان درد پایین کمر با لیزر توسط پزشکان فوق تخصص درد و متخصص ستون فقرات و رادیولوژی که مدرک اینترونشن دارند انجام می شود.
طبقه‌بندی درد پایین کمر
عموماً، در مرحله تشخیص، عارضه بیماران زیرمجموعه یکی از سه نوع درد زیر قرار میگیرد.
• درد محوری پایین کمر، شایع‌ترین درد پایین کمر است که فقط به پایین کمر محدود میشود و به باسن یا رانها سرایت نمی‌کند. این درد میتواند شدید یا مبهم باشد و حتی میتواند آن‌قدر شدید باشد که فعالیت‌های روزانه، مانند ایستادن و راه رفتن، را مختل کند. معمولاً این درد با یک بعضی فعالیت‌ها (مثل ورزش) یا وضعیت‌های قرارگیری بدنی (مثل نشستن‌های طولانی مدت) بدتر میشود و با استراحت برطرف می‌گردد. بیشتر دردهای محوری پایین کمر حاد هستند، یعنی عمر کوتاهی دارند و طی ۶ تا ۱۲ هفته بهبود می‌یابند، البته می‌توانند طولانی‌تر شده و مزمن شوند.
• رادیکولوپاتی کمر (درد سیاتیک)، دومین نوع شایع دردهای ناشی از مشکلات پایین کمر است. این درد، که ناشی از عارضه‌هایی است که باعث فشرده شدن ریشه‌های عصبی عصب سیاتیک می‌شوند، در پاها شدیدتر از کمر است. علائم آن عبارتند از درد، بی‌حسی و یا ضعفی که در پایین کمر و تنها در یک طرف پایین‌تنه احساس می‌شوند، و بر باسن، پا، مچ پا یا تمام طول پا تأثیر می‌گذارند.
• درد پایین کمر با درد ارجاعی، دردی در پایین کمر است که به کشاله‌ها، باسن و بالای ران منتشر شده، اما به ندرت به پایین زانو سرایت می‌کند. بیماران این درد را مبهم و آزار دهنده، و با شدت‌های مختلف تشریح کرده‌اند. درد پایین کمر با درد ارجاعی مشابه درد محوری بوده و با درمان مشابهی قابل کنترل است.
طبقه‌بندی درد از این بابت اهمیت دارد که میتواند راهنمایی برای تهیه یک برنامه درمانی صحیح باشد. برای مثال، برای بعضی از انواع دردهای رادیکولر، در ابتدا تمرینات کششی به خصوصی تجویز میشود که درد را از عصب سیاتیک بالا برده و به منبع آن در قسمت پایینی کمر برمی‌گردانند.
اسکن‌ها و تست‌های تشخیصی اضافی جهت تشخیص علت کمر درد
وقتی که درد شدید بوده و در مدت ۶ تا ۱۲ هفته تسکین نمی‌یابد، انجام تشخیص طبی برای تعیین درمان‌های بعدی اهمیت بیشتری می‌یابد. ابزارهای تشخیصی اضافی عبارتند از:
• عکس رادیولوژی: اطلاعاتی در مورد استخوان‌ها فراهم می‌کند؛ از آن برای تعیین بی‌ثباتی، تومورها و شکستگی‌های ستون فقرات استفاده میشود.
• سی‌تی‌اسکن: عکس‌هایی از مقطع عرضی مهره‌ها و دیسک‌های ستون فقرات میگیرد؛ می‌توان از آن برای چک کردن بیرون‌زدگی دیسک یا تنگی کانال نخاعی استفاده کرد.
• میلوگرام: شناسایی مشکلات موجود در ستون فقرات، نخاع و ریشه‌های عصبی را امکان‌پذیر می‌کند. تزریق رنگ کنتراست پیش از گرفتن عکس رادیولوژی یا سی‌تی‌اسکن ستون فقرات روشن و مشخص‌تر می‌کند.
• اسکن ام‌آرآی: مقطع عرضی اجزاء ستون فقرات را با جزئیات نشان می‌دهد، و برای ارزیابی مشکلات ریشه‌های عصبی و دیسک‌های کمر، و همچنین بررسی سایر
علل درد پایین کمر مثل تومورها یا عفونت ستون فقرات مفید است.عموماً، متخصص ستون فقرات با بررسی علائم و انجام معاینه فیزیکی اطلاعت خوبی در مورد دلیل درد بیمار به دست آورده و از تست‌های تشخیصی فوق نیز برای تأیید و شفاف‌سازی تشخیص خود و یا حذف سایر علل احتمالی استفاده می‌کند.
همچنین، گاهی اوقات درد پایین کمر عملاً هیچ‌گونه دلیل آناتومیک قابل تشخیصی ندارد، البته این به این معنی نیست که درد وجود ندارد. اگرچه هیچ دلیل شفافی برای درد وجود ندارد، اما درد واقعی است و باید درمان شود.
همچنین بخوانید:
آیا مشکلات معده باعث کمر درد می شود؟
علت درد در سمت راست کمر
علت کمر درد بعد از نزدیکی (انزال) و درمان این عارضه