سندرم گیلبرت یک بیماری مزمن خوش خیم است. در این اختلال کبد در دفع بیلی روبین به درستی عمل نمی کند و افزایش غلظت بیلی روبین در خون باعث زردی می شود.
سندرم گیلبرت یک اختلال شایع است که حدود 7 درصد از مردم را مبتلا می کند و افزایش غلظت بیلی روبین در خون است که به صورت زردی (به ویژه در چشم) ظاهر می شود. این بیماری در هر دو جنس و در تمام سنین دیده می شود اما گرایش قابل توجهی به مردان دارد این علامت از بدو تولد با فرد همراه است اما علائم آن تنها در سنین 40-40 سالگی ظاهر می شود.
بیماری گیلبرت اتوزومال غالب است. یعنی اگر یکی از والدین به این بیماری مبتلا باشد، احتمال انتقال ژن فردی خود به هر یک از فرزندان و عوارض آن 50 درصد است. این بیماری در واقع یک سندرم کاملاً خوش خیم است و آنزیم های کبدی طبیعی هستند و اغلب به طور تصادفی در آزمایشات معمول یافت می شوند.
علائم بیماری گیلبرت
سندرم گیلبرت افزایش غلظت بیلی روبین در خون (محصول زائد تجزیه گلبول های قرمز) است.
این نشانه تولد در فرد است، اما علائم آن ممکن است تا سن 20-40 سالگی مشخص نباشد. در هر دو جنس و در تمام سنین رخ می دهد، اما در مردان شایع تر است.
خستگی، نفخ، زردی خفیف (زردی پوست و چشم) یا درد بالای شکم ممکن است رخ دهد.
فعالیت بدنی شدید، سرماخوردگی و استرس می تواند باعث افزایش بیلی روبین خون، سفیده تخم مرغ و بیماری گیلبرت در برخی افراد شود.
علل بیماری
کم آبی بدن، گرسنگی، بیماری های شایع مانند سرماخوردگی، سیکل های قاعدگی در زنان، استرس وارده به بدن مانند تصادفات یا فعالیت زیاد و به طور کلی استرس از جمله دلایلی هستند که بیمار را مشکل ساز می کنند، همچنین در صورتی که سطح بیلی روبین در بدن بیمار وجود داشته باشد، ممکن است زردی ایجاد شود. خون از حد معینی فراتر می رود.
کبد در دفع صفراوی بیلی روبین به خوبی عمل نمی کند که منجر به بالاتر بودن سطح بیلی روبین از حد طبیعی می شود و همانطور که گفته شد افزایش سطح بیلی روبین خون باعث بروز این بیماری می شود. البته این سندرم عواقب خاص و خطرناکی برای فرد ندارد.
تشخیص
راه خاصی برای پیشگیری وجود ندارد، بیماری جدی نیست و با از بین بردن علت آن به سرعت قابل حل است. پرهیز از گرسنگی، مصرف مایعات و قند در طول روز نقش موثری در پیشگیری از ابتلای فرد به این بیماری دارد.
این بیماری نیاز به یک دوره درمانی جدی ندارد و تنها با درمان فرد باید علت بیماری را بداند و آن را از بین ببرد. بیماری گیلبرت را می توان با آزمایش های متعدد خون، معاینات کبد و طحال تشخیص داد.
البته سونوگرافی کبد و طحال در این بیماران طبیعی است و طبق آخرین یافته ها می توان با افزایش سطح بیلی روبین سرم بیمار، تست ریفامپین را به عنوان یک تست تشخیصی برای این بیماری استفاده کرد، در حالی که باید باشد. توجه به این نکته ضروری است که در مورد تأثیر آن بر سطح بیلی روبین در افراد سالم اختلاف نظر وجود دارد.
درباره سندرم گیلبرت بیشتر بدانید
رفتار
معمولاً نیازی به درمان نیست، اگر شما یا اطرافیان متوجه زردی چشم یا پوست شدید، با پزشک مشورت کنید، زیرا برخی از بیماری های جدید نیز با زردی خفیف شروع می شوند.
بیماری گیلبرت بیماری جدی نیست و درمان آن با شناسایی علت بیماری در فرد و رفع آن امکان پذیر است. بر این اساس، اگر علت بیماری فعالیت بدنی شدید باشد، کاهش میزان فعالیت بدنی برای درمان بیماری و بهبود شخصیت ضروری است.
داروها برای این اختلال ضروری نیستند، اما اگر پزشک شما آن را تشخیص دهد، ممکن است آزمایش خون برای بیلی روبین و سایر آزمایشات برای بررسی عملکرد کبد مورد نیاز باشد. البته استفاده از «اسید فولیک» که به صورت قرص در داروخانه ها است و از طریق غذا وارد بدن می شود، در درمان بیماری گیلبرت نقش موثری دارد. نیاز روزانه به “اسید فولیک” حدود 200 میکروگرم است.
همچنین تحقیقات اخیر نشان می دهد که استفاده از نوعی اسید آمینه به نام متیونین متیونین به صورت SAM دو بار در روز (500-1000 میلی گرم) باعث فعال شدن یکی از مسیرهای تولید این آنزیم (مسیر II) و در نتیجه کاهش بیلی روبین می شود. البته توصیه می کنیم دارو را خودسرانه مصرف نکنید. و حتما با پزشک متخصص مشورت کنید، درست است که بیماری جدی نیست و نیاز به درمان جدی ندارد، اما حداقل می تواند منشا مشکل دیگری باشد.
با استفاده از مقاله دکتر فاطمه گلی پور
مجموعه: یک مجله دلگرم کننده