بابا آدم (سرده)
بابا آدم که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می شود گیاهی است علفی و دوساله که ارتفاع ساقه آن تا ۱/۵ متر می رسد. این گیاه به حالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می روید. ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر است. برگهای آن بسیار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روی ساقه قرار دارد.رنگ برگ ها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه بطرف انتهای برگ نزدیک تر می شویم تیره تر می شود.ریشه گیاه دراز دوکی شکل و مانند هویج به ضخامت انگشت دست بوده ودارای مقدار زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است.
پوست ریشه بابا آدم قهوه ای، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است ولی بوی تهوع آوری دارد.میوه آن پس از رسیدن به صورت فندقی با ۳ یا ۴ سطح به رنگ زرد حنایی ظاهر می شود.در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم های آنها می چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می شود .بابا آدم در بعضی از نقاط ایران به حالت وحشی می روید. از ریشه این گیاه استفاده طبی به عمل می آید پس از خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آنرا بخوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره های مخصوصی خشک می کنند.
نام های محلی و معروف دیگر بابا آدم
رأس الجامه – آرگیتوم – آراقیطون – فیل گوش- لوف کبیر – باردان – رأس الطعامه – رأس الحمامه – لوف .
مشخصات ظاهری بابا آدم
-
بابا آدم گیاهی است علفی و دو ساله که بیشتر در زمین های اهکی و زمین های بایر و …. می روید . ساقه این گیاه راست وپر شاخ و بال است ، بلندیآن از۸۰سانتی متر تا دو متر می رسد و پوشیده از کرک های زبر و خشن است . -
برگ های با با آدم بسیار درشت ، بیضوی و ساده است که در زیرمایل به سفیدی و در سطح رویی سبز رنگ است . -
گل هایش به طور کلا پرک های متعددی در نوک ساقه ها قرار دارد که به رنگ های سفید و گاهاً هم رنگ قرمز مایل به بنفش است . گل آن کروی شکل و پوشیده از فلس های است که به قلاب های کوچکی ختم می شود . ریشه آن دراز ، کمی ضخیم و دوکی شکل است .
تاریخچه بابا آدم
این گیاه از ایام قدیم مورد استفاده بوده و از آن به عنوان داروی مدر – تصفیه کننده خون و بر ضد بیماری های جهاز تناسلی زنان به کار می رفته است .
روغن آن نیز به عنوان محرک رشد مویرگ ها شهرت دارد . بابا آدم به علت داشتن برگ های بزرگ و پهن به موجب یک افسانه قدیمی نوشته شده است که حضرت آدم و حوا پس از آن که به زمین آمدند ، از برگ بابا آدم برای پوشاندن وستور عورت خود استفاده نمودند.
خواص درمانی بابا آدم
-
معرق -
ضدچاقی -
رماتیسم -
جوشهای غرور جوانی -
پایین آورنده قند خون -
درمان سرخک
اثرات مفید بابا آدم بر پوست
ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه مانند پلی‌استیلن خاصیت آنتی‌باکتریال و ضد قارچی دارد. ترکیبات موثر موجود در این گیاه به علت اینکه روند پوست‌اندازی را تسریع می‌کند، سموم سطحی بر روی لایه اپیدرم پوست را می‌زداید و باکتری‌زدایی می‌کند. در حقیقت نوعی لایه‌برداری طبیعی و سالم و نیز آب‌رسانی به لایه‌های سطحی پوست را انجام می‌دهد؛ در نتیجه شادابی را برای پوست به ارمغان می‌آورد.
بابا آدم و تصفیه خون
ریشه این گیاه تصفیه‌کننده خون و لنف بدن می‌باشد و این عمل را با دو مکانیسم انجام می‌دهد:
1ـ گرفتگی‌های موجود در سیستم تنفسی را برطرف می‌کند و به دفع دی‌اکسیدکربن کمک می‌نماید. همچنین گرفتگی در سیستم دفع ادرار را برطرف می‌کند و به نوعی ضد سنگ کلیه نیز می‌باشد.
2ـ این گیاه همچنین به کبد کمک می‌کند تا مواد زائد موجود در خون را تصفیه کند و به کمک کلیه‌ها آن را از بدن دفع نماید.
خواص کلیوی
ریشه گیاه بابا آدم ادرارآور است و تعریق را افزایش می‌دهد. در حقیقت دفع آب را از بدن می‌افزاید و از احتباس آن در بدن جلوگیری می‌کند.
خاصیت ضد نقرس باباآدم
گیاه باباآدم دفع‌کننده اسید اوریک از بدن می‌باشد، به بیانی دیگر بهبودی بیماران مبتلا به نقرس را تسریع می‌کند.
جدال باباآدم با دیابت
از اثرات ثابت‌شده این گیاه، خاصیت ضددیابتی آن می‌باشد؛ که اولاً باعث کاهش قند خون (با مصرف 3 فنجان جوشانده برگ گیاه در روز) می‌شود؛ و ثانیاً افرادی که میل زیادی به شکر و شیرینی دارند، با مصرف این گیاه به صورت ناشتا، این تمایلشان کاهش می‌یابد.
بهبود سیستم گوارشی
اثر این گیاه بر دستگاه گوارش، به علت ضدعفونی کردن دستگاه گوارش، برطرف کردن یبوست و تسریع در امر هضم غذا می‌باشد.
باباآدم و کم‌خونی
این گیاه به علت دارا بودن مقادیر بالایی از آهن باعث درمان کم‌خونی و رنگ‌پریدگی ناشی از آن می‌شود.
تقویت سیستم ایمنی
تحقیقات نشان داده که این گیاه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود ایدز می‌شود. همچنین این گیاه در درمان سرماخوردگی، روماتیسم، سرخک، التهاب، آرتریت، تسکین کمردرد، تب، عفونت‌ها، التهاب و ذات‌الریه نیز موثر است.
عصاره بابا آدم، به عنوان جایگزین یک دارو
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، استفاده از پماد تهیه‌شده از گیاه بابا آدم قادر است، همانند داروی ضد التهاب ساختگی هیدروکورتیزون، دارای اثرات بهبوددهندگی و تسریع‌کنندگی روند التیام زخم باشد. طب امروزی، گیاه بابا آدم را به عنوان پایین‌آورنده قند خون، ضدسرطان، ضدتب، ضدروماتیسم، ضدنفخ، ضدعفونی‌کننده، مسهل، کاهش‌دهنده کلسترول و چربی خون، محرک ایمنی بدن و دارای خاصیت پروبیوتیک پذیرفته است.
روش‌های گوناگون مصرف بابا آدم
جوشانده بابا آدم:
50 گرم از ریشه این گیاه را در یک لیتر آب به مدت 20 دقیقه می‌جوشانید.
دم کرده بابا آدم:
80 گرم از ریشه بابا آدم را در یک لیتر آب برای مدت 10 دقیقه دم می‌کنید.دم کرده شیرین‌بیان و بابا آدم: 30 گرم باباآدم و 30 گرم شیرین‌بیان را در یک لیتر آب به مدت نیم ساعت بریزید و بگذارید تا دم بکشد. از این معجون به منظور تصفیه خون می‌توانید سه فنجان در روز مصرف نمایید.
کرم بابا آدم:
کرم تهیه‌شده از برگ گیاه برای جوش‌ها و تومورها موثر است. همین طور روغن ریشه باباآدم نیز تأثیر زیادی در لطافت و نرمی پوست دارد.
موارد احتیاط در مصرف بابا آدم
برخی از عوارض جانبی مانند خشکی دهان، سردرد، تهوع، اسهال، بی‌قراری و آلرژی با مصرف بیش از اندازه گیاه بابا آدم به صورت خوراکی دیده شده است. بهتر است خانم‌ها در زمان بارداری و شیردهی از این گیاه استفاده نکنند. در صورت تماس برگهای این گیاه با ملتحمه و یا قرنیه، عوارض شدید چشمی ممکن است ایجاد شود.
دیابتی‌ها در صورت مصرف دارو، باباآدم مصرف نکنند
در صورت درمان دیابت ملیتوس با داروهای شیمیایی، بهتر است برای جلوگیری از تداخلات دارویی، این گیاه استفاده نشود؛ زیرا ممکن است اثر این گیاه به اثر داروهای کاهنده قند خون اضافه شود و احتمال افت شدیدتر قند خون به وجود آید.
افراد مصرف‌کننده داروهای کاهنده قند خون، باباآدم را با احتیاط مصرف کنند:
به افرادی که از داروهای دیورتیک مصرف می‌کنند این گیاه توصیه نمی‌شود؛ زیرا باعث کاهش میزان زیاد پتاسیم بدن شده و به دلیل خاصیت ادرارآور بودن آن، بدن میزان زیادی از آب مورد نیاز خود را از دست می‌دهد.
