دلایل خمیازه کشیدن چیست ؟
تحقیقات با تصاویر اسکن مغزی، نشان داده است که خمیازه کشیدن بطور نورولژیکی با قسمتی از مغز ارتباط دارد که مسئول رفتار اجتماعی و آگاهی انسان است.
“پریکانیس” (precuneus) استراکچر کوچکی در پرایتال لوب مغز است که بطور خاص با آگاهی شخص مرتبط است.
پریکانیس با کهولت و بیماریهایی نظیر آلزایمر تحلیل میرود. تحقیقات نشان داده است که خمیازه کشیدن پریکانیس را تحریک میکند.
جالب است که غالب حیواناتی که ستون فقرات دارند خمیازه میکشند ولی فقط در انسانها، شامپانزهها و گوریلهاست که خمیازه مسری است!
در مورد انسانها آنقدر مسری است که احتمالا شما الان با خواندن این نوشته در حال خمیازه کشیدن هستید! سگها قبل از حمله خمیازه میکشند.
به ورزشکاران حرفهای هم توصیه میشود که قبل از اجرای مورد نظر خمیازه بکشند. اگر ندیدهاید بد نیست ویدئوی مثلا اسکی بازها و یا دوندهها را قبل از سوت شروع مسابقه نگاه کنید.
بنابراین خوب است که گاه به عمد هم خمیازه بکشیم. مثلا صبح که از خواب بیدار میشویم، یا قبل از روبرو شدن با وضعیتی دشوار، قبل از سخنرانی در جمع، هروقت که عصبانی هستیم و یا هیجان داریم.
امتحانش ضرر که ندارد. بخصوص به هنگام عصبانیت و یا هیجان شدید، اثر خمیازه خیلی محسوس است، بخصوص که خمیازه کشیدن مسری هم هست.
چرا وقتی خمیازه می کشیم از چشمانمان اشک می آید ؟
وقتی که خسته هستیم جریان خون به مغز آرام می شود. لذا مقدار کافی اکسیژن دریافت نمی کنیم و در مقابل،دی اکسید کربن در خون افزایش می یابد و احساس خواب آلودگی می کنیم.
بنابراین مرکز تنفس در مغز سبب خمیازه کشیدن شده و موجب باز شدن دهان می گردد. اگر اکسیژن کافی دریافت کنیم این حالت از بین می رود.
در گوشه چشم مجرای کوچکی قرار دارد که به بینی ربط دارد و در بالای آن کیسه اشکی قرار دارد. اشک در این کیسه جمع می شود. وقتی خمیازه می کشیم ماهیچه های صورت این کیسه را فشار داده،اشک خارج می شود.
خمیازه یک بازتاب غیرارادی عصبی است که در آن، ابتدا به طور همزمان وارد کردن هوا به درون ریهها و کشیده شدن پرده گوش رخ میدهد و به دنبال آن، بازدم اتفاق میافتد.
در خمیازه، بخشهای بسیاری از بدن به کار میافتند. اول، دهان شما باز میشود و فک پایین میآید و اجازه عبور هر چه بیشتر هوا را میدهد.
سپس، هنگامیکه دم انجام میدهید، هوا درون ریههایتان را پر میکند، عضلات شکمتان شل میشود و عضله دیافراگم که بین قفسه سینه و شکم است، به پایین حرکت میکند.
بعد از این که هوای تنفسشده ریهها را پر کرد، مقداری از این هوا در هنگام بازدم از ریهها خارج میشود.
دلایل خمیازه کشیدن زیاد
-
هنگامی که میزان دیاکسیدکربن خون بالا میرود و اکسیژن آن کم میشود، با خمیازه کشیدن فرد اکسیژن بیشتری وارد بدن میکند. افزایش دیاکسید کربن در خون، باعث خواب آلودگی میشود و حتی نوعی مسمومیت ایجاد میکند که انسان را به خوابیدن وا میدارد. -
خمیازه کشیدن راهی برای کنترل درجه حرارت مغز است. خمیازه، مغز شما را خنک میکند. -
خمیازه به خاطر تمایل به کشیدن عضلات بدن است. -
بیقراری و عصبی بودن هم به عنوان یک دلیل احتمالی خمیازه هستند. -
خمیازه کشیدن به افزایش هوشیاری فرد کمک میکند. -
خمیازه کشیدن ناشی از واسطههای شیمیایی عصبی در مغز است که بر عواطف، خلق و خو، اشتها و سایر پدیدههای روانی اثر میگذارد. هر چه تعداد بیشتری از این ترکیبات در مغز فعال شوند، تعداد خمیازهها افزایش مییابد.
خمیازه یکی از علائم کمبود قند خون است. معتادان هم برای همین زیاد خمیازه میکشند. اگر قند کافی به خون برسد، آثار خستگی از بین رفته و خمیازههای پی در پی متوقف میشود
علت مسری بودن خمیازه
بر اساس یک نظریه، خمیازه کشیدن مسری است. علت مسری بودن خمیازه، ممکن است به سلولهای عصبی آینهای (سلولهای عصبی در قشر بخش پیشانی مغز) مربوط باشد.
اثرات مفید خمیازه چیشت ؟
-
خمیازه کشیدن برای درمان مشکل صوتی افراد در صحبت کردن، کاهش هیجان و گرفتگی گلو استفاده شده است. -
خمیازه کشیدن با قسمتی از مغز ارتباط دارد که مسئول رفتار اجتماعی و آگاهی انسان است. خمیازه کشیدن، این قسمت از مغز را تحریک میکند. -
خمیازه، عمل طبیعی بدن برای تحریک مغز و سرحال شدن است. -
خمیازه، مکانیزمی برای آگاه ماندن است که در 20 هفته اول زندگی جنینی به وجود میآید. -
در نوزادان خمیازه، باعث تنظیم ساعت طبیعی بدن میشود. -
خمیازه باعث تنظیم فشار داخل و خارج گوش میشود. خمیازه راه سریعی برای باز شدن گرفتگی گوش در اثر تغییر فشار هواست. -
خمیازه به کنترل دما و متابولیسم بدن کمک میکند. -
خمیازه باعث کشیدگی ریهها به سمت بیرون و اطراف بافتها میشود. به این ترتیب مانع از افتادگی راههای هوایی بسیار باریک میشود. این موضوع میتواند علت خمیازه را که اغلب در موقع کم عمق شدن تنفس اتفاق میافتد توجیه کند. -
خمیازه باعث توزیع مادهای شیمیایی به نام سورفاکتانت میشود. سورفاکتانت مادهای چسبنده است که سطح کیسههای هوایی را پوشانده و باعث باز نگه داشتن آنها میشود. عملکرد و مقدار مناسب این ماده برای توانایی جنین در بیرون آمدن از رحم ضروری و حیاتی است. خمیازه باعث آمادگی جنین برای تنفس میشود. -
به دلیل اینکه خمیازه باعث کشیدگی ماهیچهها و مفاصل و افزایش ضربان قلب میشود، ممکن است به عنوان عاملی برای افزایش هوشیاری فرد به خصوص بعد از استراحت کردن باشد. این نظریه میتواند توجیه کند که چرا ورزشکاران حرفهای درست قبل از افزایش فعالیت، خمیازه میکشند. -
خمیازه میتواند ارتباطی غیر کلامی با دیگران، به معنای اعلام زمان استراحت و کنار گذاشتن فعالیت روزانه را به همراه داشته باشد. -
خمیازه میتواند علامتی برای اعلام نیاز به استراحت باشد، مثلا ممکن است در هنگام رانندگی این عمل هشداری برای توقف کردن باشد.
ارتباط خمیازه و بیماری
-
خمیازه کشیدن زیاد در بیماریهایی که عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می دهند، مشاهده شده است. -
خمیازه کشیدن بیش از حد ممکن است در اثر تحریک بیش از حد عصب واگ که عروق را گشاد میکند، رخ دهد. بروز این وضعیت ممکن است به یک مشکل قلبی از جمله سکته قلبی و پارگی دیواره شریان آئورت اشاره داشته باشد. -
خمیازه بیش از اندازه، در بین افراد مبتلا به فلج چندگانه، بیماری لوگریک(نوعی بیماری که باعث از بین رفتن سلولهای عصبی مسئول حرکت ماهیچهای میشود)، آسیبهای ناشی از رادیولوژی و در بین افراد تحت درمان پارکینسون مشاهده شده است. -
خمیازه، در موارد نادری میتواند نشانه ابتلا به سردرد میگرنی باشد. -
خمیازه در بین افراد مبتلا به اسکیزوفونی کمتر اتفاق میافتد.
رسول اکرم(ص)میفرماید:
«اذا تثاءب احدکم فلیرده ما استطاع فان احدکم اذا تثاءب ضحک منه الشیطان».
هنگامی که یکی از شما خمیازه کشید اگر توانایی داشت آن را دفع کند زیرا هنگامی که یکی از شما خمیازه میکشد شیطان میخندد
«إِذَا تَثَاوَبَ أَحَدُکُمْ فِى الصَّلاَةِ فَلْیَکْظِمْ مَا اسْتَطَاعَ فَإِنَّ الشَّیْطَانَ یَدْخُلُ ».
«زمانی که یکی از شما خمیازه کشید دستش را جلوی دهانش بگیرد زیرا که شیطان داخل دهان او میشود».
صدایی را که شخص در حین خمیازه کشیدن از خود درمیآورد یک اخلاق و عادت زشت و بدی است، چون که از انجام این عمل و صدا شیطان خوشحال شده و میخندد.
رسول اکرم(ص) میفرمایند:
«و اما التثاءب فانما هو من الشیطان فلیرده ما استطاع فاذا قال: ها، ضحک من الشیطان».
«خمیازه از طرف شیطان است اگر توانایی و استطاعت داشت جلوی آن را بگیرد و هنگامی که شخص با خمیازه صدای «ها» را از خودش درمیآورد شیطان خوشحال و خشنود میشود».
بیشتر بخوانید :
چرا اینقدر خمیازه میکشم؟
خمیازه و ورزش
شروع ورزش بدون گرم کردن، به بدن فرصت تطبیق با تغییرات ایجاد شده در حالت تنفس و گشادشدن رگهای خونی را نمیدهد. نرمش قبل از ورزش باعث میشود، فرد خمیازه بکشد. خمیازه کشیدن در شروع ورزش جای نگرانی ندارد