خرابه های باستانی در شهرک ها

به گزارش سلام نو، خرابه های محوطه باستانی خوره مربوط به دوره اشکانی است و در شمال شرقی شهر محلات و در روستای خوره قرار دارد. این بنا در ناحیه پشت گدار واقع شده و از شمال به رشته کوه هفتاد قله و از جنوب به کوه های یخچال متصل است و 48 کیلومتر بعد به شهر محلاته می رسد.

کاوش های باستان شناسی در این محوطه در تابستان 1955 (میلادی) توسط اداره باستان شناسی ایران انجام شد و طی این کاوش ها چندین سفال و چند قطعه نقره متعلق به دوره اشکانی کشف شد. در پایان کاوش، باستان شناسان دریافتند که بنای خورهه از سه ساختمان به هم پیوسته تشکیل شده است. خوره که قبلاً بقایای معبد یا آتشکده مربوط به دوره سلوکیان به حساب می آمد، بر اساس آخرین شواهد حاکی از آن است که این بنا یک بنای جانبی بوده که در حدود قرن اول پیش از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی باقی مانده است. .

مجموعه بقایای و ستون‌های خورهه یکی از مهم‌ترین آثار دوران باستان ایران است که در دوره‌های باستانی و اسلامی از این منطقه در دوره‌های مختلف استفاده می‌شده است.
خوره در اوستا به معنای محل طلوع خورشید است و از سوی دیگر کلمه خور در این کتاب به معنای منطقه ییلاقی است. بررسی تحقیقات و آثار کشف شده در دشت ها و ارتفاعات کوره نشان می دهد که پیشینه سکونت گاه ها و آثار باستانی این منطقه به هزاره دوم قبل از میلاد می رسد. هرتسفلد می گوید: «این منطقه دارای اسناد تاریخی است و لویی وند نبرگ» گفتنی است کمی جلوتر در جنوب هوره که در مسیر جاده اراک به کاشان قرار دارد معبدی وجود دارد که هنوز دو ستون یونانی در آن پابرجاست.

سبک معماری

پایه این ستون ها دایره ای ساده است و روی ستون ها به سبک یونی ساخته شده است که نوع دیگری از ستون سازی یونانی با ایده ها و سبک بومی است.اولین نقشه این منطقه توسط حاکمی در سال 1976 ترسیم شد. تحلیل معماری بنای تاریخی هوره در مساحتی به مساحت حدود 3550 متر ساخته شده که شامل سه قسمت ایوان اصلی، قسمت شمالی و غربی است و ایوان اصلی دارای 12 ستون در دو ردیف و دارای دیواری کوزه ای شکل است. چهار طرف ارتفاع ستون ها به بیش از هفت متر می رسید که به دلیل دور سقف ایوان، ارتفاع ستون ها به بیش از 9 متر می رسید، از این مجموعه دو ستون باقی مانده است. ستون ها سنگی بوده و به دلیل وجود معادن سنگ در محلات، نوع تراورتن آنها بهترین نوع سنگ است.
این آثار از نظر حکاکی با آثاری مانند تخت جمشید تفاوت دارند و از پایه ستون به سمت بالا به صورت مخروطی ناقص باریک و سطح مخروط مارپیچ است که از بین رفتند.

از این محوطه تاریخی تنها 2 ستون 6 قطعه سنگی با ارتفاع کلی 8 متر در این محوطه باقی مانده، بقایای ستون ها فروریخته، بخشی از دیوارهای سنگی، گورها و آثاری در 6 مرحله کاوش به دست آمده است.
این محوطه باستانی اولین بار توسط ناصرالدین شاه کجار مورد کاوش قرار گرفت. تصاویر این کاوش در آرشیو کاخ گلستان و همچنین در کتاب تازه منتشر شده کاوش های باستان شناسی خورهه موجود است.
خوره که قبلاً بقایای معبد یا آتشکده مربوط به دوره سلوکیان به حساب می آمد، بر اساس آخرین شواهد حاکی از آن است که این بنا یک بنای جانبی بوده که در حدود قرن اول پیش از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی باقی مانده است. .
ویژگی های دو ستون باقی مانده در این منطقه و شباهت آنها با سبک معماری یونانی، باستان شناسان داخلی و خارجی از جمله هرتسفلد را بر آن داشت تا آن را معبد یا معبد آتش از دوره سلوکی معرفی کنند.
وجود دو قسمت داخلی و خارجی با 2 ورودی کاملا مجزا در این بنای تاریخی از نکات مهم معماری اشکانی است. قسمت بیرونی ساختمان سرپرست خانواده در ملاقات و برخورد با افراد غیر خانواده بود و قسمت داخلی آن به خانواده اختصاص داشت.

آثار کشف شده

بیشتر آثار کشف شده در این منطقه به سال 1355 برمی گردد و از جمله آثار کشف شده می توان به پیه سوز سفالی، کوزه دسته دار، کوزه کروی، قطعات سنگ و شیشه تزئینی، اشیاء فلزی و اسکلت انسان اشاره کرد.

محل

این منطقه در شمال شرقی محلات و بین روستاهای دودهک، ورین و آبگرم در کنار رودخانه خورهه قرار دارد. راه های دسترسی به ستون های خورهه محلات، جاده محلات به آبگرم، سپس خورهه با جاده آسفالته حدود 20 کیلومتر، همچنین کوم برای جاده اصفهان، نرسیده به شهر دلیان و 70 کیلومتری کما، روستای دودهک سپس به خورهها با حدود 12 کیلومتر. .

منبع: تریپ یار