بالاترین مقام بهداشتی جهان در سازمان ملل تصمیم خود را در مورد شیرین کننده مصنوعی “آسپارتام” در 14 جولای به طور رسمی اعلام خواهد کرد.
آسپارتام که یکی از رایج ترین شیرین کننده های مصنوعی در جهان به حساب می آید، عمدتاً در کوکاکولا، پپسی و سایر محصولات غذایی مانند برخی آدامس ها استفاده می شود.
به گفته آگاهان، تصمیم برای معرفی این ماده به عنوان “احتمالا سرطان زا برای انسان” در نشست ژوئن کارشناسان خارجی آژانس بین المللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان بهداشت جهانی اتخاذ شد.
این کمیته بررسی می کند که آیا یک ماده می تواند به عنوان یک خطر بالقوه در نظر گرفته شود، اما در مورد اینکه چه مقدار از محصول یک فرد می تواند با خیال راحت مصرف کند، اظهار نظر نمی کند.
البته تصمیمات مشابه این نهاد پیش از این باعث نگرانی مصرف کنندگان و شکایت های بعدی شده است.
در سال 1981، این موسسه اجازه مصرف محدود آسپارتام را داد. طبق این دستورالعمل، یک فرد بالغ با وزن متوسط 60 کیلوگرم باید روزانه بین 12 تا 36 قوطی نوشابه رژیمی (بسته به میزان آسپارتام موجود در نوشیدنی) بنوشد تا در معرض خطر سرطان قرار گیرد.
ناظران سلامت در ایالات متحده و اروپا متوجه شده‌اند که دستورالعمل‌های یکسانی برای سال‌ها قابل اجرا هستند.
سخنگوی آژانس تحقیقات سرطان سازمان جهانی بهداشت گفت: تصمیم جدید اولین گام اساسی برای درک سرطان زایی این ماده است. وی افزود که وظیفه کمیته افزودنی ها ارزیابی خطر برای تعیین احتمال برخی از انواع آسیب ها (مانند سرطان) در معرض قرار گرفتن است.
در عین حال، ناظران می گویند که تصمیم اخیر ممکن است باعث سردرگمی تولیدکنندگان مواد غذایی شود، زیرا تصمیمات این نهاد معمولاً تأثیر قابل توجهی بر بازارهای مواد غذایی دارد.
پیش از این تصمیم این سازمان مبنی بر برچسب زدن علف کش «گلیفوسیت» به عنوان «احتمالاً سرطان زا» بحث های زیادی را برانگیخت و علیرغم اعتراض ارگان هایی مانند سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا، تولیدکنندگان را با مشکل مواجه کرد.
به عنوان مثال، شرکت آلمانی بایر که چنین علف‌کش‌هایی تولید می‌کرد، در سال 2021 باید به مشتریانی که علت سرطان خود را استفاده از محصولات این شرکت اعلام کرده بودند، غرامت پرداخت می‌کرد.
آژانس بین المللی تحقیقات سرطان نیز به دلیل هشدارهای غیر ضروری در مورد استفاده از موادی که مصرف آنها اجتناب ناپذیر است مورد انتقاد قرار گرفته است.
این سازمان از چهار سطح مختلف طبقه بندی شامل “سرطان زا، احتمالا سرطان زا، بالقوه سرطان زا و طبقه بندی نشده” استفاده می کند. پیش از این نیز سایر اقدامات این سازمان مورد مناقشه قرار گرفته بود که گوشت قرمز را در رده «بالقوه سرطان زا» و گوشی تلفن همراه در رده «احتمالاً سرطان زا» قرار داد.
اما فرانسیس هانتوود، دبیرکل انجمن بین المللی شیرین کننده ها و یکی از منتقدان این تصمیم در واکنش به این خبر ادعا می کند: آژانس بین المللی تحقیقات سرطان یک سازمان ایمنی مواد غذایی نیست. بررسی آنها در مورد آسپارتام از نظر علمی جامع تلقی نمی شود و تصمیمات مبتنی بر تحقیق آن به طور گسترده ای بی اعتبار است.
آسپارتام در سال های اخیر به شدت مورد مطالعه قرار گرفته است.
در سال 2022، مطالعه‌ای در فرانسه روی 100000 بزرگسال نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری شیرین‌کننده‌های مصنوعی از جمله آسپارتام مصرف می‌کنند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند.
با این حال، این مطالعه نتوانست ثابت کند که آسپارتام خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
آژانس بین المللی تحقیقات سرطان گفت که 1300 مطالعه را برای بازبینی ژوئن ارزیابی کرده است.
ایسنا