به گزارش سلام نو، خانه تاریخی کرای متعلق به دوره قایار و بزرگترین موزه مردم شناسی رشتخوار است. این بنای تاریخی به دستور حاجی سلطانعلی خان کرایی به نام حاجی خان جوار و توسط معماران یزدی بیستم شعبان در سال 1344 هجری قمری برپا شد و در سال 1380 به شماره 5147 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
خانه تاریخی کرای معروف به خانه حاجی خان جاور حاکم رشتار در دوره قاجار ساخته شده است. این بنای تاریخی از چهار قسمت با دیوارهای آجری و سقف‌های گنبدی ساخته شده است و هر قسمت هدف متفاوتی دارد، بنابراین از قسمت شمالی به عنوان پادشاهی زمستانی، از جنوب به عنوان مکانی برای اقامت در فصول گرم سال. از قسمت شرقی به عنوان فضایی برای پذیرایی از مهمانان و از قسمت غربی به عنوان اتاق خدمه و نگهبانان استفاده می کردند. این خانه شامل ایوانی با شش ستون، سنگفرش و تزئینات آجری است که جلوه خاصی دارد. از دیگر ویژگی های آن می توان به بادگیر و شومینه گچی اشاره کرد.فضای اطراف حیاط مرکزی به اتاقی با شومینه های زیبای گچی، آشپزخانه، انباری و … اختصاص دارد. در قدیم حیاط خانه مملو از درختان تنومند از جمله درختان میوه بود که به مرور زمان خشک می شدند. در وسط حیاط حوض بزرگی وجود دارد که در زمان های قدیم از آب قنات پر می شد و جلوه زیبایی به خانه می بخشید. نمای پنجره و سقف خانه چوبی است و از چند پله می توان از حیاط وارد حیاط و قسمت شمالی و جنوبی ساختمان شد.
خانه زیبای قرایی بر اساس مقتضیات آن زمان به گونه ای ساخته شده است که برای زمستان و تابستان استفاده می شود و در و پنجره ها و راهروها به گونه ای ساخته شده است که هوا دائما در جریان باشد و در تابستان اتاق ها جریان هوا باشد. اتاق های خانه نیز طوری ساخته شده اند که هر کدام مسیری به دیگری داشته باشد و اگر همه چیز مرتب باشد. درب اتاق باز می شود، تالار زیبا و بزرگی جلوی چشمان شما می آید و در سال 1380 به شماره 1380 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. 5147. خانه تاریخی کارایی در سال 2008 برای ساخت موزه شهر خریداری و خریداری شد. کوچه ورودی این خانه زیبا حدود 45 متر طول دارد، چند خانه قدیمی دیگر نیز در این کوچه وجود داشت که اکنون تنها سه خانه باقی مانده و مابقی تخریب شده است. دیوارهای دو طرف کوچه از قاب هایی ساخته شده که داخل آن با کاهگل پوشانده شده است. در انتهای کوچه سباتی از گل و خشت قرار دارد که قبل از ورود به سالن مطالعه فضای خوب و منحصر به فردی را ایجاد کرده است.
موزه مردم شناسی رشتخوار
موزه مردم شناسی رشتخوار در سال 1391 توسط اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی تأسیس شد و در ضلع شرقی خانه تاریخی کرایی قرار دارد. موزه مردم شناسی این شهر دارای پنج غرفه است که در آنها نمادهای آیین ها و سنت های قدیمی این منطقه به نمایش گذاشته شده است. مهم ترین قسمت موزه مردم شناسی رشتار، غرفه کتاب است که رابطه مالکان و کشاورزان و نحوه توزیع محصولات کشاورزی و آب این شهر را در گذشته نشان می دهد. از دیگر قسمت های موزه غرفه ای از آیین ها و مراسم سنتی مانند شب چله و سفره هفت سین است. غرفه هنر و صنایع دستی ارائه دهنده صنایع دستی و هنرهای سنتی شهرستان رشتار از جمله «گوز بافی»، «قالی بافی»، «گلدوزی و معرق» از دیگر بخش‌های این موزه است. غرفه های آشپزخانه و نمایش شهر نیز از دیگر واحدهای این موزه است.
محل
رشتخوار، خیابان امام خمینی، امام خمینی 6
منبع: تریپ یار