حساسیت پوستی کهیر و شیوه های درمانی جدید آن

آشنایی با کهیر و عوارض و درمان آن

کهیر تحت تاثیر مواد محرک مختلف و یا عوامل و بیماری های زمینه ای دیگر بروز می یابد. کهیر با خارش پوست ناحیه محدودی از بدن شروع شده و با تورم و قرمزی آن ناحیه ادامه خواهد یافت. خارش ممکن است خفیف و یا شدید باشد. مالش و خراشیده شدن پوست، استفاده از نوشیدنی های الکلی، ورزش و یا استرس های عصبی و عاطفی می توانند باعث تشدید خارش، تورم و قرمزی در کهیر شوند.

کهیر نوعی عارضه‌ پوستی است که نتیجه‌ حساسیت بدن به ماده‌ای حساسیت‌زا (آلرژن) است. کهیر پاسخی به آزادسازی هیستامین توسط بدن است؛ هیستامین زمانی آزاد می‌شود که فرد به غذا، دارو یا سایر عوامل حساسیت‌زا واکنش نشان بدهد. هیستامین می‌تواند واکنش بدن به عفونت، استرس، آفتاب سوختگی و تغییرات دمایی نیز باشد. کهیر به‌صورت دانه‌های ریز یا بخشی وسیع‌تر در پوست دیده شده و باعث خارش پوست، تورم و قرمزی آن می‌شود. معمولا کهیر، بدون درمان پس از چند ساعت از بین می‌رود، ولی گاهی اوقات ممکن است تا مدت‌ها باقی بماند و موجب ناراحتی فرد شود.

انواع کهیر

به طور کلی می توان کهیر را به دو شکل کهیر حاد (بیماری کمتر از ۶ هفته به طول می انجامد) و کهیر مزمن (بیماری بیشتر از ۶ هفته به طول می انجامد) تقسیم بندی نمود. کهیر مزمن را می توان خود به دو زیر گروه کهیر مزمن خودبخودی و کهیر مزمن القا شده (در اثر عوامل محرک) دسته بندی نمود.

کهیر مزمن خودبخودی

کهیر مزمن خودبخودی به طور معمول در اثر بیماری زمینه ای دیگر بروز می یابد، به عنوان مثال وجود یک عفونت مزمن مانند عفونت با هلیکوباکتر پیلوری و یا انگل های روده ای. بعضی از بیماری های خودایمن مانند لوپوس، بیماری تیروئید، بیماری سیلیاک و ویتیلیگو نیز می توانند عامل زمینه ای برای بروز کهیر مزمن خودبخودی باشند.

کهیر مزمن القا شده

کهیر مزمن القاشده با عامل محرک، همان کهیر معمول بوده که در اثر تماس با عامل محرک که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد، ایجاد می شود. به ادامه متن مراجعه شود.

مکانیسم ایجاد کهیر

کهیر تورمی گذرا همراه با قرمزی در سطح پوست است که به صورت یک واکنش در پوست ظاهر می‌شود و نحوه شکل‌گیری آن نیز خروج مایع از درون مویرگ به داخل بافت است که عامل تورم و شکل گیری کهیر است.کهیر یک بیماری نیست بلکه یک واکنش است و ممکن است در زمینه‌های مختلف روی دهد به این معنا که برای مثال فردی به یک بیماری ویروسی، حساسیت غذایی یا کم‌کاری تیروئید مبتلا شده باشد و کهیر نیز در پوست او نمایان شود.معمولاً کهیر حاد در حالت‌های حساسیت‌های دارویی و غذایی و همچنین بر اثر یکسری بیماری‌های ویروسی گذرا دیده می‌شود و کهیر مزمن معمولاً باید برای علت یابی توسط آزمایشگاه بررسی شود و برای کهیرهای حاد معمولاً نیازی به انجام اقدامات آزمایشگاهی نیست.

کهیر را می‌توان بر اساس عوامل ایجادکننده نیز تقسیم کرد که در این راستا می‌توان به کهیر فشاری، کهیر سرمایی، کهیرغذایی، کهیر ورزشی یا کهیر خورشیدی تقسیم کرد که کهیر فشاری در مناطقی از پوست تحت فشار مانند زیر کش جوراب، کهیر سرمایی در مواجه شدن فرد با هوای سرد یا آب سرد ایجاد می‌شود. در کهیر غذایی نیز فرد در صورت مصرف مواد غذایی خاص مانند فلفل، در کهیر ورزشی فرد پس از انجام حرکات ورزشی دچار کهیر می‌شود و در کهیر خورشیدی فرد در مواجهه با خورشید در نواحی تحت تابش بدن دچار کهیر می‌شود.

علائم بیماری پوستی کهیر

• 
  خارش، قرمزی و برآمدگی پوست
• 
  پریدگی رنگ و سفید شدن ناحیه قرمز رنگ پوست، پس از فشار دادن آن
• 
  ضایعات کهیر می توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند و شکل آنها ممکن است تغییر یابد.
• 
  علائم ممکن است از چند دقیقه تا ماه ها به طول انجامند.
• 
  لکه ها و ضایعات کهیر و برآمدگی های ناشی از واکنش ها در پوست ممکن است به طور متناوب ظاهر شده و ناپدید گردند.

ویژگی های کهیر

ظاهر پوست در کهیر ها متفاوت است ممکن پوست در اثر شدت خارش قرمز شود یا در بعضی موارد پوست ملتهب و متورم شود. علایم بیشتر کهیرها، خارش بسیار ناراحت کننده است . علائم مانند درد شدید، تاول های خونی و کبودی قسمتی از پوست علایم رایج کهیر نیستند. است . تب و درد مفاصل نیز نمی تواند از علایم کهیر معمولی باشد و این علایم نشان دهنده کهیر ناشی از واسکولیت (التهاب شدید عروق بدن) است که نیازمند پیگیری درمانی متفاوتی است .

نیمی از تمام موارد کهیر، به نام بیماری آنژیوادم نامیده می شود که شبیه به کهیر رخ می دهد اما مشکل در لایه های عمیق تر پوست است. آنژیوادم شایع ترین علل ورم منتشر صورت ،پلک ، گوش ، دهان ،دستها ، پاها و اندامهای تناسلی است . این بیماری تنها در یک قسمت یا دو قسمت جداگانه از بدن تاثیر می گذارد که نشانه آن ایجاد خارش و قرمزی و تورم پوست است.

علل ایجاد کهیر حاد

نظرهای بسیاری برای علل کهیر حاد وجود دارد از جمله:

داروها:

بسیاری از انواع داروها مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همچون آسپیرین ، ایبوپروفن (بروفن) یا ناپروکسن می توانند باعث کهیر حاد شوند .آنتی بیوتیک ها به احتمال زیاد با کهیر همراه هستند مانند :پنی سیلین ، سفالوسپورین ، سیپرو فلوکساسین هورمون ها در بعضی افراد کهیر ایجاد می کنند . از جمله هورمون های موجود در قرص های کنترل بارداری و هورمون درمانی در خانمهای یائسه.داروهای مسکن مانند:کدئین و مورفین، شل کننده های عضلانی مورد استفاده در بیهوشی و رنگ کنتراست مورد استفاده در اشعه ایکس در ایجاد کهیر دخیل اند .

تماس با آلرژن های فیزیکی :

تماس مستقیم فیزیکی فرد با مواد خاص باعث ایجاد کهیر می شود . این موارد عبارتند از :

بزاق حیوان ، محصولات گیاهی و رزین ، ماهی خام و سبزیجات و شیرابه . لاتکس (نوعی فرآورده لاستیکی) موجود در بسیاری از محصولات پزشکی و وسایل خانگی من جمله دستکش ، بالن ها و کاندوم نیز ایجاد کهیر می کنند .

نیش حشرات :

نیش برخی از حشرات مثل زنبور ، مورچه باعث ایجاد کهیر در قسمت نیش زدگی می شود . بعد از نیش زدن حشرات اگر کهیر زیادی در بدن ایجاد شد نشانه ای از واکنش های جدی تر به نام آنافیلاکسی است که نیاز به درمان فوری دارد .

آلرژی غذایی :

مواد غذایی آلرژی زا امکان ایجاد کهیر در برخی افراد دارد. که بعد از خوردن آن در عرض 30 دقیقه کهیر در بدن ظاهر می شود .

• 
  غذاهای کهیر زا در کودکان:شیر ، تخم مرغ ، بادام زمینی ، آجیل ، سویا ، گندم
• 
  غذاهای کهیر زا در بزرگسالان :ماهی ، حلزون صدف دار ، بادام زمینی ، آجیل و…

عفونت:

عفونت های ویروسی گاهی اوقات با کهیر همراه است . عفونت ویروسی علت 80% از تمام موارد کهیر حاد در کودکان است .انواع ویروس ها می توانند کهیر ایجاد کنند حتی ویروس های سرماخوردگی.ظاهرا تلاش بدن یا سیستم ایمنی بدن برای نابودی عفونت، به صورت کهیر ظاهر می شود که گاهی یک هفته یا بیشتر پس از رشد عفونت در بدن، کهیر ظاهر شده و ناگهان ناپدید می شود . جدی ترین ویروسهایی که با کهیر همراه هستند عبارتند از :هپاتیت B یا C ، ویروس نقص ایمنی انسانی (ویروس بیماری ایدز) ، ویروس اپستاین بار.

درمان خانگی حساسیت پوستی کهیر

به هر دلیلی که پوست تان قرمز می‌شود و خارش می‌گیرد باید علت را پیدا کنید. حساسیت به حیواناتی مثل گربه و سگ، حساسیت به مواد غذایی یا حتی مصرف یک دارو ممکن است باعث بروز کهیر باشد. در این صورت باید علت اصلی را چاره کنید نه آن که فقط معلول یعنی کهیر را درمان کنید. با از بین بردن علت دیگر کهیر نخواهید زد.

از صابون یا لوسیون کمک بگیرید

با بعضی از داروها، لوسیون، کرم یا صابون می‌توانید التهاب ناشی از کهیر را کاهش و از بین ببرید. سعی کنید از صابون ها و شوینده هایی استفاده کنید که رایحه تند ندارند. محل کهیر را با آب سرد یا آب ولرم بشویید. حتی می‌توانید از کمپرس آب سرد استفاده کنید تا تورم ها کاهش پیدا کند و از بین برود.

از جو دوسر استفاده کنید

در صورتی که در خانه وان حمام دارید، یک یا دو فنجان جو دو سر را در یک کیسه پارچه ای تمیز گذاشته و در آن را با کش ببندید. بعد از این که وان را از آب ولرم پرکردید با گذاشتن کیسه حاوی جو دوسر و حمام در آن به میزان زیادی کهیرها درمان می‌شود.

استرس را کم کنید

حتی اگر به ماده خاصی حساسیت دارید، استرس باعث بروز کهیر و بدتر شدن آن می‌شود. چون استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند و بدن شما نسبت به هر آن چه که حساسیت داشته باشد، در مواقع استرس زا واکنش بیشتری نشان می‌دهد. پس استرس را از خود دور کنید یا روش های مدیریت استرس را فرا بگیرید. در واقع در چنین مواقعی بدن‌تان دارد به شما هشدار می‌دهد.

جوش شیرین

جوش شیرین یکی از ماده های ارزان قیمت و در دسترس برای کاهش التهابات و رفع خارش است. کمی جوش شیرین را در آب سرد حل کنید و روی کهیرها بگذارید. این ترکیب ساده باید مثل خمیر باشد. بگذارید خمیر خشک شود و وقتی آرام گرفتید آن را با آب سرد بشویید. این خمیر را می‌توانید چند بار در روز استفاده کنید.حتی می‌توانید پس از حمام بخصوص در مواقعی که وان حمام ندارید، یک یا دو قاشق غذاخوری جوش شیرین را در یک سطل آب سرد یا ولرم حل کنید و به عنوان آخرین آب کشی استفاده کنید. نیازی به شستن آن نیست.

آناناس

آنزیم «بروملین» موجود در آناناس به کاهش علائم کهیر کمک شایانی می‌کند. تعدادی آناناس تازه یا کنسروی را خرد کرده و داخل پارچه‌ی نخی نازکی قرار دهید. پارچه را جمع کنید و روی محل حساسیت قرار دهید. زمانی که به پارچه و آناناس نیازی نداشتید، آن را برای مصرف مجدد در داخل یخچال نگهداری کنید. پس از ۲۴ ساعت آناناس‌ها را عوض کنید. همچنین می‌توانید آناناس را بدون پارچه و به طور مستقیم روی پوست‌تان قرار دهید. بروملین به‌صورت کپسول نیز یافت می‌شود. می‌توانید از آن هم برای درمان کهیر استفاده کنید.

سرکه

هر نوع سرکه‌ای را که می‌خواهید، انتخاب کنید. یک قاشق چای‌خوری سرکه را در یک قاشق غذاخوری آب حل کنید. با پارچه‌ی نخی یا دستمال ترکیب را روی کهیر خود بمالید. با این کار احساس ناراحتی کهیر تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

گزنه

گزنه به واسطه‌ی خواص آنتی‌هیستامینی خود از دیرباز برای درمان کهیر استفاده می‌شود. یک قاشق چای‌خوری گزنه‌ی خشک را با یک فنجان آب داغ مخلوط کنید. آن‌ را کنار بگذارید تا کمی خنک شود، سپس یک حوله‌ یا پارچه‌ی نخی بردارید و با این محلول خیس کنید. سپس حوله را فشار دهید تا مقدار اضافی مایعات خارج شود. حوله را روی محل حساسیت قرار دهید. می‌توانید این کار را هر چند باری که نیاز بود، تکرار کنید.

استفاده از لوسیون کالامین

لوسیون کالامین ترکیبی از اکسید و کربنات روی است. این لوسیون برای کاهش علائم کهیر بسیار مؤثر است. پس از استفاده از این لوسیون روی پوست، آن را با آب سرد بشویید.

مکمل های دارویی

مکمل های حاوی quarcetin و evening primrose (گل مغربی) به دلیل خاصیت آنتی هیستامینی به سرعت التهاب را کاهش می‌دهد و خارش را از بین می‌برد. در صورتی که دسترسی به این دو مکمل را ندارید از مواد غذایی حاوی ویتامین B12، ویتامین C، و ویتامین D استفاده کنید تا با تقویت سیستم ایمنی بدن باعث درمان فوری و مانع از بروز مجدد کهیر شوید.

پیشگیری از کهیر

اگر عامل محرک کهیر شناسایی گردد مهمترین و قطعی ترین راه پیشگیری از بروز واکنش های آسیب رسان کهیر، اجتناب از تماس با عامل محرک است.درصورتی که عامل ایجاد کهیر یک بیماری زمینه ای (مانند عفونت و یا یک بیماری خودایمن) می باشد، باید بیماری مزبور درمان شود.در صورتی که عامل محرک ماده غذایی است باید از مصرف ماده غذایی محرک و فرآورده های حاصل از آن پرهیز نمود.اگر عامل محرک مواد شوینده مانند صابون می باشند، باید از مصرف این گونه صابون ها بخصوص صابون های معطر و فاقد گلیسیرین خودداری نمود.در صورتی که عامل بروز کهیر عامل فیزیکی یعنی فشار می باشد، باید از پوشیدن لباس های تنگ خودداری نمود.

استفاده از لباس ها و یا کفش های تنگ می تواند باعث ایجاد کهیر در افراد مستعد به بروز بیماری های آلرژیک شود.اگر فرد در اثر تغییرات دما یعنی سرما و یا گرما دچار کهیر می شود باید همیشه برای حمام کردن و شنا کردن از آب ولرم با دمای مناسب استفاده نماید. در هنگام بیرون رفتن در زمستان باید پوست خود را از تماس با هوای سرد مراقبت نماید.در صورت ایجاد کهیر در اثر تابش نور آفتاب باید تا حد امکان از بیرون رفتن در هنگام روز و تابش آفتاب خودداری نماید. اگر فرد مجبور به بیرون رفتن می باشد باید از کلاه و عینک های محافظ مناسب استفاده نماید.

کنترل و درمان کهیر

به عنوان یک قاعده کلی در کنترل و پیشگیری از بیماری های آلرژیک، مهمترین راه کنترل و درمان کهیر، شناسایی عامل محرک و عدم تماس با آن می باشد. بنابراین در صورت ماندگاری کهیر و عدم برطرف شدن آن باید به پزشک متخصص مراجعه نموده تا با نظر پزشک درخواست آزمایش شناسایی ماده حساسیت زا صورت گیرد. برای آشنایی با روشهای تشخیص مواد حساسیت زا به نوشتار آزمایش های رایج خونی و پوستی برای تشخیص بیماری های آلرژیک مراجعه شود. بعد از شناسایی عامل محرک کهیر، بر اساس صلاحدید پزشک معالج و همچنین شدت بیماری، مناسب ترین دارو برای کنترل و بهبود کهیر تجویز خواهد شد.

به طور کلی داروهای آنتی هیستامین، رایج ترین داروها در کنترل کهیر می باشند. این داروهای با مسدود نمودن گیرنده هیستامین در بدن (مهمترین عامل بروز واکنش های آلرژیک در انسان) می توانند از اثرات نامطلوب هیستامین در تشدید ضایعات کهیر جلوگیری کنند. ممکن است پزشک معالج به طور ترکیبی از دو یا سه داروی آنتی هیستامین به طور همزمان استفاده نماید. همچنین در موارد شدید کهیر گاهی پزشک معالج از داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون استفاده نماید.

در بعضی از موارد کهیر ممکن است همراه با تورم گلو، زبان و مخاط دهان باشد. در حالت اخیر تنفس فرد به سختی صورت می گیرد و باید با نظر پزشک از اپی نفرین (آدرنالین) به صورت داخل رگی و یا آمپول های اتوماتیک (مانند اپی پن EpiPen)استفاده شود.

درمان کهیر با طب سوزنی

اگر کهیر به یک بیماری دوره ای برای شما تبدیل شده است و هر از گاهی به سراغ‌تان می‌آید بد نیست راه حل بدون عارضه جانبی طب سوزنی را امتحان کنید. تحقیقات بر روی ۴۰ بیمار مبتلا به کهیر دوره ای نشان داد که با طب سوزنی بیماری شان طی ۳ هفته درمان شد.