به گزارش سلام نو به نقل از ایسنا، معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست گفت: تا اواخر دهه 50 تعداد نهشته ها در دامنه شمالی استان های گلستان، مازندران و گیلان به مراتب کمتر از این بود. تعداد سپرده ها در سه دهه گذشته اتفاق افتاده است.
19 اسفند 1400 زمین زیر پای انسان در چالوس سست شده و لیز خورده است. این لغزش ناشی از بی توجهی به هشدارهایی است که از مدت ها قبل در مورد عبور از آستانه تحمل خاک اعلام شده است. زمین لغزش یک پدیده زمین شناسی است اما ریشه این پدیده را باید در محورهایی جستجو کرد که در ریشه درختان و گیاهان این منطقه کاشته می شود.
تورج فاطی معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در تشریح علل زمین شناسی زمین لغزش گفت: زمین لغزش به طور کلی پدیده های زمین شناسی است. اگر شرایط توپوگرافی، مانند شیب زمین، به گونه ای باشد که یک لایه زمین شناسی با خاک رس روی زمین وجود داشته باشد، می تواند تغییر کند.
وی ادامه داد: در صورت بارندگی و یا جذب رطوبت توسط لایه های رسی، احتمال بروز رسوب وجود دارد زیرا این لایه خاکی شرایط لغزنده یا رانش را ایجاد می کند. این وضعیت شبیه زمانی است که روی گل می لغزید.
فاطی با اشاره به نقش عوامل انسانی در پیدایش این پدیده گفت: این پدیده به طور طبیعی حتی در مناطق بسیار دست نخورده – که مردم به آن نرسیده اند – رخ می دهد، اما وقتی عاملی مانند فعالیت انسان را در نظر بگیریم، وضعیت متفاوت است چرا که u عوامل انسانی زیادی در تشدید زمین لغزش دخیل هستند.
وی افزود: اگر شیب خاک مناسب باشد، شیب روی خاک رس حرکت می کند و به سمت پایین رانش می شود. در بسیاری از کوه ها و نواحی شیب دار، شرایط رانش می تواند از نظر شیب، نوع خاک و وجود لایه های رسی باشد، اما در صورت عدم وجود رطوبت کافی، این پدیده مورد توجه قرار نمی گیرد. رانش هر زمان که باران می بارد و آب وارد لایه رسی شده و آن را لغزنده می کند اتفاق می افتد.
رانش زمین در دامنه های شمالی ایران
معاون دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست درباره افزایش زمین لغزش ها در دهه های اخیر گفت: با بررسی وضعیت رانش زمین در دامنه های شمالی کشور مشاهده می کنیم که تعداد زمین لغزش ها در شمال کشور است. شیب تعداد نهشته هایی که در سه دهه اخیر رخ داده است.
وی افزود: قطع درختان جنگلی، جنگل زدایی و تخریب پوشش گیاهی و مراتع با بارش باران و رطوبت احتمالی، در شیب های شیب دار با احتمال رانش می تواند باعث بروز این پدیده شود. در واقع تغییر کاربری اراضی به پدیده زمین لغزش کمک کرده است. با نگاهی به آمار سه دهه اخیر در استان های شمالی، می توان دریافت که رانش زمین بسیار بیشتر از زمانی بوده که پوشش گیاهی کافی وجود داشته است.
فاطی در ادامه گفت: این پدیده در استان های مازندران و گلستان بیشتر به چشم می خورد زیرا تغییر کاربری، جنگل زدایی و تخریب مراتع در این دو استان بیشتر از استان گیلان است. متأسفانه در مرحله ای هستیم که به دنبال عوامل زمین شناسی زمین لغزش نیستیم، بلکه به دنبال تأثیرات انسانی هستیم. اگر عوامل انسانی دخیل نباشند در مرحله بعد عوامل زمین شناسی را در اولویت قرار می دهیم.
رانش زمین در غرب کشور
وی با اشاره به رانش زمین در غرب کشور گفت: در مناطقی که بیش از 300، 400 یا 500 میلی متر بارندگی گزارش شده است اغلب گزارش رانش زمین گزارش می شود. ادارات راهداری و حمل و نقل جاده ای استان های کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، چهارمحال و بختیاری و بخش هایی از خوزستان، ایلام، کرمانشاه و کردستان در دامنه های تند زاگرس در اواخر فصل بارندگی که به ویژه خرداد و اردیبهشت را در بر می گیرد، می بایستی ملاقات کرد. علت رانش را تصحیح کنید. در این مناطق فعالیت های انسانی باعث تشدید رانش زمین شده است. تغییر کاربری اراضی و جنگل زدایی از عوامل تشدید کننده اصلی این پدیده در زاگرس است.
فاطی درباره مضر بودن محیط زیست از رانش زمین می گوید: آسیب به محیط زیست قبل از رانش زمین اتفاق می افتد. در واقع زمین لغزش از عوارض فعالیت های انسانی است، اما پدیده زمین لغزش خود عوارض دیگری بر محیط زیست دارد. شیب شیبی که در طول پدیده رانش حرکت می کند بر اساس ابعاد و اندازه سطح زیر جبهه دریفت از بین می رود. رانش زمین نیز هدف قبلی زمین را از بین می برد.
جابجایی 1200 متری روستا بر اثر رانش زمین / آلودگی نفتی چهارمحالا و بختیاری
وی ادامه داد: در یکی از موارد روستا به دلیل 1200 متر جابجایی انجام شد که اهالی روستا مشاهده کردند که باغ و زمین کشاورزی آنها جابجا شده است. در این حالت ترافیک مسدود شده و کاملاً دگرگون می شود. علاوه بر خسارات وارده، تخریب زمین نیز مشاهده خواهد شد.
فاطی در پایان خاطرنشان کرد: اگر پدیده رانش در محل خط لوله نفت باشد، آلودگی جدی ایجاد می کند. خطوط حمل و نقل نفت در این رویداد دچار اختلال می شود. در چهارمحال و بختیاری رخ داد و باعث آلودگی شدید آب های زیرزمینی و رودخانه ها شد. ورود فرآورده های نفتی باعث آلودگی خاک و آب های سطحی و زیرزمینی می شود. اگر زیرساخت خط لوله در منطقه رانش باشد، احتمال آلودگی جدی بسیار زیاد است.