جشنواره ملی سربند گلونی!

به گزارش ایرنا، جشنواره ملی فرهنگی گلوانی شامگاه دوشنبه (7 اردیبهشت 1401) در موزه ملی ایران برگزار شد. گلوانی نوعی روسری و روسری است که زنان منطقه زاگرس با نوعی پارچه ابریشمی با قدمت سه هزار ساله بر سر می‌کنند.

در فارسی به صورت گلبندی تلفظ می شود که برگرفته از کلمه گلبادان نوعی پارچه ابریشمی و نرم هندی است. گلونی در واقع نوعی ادرار رنگی است زنان لر و لک در مراسم جشن به تره فرنگی معمولی می بندند. امروزه این روسری به نماد مردم لر تبدیل شده است.
روش های سنتی بستن گردن زنان و مردان ایل لک شماره 1657 1396.06.18. در سال 1387 مشترکاً بین استان های همدان، لرستان، ایلام و کرمانشاه در فهرست آثار ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید. .

گلو زنان کرد در مراسم شادی از آن استفاده می کنند. اما از دوره قاجار به بعد مردان نیز استفاده از آن را آغاز کردند. مردان گلوانی را به دور «شو کلاو» یا کلاه لری رایج منطقه لرستان می بندند و گاه در مهمانی یا جنگ از آن برای تزئین یا نگه داشتن کلاه استفاده می کنند. در گذشته زنان لک و لور کت و ژاکت را با هم می پوشیدند، بنابراین کت را جداگانه زیر ژاکت می بستند تا موهای سر به خوبی پوشانده و مهار شود.

عکس های جشنواره ملی فرهنگی گلوانی

در گذشته از این روسری در پوشش مردانه نیز استفاده می شد و عموماً گفته می شود که روسری یک «پوشش سه هزار ساله» است و از زمان مادها در ایران در پوشاک مردانه و زنانه استفاده می شده است. . و هخامنشیان

گلوئونی در زبان لکی نوعی روسری مربعی شکل است که معمولاً از ابریشم با نقش‌های سنتی ساخته می‌شود. این پتو بخشی از لباس های لک و لر و کرد است که زنان لک و لر و کرد آن را به شکلی خاص می پوشند و دختران نسل جدید از مدل کوچکتر آن به عنوان روسری استفاده می کنند. این شال یکی از سوغاتی های لرستان است. در گذشته از این روسری در پوشش مردانه نیز استفاده می شد و به طور کلی از زمان مادها و هخامنشیان روسری و روسری در پوشش مردانه و زنانه در منطقه ایران استفاده می شد. گلوانی نوعی سربند است که با تغییر حرف «ب» به «و» و حذف حرف «د» از کلمه «گلبندی» گرفته شده و به نوعی پارچه ابریشمی رنگ شده اطلاق می شود.

علیمردان عسکری علم در کتاب ادبیات شفاهی قوم لر گلوانی را دستمال ابریشمی بزرگ و رنگارنگ می داند که مخصوصاً زنان جوان از آن به عنوان روسری استفاده می کنند. دختران لرستانی است. گاهی مردان از آن به عنوان سربند استفاده می کنند و آن را دور کلاه نمدی می پیچند. کت و گلونی به همراه شال و مانتو از لباس های سنتی و محلی لرستان است. در کتاب لور از جو یا یوما یاد شده است و می‌گوید زنان لُر جامه‌ای بلند به نام جو یا یوما می‌پوشند که روی آن پیراهنی چاک‌دار و چین‌دار قرار می‌دهند. آنها یک هدبند شبیه عمامه برای پوشاندن موهای خود دارند. لباس زنان لر شاداب و درخشان و مزین به مهره های شیشه ای و سکه و مهره است.سعید شادابی در کتاب خود به نام فرهنگ مردم لرستان در قسمت مربوط به لباس عروسی و پوشش زنان عشایر به سروان اشاره کرده است. که همان حجاب و لباس است سر و موی عروس با نوارهای حریر ظریف و نازک گلدار در رنگهای مختلف تزیین شده است. این پوشش از این جهت خاص است که سر عروس را با چند تخته از این چارقدها می پوشانند و رد آنها را از گردن آویزان می کنند. در آنجا توضیح داده شد که گلونی سرون های رنگین است و چارکادی های ساده و بزرگتر که لبه های رنگی دارند و ریشه دارند کت نامیده می شوند.

به گزارش مردم نگاری شهر الستار، پیرزن ها بلوز مشکی و زنان جوان سبز، قرمز، نارنجی، آبی و… می پوشند. رشیدی مفرد در روایت قوم نگاری دورود در قسمت سرپوش زنان از «چار گلونی» یاد می کند و می نویسد که چارگلونی چهار روسری ابریشمی مربع شکل با ضلع تقریبی 5/1 متر و با رنگ زمینه سیاه و حاشیه های قرمز و آبی و سبز است. پیرزنها آنها را می دوزند و به سرشان می بندند. لازم به ذکر است که شکل کلی بستن کلاهک های روی سر را سروان یا ساواه ساوا می گویند.