در ادامه این مقاله میخواهیم آزمایش خون را به شیوهای ساده و کاربردی برای شما شرح دهیم تا با دیدن جواب آزمایش خود بتوانید اطلاعات کلی در مورد آن را متوجه شوید. البته دقت داشته باشید که برای تشخیص بیماری حتما باید پزشک بررسی جواب آزمایش خون شما را انجام دهد.
تفسیر آزمایش خون
هر آزمایش خون از سه قسمت به شرح زیر تشکیل میشود:
- شمارش کامل سلولهای خون CBC
- آزمایش پانل متابولیک جامع CMP
- پانل لیپدی
هر کدام موارد بالا شامل یک سری فاکتورها میشوند که در ادامه آنها را شرح میدهیم.
شمارش کامل سلولهای خون CBC
این تست وضعیت کلی سلامتی افراد را مورد بررسی قرار میدهد و برای تشخیص بیماریهایی مانند لوکمی و کم خونی مورد استفاده قرار میگیرد. در آزمایش CBC، گلبولهای سفید خون (WBCs)، گلبولهای قرمز خون (RBCs) و پلاکتها اندازهگیری میشوند.
جدول تفسیر شمارش سلولهای خون CBC
در جدول زیر تمام فاکتورهای موجود در آزمایش CBC را برای شما شرح دادهایم.
نام آزمایش |
محدوده نرمال |
تفسیر آزمایش |
شمارش کامل سلولهای خون CBC |
– |
ارزیابی سلامت کلی بدن، تشخیص بیماریهایی مانند لوکمی و کمخونی |
تعداد گلبولای سفید خون WBC |
۴.۵۰۰ – ۱۱.۰۰۰ UL |
افزایش WBC نشانه عفونت و کاهش آن نشانه شرایط مختلفی مانند HIV، لوکمی، هپاتیت و التهاب مفاصل است. |
تعداد تفکیکی گلبولهای سفید خون Differental WBC Count |
نوروفیل: ۴۰ تا ۶۰ درصد لنفوسیت: ۲۰ تا ۴۰ درصد مونوسیت: ۲ تا ۸ درصد آئوزینوفیل: ۱ تا ۴ درصد بازوفیل: ۰.۵ تا ۱ درصد |
نارسایی در این قسمت نشانه عفونت و شرایط پزشکی مختلف است. |
تعداد گلبولهای قرمز خون RBC |
در مردان: ۴.۵ – ۵.۵ میلیون UL در زنان: <5.0 – ۴.۰ <br میلیون UL |
کاهش یا افزایش این گلبولها بسته به شرایط دیگر نشانه مشکلات پزشکی مختلف است. |
تست هماتوکریت Hct |
در مردان: ۴۰ – ۵۲ درصد در زنان: <48% – 36<br |
تشخیص کمخونی و مشکلات دیگر |
تست هموگلوبین Hgb |
در مردان: ۱۳۵ – ۱۷۵ grams/l در زنان: ۱۲۰ – ۱۵۵ grams/l |
اندازهگیری میزان هموگلوبین در سلولهای قرمز خون، تشخیص کمخونی و شرایط دیگر |
تست حجم متوسط گلبولهای قرمز خون MCV |
۸۰ – ۱۰۰ fl |
کاهش حجم نسبت به حد نرمال نشانه کمخونی، سندرم خستگی مزمن و دیگر شرایط پزشکی است. |
تست متوسط هموگلوبین گلبولهای قرمز خون MCH |
۲۶ – ۳۴ pg/cell |
سطوح بالا نشانه کمخونی و سطوح پایین نشانه سوتغذیه و دیگر شرایط پزشکی است. |
تست عرض توزیع سلولهای خون قرمز RDW |
در زنان: ۱۲.۲ تا ۱۶.۱ در مردان: ۱۱.۸ تا ۱۴.۵ |
سطوح غیرطبیعی نشانه کمخونی، سوتغذیه و بیماری کبدی است. |
تعداد ترومبوسیتها (پلاکت) |
۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار در هر میکرولیتر خون |
افزایش آن نشانه کمخونی، سرطان و عفونت و کاهش موجب متوقف شدن التیام زخمها و خونریزی میشود. |
حجم میانگین ترومبوسیتها MPV |
۷.۴ تا ۱.۴ fl |
حجم پایین ممکن است موجب عدم تنظیم مناسب خونی و حجم بالای آن خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. |
تست پانل متابولیک جامع CMP
این آزمایش سطح گلوکز بد، تعادل مایعات، الکترولیتها و عملکرد کبد و کلیهها را اندازهگیری میکند. تست پانل متابولیک از چند آزمایش تشکیل شده است که در جدول زیر این آزمایشات، مقدار نرمال و تفسیر آن را برای شما شرح دادهایم.
نام آزمایش |
محدوده نرمال |
تفسیر آزمایش |
تست ALT (آلانین آمینوترانسفراز) |
۷ تا ۵۵ واحد در لیتر |
در تشخیص آسیب کبدی موثر است. |
تست آلبومین |
۳.۵ تا ۵ g/dl |
در تشخیص مشکلات کبدی یا کلیوی موثر است. |
تست total protein (پروتئین کل) |
۵.۵ تا ۹.۰ گرم در دسی لیتر |
سطوح پایین نشانه مشکلات کبدی، کلیوی و سوتغذیه و سطوح بالا نشانه التهاب، عفونت و اختلال مغز استخوان. |
تست Alkaline Phosphatase (فسفاتاز آلکالین) |
۳۰ تا ۱۲۰ u/l |
در تشخیص آسیب کبدی، مشکلات استخوانی و تومورهای استخوان کارایی دارد. |
تست Aspartate Aminotransferase (آسپارتات آمینوترانسفراز) |
در مردان: ۱۰ تا ۴۰ واحد در لیتر در زنان: ۹ تا ۳۲ واحد در لیتر |
سطوح بالا نشانه برخی از انواع سرطانها، آسیب به کبد، قلب و کلیه است. |
تست Bilirubin (بیلیروبین) |
۰.۳ تا ۱.۰ mg/dl |
به تشخیص اختلالات کلیوی و کبدی مانند زردی نوزادان، کمخونی و بیماریهای کبدی کمک میکند. |
تست BUN (Blood Urea Nitrogen) |
کودکان و نوجوانان: ۷ تا ۲۰ mg/dl زنان: ۶ تا ۲۱ mg/dl مردان: ۸ تا ۲۴ mg/dl |
سطوح بالا نشانه آسیب کلیه یا بیماریهای کلیوی و سطوح پایین نشانه سوتغذیه یا آسیب جدی به کبد است. |
تست کلسیم CA |
نوزادان ۱۰ روزه: ۷.۶ تا ۱.۰۴ mg/dl نوزادان ۱۰ روزه تا ۲ ساله: ۹ تا ۱۱.۵ mg/dl کودکان: ۸.۸ – ۱۰.۸ mg/dl بالغین: ۹ – ۱۰.۵ mg/dl |
سطوح پایین نشانه عملکرد پایین عدد پاراتیروئید، کمبود کلسیم، کمبود ویتامین D و شرایط نادر دیگر و سطوح بالا نشانه فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، مصرف بیش از حد ویتامین D و مشکلات کلیوی است. |
تست کلرید CL |
نوزادان نارس: ۹۵-۱۱۰ mEq/L نوزادان: ۹۶-۱۰۶ mEq/L کودکان: ۹۰-۱۱۰ mEq/L بالغین/افراد مسن: ۹۸-۱۰۶ mEq/L |
در تشخیص خشکی بدن، اختلالات کلیوی و اختلالات غدههای آدرنال موثر است. |
تست کراتینین |
در مردان: ۰.۹تا ۱.۳ میلیگرم در دسیلیتر در زنان: ۰.۶ تا ۱.۱ میلیگرم/دسیلیتر |
تشخیص آسیب به کلیه |
تست گلوکز خون پایه |
زیر ۱۲۵ میلی گرم/ دسی لیتر |
تشخیص دیابت و دیگر شرایط پزشکی |
تست فسفر P |
نوزادان: ۴.۳ تا ۹.۳ mg/dl کودکان: ۴.۵ تا ۶.۵ mg/dl بزرگسالان: ۳ تا ۴.۵ mg/dl |
تشخیص مشکللات کلیه و غدهای پاراتیروئید و سوتغذیه |
تست پتاسیم K |
۳.۶ تا ۵.۲ mmol/l |
سطوح پایین نشانه دیورتیکها، اختلال کلیه، اختلالات عصبی و عضلانی است. |
تست سدیم NA |
۳.۶ تا ۵.۲ mmol/l |
سطوح غیرطبیعی نشانه خشکی بدن، اختلالات غدد آدرنال، مصرف کورتیکواستروئیدها، اختلالات کلیه و کبد است. |
آزمایش پانل لیپدی
از آزمایش پانل لیپدی برای اندازهگیری انواع مختلف تریگلیسریدها (چربیها) و کلسترول خون استفاده میشود. در جدول زیر انواع آزمایشات پانل لیپدی، میزان نرمال آنها و تفسیر این آزمایشات را برای شما آوردهایم.
نام آزمایش |
محدوده نرمال |
تفسیر آزمایش |
پانل لیپیدی (Lipid panel) |
۲۰۰ mg/dl |
اندازهگیری انواع چربیها و کلسترول در خون |
کلسترول کل (Total Cholesterol) |
۲۰۰ mg/dl |
اندازه سطوح کلسترول مضر LDL و کلسترل مفید HDL در خون |
تست تریگلیسریدها |
کمتر از ۱۵۰ mg/dl |
تشخیص بیماریهای قلبی و مشکلات پزشکی |
تست کلسترول HDL |
۶۰ mg/dl |
سطوح پایین نشانه افزایش خطر مشکلات قلبی |
تست کلسترول LDL |
کمتر از ۱۰۰ mg/dl |
تشخیص بیماریهای قلبی و گرفتگی رگها |
تست نسبت کلسترول کل به HDL |
بیش از ۶۰ mg/dl |
تشخیص خطر ابتلا به بیماریهای قلبی |
آیا آزمایشات خون تحت پوشش بیمه تکمیلی قرار میگیرد؟
لازم است بدانید که تمامی آزمایشات خون تحت پوشش بیمههای تکمیلی قرار میگیرند. اما هر شرکت بیمه برای جبران خدمات آزمایشگاهی یک سقف تعهدات را ارائه میدهد. شما برای انجام آزمایشات خون میتوانید تا سقف معینی در سال از بیمه تکمیلی خود استفاده نمایید.
آزمایش خون و تمام نکاتی که باید بدانید
آزمایشات خون به تشخیص و پیشگیری از بیماریهای زیادی کمک میکند. آگاهی از فاکتورهای ذکر شده در برگه آزمایش به شما کمک میکند با اطمینان خاطر بیشتری به پزشک مراجعه نمایید. انجام آزمایشات خون با بیمه که جزو پوشش های پاراکلینیکی بیمه تکمیلی در بیمه دات کام است، موجب کاهش هزینه پرداختی توسط بیمهگزاران میشود. بنابراین بهتر است در کنار بیمه پایه برای انجام آزمایشات دورهای حتما یک بیمهنامه تکمیلی نیز تهیه کنید.