جاذبه های گردشگری کرمان را بشناسید

آرامگاه شاه نعمت الله ولی در شهر کرمان

آرامگاه یا آستانه شاه نعمت الله ولی در ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان در شهر ماهان واقع شده است . شاه نعمت الله ولی که نام وی نور الدین بوده در حلب زاده شده و دوران کودکی و نوجوانی را در کرمان گذرانده است . شاه نعمت الله علاوه بر مقام والایش در عرفان ، در شعر و ادب هم پایگاهی برجسته داشته و دیوانی از قصیده و غزل و مثنوی و رباعی دارد .

جاذبه های گردشگری کرمان را بشناسید

مرگ این عارف بزرگ در سال 834 هجری قمری اتفاق افتاده و مزار وی در شهر ماهان یکی از باصفا ترین بقعه های ایران به حساب می آید ؛ و طی قرن ها همواره مورد توجه و ارادت صوفیه و عرفا و شاعران بوده و هست .
سخن من نمکین است و برت می آرم .

می برم زیره به کرمان ؛ به نمکسار نمک

دراویش نعمت اللهی که پیروان این عارف شهیر هستند در خانقاه این بقعه معتکف بوده اند و به انجام مراسم می پرداخته اند . بنای اصلی آستانه ماهان متعلق به نیمه اول قرن نهم هجری قمری ( 840 هجری قمری ) است که بعدا ساختمان هایی به بنای اولیه اضافه شده است . این الحاقات بیشتر متعلق به دوران شاه عباس اول صفوی و محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار می باشد ؛ که به عرفا و بزرگان شیعه ابراز ارادت می کرده اند .

قدیمی ترین قسمت آستانه ، گنبدی است که بر مزار شاه قرار دارد ، این گنبد در سال 840 هجری قمری به هزینه و دستور احمد شاه بهمنی دکنی که از ارادتمندان شاه نعمت الله بود ، ساخته شده است .این بنا ۳۲۰۰۰ متر مربع مساحت داشته است . آستانه شاهکاری است از هنر معماری شش قرن اخیر با تلفیقی از فضای معماری مقبول و باغسازی بسیار فرح انگیز و صفایی عارفانه .

بارگاه شاه نعمت الله از ورودی شمالی شامل صحن اتابکی ، صحن وکیل الملکی ، رواق شاه عباسی ، چله خانه ، صحن میر داماد ( حسینیه ) و سردر محمد شاهی می باشد .

گنبد زیرین مزار شاه نعمت ، دارای کاربندی بسیار زیباست و گنبد روئین با کاشی کاری فیروزه ای مزین شده و بر گریو گنبد عبارت ” یا مقلب القلوب و الابصار و سبحان الله و الحمدالله و لااله الا الله و الله اکبر ” با خط بنایی از کاشی به چشم می خورد . سه طرف مرقد را رواق وکیل الملکی احاطه نموده و در طرف جنوب گنبد رواق شاه عباسی قرار دارد . در های زیبای مقبره ساخته ” علیشاه نجار ” می باشد . بر بدنه شمالی سردر ورودی به حرم ، داخل رواق شاه عباسی ، سنگ زیبایی مزین به نام دوازده امام (ع) نصب است که شخصی به نام قطب الدین ، نذر شاه نموده است . در زاویه جنوب شرقی حرم ، دری خاتم کاری است که به چله خانه باز می شده و اکنون چله خانه جزو رواق شده است .

چله خانه احتمالا قبل از عصر صفویه ساخته شده که در زمان احداث رواق آن را حفظ نموده اند . تزئینات داخل آن بنا به تنوع رنگ ها مربوط به دوران بعد از تیموریان است . چله خان نیز مانند گنبد از قدیمی ترین آثار ساختمانی مجموعه است . در شرقی ، رواق شرقی ، به صحن دلگشایی باز می شود که سی و دو متر عرض و چهل و چهار متر ارتفاع دارد . بانی این صحن ، محمد اسماعیل خان وکیل الملک می باشد .

از ملحقات آستانه کاروانسرایی است از دوره قاجاریه که کنار ضلع غربی آستانه قرار گرفته است . این کاروانسرا که ورودی آن در جهت شمال واقع شده از شاه نشین و صحن و حجره هائی در اطراف تشکیل می شده است . این کاروانسرا به مرور به صورت نیمه مخروبه درآمده و عملا استفاده ای از آن نمی شد تا اینکه برنامه تعمیرات و احیای کامل کاروانسرا انجام گردید . قبر ” امیر نظام گروسی ” در جنوب ایوان وکیل الملکی قرار دارد .

در این آستانه موزه ای نیز ایجاد شده است که در آن اشیای نفیسی به خصوص اشیایی مربوط به عرفا و متصوفه مانند کشکول و تبرزین و شمعدان و … وجود دارد . در این موزه دو صفحه از قرآنی باقی مانده که به خط کوفی است و سبک نگارش آن ، تاریخ کتاب را مطمئنا از هشتصد سال پیشتر می برد.

باغ شاهزاده ماهان در شهر کرمان

باغ شاهزاده یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران محسوب می شود . این باغ در ماهان و دردامنه کوه های تیگران واقع شده است و مربوط به اواخر دوره قاجاریه ( 1298 هجری قمری ) می باشد .

این باغ دارای سردر ورودی بسیار زیبا است که گفته می شود این باغ به دستور عبدالحمید میرزا ناصرالدوله حاکم کرمان طی یازده سال حکمرانی وی ( ١٢٩٨ ه . ق تا ١٣٠٩ ه. ق ) ساخته شد و وقتی خبر مرگ ناگهانی حاکم را به ماهان می برند بنایی که مشغول تکمیل سردر ساختمان بود تغار گچی را که بدست داشته محکم به دیوار کوبیده و کار را رها کرده و فرار نموده به همین علت جاهای خالی کاشی ها را برسردرورودی می توان دید .

این باغ علاوه برسر در شامل عمارت شاه نشین و حمام نیز می باشد . در حال حاظر قسمت شاه نشین به یک رستوران تبدیل شده و توسط بخش خصوصی اداره می شود . در این باغ درختان میوه متنوعی بچشم می خورد و در جلوی عمارت هم حوض ها و فواره ها آبنمای زیبائی را تشکیل داده اند . هر ساله گردشگران از این باغ زیبای اصیل ایرانی بازدید می کنند و از زیبائی و طراوت باغ لذت می برند .

باغ شازده ماهان در حدود ۱۲۶ سال پیش توسط حمید میرزا فرمانفرما حاکم وقت کرمان و بلوچستان ، به عنوان تفرجگاه شخصی ساخته شده است . این باغ زیبای ایرانی که در آن باغبانی با معماری به زیبائی ترکیب شده بر سر نهر آبی که از کوه های جوپاری سرچشمه می گیرد و ماهان را مشروب می کند قرار دارد .

این باغ در دهه پنجاه توسط میراث فرهنگی وقت ، از مالکان خصوصی آن خریداری شد و در سال هفتاد و یک در آستانه برگزاری کنگره خواجوی کرمانی ، بازسازی گردید و خوشبختانه تا امروز به خوبی نگهداری می شود و در معرض بازدید مراجعه کنندگان به ویژه مهمانان کرمان است . احداث محور گردشگری هفت باغ علوی نیز دسترسی ساکنان شهر کرمان به این باغ را آسان کرده است .

باغ شاهزاده که در شش کیلومتری ماهان قرار دارد به دستور ” عبدالحمید میرزا فرمانفرم ” حاکم کرمان در اواخر دوره قاجار بنا گردیده است . این باغ هر چند از باغ سازی و معماری اروپایی ( فرانسوی ) متاثر است ؛ حال و هوای محلی هم در آن موج می زند . این باغ دارای قسمت های مختلف از جمله عمارت سردر ، عمارت شاه نشین و حمام می باشد . عمارت سر در باغ ، بنایی است دو طبقه که تقریبا به صورت منفرد ساخته شده و طبقه همکف آن از طبقه اول حجیم تر و پرتر است . به علت آنکه ساختمان نیمه تمام باقی مانده ، جز بخش های مختصری از نمای طبقه همکف ، فاقد نماسازی و تزئینات است .

از قسمت های دیگر ارزشمند این باغ شبکه آبرسانی و حوض های آب و فواره های آن است ، که به صورت پلکانی ساخته شده . باغ شاهزاده به وسیله اداره فرهنگ و هنر وقت خریداری گردیده و در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و با انجام تعمیرات استحفاظی در آن هم اکنون به یکی از دیدنی ترین محل های گردشگری در منطقه بدل گردیده است .

آنوبانینی مشاهده کرده که هر سال گردشگران زیادی برای استفاده از آب و هوای دلکش و زیبایی های این باغ با صفا که در دامنه کوه و با منظره ای شگفت انگیز همگان را به اعجاب وا می دارد به ماهان مسافرت می کنند ؛ به ویژه مردم شهر های اطراف که این محل را در دل منطقه کویر مرکزی ایران هم چون واحه ای در میان صحرا می دانند و در ایام تعطیل ؛ خاصه در فصل تابستان به عنوان گردشگاه ییلاقی خود به باغ شاهزاده می روند.

ارگ بم شهر کرمان

ارگ بم بزرگترین سازهٔ خشتی در جهان است که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. «بم و فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این ارگ عظیم که در مسیر جادهٔ ابریشم قرار دارد سده ۵ پیش از میلاد ساخته شده‌است و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. به طور قطع مشخص نیست چرا پس از آن دیگر مورد استفاده قرار نگرفت.

کل بنا یک دژ بزرگ است که در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، که پر ارتفاع‌ترین قسمت مجموعه نیز به شمار می‌آمد، کل بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده می‌شود.

در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲، در اثر زلزلهٔ شدیدی که شهر بم و حومهٔ آن را تحت تاثیر قرار داد، ارگ بم تقریباً به طور کامل از بین رفت. چند روز پس از رخ دادن زمین‌لرزه، رئیس جمهور وقت ایران محمد خاتمی اعلام کرد که ارگ بازسازی خواهد شد.

طراحی و ساخت ارگ

طرح‌ریزی و معماری ارگ از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته‌است. با توجه به شکل ظاهری کنونی ارگ می‌توان گفت طراح یا طراحان، شکل نهایی کل ساختمان و شهر را از همان قدم‌های ابتدایی مراحل ساخت، پیش بینی کرده بوده‌اند. در حین هر کدام از مراحل پیشرفت ساخت قسمت ساخته شده از یک شکل کامل برخوردار بوده و هر بخش اضافه می‌توانسته‌است به راحتی به قسمتهای موجود «دوخته شود».

ارگ در مرکز شهر نظامی در نقطه‌ای با بهترین دید از لحاظه امنیتی قرار دارد.

بخش حکومتی که در درونی‌ترین دیوار قرار گرفته و شامل دژ نظامی، عمارت چهار فصل، سربازخانه، چاه آب ۴۰ متری و اصطبل به گنجایش ۲۰۰ اسب است.
بخش رعیت نشین که اطراف بخش حکومتی است و شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی متصل‌کننده ورودی شهر به دژ و بازار در امتداد آن، نزدیک به ۴۰۰ خانه و ساختمان‌های عمومی مانند مدرسه و مکان ورزش است.

در میان خانه‌ها ۳ نوع مختلف وجود دارد که قابل توجه هست: *خانه‌های کوچکتر با ۲-۳ اتاق برای خانواده‌های فقیر.

خانه‌های بزرگتر با ۳-۴ اتاق برای طبقهٔ متوسط جامعه، بعضی از آنها ایوان هم دارد.
مجلّل‌ترین خانه‌ها با اتاق‌های بیشتر که به خاطر فصلهای مختلف سال در نقاط گوناگون قرار گرفته‌اند، با یک حیاط بزرگ و یک طویله در نزدیکی برای حیوانات. تعداد این خانه‌ها در ارگ خیلی کم است.

همهٔ ساختمانها از آجرهای رسی پخته نشده یعنی خشت، ساخته شده‌است. ارگ بم احتمالا پیش از زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۳، بزرگترین بنای خشت و گلی جهان بوده‌است.

هامون و جازموریان در شهر کرمان

هامون جازموریان ما بین کوه های مکران و شاهسواران قرار دارد که از خاور به باختر تقریبا به درازای 300 کیلومتر و از شمال به جنوب به پهنای 100 کیلومتر گسترده شده است . در اصطلاح محلی پوشش گیاهی را جاز می نامند و انبوهی و کثرت آن را موریان می گویند . به همین سبب ، این ناحیه به جازموریان معروف شده است .

این دریاچه فصلی ، در باختر بلوچستان قرار دارد و نیمی از آن در استان کرمان واقع شده است . مساحت حوزه ی آب ریز آن 69000 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 300 متر است . محدوده آب گیر کامل دریاچه در مواقع پر آبی 3300 کیلومتر مربع و در مواقع کم آبی به طور متوسط 2500 کیلومتر مربع است . رود های هلیل رود و بمپور به این هامون می ریزند .

بر خلاف تمام هامون های بسته درونی ایران ، خاک های هامون جازموریان چندان شور نیست و زمین آن از قلوه سنگ ها و لایه های شنی و آهکی تشکیل شده است . هامون جازموریان در دوره های اخیر زمین شناسی مسدود شده است و در گذشته رودهای هلیل رود و بمپور در جنوب باختری آن به دریای عمان می ریختند . چین خوردگی زمین، دره را مسدود ساخته و آن را به صورت هامون کنونی درآورده است .

هامون جازموریان بر خلاف هامون های دیگر ، آب شیرین دارد و شوری آن بسیار کم است . علت شیرینی این است که آب در آن ساکن نیست و زهکش طبیعی دارد . در فصول بارانی در قسمت های عمیق این دریاچه آب مشاهده می شود ولی در سایر مواقع به شکل مرداب و باتلاق در می آید .

هامون جازموریان ، یک فرونشست زمین ساختی جوان در 150 کیلومتری باختر ایرانشهر است که و بلندی آن از سطح دریای آزاد 350 متر می باشد . وسعت این هامون در فصول پر باران ، 3300 کیلومترمربع است و به دلیل شرایط اقلیمی ویژه ، در بیشتر مواقع سال ، بخش اعظم آن به کفه نمکی وکفه های رسی تبدیل میشود .

رود ها و آبراهه های متعدد دائمی و موقت ، به این هامون می ریزند که از میان آنها ، رود بَمپور و هلیل رود اهمیت بیشتری دارند . در باره شوری رود های وارده و درصد نمک آب دریاچه گزارش های موجود هماهنگی دارد . در گزارش اوبرلندر (1988) ، آب هامون قابل شُرب دانسته شده ولی فیشر (1968) آب هامون را شور می داند . بنابر دانسته های موجود ، شوری آب جازموریان تا حد فوق اشباع از نمک است . کرینسلی (1970) گستره هامون جازموریان را شامل سه بخش زیر دانسته است : دریاچه فصلی که گستره آن در فصول خشک و مرطوب تغییرات زیادی دارد و در بیشتر جاها در اواخر تابستان و اوایل پاییز ناپدید می شود .

* پهنه مرطوب که سطحی در حدود 22 درصد می پوشاند .

* پهنه باتلاقی که 59 درصد از منطقه مرطوب را زیر پوشش دارد و مرز بالایی آن به پهنه های سیلتی – رسی است .

* پهنه باتلاقی که 59 درصد از منطقه مرطوب را زیر پوشش دارد و مرز بالایی آن به پهنههای سیلتی – رسی است.

حمام گنجعلی خان در شهر کرمان

حمام گنجعلي خان اثري بديع از نقاشي ها، مقرنس كاري‌ها، كاشي كاري ها و گچ بريهاي زيبا همراه با استفاده از تزيينات سنگي بسيار ظريف است. آب مورد نياز اين حمام از قناتي تأمين مي شد كه مظهر آن در ميدان گنجعلي خان بود.

خروج فاضلاب آن نيز با درنظر گرفتن مسائل بهداشتي و زيست محيطي بوده است. اين حمام 26 متر طول 30 متر عرض و حدود 1300 متر مربع زيربنا دارد، كه شامل سردر، دالان ورودي، رختكن، هشتي حدفاصل گرمخانه، خزينه، چال حوض، بخش خصوصي و تون مي باشد.

اين حمام تا حدود 60 سال پيش داير بوده اما در حال حاضر نقش و كاربرد گردشگري پيدا كرده و همه روزه به ويژه در تعطيلات، پذيراي بازديدكنندگان بسياري است. در حال حاضر در اين حمام مجسمه هاي مومي ملبس به لباس هاي سنتي مردم كرمان، صحنه هايي از استحمام به شيوه سنتي را به نمايش مي گذارند. در كنار اين مجسمه ها وسايل مختلف حمام نيز نمايش داده مي شود. اين مجسمه ها در سال 1352 در دانشكده هنرهاي زيباي تهران، طراحي و به اين محل منتقل شدند.

مسجد ملک در شهر کرمان

يكي از قديميترين – بزرگترين مساجد ايران و كرمان است كه سابقه تاريخي آن به قرن 5 ميرسد – اين مسجد با شبستانهاي متعدد و صحن وسيع جاذبه تاريخي خود را حفظ كرده است وجود برج آجري و سه محراب گچ بري شده حكايت از قدمت و ديرينگي مسجد دارد.

موقعيت جغراقيائي مسجد:

اين مسجد در بافت قديم شهر كرمان در محله اي وم به شاه عادل بنا شده و از طرف شمال به خيابان امام از طرف جنوب به محله شاه عادل – از طرف شرق به حمام شيخ الاسلام و خانه هاي مسكوني و از طرف غرب به بازار مسجد ملك ( كه تخريب شده ) و خانه هاي مسكوني متصل است.

مجموعه باغ موزه هرندی در شهر کرمان

باغ‌موزه هرندي : مجموعه باغ ‌موزه هرندي و بناي موجود در آن مربوطه به اواخر دوره قاجار است . اين مجموعه توسط مرحوم عدل‌السطان بنا گرديده و در سال ‪ ۱۳۱۳شمسي به مرحوم ابوالقاسم هرندي فروخته شده است .

اين باغ تمامي ويژگيهاي يك باغ عمارت ايراني را دارا است . از جمله قسمتهاي باغ مي‌توان ساختمان اندروني ، بيروني ، بهارخواب ، حمام آشپزخانه و اتاق‌هاي مستخدمين ، گاو گرد(گاوچاه) حوض و آب نما ، اصطبل و درختان ميوه را نام برد كه بر اثر مرور زمان دستخوش تغييرات زيادي شده كه مي‌توان به تخريب اصطبل و انبارها ، تبديل آشپزخانه به ساختمان اداري اشاره كرد .

اكنون ساختمان موجود در اين باغ به عنوان موزه منطقه‌اي استان كرمان مورد بهره‌برداري است و همچنين در طبقه همكف اين ساختمان موزه، سازهاي سنتي استاد مسعود و در طبقه فوقاني آن موزه باستانشناسي قرار دارد.