تیروئید چشمی چیست + بهترین راه درمان این عارضه

بیماری تیروئید چشمی چیست؟

دکتر بهمنی کشکولی این بیماری را چنین تعریف می کند: تیروئید چشمی یک بیماری خودایمنی است که طی آن آنتی بادی هایی داخل بدن ترشح می شود. این آنتی بادی ها هم می تواند بر غده تیروئید اثر بگذارد و هم بر بافت های پشت کره چشم و سطح کره چشم.

به گفته وی این تاثیرگذاری موجب می شود عضلات پشت کره چشم بزرگ شود، چربی ها افزایش یابد و در بعضی مواقع، چربی ها و عضلات در مراحل پیشرفته بیماری به بافت های فیبروز تبدیل می شود که این تغییرات نیز باعث ایجاد علائم بالینی بیماری خواهد شد.

این علائم ابتدا شامل بیرون زدگی و زل زدگی چشم و باز ماندن چشم هنگام خواب شده و پس از آن می تواند دوبینی ایجاد کند و در مراحل شدیدتر موجب از بین رفتن بینایی می شود.

این چشم پزشک می افزاید: گاهی در مراحل اولیه و بدون اینکه بیرون زدگی یا زل زدگی چشم ایجاد شده باشد، بیمار احساس جسم خارجی در چشم و درد و ناراحتی هنگام پلک زدن دارد که این موارد هم جزو علائم اولیه تیروئید چشمی به حساب می آید. بنابراین کسانی که دچار اختلالات تیروئید هستند و دچار چنین علائمی می شوند حتما باید به متخصصان مراجعه کنند تا در همین مراحل، بیماری تشخیص داده شده و از پیشرفت آن پیشگیری شود.

چه کسانی به تیروئید چشمی مبتلا می شوند؟

اگر شما هم دچار پرکاری یا کم کاری تیروئید هستید و می ترسید به بیماری تیروئید چشمی مبتلا شوید، باید بدانید به گفته دکتر بهمنی تمام بیماران تیروئیدی دچار این مشکل نمی شوند.

وی در این باره توضیح می دهد: اگر فقط به علائم بالینی تیروئید چشمی یعنی زل زدگی و بیرون زدگی چشم ها توجه داشته باشیم، می توان گفت یک سوم افرادی که دچار مشکلات غده تیروئید هستند با این مسائل نیز روبه رو می شوند، اما اگر جزئیات بیشتری مانند شرایط پشت کره چشم را در تصاویری مانند ام آر آی بررسی کنیم، تقریبا بیش از 90 درصد افراد، درجاتی از تیروئید چشمی را دارند.

بنابراین بر خلاف نظری که قبلا وجود داشته و می گفتند فقط برخی بیماران تیروئیدی و آن هم کسانی که دچار پرکاری تیروئید هستند، به این بیماری مبتلا می شوند، امروزه مشخص شده است که اگر با دقت بیشتری دنبال این بیماری باشیم، در تمام این افراد می توانیم درجاتی از بیماری را پیدا کنیم.

این چشم پزشک با تاکید بر این که پیشرفت بیماری در افراد و گروه های مختلف، متفاوت است، می گوید: با این حال این طور نیست که تمام افرادی که در ام آرآی علائم این بیماری را دارند، دچار مشکلاتی مانند زل زدگی چشم نیز بشوند

آن طور که مشخص شده، 10 درصد بیماران تیروئید چشمی علائم یک طرفه ای دارند. به این معنی که نشانه ها در یک چشم نمایان می شود و چشم دیگر تغییرات ظاهری را نشان نمی دهد.

---

روش درمان بیماری تیروئید چشمی

در مراحل اولیه‌ی بیماری تیروئید چشمی که فرد احساس خشکی بیش از حد در چشم دارد یا در هنگام خیره شدن به لامپ روشن احساس ناخوشایندی پیدا می‌کند، قطره‌ی اشک مصنوعی تا حدود زیادی کمک کننده است. ژل‌ها و لوبریکنت‌های روغنی هم در این مورد بسیار موثر هستند.

لوبریکنت‌های روغنی مدت زمان بیش‌تری دوام دارند ولی در مواردی باعث تاری دید می‌شوند، بنابراین بهتر است که تنها در موارد شدید بیماری و در شب مورد استفاده قرار گیرند.

در حالی که علایم بیماری در ۶ ماه یا دوازده ماه اولیه‌ی بیماری می‌توانند شدید شوند، بعد از طی این مدت زمان شرایط چشم‌ها تا حدود زیادی به حالت اولیه‌ی خود بر خواهد گشت. اما اگر چشم دچار التهاب شدید باشد درمان‌های استروئیدی برای فرد تجویز خواهد شد، داروهای استروئیدی به صورت خوراکی یا وریدی تجویز می‌شوند.

استروئید با کاهش التهاب ماهیچه های چشم و آسان‌تر کردن حرکت آن ها تا حدود زیادی دو بینی را کاهش خواهد داد. علاوه بر این این داروها نقش بسیار مهمی در کاهش قرمزی چشم و تورم پلک‌ها دارند. در موارد شدید بیماری تیروئید چشمی استروئید تا حدود زیادی به بازگشت قدرت بینایی به حالت طبیعی کمک خواهد کرد.

اگر شدت بیماری تیروئید چشمی زیاد باشد، برای درمان موثرتر بیماری تیروئید چشمی از درمان‌های تلفیقی استفاده خواهد شد. بیمار مبتلا در این حالت علاوه بر استروئید، داروهای سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی و رادیوتراپی دریافت خواهد کرد. با این همه استروئید در درمان بیرون زدگی چشم کارایی ندارد.

متاسفانه برخی افراد گرفتار با این بیماری به دو بینی دایمی و یا تغییر در شکل ظاهری چشم‌ها مبتلا هستند. زمانی که التهاب چشم تا حدود زیادی کنترل شد، برای این افراد جراحی‌های ترمیمی (Rehabilitative surgery) تجویز می‌شود.

جراحی کاهش فشار چشم (Decompression) :در این جراحی به منظور کاهش فشار بر روی نورون‌های چشم در قسمت پشتی چشم فضای بیش‌تری ایجاد می‌شود. یا اگر چشم‌ها بیش‌تر از حد طبیعی دچار بیرون زدگی شده باشند این جراحی به بسته شدن بهتر چشم‌ها تا حد زیادی کمک خواهد کرد.

جراحی ماهیچه‌ی چشم: اگر دوبینی با وصل کردن پریزیم (prism) به عینک طبی درمان نشود این جراحی به درمان این عارضه کمک خواهد کرد.

جراحی پلک: این جراحی به منظور محافظت از چشم‌ها انجام خواهد شد.

در صورت وخامت علائم بیماری تیروئید چشمی چه باید کرد؟

تنها در ۵ درصد افراد مبتلا، بیماری تیروئید چشمی وخیم می‌شود. در این بیماری پلک‌ها به درستی بسته نمی‌شوند، در عین حال در جلوی چشم پنجره‌ای آسیب پذیر به نام قرنیه وجود دارد که ممکن است به همین دلیل زخم شود و متعاقب آن بینایی فرد آسیب ببیند.

در مواردی نادر، حتی عصب بینایی که پیام‌ها را از چشم به مغز می‌رساند آسیب می‌بیند و در این موارد فرد بینایی خود را به صورت کلی از دست خواهد داد. هر چه قدر این مشکلات زودتر تشخیص داده شوند، درمان موفقیت آمیزتر خواهد بود.

علایمی که باید با دیدن آنها سریعا به پزشک مراجعه کنید

علایم بیماری طی چند روز و یا چند هفته شدت پیدا کنند. تاری چشم با پلک زدن و یا پوشاندن چشم‌ها به صورت تناوبی برطرف نشود.فرد قادر به تشخیص رنگ‌ها به روشنی و شفافی قبل نباشد. دو بینی در هنگام نگاه کردن به جلوفرد برای جلوگیری از دوبینی مجبور باشد تا سر خود را به سمت عقب با طرفین متمایل کند.

مشکلات تیروئیدی اغلب در افرادی با سابقه‌ی خانوادگی رخ می‌دهند. بنابراین اگر کسی از اعضای خانواده به این بیماری‌ها مبتلا باشد، فرد هم باید برای گرفتن آزمایش‌های پزشکی لازم به صورت مداوم تحت نظر پزشک باشد. مطمئناً تنها پزشک متخصص می‌تواند راهنمایی‌ها و راهکارهای مورد نیاز را در اختیار فرد قرار دهد.

آیا بیماری تیروئید چشمی بر کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد؟

این بیماری از لحاظ روانی بر فرد مبتلا اثر خواهد گذاشت و زندگی اجتماعی او را تا حدود زیادی تحت تاثیر قرار خواهد داد. اگر سطح هورمون‌های تیروئیدی بالا و پایین شود، روحیه‌ی افراد مدام تغییر خواهد کرد، فرد تندخو و عصبی خواهد بود و این شرایط تا زمانی که این هورمون‌ها سطح ثابتی نداشته باشند، ادامه خواهد داشت.

فرد به دلیل تغییر ظاهر چشم‌هایش احساس خشم، کم شدن اعتماد به نفس و دوری از اجتماع را تجربه خواهد کرد. روابط کاری و عاطفی فرد مبتلا هم تا حدود زیادی متاثر از این بیماری خواهد بود؛ زیرا که چهره و چشم‌ها نقش بسیار مهمی در برقراری ارتباط بین افراد دارند.درمان‌هایی هم‌چون جراحی در موارد بسیاری کمک کننده خواهند بود. فرد مبتلا باید تحت نظارت دقیق پزشک متخصص باشد.

همچنین بخوانید:

علائم و نشانه های درست در تشخیص سریع کم کاری تیروئید کدامند؟

tsh در آزمایش خون نشان دهنده تیروئید پر کار است یا کم کار ؟

نشانه های تیروئید پرکار چیست؟