تقویت یادگیری و حافظه چگونه ممکن است؟
تقویت یادگیری و حافظه آرزوی همه افرادی است که عاشق کسب علم و دانش بیشتر هستند. تردیدی نیست که استفاده از ابزارهای یادآوری به شما کمک خواهد کرد. مثلا تنظیم یک تقویم آنلاین (مثل تقویم گوگل) که پیام‌هایی را برای یادآوری به تلفن همراه شما می‌فرستد، به شما کمک می‌کند هیچ یک از قرار ملاقات‌ها و جلسه‌های مهم خود را فراموش نکنید یا مثلا نوشتن لیست کارهای روزانه باعث می‌شود، هیچ کدام از کارهای مهمی که در آن روز باید انجام دهید، از قلم نیفتند.
امّا برای به خاطر سپردن اطلاعاتی که لازم است در حافظه‌ی بلندمدت تان حک شود، چه کار می‌توانید بکنید؟ برای به حافظه سپردن این اطلاعات باید کمی تلاش کنید. حتّی، شاید لازم باشد روش مطالعه و یادگیری‌تان را به کلی تغییر دهید، اما خوشبختانه راه‌کارهایی وجود دارند که می‌توانید با انجام آنها بیشتر از قبل، حافظه‌تان را به کار بیندازید.
قبل از آزمونِ مهم بعدی که در آن شرکت می‌کنید، حتما چندتایی از این روش‌ها را برای تقویتِ حافظه‌تان، امتحان کنید. این روش‌های امتحان پس داده، به شما کمک می‌کنند حافظه‌تان را تقویت کنید، اطلاعات را بهتر به یاد بیاورید و آنها را بهتر به خاطر بسپرید.
راهکارهای کاربردی برای برای تقویت یادگیری و حافظه
برای تقویت یادگیری و حافظه تمرکز کنید
تمرکز، یکی از مولفه‌های اصلیِ حافظه است. برای اینکه اطلاعات از حافظه‌ی کوتاه‌مدت به حافظه‌ی بلندمدت شما منتقل شوند، باید به صورت فعّال و مستمر به این اطلاعات توجه کنید. سعی کنید مطالب جدید را در شرایطی یاد بگیرید که هیچ عاملی (مثل تلویزیون، موسیقی و …) تمرکز شما را به هم نمی‌زند.
اگر هم‌اتاقی‌های شلوغ یا بچّه‌های پر سرو‌صدایی دارید، احتمالا به این سادگی‌ها نمی‌توانید از شرِ حواس‌پرتی خلاص شوید. در این شرایط می‌توانید زمانی را برای تنهایی‌های خود، کنار بگذارید. از هم‌اتاقی‌های‌تان بخواهید، کمی تنهای‌تان بگذارند و از همسرتان خواهش کنید یک ساعتی از بچّه‌ها مراقبت کند تا بتوانید روی کارتان تمرکز کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه در جلسات متعدد و منظم مطالعه کنید
یادگیری مطالبِ جدید در جلسات مختلف و با فواصل زمانیِ بیشتر، به شما کمک می‌کند زمان مورد نیاز برای پردازشِ اطلاعات را در اختیار داشته باشید. تحقیقات نشان داده است، دانش‌آموزانی که مطالب جدید را در جلسات منظم و با فاصله یاد می‌گیرند، این مفاهیم جدید را بسیار بهتر از دانش‌آموزانی که با همه‌ی این مطالب در یک جلسه‌ی طولانی آشنا شده‌اند، به یاد می‌آورند.
برای تقویت یادگیری و حافظه اطلاعاتی که یاد می‌گیرید را دسته‌بندی کنید
محققان متوجه شده‌اند که اطلاعات مختلف در حافظه‌ی ما در دسته‌بندی‌های مرتبط و مشخص ذخیره می‌شوند. شما می‌توانید با دسته‌بندی و جدا کردن اطلاعاتی که یاد می‌گیرید از این ویژگی، بهره‌ها ببرید. کافی است مفاهیم و جملات مشابه را در یک دسته قرار دهید یا یک طرح کلی از یادداشت‌ها و کتاب‌هایی که می‌خوانید درست کنید تا بتوانید مفاهیم مشابه را در یک گروه قرار دهید.
برای تقویت یادگیری و حافظه از روش‌های یادیار کمک بگیرید
روش یادیار، ابزاری است که دانش‌آموزان معمولا از آن برای یادآوری اطلاعات مختلف استفاده می‌کنند. یادیار، روش ساده‌ای برای یادآوریِ اطلاعات است. مثلا می‌توانید برای حفظ کردن جمله‌ای که باید آن را به خاطر بسپارید، در ذهنتان آن را با یک مسئله‌ی معمولی و عادی که با آن آشنا هستید، پیوند بزنید. بهترین روش‌های یادیار، آنهایی هستند که بدیع هستند، از تصوّراتِ مثبت شکل می‌گیرند و جنبه‌ی طنز دارند. می‌توانید برای به خاطر سپردن اطلاعات از شعر، آهنگ و یا یک لطیفه استفاده کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه مطالب را تکرار کنید
برای اینکه اطلاعات جدیدی را که به خاطر می‌سپارید، به یاد بیاورید، باید آنها را در حافظه‌ی بلندمدت‌تان کُدگذاری کنید. یکی از روش‌های بسیار قدرتمند کدگذاریِ اطلاعات، تکرار مفاهیم و جزئیات است. برای ملموس‌تر شدن مفهوم کدگذاری اطلاعات، می‌توان از این مثال استفاده کرد: تعریف اصلی یک عبارت را بخوانید، آن را به حافظه بسپارید و سپس اطلاعاتِ جزئی‌تری را درباره‌ی عبارت مورد نظر، مطالعه کنید. بعد از اینکه چند بار این کار را تکرار کنید، احتمالا متوجه می‌شوید که یادآوری اطلاعات، خیلی ساده‌تر شده است.
برای تقویت یادگیری و حافظه مفاهیم و اطلاعات را تجسم کنید
خیلی از افراد برای یادگیری و یادآوریِ بهتر آموخته‌ها، اطلاعات و مفاهیم جدید را تجسم می‌کنند. به عکس‌ها، نمودارها و سایر تصاویر کتاب‌های درسی خود دقت کنید. اگر نشانه‌های تصویری زیادی در اختیار ندارید، نشانه‌های مخصوص به خودتان را درست کنید. مثلا در حاشیه‌ی یادداشت‌های‌تان، نمودار یا شکل‌های مختلف بکشید و یا از ماژیک‌های نشان‌گر یا خودکارهایی با رنگ‌های مختلف برای دسته‌بندیِ اطلاعاتی که مطالعه می‌کنید، استفاده کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه بین اطلاعات جدید و قبلی ارتباط برقرار کنید
وقتی مطالب جدید و ناآشنا را یاد می‌گیرید، سعی کنید بین آنها و دانسته‌های قبلی‌تان، ارتباط برقرار کنید. با ایجاد ارتباط، بینِ مطالبی که از قبل می‌دانید و ایده‌های جدید، می‌توانید تواناییِ به خاطر سپردن و یادآوری آنها را به شکلِ چشم‌گیری افزایش دهید. برای یادآوریِ وظایف عادی روزانه‌ی خود (مثل خریدن نان!) هم می‌توانید همین کار را تکرار کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه مفاهیم جدید را به بقیه آموزش دهید
تحقیقات نشان می‌دهد که مطالعه‌ی مطالب جدید با صدای بلند در یادگیری آنها تأثیرِ بسزایی دارد. تجربه‌ی معلمان و روان‌شناسان نیز ثابت کرده است که آموزشِ مفاهیم جدید توسط خود دانش‌آموزان به سایر همکلاسی‌ها، فرآیند یادگیری و یادآوری مفاهیم جدید را بهبود می‌بخشد. شما می‌توانید از این ایده در فرآیندِ مطالعه و یادگیری خودتان، استفاده کنید. مثلا می‌توانید مفاهیم و اطلاعات جدید را به یکی از دوستان خود یا کسی که با او درس می‌خوانید، آموزش بدهید.
برای تقویت یادگیری و حافظه به مطالب دشوار، بیشتر توجه کنید
آیا متوجّه شده‌اید که گاهی اوقات یادگیری مطالبِ ابتدا و انتهای هر فصل چه‌قدر ساده‌تر از سایر بخش‌هاست؟ دانشمندان در تحقیقات خود متوجّه شده‌اند که ترتیب قرارگیریِ اطلاعات، می‌تواند در یادآوری آنها نقش مهمی داشته باشد. این موضوع را اثرِ موقعیّت‌های سِری (serial position effect) می‌نامند.
درست است که به خاطر سپردن اطلاعاتی که در میانه‌ی فصل قرار گرفته‌اند مشکل است، اما شما می‌توانید با تمرین و تکرار بیشتر، بر این مشکل غلبه کنید. روش دیگری که می‌توانید به کار ببرید، بازسازیِ مطالبی است که فراگرفته‌اید. وقتی با یک مفهوم ِمشکل مواجه می‌شوید، قَدری بیشتر برای یادگیریِ آن زمان بگذارید.
برای تقویت یادگیری و حافظه روش مطالعه خود را گاهی تغییر دهید
یک روشِ عالی دیگر برای اینکه قدرت یادآوری خود را افزایش دهید این است که هر چند وقت یک‌بار، روند مطالعه‌ی خود را تغییر دهید. مثلا اگر عادت کرده‌اید موقع مطالعه در جای مشخصی بنشینید، دفعه‌ی بعدی، موقعیّتِ جدیدی را امتحان کنید. اگر بعدازظهرها مطالعه می‌کنید، هر روز صبح چند دقیقه‌ای را به مرور مطالبی که شب قبل یاد گرفته‌اید، اختصاص دهید. با اضافه کردن تجربه‌ها و عادت‌های جدید به زمان‌های مطالعه، می‌توانید از تلاش‌های‌تان نتیجه‌ی بهتری بگیرید و حافظه‌ی بلندمدت‌تان را به شکل چشم‌گیری، تقویت کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه به تغذیه خودتان توجه کنید
ناگفته پیدا است که تغذیه‌ی شما بر قدرت حافظه‌تان تأثیر دارد. بخشی از ترکیباتی که باید به بدن شما برسند، عبارت‌اند از:
آنتی‌اکسیدان‌ها: این ترکیبات سلامت مغز شما را حفظ می‌کنند و حتی می‌توانند ساخت سلول‌های جدید مغزی را تحریک کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها در میوه‌های رنگی و سبزی‌هایی مانند کرفس، کلم بروکلی و گل کلم بسیار فراوان هستند. پودر کاری و گردو نیز منابع مفید آنتی‌اکسیدان هستند. در چای سبز آنتی‌اکسیدانی به نام پلی فنول وجود دارد که از مغز شما در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند.
امگا-۳: امگا-۳ نوعی چربی حیوانی است و همان‌طور که می‌دانید، غنی‌ترین منبع آن ماهی و مخصوصا ماهی‌های چرب آب سرد مانند سالمون، تن، قزل‌آلا و ساردین هستند. اگر از غذاهای دریای خوشتان نمی‌آید، می‌توانید از گردو، لوبیاچیتی، اسفناج، بروکلی و سویا استفاده کنید. این ترکیبات هم سرشار از امگا-۳ هستند. توجه داشته باشید که باید نسبت امگا-۳ به امگا-۶ را در تعادل نگه دارید. برای این منظور باید از مصرف چربی‌های امگا-۶ آسیب‌دیده (روغن‌های گیاهی فراوری‌شده) خودداری کنید.
تری گلیسیرید با زنجیره‌ی متوسط: این چربی هم از بیماری‌های دژنراتیو عصبی پیشگیری می‌کند و هم می‌تواند آنها را درمان کند. روغن نارگیل منبعی غنی از این نوع چربی است. یک قاشق سوپ‌خوری از این روغن حاوی بیش از ۲۰ گرم از این چربی مفید است.
ویتامین B12: این ویتامین برای عملکرد سالم مغز ضروری است. افرادی که کمبود ویتامین B12 دارند، در تست‌های شناختی ضعیف‌تر عمل می‌کنند و حجم مغزی کمتری دارند. گوشت قرمز انتخابی بسیار عالی برای تأمین این ویتامین در بدن شما است.
ویتامین D: گیرنده‌های فعال ویتامین D، رشد عصب‌های مغزی شما را افزایش می‌دهند. پژوهش‌ها نیز نشان می‌دهند که مسیرهای متابولیکی مربوط به ویتامین D در قسمت‌هایی از مغز که به برنامه‌ریزی، پردازش اطلاعات و شکل‌گیری حافظه مربوط هستند، یعنی هیپوکامپ و مخچه، وجود دارند. هرچقدر سطح ویتامین D شما کمتر باشد، عملکرد ذهنی ضعیف‌تری خواهید داشت. ویتامین D در بدن و در اثر تابش نور آفتاب ساخته می‌شود. پس سعی کنید به مقدار مناسب در معرض نور خورشید قرار بگیرید. اگر پوستتان روشن است، ۱۵-۲۰ دقیقه کافی است؛ اما اگر پوست تیره دارید یا سنتان بالا است، این زمان باید بیشتر باشد. توجه داشته باشید که نور عبوری از پنجره کافی نیست.
کولین: کولین همان ویتامین B4 است و برای متابولیسم و سوخت و ساز چربی لازم است. در بزرگ‌سالان کولین به عملکرد درست غشاهای سلولی کمک می‌کند، در ارتباطات سلول‌های عصبی نقش دارد و از ساخت هموسیستئین (مقدار زیاد آن با بیماری‌های قلبی مرتبط است) در بدن شما جلوگیری می‌کند و التهاب‌های مزمن را کاهش می‌دهد.
این ماده در خانم‌های باردار نقش مهم‌تری دارد؛ زیرا می‌تواند از نقص‌های مادرزادی جلوگیری کند. اگر باردار هستید، حتما نیاز بدنتان به این ماده را تأمین کنید. کولین در رشد مغزی کودکان شما نقش دارد و اثرات مثبت آن در بدن آنها باقی خواهد ماند. گوشت و تخم‌مرغ کولین دارند. اگر گیاه‌خوار هستید، ممکن است این ماده در بدنتان کم باشدِ بنابراین حتما به فکر جایگزینی و تأمین این ماده باشید.
برای تقویت یادگیری و حافظه ورزش کنید
ورزش با تحریک سلول‌های عصبی، تولید آنها را سرعت می‌بخشد، ارتباطات آنها را قوی‌تر و از آنها در برابر صدمات محافظت می‌کند؛ به این ترتیب مغز شما با بهینه‌ترین ظرفیت ممکن کار خواهد کرد.
وقتی ورزش می‌کنید، سلول‌های عصبی پروتئین‌هایی به نام عامل‌های نوروتروفیک آزاد می‌کنند. یکی از این پروتئین‌ها به نام BDNF باعث می‌شود مجموعه‌ای از مواد شیمیایی دیگر که در سلامت مغزی مؤثر هستند و مستقیما فعالیت‌های شناختی مانند یادگیری را بهبود می‌بخشند، آزاد شود.
پژوهش‌های بسیاری در مورد ارتباط ورزش و مغز انجام شده است. در یکی از این پژوهش‌ها مشخص شد که ورزش کردن جریان خون به سمت مغز را افزایش می‌دهد و سرعت یادگیری را دو برابر می‌کند. در پژوهش دیگری مشخص شد که اگرچه مرکز حافظه‌ی مغزی در طول زمان کوچک می‌شود (و طبیعتا عملکرد آن کاهش می‌یابد)؛ اما اگر ورزش کنید هر سال ۱ تا ۲ درصد به اندازه‌ی این مرکز اضافه خواهد شد (و طبیعتا نه‌تنها عملکرد آن ثابت می‌ماند، بلکه می‌تواند بهتر شود).
یک برنامه‌ی ورزشی خوب باید شامل تمرین‌های اینتروال با شدت بالا، تمرینات قدرتی و کششی، تمرین‌های مربوط به میانه‌ی بدن (کمر، شکم) و تمرین‌های تداومی منظم باشد. می‌توانید به باشگاه مراجعه و برنامه‌ای جامع دریافت کنید. برنامه‌های موبایل بسیاری نیز وجود دارند که می‌توانند به شما ورزش‌ها را پیشنهاد دهند و فعالیت شما را نیز ردگیری کنند؛ اما بهتر است یک متخصص این ورزش‌ها را برای شما تأیید کند.
برای تقویت یادگیری و حافظه از انجام هم‌زمان کارها خودداری کنید
جهان مدرن و سریع و حجم عظیم کارهای به سرانجام نرسیده؛ همه‌ی این‌ها را می‌دانیم. اما این سرعت بالا و انجام هم‌زمان کارها به شما و قدرت ذهنی‌تان صدمه می‌زند. چندوظیفگی (Multitasking) زمانی فقط به دنیای کامپیوترها تعلق داشت؛ اما اکنون همه‌ی انسان‌ها تلاش می‌کنند که در مدت‌زمانی کوتاه، کارهای بیشتری را با بیشترین سرعت ممکن انجام دهند. انجام هم‌زمان کارها شما را کند می‌کند، خطای شما را افزایش می‌دهد و باعث می‌شود فراموش‌کار باشید. ذهن شما برای حفظ هر قطعه از اطلاعات به ۸ ثانیه زمان نیاز دارد. با انجام هم‌زمان کارها، شما این فرصت را به ذهنتان نمی‌دهید، بنابراین بعدها بخشی از اطلاعات را به یاد نخواهید آورد.
تمرکز حواس به شما کمک می‌کند تا تمرکزی پایدار به دست آورید. اگر متوجه شدید که هم‌زمان چندین کار را انجام می‌دهید، چند لحظه صبر کنید. روی یکی از کارهایتان تمرکز کنید و خود را مجبور کنید که تنها این کار را انجام دهید و به انتها برسانید. اگر افکاری به ذهنتان راه یافتند و تمرکزتان را برهم زدند، به خودتان یادآوری کنید که این افکار تنها تصورات ذهن شما هستند، نه واقعیت. آنها را بدون استرس از ذهنتان دور کنید و به کار خود بپردازید. پیشنهاد می‌شود که در پایان روز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مدیتیشن داشته باشید. بازهم برنامه‌های اندروید و آی‌او‌اس وجود دارند که می‌توانند راهنمای شما باشند. با مدیتیشن در دقایق پایانی شب، ذهنتان را خالی کنید و خوابی آرام داشته باشید.
برای تقویت یادگیری و حافظه خواب شبانه کافی داشته باشید
پژوهش‌های بسیاری در مورد ارتباط خواب و عملکرد مغز صورت گرفته است. خواب شبانه باعث می‌شود عملکرد و حافظه‌ی شما بهبود یابد و عملکرد شما در مهارت‌های چالش‌برانگیز بهتر شود. خواب شبانه‌ی بین ۴ تا ۶ ساعت، باعث می‌شود در روز بعد بهتر فکر کنید.
پروسه‌ی رشد مغز (neuroplasticity) بر ظرفیت مغز شما در کنترل رفتارهایی مانند یادگیری و حافظه مؤثر است. وقتی نورون‌ها توسط رویدادها یا اطلاعات محیطی تحریک می‌شوند، رشد مغز اتفاق می‌افتد. خواب و کمبود آن بر عملکرد چند ژن که برای رشد سیناپسی مهم هستند، تأثیر می‌گذارد.
وقتی شما خواب هستید، اتصالات سیناپسی مغزتان قوی‌تر می‌شود. انواع خاصی از تقویت‌های طولانی‌مدت که فرایندی عصبی مرتبط با یادگیری و حافظه هستند، در طول خواب رخ می‌دهند. این امر در مورد کودکان نیز صدق می‌کند. چرت‌های کوتاه قدرت مغزی آنها را افزایش می‌دهد. در پژوهش‌ها دیده شده است که چُرت کوتاه میان فرایند یادگیری و امتحان، به توانایی بیشتر کودکان در شناسایی الگوهای اطلاعات جدید می‌انجامد و تغییر مهمی در حافظه ایجاد می‌کند که نقش مهمی در توسعه‌ی شناختی دارد. در بزرگ‌سالان نیز چُرتی کوتاه در میانه‌ی روز، قدرت مغز را بازگردانی می‌کند.برای خواب بهتر می‌توانید چند نکته‌ی زیر را رعایت کنید:
-
در محیطی کاملا تاریک بخوابید. -
وسایل الکترونیکی و وسایلی را که میدان مغناطیسی ایجاد می‌کنند، از بسترتان دور کنید. -
حداقل یک ساعت قبل از خواب، مسائل کاری را رها کنید. -
دقیقا قبل از خواب تلویزیون نبینید. -
چند ساعت پیش از خواب، میان وعده‌ای پُر پروتئین مصرف کنید.
برای تقویت یادگیری و حافظه بازی‌های ذهنی انجام دهید
وقتی مغز شما اطلاعات جدیدی دریافت نکند، به چالش کشیده نشود یا فعالیت نداشته باشد، به‌تدریج ضعیف خواهد شد. اگر بتوانید مغز خود را تحریک کنید و به فعالیت وا‌دارید، می‌توانید این ضعف را از بین ببرید.
یکی از راههای به چالش کشیدن مغزتان، استفاده از بازی‌های ذهنی است. در وب‌سایت‌های متعددی مانند Lumosity.com می‌توانید آنلاین بازی کنید. اپلیکیشن‌های بسیاری مانند Brain Games، Memorado، Elevate (Brain Trainings)، NeuroNation و … نیز این بازی‌ها و تمرین‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهند.
در مورد چنین بازی‌هایی به یک نکته توجه داشته باشید: حداقل ۲۰ دقیقه در روز به این بازی‌ها اختصاص دهید؛ اما برای هر مرحله/نوع بیش از ۵ تا ۷ دقیقه وقت نگذارید؛ زیرا تنها همین دقایق اولیه هستند که فایده دارند و بیش از آن مغزتان با این بازی‌ها مانند وظیفه‌ای که باید در طول روز تکمیل شود، برخورد می‌کند، نه تمرینی برای تحریک خود.
اما به‌تازگی شواهدی ارائه شده‌اند که این بازی‌ها صرفا شما را در آن نوع بازی قوی می‌کنند و تأثیری در بهبود یا قوی‌تر کردن هوش یا حافظه‌ی شما ندارند؛ بنابراین مورد بعدی، گزینه‌ی قابل‌اطمینان‌تری است.
برای تقویت یادگیری و حافظه مهارتی جدید یاد بگیرید
شرکت در فعالیتی هدفمند و معنادار سیستم عصبی شما را تحریک می‌کند، اثرات بیماری‌های مربوط به استرس را از بین می‌برد، ریسک زوال عقل را کاهش می‌دهد و سلامت شما را بهبود می‌بخشد. پژوهش‌ها نیز نشان داده‌اند که شرکت در فعالیت‌های نیازمند فعالیت مغزی، مانند عکاسی، فراگیری نوازندگی یک ساز یا ساختن مدل، عملکرد حافظه را بهبود می‌بخشد. در انتخاب این فعالیت باید به ۴ نکته توجه داشته باشید. فعالیت مورد نظر باید:
-
چیزهای جدیدی به شما بیاموزد: این فعالیت باید برای شما ناآشنا و جدید باشد تا مغزتان را به فعالیت وا‌دارد. -
چالش‌برانگیز باشد: این فعالیت باید توجه و تمرکز شما را تماما به خود اختصاص دهد و این حالت را در همه‌ی زمان‌ها حفظ کند. -
امکان پیشرفت داشته باشد: به دنبال فعالیت‌هایی باشید که می‌توانید آنها را از سطوح آسان شروع کنید و سپس در آن پیشرفت کنید. -
پاداش بگیرید: پاداش گرفتن ضامن ادامه‌ی پروسه‌ی یادگیری مغز است. هرچقدر بیشتر به این فعالیت علاقه‌مند باشید، ادامه‌ی آن محتمل‌تر خواهد بود؛ بنابراین فعالیتی را انتخاب کنید که گرچه چالش‌برانگیز است، اما لذت‌بخش نیز هست.
زمانی را به دوستانتان اختصاص دهید
زمانی را به دوستانتان اختصاص دهید و خوش بگذرانید. این امر مزایای ذهنی بسیاری برای شما دارد. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که دوستی‌های خوب و پشتیبانی‌های قوی نه‌تنها سلامت عاطفی شما را تضمین می‌کنند، بلکه تأثیر مثبتی بر سلامت مغزتان دارند. بنابراین سعی کنید زندگی اجتماعی فعال‌تری داشته باشید.
برای تقویت یادگیری و حافظه استرس نداشته باشید!
استرس در طول زمان، سلول‌های مغزی را نابود می‌کند و به هیپوکامپ مغز که مسئول ایجاد خاطرات جدید و حفظ قدیمی‌ها است، آسیب می‌زند. بنابراین هرچقد برای یادگیری تلاش کنید در صورتی که استرس خودتان را کنترل نکنید قادر نخواهید بود که مطالب را در حافظه خودتان به خوبی ثبت کنید.
بیشتر بخوانید:
راهکارهای ساده تقویت حافظه برای همه افراد در سنین مختلف
فواید مصرف کپسول نروزان در تقویت حافظه
مواد غذایی برای تقویت حافظه و تمرکز کدامند؟
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم