قرص افزایش شیر مادر
یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که مادران در دوران شیردهی دارند این است که باید در دوران شیردهی چه قرص هایی را مصرف کنند تا مطمئن شوند که تولید شیرشان خوب است، زیرا نگران سلامتی و رشد کودک دلبندشان هستند و می‌خواهند برای او سنگ تمام بگذارند.
برای خانم‌ها، دوران شیردهی یکی از زمان‌هایی است که باید توجه بیشتری به تغذیه و سلامتی خود داشته باشند. هرچیزی که در این دوره خورده میشود از یک سو در بهبودی پس از زایمان نقش دارد و از سوی دیگر، می‌تواند در مقدار شیری که تولید میشود تأثیری مستقیم داشته باشد.
1. فنلین باریج (Fenelin Barij)
کپسول فنلین باریج (Fenelin Barij) از داروهای افزایش دهنده شیر مادر و حاوی اسانس رازیانه شیرین است. گیاه رازیانه در طب سنتی ایران به عنوان یک داروی ضد نفخ، ادرار آور، دفع کننده سنگ‌های مجاری ادراری و افزایش دهنده شیر بکار می‌رود که به منظور افزایش شیر، باید هر چهار ساعت یک عدد از این قرص مصرف شود.
توجه داشته باشید که اگر به هر یک از ترکیبات تشکیل دهنده این قرص مثل رازیانه حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید. علاوه بر افزایش شیر، از این دارو برای موارد دیگری مثل رفع قاعدگی دردناک و کاهش خستگی نیز استفاده میشود.
اگرچه مصرف این قرص در ازدیاد شیر مادر موثر است، اما نباید به صورت خودسرانه مقدار آن را افزایش دهید. توصیه میشود برای میزان مصرف داروی افزایش دهنده شیر، با پزشک مشورت کنید
2. لاکتودین (Lactodin)
لاکتودین (Lactodin) به عنوان یک داروی کمک کننده به درمان کمبود ترشح شیر در دوران شیردهی استفاده میشود. ماده اصلی در ساخت این داروی گیاهی، علف شیر یا گالگا است. مصرف لاکتودین علاوه بر کمک به افزایش شیر مادران، از افت قند خون در زنان شیرده جلوگیری میکند.
حضور مقادیری از اسانس‌های طبیعی رازیانه و زیره علاوه بر خواص شیرافزایی به عنوان ضد نفخ و طعم دهنده به ترکیبات ساخت این دارو اضافه شده‌اند. لاکتودین با دارا بودن مالت (عصاره جوانه جو) برای تقویت شیر، فسفات کلسیم برای جبران کمبود کلسیم و فسفر، مکملی مفید برای زنان شیرده به حساب می‌آید.
لاکتودین به صورت پودر و در بسته‌های ۱۰ گرمی عرضه میشود. برای استفاده از آن می‌توانید در هر بار یک الی دو بسته از این دارو را به صورت خشک یا محلول در آب، شیر یا سایر نوشیدنی‌ها، استفاده کنید.
توجه داشته باشید که مصرف لاکتودین در افرادی که منع مصرف کلسیم دارند مانند افراد مبتلا به هایپرکلسیمی، دفع کلسیم در ادرار، سنگ کلیه و انباشت کلسیم در بافت‌ها، نباید مصرف شود. همچنین مصرف آن در افراد مبتلا به دیابت نیز توصیه نمی‌شود.
3. قرص شیرافزا
قرص شیرافزا حاوی عصاره رازیانه، زیره، شنبلیله است که هر کدام ترشح شیر را تحریک می‌کنند. شنبلیله یک گیاه محرک اشتها بوده که می‌تواند ترشح شیر را زیاد کند و اشتهای مادر را برای تأمین احتیاجات تغذیه‌ای، افزایش دهد.
طی تحقیقات صورت گرفته رازیانه، شنبلیله، زیره سبز و شوید همگی بر افزایش شیر مادر تاثرگذار هستند. گیاه رازیانه نیز از زمان‌های گذشته به عنوان گیاه محرک ترشح شیر معروف بوده است. در صورتیکه بتوانید همزمان با مصرف قرص شیرافزا، از توصیه‌های تغذیه‌ای زیر نیز پیروی کنید، افزایش قابل توجهی در شیر را مشاهده خواهید کرد:
-
مصرف آب میوه‌های طبیعی و معجون شیر و بادام -
مصرف لبنیات مخصوصا شیر تازه گاو -
مصرف کله پاچه و سیراب شیردان -
مصرف کاهو، رازیانه، بومادران، تخم شاه‌تره، گلپر، بالنگو، زنیان، تخم ریحان و … -
مصرف حبوبات مثل جوانه گندم و ماش -
مصرف انواع آش
عوارض قرص افزایش شیردهی
هر دارویی به موازات اثرات مفیدی که دارد، می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای را نیز ایجاد کند. قرص افزایش شیردهی هم از این قاعده مستثنی نیست و می‌تواند عوارضی مثل بروز واکنش‌های آلرژیک و کاهش قند خون را به دنبال داشته باشد. بنابراین احتمال تداخل این دارو با داروهای پایین آورنده قند خون وجود دارد.
ممکن است شما نیز شنیده باشید که مصرف قرص شیرافزا باعث چاقی میشود، این موضوع صحت ندارد و استفاده از چنین داروهایی باعث چاقی در مادران شیرده نمی‌شود. همچنین در برخی موارد گفته شده است که مصرف قطره یا قرص شیر افزا رفلاکس نوزادان را تشدید میکند.
این موضوع نیز صحیح نیست چرا که این دارو تنها هورمون شیری که در بدن مادر تولید میشود را تحریک میکند. قرص شیرافزا علاوه بر اینکه شیر مادر را افزایش می‌دهد، می‌تواند باعث برطرف شدن اختلالات گوارشی و آرامش نوزاد نیز بشود.
بهترین و بدترین قرص شیرافزا کدام است ؟
از آنجاییکه داروهای افزایش دهنده شیر مادر معمولا از ترکیبات گیاهی تهیه می‌شوند، برتری خاصی نسبت به یکدیگر ندارند و تقریبا هر کدام از آن‌ها را می‌توان مصرف کرد. از نظر عوارض مصرف نیز، تقریبا یکسان هستند. البته ممکن است فردی نسبت به برخی از ترکیبات موجود در یک دارو حساسیت داشته باشد که در آن صورت باید داروی خود را تغییر دهد.
نباید تصور شود با مصرف این قرص، مادران در دوران شیردهی به دریافت مواد غذایی چندانی نیاز ندارند، این چنین داروها تنها محرک هستند و برای اینکه بتوانند تاثیر مفیدی داشته باشند باید همراه با یک برنامه غذایی مناسب، استفاده شوند.
برای اینکه یک مادر بتواند نوزاد خود را فقط با استفاده از شیر خود سیر کند باید میزان کالری دریافتی او ۵۰۰ واحد بیشتر از زمان‌های دیگر باشد. مصرف میان وعده‌های مناسب در طول روز (مثل میوه یا آبمیوه)، آش، مایعات، شیر و عسل و شیر بادام می‌تواند به این امر کمک کند.
روش‌های خانگی برای افزایش شیر مادر
اگر به تازگی کودک دلبندتان متولد شده، بهتر است قبل از مراجعه به داروخانه و تقاضای شیر خشک کنید، به دنبال روش‌های خانگی و آسان برای افزایش شیر خود باشید.
از نظر ارزش تغذیه‌ای هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین شیر مادر شود. پژوهش‌های انجام شده در ۳۰ سال اخیر نشان داده، بهترین و کامل‌ترین غذا برای کودک تا سن چهار الی شش ماهگی فقط شیر مادر است. خوشبختانه با استفاده از راهکارهایی که در لینک‌های زیر به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم، می‌توانید شیر خود را افزایش دهید.
خواص رازیانه برای افزایش شیر مادران
رازیانه یکی از بهترین داروها برای افزایش شیر مادر است. امّا از آنجا که می‌تواند خونریزی دوره نفاس را تشدید کند شروع مصرف آن باید پس از این دوره باشد. زنان شیرده باید برای افزایش شیر خود، روزانه ۲ بار و هر بار نصف استکان عرق رازیانه را مصرف کنند.
خواص سیاهدانه برای افزایش شیر مادران
سیاهدانه خونساز، تقویت کننده تخمدان‌ها و افزاینده شیر است. برای این منظور باید ۳۰۰ گرم سیاهدانه را آسیاب، آن را با یک شیشه بزرگ عسل (شیشه ۹۰۰ گرمی) مخلوط و روزانه سه قاشق چای‌خوری از این ترکیب را میل کنید.
چند معجون شیرافزا
-
زنان شیرده باید برای افزایش شیر خود یک واحد از تخم زردک، تخم پیاز، تخم شوید، تخم شلغم، تخم ترب و تخم رازیانه را با 6 واحد از نخود آبگوشتی بوداده آسیاب شده، مخلوط و صبح ناشتا، ۲ قاشق غذاخوری از این ترکیب را با یک لیوان شیر تازه میل کنند. -
۲۵ گرم زنیان،۲۰ گرم تخم زردک، ۱۰ گرم زیره کرمانی، ۲۵ گرم رازیانه و ۲۰ گرم تخم شوید را به خوبی بکوبید و روزانه سه بار (صبح و ظهر و شب) یک قاشق مرباخورى از این ترکیب را با یک لیوان شیر حل و میل کنید. -
۲۵ گرم از تخم خرفه و انیسون را با ۵۰ گرم بالنگ و شیرزاد و ۲۰۰ گرم شکر به خوبی بکوبید و روزانه پس از هر وعده غذا یک قاشق شربتخورى از این ترکیب را میل کنید. -
۱۵۰ گرم خارخاسک را درون یک لیتر شیر گاو روى حرارت ملایم بجوشانید تا خشک شود، دوباره یک لیتر شیر روى آن بریزید و آن را بجوشانید تا خشک شود، براى بار سوم نیز این کار را انجام دهید و پس از خشک شدن، آن‌ها را با نبات مخلوط کنید، بکوبید و پس از هر وعده غذا روزانه سه قاشق غذاخوری از این ترکیب را میل کنید. -
۱۰۰ گرم تخم ترب، ۱۰۰ گرم تخم شاهی، نیم مثقال زعفران، ۱۰ گرم جوز بویا (بسباسه)، نیم مثقال هل سبز را با هم پودر و با عسل طبیعى مخلوط کنید، روزانه دو تا سه بار و هربار به اندازه یک گردوى کوچک از این معجون را با آب انار یا شیر بنوشید.
چند راهکار برای افزایش شیر مادر
موارد زیر می توانند به افزایش شیر مادر کمک کنند:
-
اجازه دهید نوزاد سینه تان را بمکد؛ حتی اگر می دانید شیرتان کافی نیست. زیرا مکیدن سینه سلول های عصبی را تحریک می کند و پیام افزایش شیر مادر را به مغز می فرستد. -
هنگام شیر دادن نوزاد را در موقعیتی نگه دارید که بتواند شیر را بمکد. شیر باید از پستان ها خارج شود تا دوباره بدن شیر تولید کند. -
در هر نوبت شیردهی، نوزاد باید از هر دو سینه شیر بنوشد. -
هنگام شیر دادن به نوزاد، با دستتان سینه را ماساژ دهید. این کار کمک می کند شیر خارج شود. -
هنگام شیر دادن آرام باشید و نفس های عمیق بکشید. با این کار شیر راحت تر به جریان می افتد. -
آخرین و مهم ترین مورد برای افزایش شیر مادر، رژیم شیردهی است. به دلیل اهمیت بالای این موضوع، لازم است به طور مفصل تری به آن پرداخته شود
چگونه می توان فهمید نوزاد شیر کافی می خورد ؟
در واقع هیچ راهی برای تعیین این که در هر نوبت شیردهی نوزاد چه مقدار شیر می خورد، وجود ندارد؛ اما با نشانه های زیر می توان مشخص کرد که آیا شیری که نوزاد می خورد برایش کافیست یا خیر:
-
افزایش تدریجی وزن نوزاد طبق معیارهای علمی -
شنیدن صدای بلعیدن شیر توسط نوزاد هنگام شیردهی -
شیردهی بین هشت تا دوازده نوبت در روز و سیر بودن نوزاد بین دفعات شیردهی -
دفع مدفوع متناسب با تعداد دفعات شیردهی -
احساس پر بودن سینه ها پیش از شیردهی و احساس سبکی آن ها پس از شیردهی
خواص شیر مادر
اگر چه شیر گاو یکی از مواد غذایی مفید است که نوشیدن روزانه آن به مادران در دوره شیردهی توصیه می شود اما یک لیوان شیر گاو تنها 23% از کلسیم و 1% از ویتامین D روزانه مادر را می تواند تأمین کند و از طرفی مقدار امگا3 موجود در آن بسیار ناچیز است.
شیرهای غنی شده از طریق غنی کردن پایه شیر گاو با املاح معدنی، ویتامین ها و ریز مغذی ها، این کمبودها را جبران کرده است که در نتیجه با نوشیدن یک لیوان از این شیر به صورت روزانه بسیاری از نیازهای تغذیه ای مادر در دوره شیردهی پوشش داده می شود.
در حال حاضر یکی از انواع این شیرهای غنی شده، محصول ببمام است که در داروخانه های سطح کشور یافت می شود. اگر تمایل دارید در مورد این محصول و راه تهیه آن بیشتر بدانید، روی ببمام کلیک کنید.
بیشتر بخوانید :
خواباندن نوزاد در دوران شیردهی،چگونه نوزاد را بخوابانیم؟
معرفی گرانول لاکتودین بی نظیر ترین داروی افزایش شیر مادر
چگونگی تولید شیر مادر + علت نیامدن شیر مادر
قطره شیرافزا چیست و چگونه مصرف میشود ؟