روش‌های خواباندن نوزاد بدخواب
با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با روش ها و طریقه خواباندن نوزاد آشنا شوید.
چند راه برای خواباندن نوزاد
راه خواباندن نوزاد و کودک عزیز شما مثل مهارتهای دیگر در مراقبت از کودک و به اصطلاح کودکیاری مهم و کاربردی است. ممکن است نوزاد شما تلاش خود را برای خوابیدن بکند اما به دلیل آنکه شما برخی نکات را نمی دانید نتوانید به او برای خوابیدن کمک کنید.خواباندن نوزادهر راهی که برای افزایش مدت زمان خوابتان استفاده می کنید، فقط بدانید که همه بچه ها به شیوه خود خوابیدن را یاد می گیرند.
بچه شما برای جلب توجه از موقع تاریکی هوا تا سحر داد و بیداد می کند و احتمالا شما هم خسته هستید. در هفت ماهگی هیچ نیاز تغذیه ای برای غذا دادن به بچه وجود ندارد. همه بچه ها شب از خواب بیدار می شوند و بیشتر آنها احتمالا یاد می گیرند که خودشان دوباره بخوابند. بچه ها با هم فرق دارند ولی اگر شما ساعت 1 صبح دنبال آرامش هستید، این تدابیر می توانند بیدار شدن های شبانه را کاهش دهند.
تفاوت آشکاری بین روز و شب ایجاد کنید. این تفاوت را می‌توانید با چهار روش ساده به وجود آورید.
- برای خواب شبانه نوزاد، محیط را تاریک نگه دارید و هنگام شیردهی شبانه از حداقل نور استفاده کنید.
- وقتی نوزاد آرام شد و به خواب رفت سعی نکنید با وسواس زیاد مرتب به اتاقش بروید و او را چک کنید. شما با این کار خواب او را به هم می‌ریزید. سعی کنید وقتی صدای گریه اش را شنیدید به سراغش بروید.
- باید یاد بگیرید گریه های واقعی را از بی‌قراری برای خواب تشخیص دهید. نوزادتان به طور طبیعی به مرحله سبکتر خواب در فواصل متفاوتی می‌رسد و ممکن است، بی‌قراری کند. فقط وقتی این گریه ها به طور کامل شدت یافت به آنها جواب دهید.
- سعی کنید محیط در شب زیاد بر نوزادتان اثر نگذارد. موقع شیر دادن و تعویض پوشک نوزاد آرام و ساکت باشید و هنگامی که واقعا لازم است پوشکش را تعویض کنید.
- جای آرامی برای خواب نوزاد فراهم کنید. در تختخواب نوزاد از اسباب بازی‌هایی که صدا و نور تولید می‌کنند، استفاده نکنید. سعی کنید موقع خواب، حالت آرام و ساکتی ایجاد کنید. همچنین ایده خوب دیگر این است که فضای گرم، نرم و راحتی را برای خواب از همان ابتدا فراهم کنید.
- بیشتر نوزادان در یک تختخواب بزرگ نمی‌خوابند، اغلب گهواره را ترجیح می‌دهند. یک موسسه تحقیقاتی توصیه می‌کند ایمن ترین جا برای نوزادتان در ۶ ماه اول تولد، خوابیدن در یک تخت در اتاق شماست. این کار شیر دادن در شب را نیز برای شما آسانتر می‌کند.
- اجازه دهید نوزادتان خودش یاد بگیرد که بخوابد و آرام شود. اکثر والدین می‌خواهند شیوه هایی برای خواباندن و آرام کردن به کار گیرند تا نوزاد به خواب رود. چه کسی می‌تواند چنین والدینی ر ا سرزنش کند! اگر نوزادتان همیشه متکی به شیوه هایی باشد که شما برای خواباندن او به کار می‌برید خوابیدن خودش را یاد نمی‌گیرد و این به معنی این است که اگر در طول شب بیدار شود نمی تواند به تنهایی دوباره بخوابد.
- همیشه وقتی او خواب آلوده می‌شود، او را پایین بگذارید. شما باید بتوانید این کار را از حدود ۳ ماهگی انجام دهید. وقتی عادت کرد به تنهایی بخوابد و بیدار شود، و دوباره خودش در طول شب بخوابد دیگر مشکلی ندارید.
- یک نوزاد بیش از حد خسته، برای خوابیدن در شب مشکل خواهد داشت. بنابراین فرصت چرت‌های روزانه را به امید اینکه شب خواب بهتری داشته باشد با حقه و کلک از او نگیرید. چرت‌های روزانه او را براساس سنش برنامه ریزی کنید. برای مثال، در یک ماهگی نوزادتان به حدود ۶ساعت خواب روزانه نیاز دارد. در ۳ ماهگی ۴تا ۵ ساعت، در ۶ ماهگی ۳ تا ۴ ساعت، این ساعات را به چند قسمت در طول روز تقسیم کنید.
- زمان خواب را همیشه آرام و یکنواخت و در یک قالب معین قرار دهید. شما می‌توانید تعیین وقت خواب یکنواخت و معین را از ۲ ماهگی شروع کنید. هم نوزاد و هم شما به آن علاقه مند خواهید شد. یعنی زمان معین هر روز باید یکنواخت باشد. این ساعت می‌تواند بین ۶ تا ۸ بعد ازظهر باشد. ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از وقت خوابیدن می‌توانید کارهایی از قبیل داستان گفتن، حمام کردن، تعویض پوشک یا لباس‌های نوزاد، ماساژ بدن نوزاد، یا آخرین وعده شیر دادن را قرار دهید.
- استفاده از همه این روش‌ها، کمک می‌کند تا نوزادتان استراحت کند و خستگی اش تمام شود. ولی باز هم به یاد داشته باشید، نوزاد را وقتی هنوز بیدار ولی خواب آلود است، پایین بگذارید.
راهکارهایی دیگر برای خواباندن کودک
ماشین سواری
اگر از اینکه مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و دور خانه را بچرخید یا اینکه او را روی پای خود بگذارید و ساعت‌ها تکان دهید تا به خواب برود، خسته و کلافه شده‌اید، به شما پیشنهاد می‌شود که او را سوار ماشین کنید. کودک را در صندلی مخصوص قرار دهید و حدود 20دقیقه الی نیم ساعت، در خیابان‌های اطراف محل زندگی‌تان بدون اینکه توقف کنید، دور بزنید. بعد از طی این مدت زمان به خانه برگردید و فرزندتان را در حالی که در خواب ناز است، به آرامی به تختش منتقل کنید.
می‌توانید برای جلوگیری از بیدارشدن کودک، او را با همان صندلی به خانه منتقل کنید و به آرامی روی تخت بخوابانید. البته پدرها نیز می‌توانند این مسئولیت را به‌عهده بگیرند تا مادر در نبود آنها کمی استراحت کند! و اگر هر دو، وقت اضافه داشتند، می‌توانند همراه فرزندشان سوار ماشین شوند. مطمئن باشید تجربه جالبی است و شاید بتوانید در طول مسیر گفت‌وگویی هم با همسرتان که پس از تولد نوزادتان، زمانی برایش نداشتید انجام دهید.
قدم زدن
یکی از بهترین و سالم‌ترین راه‌های آرام کردن و خواباندن کودک، قدم زدن است. بسیاری از اوقات، گریه کودک تنها با تغییر مکان متوقف می‌شود. شما می‌توانید با توجه به محل زندگی‌تان حین پیاده‌روی از مناطقی مثل پارک، ساحل، خیابان‌های خلوت یا محل‌هایی که دارای درخت، فواره و… هستند، عبور کنید. بهتر است زمان پیاده روی را صبح‌ها انتخاب کنید، زیرا در این صورت متوجه می‌شوید که حدود نیم تا یک ساعت پیاده‌روی، تا چه حد روحیه‌تان را تغییر می‌دهد و از اضافه وزن‌تان نیز جلوگیری می‌کند!
به‌خصوص پیاده روی به مادرانی که بعد از زایمان به علائم افسردگی مبتلا شده‌اند اکیدا توصیه می‌شود، زیرا در اثر پیاده روی و ورزش از مغز «ایندروفین»ترشح می‌شود که ترشح آن زایل‌کننده ناآرامی‌های روحی و ذهنی بدن است.
صداهای آرامش بخش
تحقیقات نشان داده که بسیاری از صداها تأثیر آرام بخشی روی کودک دارد. به‌خصوص صداهایی که مکان اولیه کودک را به یاد او بیندازد. صداهای آرام بخش برای کودک، اصولا صداهایی یکنواخت هستند که زیر و بم کم و نامحسوسی دارند. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته، اقدام به تهیه موسیقی‌هایی مناسب برای خواب و آرام‌سازی کودک کرده‌اند که در اصطلاح به آن «صداهای سفید» می‌گویند. البته اگر شما دسترسی به این نوع موسیقی ندارید، اصلاً نگران نباشید. لیست زیر می‌تواند جایگزین مناسبی برای موسیقی‌های آرام‌بخش خاص کودک باشد.
1- صدای تیک‌تاک ساعت
2- صدای جاروبرقی (البته باید این صدا را امتحان کنید. به این ترتیب که اگر کودکتان از این صدا خوشش آمد، آن را برایش ضبط کنید و برای آرام کردن و خواباندن او استفاده کنید).
3- پنکه‌ای که با دور کند، کار کند.
4- صدای ضبط شده آبشار یا امواج دریا و اقیانوس
5- صدای ماشین ظرفشویی، لباسشویی، ماشین ریش تراش
6- لالایی‌های خانگی. می‌توانید صدای خود را روی کاست ضبط کنید. سعی کنید در این کاست صدای خود را در حال گفتن: «بخواب فرزندم، کوچولوی نازنینم می‌خواد بخوابه» یا «الان وقت خوابه» به‌صورت موزون و آهنگین ضبط کنید یا حتی آهنگ‌های محلی و دوست داشتنی کودک را با صدای خودتان ضبط کنید.
7- موزیک‌های کلاسیک. اکثر نوزادان به موسیقی‌های کلاسیک علاقه‌مندند؛ موسیقی‌هایی که ضرباهنگ آرام و یکنواختی دارند.
8 – گریه کودکتان را ضبط کنید و بعد در هنگام گریه کردن او برایش پخش کنید. این مسئله باعث تعجب کودک می‌شود و برای لحظاتی او را در سکوت فرو می‌برد. مطمئن باشید بعد از آن هم، آنچنان تحت‌تأثیر شوک تشخیص صدای خودش قرار گرفته که یادش می‌رود باید گریه و ناآرامی را شروع کند!
اعجاز تصاویر در آرام‌کردن کودک
1- آینه: کودکتان را در حالی که گریه می‌کند یا ناآرام است، جلوی آینه برده و به او اجازه دهید که چهره خود را در آینه ببیند. صورت یا پای او را جلوی آینه ببرید و به سطح آینه بمالید، در این حالت به کودکتان نگاه کنید که چگونه به آینه خیره شده و دیگر صدایی از او به گوشتان نمی‌رسد.
2- چهره خندان و اداهای بامزه: زمانی را برای برقراری ارتباط چهره به چهره با کودکتان قرار دهید. صورت او را مقابل صورت خود قرار دهید و مرتب حالت چهره‌تان را عوض کنید و حالت‌های بامزه و خنده‌دار به‌خود بگیرید. مثلا لپ‌تان را باد کنید یا حالت چشم‌هایتان را عوض کنید. البته بهتر است این تمرین‌ها را در حالی که کودکتان آرام و سرشوق است انجام دهید و به خاطر بسپارید که از کدام صورت شما خوشش آمده تا در هنگام گریه کردن او، فورا آن حالت را برایش به نمایش بگذارید!!
3- اشیا و اشخاص متحرک: یکی دیگر از راهکارهای آرام کردن کودک آن است که او را مقابل اشیا یا اشخاص در حال حرکت، مانند پاندول ساعت، پنکه سقفی، آکواریوم پر از ماهی، برگ درختان، آتش شومینه، ماشین‌های در حال حرکت، افراد در حال ورزش یا دوچرخه‌سواری، امواج ساحل یا بازی بچه‌ها در حیاط یا پارک مقابل‌تان قرار دهید.
نوازش‌های آرامش بخش
- نوازش‌های پدرانه
یکی از روش‌های نوازش که پدران به راحتی می‌توانند آن را اجرا کنند، این است که پدر روی زمین یا تخت دراز بکشد، به حالتی که گوش‌های کودک مقابل قلبش قرار بگیرد. در این حالت متوجه خواهید شد که آرامش عجیبی به کودک دست می‌دهد و حتی تنفس او هماهنگ با صدای قلب شما خواهد شد. در این هنگام به خاطر سکوت و آرامش شگرفی که کودک دارد، به‌تدریج مچ دست او رها و عضلات بدنش شل می‌شود. این روش برای نوزادان 4، 3ماهه بسیار مفید است.
طی تحقیقات به عمل آمده، مشخص شده است که بسیاری از کودکان، هنگامی که تحت نوازش ناحیه سر خود قرار می‌گیرند، به‌طوری باور نکردنی دچار آرامش می‌شوند. البته مطمئنا اگر این حالت نوازش را همراه با جملات مثبت و قربان صدقه رفتن همراه کنید، تأثیر آن چند برابر خواهد شد.
زمان مناسب را انتخاب کنید
مقرر کردن زمان خواب معین، بسیار مهم است. خوشبختانه زود خواباندن کودک به زود بیدار شدن کودک در صبح منجر نخواهد شد و برعکس، خواب مناسب شبانه، باعث می‌شود نوزاد صبح‌ها دیرتر از خواب بیدار شود.
لباس خواب مناسب تن نوزاد کنید
بعضی اوقات نوزادان به پارچه‌هایی که از الیاف مصنوعی دوخته شده‌اند، حساسیت دارند که می‌تواند مانع خوابیدن نوزاد شود. بنابراین از لباس‌هایی استفاده کنید که از الیاف طبیعی مانند کتان تهیه شده‌اند.
دمای محیط را اندازه نگه‌دارید
حتماً خودتان هم می‌دانید که نوزاد در دمای مناسب، بهتر می‌خوابد؛ بنابراین به توصیه پزشکان، دمای اتاق نوزاد را بین 18 تا 21 درجه سانتی‌گراد نگه‌دارید تا کودکتان راحت‌تر و زودتر بخوابد.
اگر کودک شما از آن کودکانی است که نیمه‌شب گرسنه از خواب بیدار می‌شود، تغذیه قبل از خواب می‌تواند مفید باشد.
اتاق را تاریک کنید
برای اینکه به نوزاد کمک کنید تا متوجه فرارسیدن زمان خواب شود، اتاق او را تاریک کنید. لازم به ذکر است که بهتر است از چراغ خواب استفاده نکنید تا نوزاد، تاریکی شب را احساس کند.
نوزاد را ماساژ دهید
نوزادان و کودکان نوپا که پیش از خواب، 15 دقیقه ماساژ داده می‌شوند، سریع‌تر از کودکانی که فقط برایشان قصه گفته شده است، به خواب می‌روند.
نوزادتان را به خواب نیمروزی دعوت کنید
علاوه بر تمام فواید خواب نیمروزی که به شما فرصت انجام کارهای شخصی‌تان را می‌دهد، خواب نیمروزی برای رشد ذهنی و جسمی کودک، بسیار اهمیت دارد. به خاطر این باور غلط که اگر کودک در روز نخوابد، شب‌ها بیشتر می‌خوابد، خواب نیمروزی را حذف نکنید، چون دقیقاً برعکس است.
از پوشک مخصوص شب استفاده کنید
پوشک خیس هم می‌تواند از عواملی باشد که مانع خوابیدن نوزاد شود. بهتر است در طول شب از پوشک‌هایی که قدرت جذب بسیار بالا دارند استفاده کنید تا اگر نوزاد با پوشک خیس خوابش برد، مجبور نباشید او را بیدار کنید.
به نوزاد پستانک بدهید
دادن پستانک در زمان خواب به کودک کمک می‌کند تا آرام شود و به خواب برود. البته وقتی نوزاد به خواب رفت، پستانک را از دهانش خارج کنید تا به خاطر افتادن پستانک از دهانش بیدار نشود.
بهترین راهکار را خودتان بیابید
همه ما درباره تکان دادن کودک در تمام شب یا نشستن در خودرو و گردش آرام شبانه شنیده‌ایم، اما هیچ فردی نمی‌تواند قضاوت کند که کدام شیوه برای نوزاد شما کارآمدتر خواهد بود. بهتر است شیوه‌های امنی را که برای نوزاد شما مناسب است، پیدا و از آنها استفاده کنید.
یک برنامه خواب منظم داشته باشید
هیچ شکی در اینکه یک برنامه منظم خواب می‌تواند به کودک بفهماند که زمان خواب فرا رسیده است، وجود ندارد. یک برنامه خواب منظم برای نوزادتان تنظیم و به آن عمل کنید.
حالت‌های نوزاد را بشناسید
به‌جای آنکه منتظر بمانید تا بحران اصلی فرا برسد، به دنبال شناخت نشانه‌های خستگی نوزاد باشید. ممکن است نوزاد چشم‌هایش را بمالد، گریه کند یا خمیازه بکشد. بعضی از نوزادان ممکن است کاملاً برعکس باشند و در زمان خستگی، پرانرژی‌تر شوند که این حالت، باعث گمراهی والدین می‌شود.
صدای متناوب ایجاد کنید
در رحم مادر، جنین به شنیدن صداهای متناوب مانند صدای نفس یا تپش قلب مادر عادت می‌کند، بنابراین بعضی از نوزادان با شنیدن صدای دستگاه تهویه و به‌طورکلی لوازمی که صدای متناوب تولید می‌کنند، بهتر به خواب می‌روند.
لالایی بخوانید
لالایی خواندن، به‌طورکلی یک روش بسیار عالی برای آرام کردن کودک خواب‌آلود است و تحقیقات نشان داده‌اند که لالایی خواندن به کاهش استرس هم کمک می‌کند.
********************************************************
گردآوری شده مجله اینترنتی دلگرم
مرجان امینی